RYNKI FINANSOWE
WYKŁAD 1 (6.10.2007r.)
Rynki finansowe - rynki, na których dokonuje się transakcji dotyczących instrumentów finansowych
Instrumenty finansowe - zobowiązania finansowe (roszczenia) jednych podmiotów wobec innych
Rodzaje podmiotów funkcjonujących na rynku finansowym
instytucje budżetowe
przedsiębiorstwa - emitenci
gospodarstwa domowe - inwestorzy
instytucje finansowe - pośrednicy
Rodzaje instytucji finansowych
Instytucje tworzące instrumenty finansowe
instytucje tworzące pieniądz
banki centralne (baza monetarna)
banki komercyjne (pieniądz kredytowy)
instrumenty niepieniężne
banki inwestycyjne
fundusze inwestycyjne (otwarte, zamknięte)
fundusze emerytalne
towarzystwa ubezpieczeniowe
firmy ,,venture capital'' (udziały, akcje)
Instytucje redystrybuujące instrumenty finansowe
domy maklerskie - pośrednictwo finansowe
kantory walutowe
firmy factoringowe (skup wierzytelności)
spółki SPV (sekurytyzacja)
Klasyfikacja rynków finansowych
pierwotne (emisyjne) i wtórne
powszechne (otwarte) i zindywidualizowane
pieniężne i kapitałowe
giełdowe i pozagiełdowe
regulowane i nieregulowane
hurtowe (duże wartości) i detaliczne
krajowe i międzynarodowe (dewizowe)
kasowe (bieżące) i terminowe
Zasady funkcjonowania rynków finansowych
formalne (przepisy prawne, ustawy itp.)
nieformalne (zwyczajowe, moralne, religijne itp.)
Pieniądz - podstawowy instrument finansowy, powszechnie akceptowany środek regulowania zobowiązań
Funkcje pieniądza
miernik wartości
środek wymiany
środek tezauryzacji (przechowywania wartości)
funkcja kredytowa
środek płatniczy
pieniądz międzynarodowy
Agregaty pieniężne
baza monetarna M0 = gotówka + depozyty w Banku Centralnym
M1 = gotówka (w obiegu) + depozyty bieżące (a'vista)
M2 = M1 + depozyty terminowe (do 2 lat)
M3 = M2 + bankowe papiery dłużne (do 2 lat)
System bankowy (dwuszczeblowy)
Bank Centralny (emisyjny)
banki komercyjne (emisja pieniądza kredytowego)
Rodzaje banków komercyjnych
banki uniwersalne (depozytowo-kredytowe)
banki specjalistyczne (np. inwestycyjne, hipoteczne, internetowe itp.)
Sektory bankowości
bankowość detaliczna (klienci indywidualni)
bankowość korporacyjna (klienci instytucjonalni)
bankowość komunalna (społeczna)
bankowość hipoteczna
bankowość elektroniczna i internetowa
bankowość ekologiczna
instytucje parabankowe (SKOK)
Funkcje banków komercyjnych
kreowanie pieniądza kredytowego (bezgotówkowego)
pośrednictwo pomiędzy podmiotami na rynku
Funkcje Banku Centralnego
bank państwa (obsługa Skarbu Państwa i jego długu)
bank emisyjny (emisja pieniądza gotówkowego)
bank banków (obsługa banków komercyjnych)
Instrumenty polityki pieniężnej
ustalanie stóp procentowych
rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych
operacje otwartego rynku (repo i reverse repo) - skup lub sprzedaż przez Bank Centralny krótkoterminowych papierów wartościowych
WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate) - roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków
WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) - oprocentowanie po jakim banki udzielą pożyczek innym bankom
Podaż pieniądza
Dp - depozyty pierwotne, niekredytowe
r - stopa rezerwy obowiązkowej
M - podaż pieniądz kredytowego
RYNEK PIENIĘŻNY
Cechy rynku pieniężnego
pozapersonalny charakter
decentralizacji (pozagiełdowy)
elastyczność (brak szczegółowych regulacji)
standaryzacja instrumentów finansowych
Funkcje rynku pieniężnego
alokacja
utrzymanie płynności
transformacja terminów płatności
dochodowa
informacyjna
regulacyjna
Uczestnicy rynku pieniężnego
banki komercyjne
Skarb Państwa
Bank Centralny
instytucje finansowe (niebankowe)
podmioty gospodarcze i budżetowe
gospodarstwa domowe
Instrumenty funkcjonujące na rynku pieniężnym
Lokaty (pożyczki) międzybankowe
Krótkoterminowe (do 1 roku) papiery wartościowe
bony skarbowe
bony pieniężne
certyfikaty depozytowe
papiery komercyjne
Inne instrumenty
Czynniki determinujące płynność banku komercyjnego
Wpływy (wpłaty)
otrzymane depozyty klientów
spłaty kredytów
spłata lokat międzybankowych
sprzedaż papierów wartościowych
sprzedaż walut obcych
emisja papierów wartościowych
Wypływy (wypłaty)
wycofane depozyty
udzielone kredyty
otwarcie lokat międzybankowych
zakup papierów wartościowych
kupno walut obcych
wykup papierów wartościowych
Rynek nieregulowany typu OTC (Over the Counter)
kwotowane (stopy procentowe, bid, offer)
limity zaangażowania (maksymalne kwoty lokat)
stopy referencyjne (WIBOR, WIBID)
1