ORGANY WYMIARU SPRAWIEDLIWOŒCI:

a) s�dy, b) tybuna�y, c) Krajowa Rada S�downicza

Cechy: niezale�na, niezawis�oœ� s�d�w nie mo�e by� ograniczana, s�dziowie podlegaj� stanowionemu przez sejm prawu, s�dziom przys�uguje immunitet, s�dziowie s� nieusuwalni. S�dzi�w powo�uje prezydent na wniosek Krajowej Rady S�downiczej. S�dzia - obywatel Polski, niekarany, wykszta�cony, wiedza prawnicza, doœwiadczenie zawodowe.

KRAJOWA RADA S�DOWNICZA - powo�ana w 1989r., w celu strze�enia niezawis�oœci s�d�w, wyra�ania opinii w sprawie s�downictwa, kwestie etyka zawodowej, powo�anie czy przeniesienie s�dziego. Kadencja rady trwa 4 lata. W sk�ad wchodz� przedstawiciele r�nych s�d�w, 4 pos�owie, 2 senatorowie, osoba wskazana przez prezydenta i ministra sprawiedliwoœci.

S�DY powszechne: na czele stoi s�d najwy�szy. S�d najwy�szy->s.apelacyjne->s.wojew�dzki

->s.rejonowe; s�d najwy�szy->s.administracyjny; s�d najwy�szy->s�dy szczeg�lne->s.wojskowe. S�dy rozstrzygaj� spori m.in.: z zakresu: pacy, prawa karnego, cywilnego, rodzinnego. S�dy s� dwuinstancyjne. Mo�liwa jest rewizja wyroku. S. najwy�szy: nadzoruje s�dy, rozpatruje rewizje nadzwyczajne, wyjaœnia treœci przepis�w prawnych, rozstrzyga w�tpliwoœci spraw tocz�cych si� na wokandzie. S.wojskowe - odp. kodeksy wojskowe.

KOLEGIUM - organ administracyjny, mo�na si� r�wnie� odwo�ywa� od jego wyroku. S�DY ADMINISTRACYJNE - naczelny s�d administracyjny, sprawuj� kontrol� nad dzia�alnoœci� administracji publicznej, orzekaj� o zgodnoœci z ustawami uchwa� administracyjnych. S� jednoinstancyjne, mo�liwa jest tylko rewizja wyroku.

TRYBUNA�Y: a)konstytucyjny, b) stanu. Konstytucyjny - powsta� w 1982r., liczy 15 s�dzi�w, powo�uje go sejm na 9 lat. Orzeka o zgodnoœci ustaw i um�w mi�dzynarodowych z konstytucj�, zg. ustaw z ratyfikowanymi umowami mi�dzynarodowymi, zg. przepis�w prawa wyd. przez centralne organy s�dowe z konstytucj�, rozstrzyga spory mi�dzy central. org., orzeka o zgodnoœci z konstytucj� cel�w lub dzia�alnoœci partii politycznych, rozpatruje skargi polityczne. Wnioski do trybuna�u mog� kierowa�: prezydent, marsza�ek, premier, 50 pos��w, 30 senator�w, prezes s�du najwy�szego, prokurator, prezes NIK-u, Krajowa Org. Zw. Zawodowych, koœcio�y, obywatele. Orzeczenia trybuna��w s� ostateczne. Stanu - wybierany przez sejm na 9 lat, powst. w 1982r., sk�ada si� z 19 os�b. S�dzi najwy�szych urz�dnik�w za naruszenie konstytucji i ustaw prezydenckich, premiera, cz�onk�w rady ministr�w, prezesa NBP, NIK-u, cz�onk�w KRRiTV, naczelnego dow�dc� si� zbrojnych, pos�� i senator�w.

---