1. Do działań niepożądanych związanych ze stosowaniem benzodiazepin nie należy:

• spowolnienie psychoruchowe

• tachykardia

• obniżenie koncentracji i uwagi

• ataksja

• dyzartria

Uzasadnienie: Benzodiazepiny, choć zaliczane do leków relatywnie bezpiecznych i mało toksycznych, nie są pozbawione działań niepożądanych. Część z nich jest charakterystyczna dla całej grupy, niektóre jednak zależą od właściwości farmakokinetycznych i farmakodynamicznych konkretnych leków. Istnieją duże różnice osobnicze w występowaniu i nasileniu działań niepożądanych benzodiazepin. Do pierwszej grupy działań niepożądanych należą objawy psychomotoryczne obejmujące: spowolnienie psychoruchowe, senność, obniżenie koncentracji i uwagi, ataksję, dyzartrię, osłabienie siły mięśniowej oraz spowolnienie reakcji na bodźce. Charakterystyczne jest również pogorszenie pamięci, czyli tzw. niepamięć wsteczna (wykorzystywana zresztą w anestezjologii) oraz zaburzenia poznawcze, szczególnie wyraźnie nasilone u osób w wieku podeszłym. Zdarza się również, że u dzieci i osób w starszym wieku po podaniu benzodiazepin dochodzi do paradoksalnego odhamowania, polegającego na zwiększonej pobudliwości, drażliwości, agresji, wrogości lub zachowaniach impulsywnych, co w ekstremalnych przypadkach może doprowadzić do ataków szału.

Punkty: 0

2. Wskaż stwierdzenie prawdziwe dotyczące leczenia światłem w depresji zimowej:

• około 75% chorych decyduje się na stosowanie fototerapii każdego roku

• dzienna terapia światłem trwa od 2 do 3h

• reakcja na leczenie występuje zwykle po 2-4 tygodniach

• światło zielone jest skuteczniejsze w leczeniu depresji zimowej niż światło czerwone

• według hipotezy melatoninowej fototerapia stosowana w godzinach wieczornych powinna być najskuteczniejsza w leczeniu depresji sezonowej

Uzasadnienie: W praktyce stosuje się technikę fototerapii wykorzystującą światło białe o dużej intensywności - od 2 500 do 10 000 luksów. Światło o większym natężeniu nie jest stosowane ze względu na to, że jest nieprzyjemne w odbiorze i potencjalnie mogłoby być szkodliwe dla oczu. Wyniki badań wskazują, że światło zielone jest skuteczniejsze w leczeniu depresji zimowej niż światło czerwone, a światło białe jest skuteczniejsze zarówno od niebieskiego jak i czerwonego. Jako, że siatkówka oka ludzkiego jest najbardziej wrażliwa na światło o widmie zielonym, wyniki tych badań stanowią pośredni dowód na to, że światło leczniczo działa głównie poprzez narząd wzroku.

Punkty: 0

3. 61-letna pacjentka, u której wystąpiły objawy zaburzeń pamięci i zachowania, została poddana ocenie w skali Hachinskiego, uzyskując wynik 3 punktów. Najprawdopodobniej zostanie u niej rozpoznane/rozpoznana:

• choroba Alzheimera

• otępienie mieszane

• otępienie z ciałami Lewy`ego

• otępienie naczyniopochodne

• wszystkie rozpoznania są równie prawdopodobne

Uzasadnienie: Skala Hachinskiego jest pomocna przy różnicowaniu otępienia naczyniowego i choroby Alzheimera. Ocenia ona współwystępowanie czynników ryzyka chorób naczyniowych, objawów neurologicznych z zaburzeniami funkcji poznawczych i zaburzeniami emocji czy nastroju. Zwraca się w niej szczególną uwagę na nagły początek zachorowania, stopniową progresję i możliwość fluktuacji nasilenia zaburzeń funkcji poznawczych. Użyteczność jej jest jednak ograniczona do oceny klinicznej otępienia wielozawałowego. Maksymalna punktacja w tej skali wynosi 18 punktów. Liczba punktów 7 i więcej oznacza otępienie naczyniowe, 1-4 to choroba Alzheimera, a 5-6 to otępienie mieszane.

Punkty: 0

4. Zaznacz odpowiedź fałszywą. Poczucie winy w depresji.

• jest objawem podstawowym koniecznym do postawienia rozpoznania

• w depresji o ciężkim nasileniu z objawami psychotycznymi może urastać do rangi urojeń

• często dotyczy sprawienia zawodu rodzinie lub współpracownikom

• jest dodatkowym objawem nierzadko stwierdzanym w przebiegu depresji

• często towarzyszy poczuciu małej wartości

Uzasadnienie: Poczuciu małej wartości często towarzyszy poczucie winy, obecne nawet w depresji o łagodnym nasileniu. Objaw ten może wynikać pośrednio z tego, co chory o sobie mówi. Bardzo często są to treści dotyczące sprawienia zawodu rodzinie lub współpracownikom. Pacjent ma poczucie, że to z jego winy w rodzinie wystąpiła niezgoda, że jego zaniedbania stały się przyczyna złego wykonania jakiejś pracy. Na ogół chory przyznaje, że dotąd „nikt nie zauważył” jego przewinień, ale spodziewa się, że lada chwila zostaną one ujawnione. W depresji o ciężkim nasileniu z objawami psychotycznymi przekonania te urastają do rangi urojeń depresyjnych

Punkty: 0

5. Lekami stosowanymi z wyboru w leczeniu formy ciągłej zespołu niespokojnych nóg są:

• opioidy

• agoniści receptorów dopaminergicznych

• gabapentyna

• klonazepam

• lewodopa

Uzasadnienie: Współczesne leczenie formy ciągłej zespołu niespokojnych nóg polega przede wszystkim na stosowaniu środków dopaminergicznych. Zgodnie z najnowszym podejściem terapeutycznym lekami pierwszego rzutu są agoniści receptora dopaminergicznego D2.

Punkty: 0

6. Do objawów najczęściej występujących w przebiegu choroby afektywnej sezonowej zalicza się wszystkie z wyjątkiem:

• obniżenia libido

• uczucia lęku

• drażliwości

• poczucia zmęczenia

• obniżonego nastroju i smutku

Uzasadnienie: Do objawów najczęściej występujących w przebiegu choroby afektywnej sezonowej należą: obniżony nastrój i smutek, obniżona aktywność, zaburzenia funkcjonowania społecznego, uczucie lęku, drażliwość, zaburzenia funkcjonowania zawodowego oraz poczucie zmęczenia.

Punkty: 0

7. W trakcie wizyty lekarz stwierdził u pacjenta obniżony nastrój, pacjent zgłosił, że od 1,5 miesiąca budzi się nad ranem i nie może usnąć. Cierpi on na bezsenność:

• przejściową

• przygodną

• krótkotrwałą

• przewlekłą

• pierwotną

Uzasadnienie: Bezsenność przygodna trwa kilka dni, jest związana np. ze zdenerwowaniem, bólem, leczeniem innej choroby, nagłym stresem np. oczekiwaniem na zabieg operacyjny. Bezsenność krótkotrwała trwa do 3 tygodni, może towarzyszyć nagłej chorobie somatycznej lub przewlekłemu stresowi np. żałobie. Bezsenność, która występuje praktycznie każdej nocy, i trwa co najmniej miesiąc jest bezsennością przewlekłą. Bezsennością pierwotną nazywa się bezsenność, w której trudno jest znaleźć jakieś wyraźne wywołujące ją przyczyny.

Punkty: 0

8. Do objawów dużej depresji zaliczamy wszystkie z wyjątkiem:

• uczucia zmęczenia

• znacznego zmniejszenia zainteresowań lub przyjemności z wykonywanych czynności

• pobudzenia lub zahamowania psychoruchowego

• braku zmiany masy ciała

• poczucia małej wartości lub nadmiernej winy

Uzasadnienie: Według definicji znajdującej się w DSM-IV epizod depresji dużej definiuje się jako współwystępowanie w tym samym czasie co najmniej 5 spośród wymienionych poniżej 9 objawów. W tym co najmniej jednego spośród dwóch pierwszych, a więc obniżonego nastroju i utraty zainteresowań lub odczuwania przyjemności. Konieczne jest ponadto, by objawy utrzymywały się niemal przez cały dzień, przez okres co najmniej 2 tygodni. Do objawów dużej depresji zaliczamy zatem: 1. obniżony nastrój, 2. znaczne zmniejszenie zainteresowań lub przyjemności z wykonywanych czynności, 3. znaczną zmianę masy ciała (chudnięcie lub tycie), 4. bezsenność lub nadmierna senność, 5. pobudzenie lub zahamowanie psychoruchowe, 6. uczucie zmęczenia, 7. poczucie małej wartości lub nadmiernej winy, 8. zaburzenia koncentracji, trudności z podejmowaniem decyzji, 9. nawracające myśli o śmierci, samobójstwie.

Punkty: 0

9. Zaznacz stwierdzenie fałszywe odnoszące się do występowania urojeń w depresji.

• w depresjach o lżejszym nasileniu mogą występować sądy nie w pełni realistyczne

• w depresji występują urojenia syntymiczne

• w depresjach o lżejszym nasileniu występują nastawienia urojeniowe

• urojenia syntymiczne są typowe dla lekkich postaci depresji

• w depresji mogą występować urojenia zgodne z nastrojem chorego

Uzasadnienie: Obecnie powszechnie przyjmuje się, że w depresji występują urojenia syntymiczne - czyli takie, których treść jest zgodna z nastrojem chorego. Są one typowe dla ciężkich postaci depresji. Wydaje się, że także w depresjach o lżejszym nasileniu mogą występować sądy nie w pełni realistyczne, które można by określić jako nastawienia urojeniowe.

Punkty: 0

10. Proces hemodynamiczny w ciałach jamistych prącia jest warunkowany przez:

• cykliczny AMP

• tlenek azotu

• GABA

• cyklooksygenazę COX-1

• tryptofan

Uzasadnienie: Sam proces hemodynamiczny jest inicjowany przez rozkurcz naczyń, w którym na poziomie biochemicznym pośredniczy tlenek azotu pochodzenia neuronalnego, wytwarzany przy udziale neuronalnej syntazy tlenku azotu.

Punkty: 0

11. W wieku szkolnym poczucie wstydu i potrzeba intymności, wg skali Johnsona:

• wymagają bacznej obserwacji psychologa

• są czymś normalnym

• są objawem opóźnionego dojrzewania płciowego

• nie są uwzględnione na skali Johnsona

• są spowodowane zmianami hormonalnymi

Uzasadnienie: W wieku szkolnym bardzo silna jest identyfikacja z osobnikami tej samej płci. Jednocześnie rozpoczyna się fascynacja „tą drugą stroną”. Kwestia identyfikacji z grupą, własne dążenia, rozwijające się potrzeby seksualne mogą się przyczyniać do rozwoju poczucia wstydu. Jednocześnie człowiek w wieku szkolnym zaczyna postrzegać siebie, jako autonomiczną jednostkę, odkrywa potrzebę własnej przestrzeni, a co za tym idzie rodzi się w nim potrzeba intymności.

Punkty: 0

12. Zaznacz stwierdzenie fałszywe dotyczące kryteriów diagnostycznych zaburzeń nastroju o przebiegu sezonowym wg DSM-IV:

• w ciągu ostatnich 2 lat muszą wystąpić dwa epizody dużej depresji

• pełna zmiana fazy depresyjnej na maniakalną lub hipomaniakalną występuje w charakterystycznym okresie roku

• w prawidłowym rozpoznaniu uwzględnia się wpływ stresujących czynników psychospołecznych związanych z porą roku

• epizody dużej depresji sezonowej występują istotnie częściej niż epizody postaci niesezonowej

• dla rozpoznania depresji sezonowej konieczne jest stwierdzenie występowania co najmniej jednego objawu spośród dwóch następujących: obniżonego nastroju i utraty zainteresowań lub odczuwania przyjemności

Uzasadnienie: Kryteria diagnostyczne zaburzeń nastroju o przebiegu sezonowym według DSM-IV: A. Występuje regularny związek czasowy między początkiem epizodu dużej depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I, zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu II lub zaburzenia depresyjnego nawracającego, a określonym okresem w ciągu roku. Należy zwrócić uwagę na to, by nie uwzględniać sytuacji, w których występuje oczywisty wpływ stresujących czynników psychospołecznych związanych z porą roku (na przykład, regularny brak pracy w okresie zimowym). B. Drugie kryterium mówi, że pełna remisja (lub zmiana fazy depresyjnej na maniakalną lub hipomaniakalną) występuje w charakterystycznym okresie roku. C. Według 3. kryterium, w ciągu ostatnich 2 lat muszą wystąpić dwa epizody dużej depresji, które spełniałyby kryteria czasowe określone w dwóch poprzednich punktach, a w tym samym okresie nie może wystąpić żaden epizod depresji niesezonowej. D. Kryterium czwarte zawiera warunek, iż epizody dużej depresji sezonowej występują istotnie częściej niż epizody postaci niesezonowej, które mogą występować w ciągu całego życia pacjenta.

Punkty: 0

13. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące zaburzeń depresyjnych w przebiegu stwardnienia rozsianego:

• w powstawaniu zmian demielinizacyjnych w SM mają swój udział: IL-6, IL-8, interferon gamma i TNFα

• objawy psychiczne w stwardnieniu rozsianym mogą poprzedzać fizyczną manifestację tej choroby

• depresja w przebiegu SM występuje ponad dwukrotnie częściej niż w innych chorobach o podobnym stopniu inwalidztwa

• depresja występuje częściej w rdzeniowej niż w mózgowej postaci stwardnienia rozsianego

• depresja w przebiegu SM może pojawić się w każdym okresie choroby.

Uzasadnienie: Ad. (a) Także częściej w postaci rzutowo-remisyjnej choroby, co może wiązać się z obecnością procesu zapalnego, w którym pośredniczy szereg cytokin, [Plansza18] takich jak IL-6 (interleukina 6), IL-8 (interleukina 8), interferon gamma i TNF (czynnik martwicy nowotworów), które jak dowiedziono, mogą mieć związek z depresją. Ad. (b) Za wspólnym tłem patogenetycznym może przemawiać fakt, że objawy psychiczne mogą poprzedzać fizyczną manifestację stwardnienia rozsianego. Ad. (c) W przypadku stwardnienia rozsianego depresja występuje ponad dwukrotnie częściej niż w innych chorobach o podobnym lub nawet większym stopniu inwalidztwa np. w stwardnieniu zanikowym bocznym. Ad. (d) Depresja występuje częściej w mózgowej niż w rdzeniowej postaci stwardnienia rozsianego Ad. (e) Depresja w przebiegu SM może pojawić się w każdym okresie choroby.

Punkty: 0

14. Jednym z kryteriów podstawowych w zespole wymiotów cyklicznych nie jest/są:

• nawracające, ciężkie lub lekkie, epizody wymiotów

• fotofobia

• czas trwania pojedynczego epizodu wymiotów od kilku godzin do kilku dni

• negatywne wyniki badań laboratoryjnych, radiologicznych i endoskopowych

• zróżnicowanie długi czas trwania okresów bezobjawowych

Uzasadnienie: Do kryteriów podstawowych w zespole wymiotów cyklicznych należą: • Nawracające ciężkie lub lekkie epizody wymiotów • Okresy bezobjawowe różnej długości • Czas trwania pojedynczego epizodu wymiotów od kliku godzin do kilku dni • Brak licznych przyczyn i negatywne wyniki badań laboratoryjnych, radiologicznych i endoskopowych

Punkty: 0

15. Nikotynowa Terapia Zastępcza polega na:

• hamowaniu zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy w jądrze półleżącym

• pobudzaniu receptorów dla noradrenaliny i dopaminy w OUN

• dostarczaniu nikotyny w innej postaci niż dym tytoniowy

• zablokowaniu przenikania nikotyny przez barierę krew-mózg

• blokowaniu wiązania nikotyny z jej receptorami w OUN

Uzasadnienie: Istota Nikotynowej Terapii Zastępczej polega na dostarczaniu nikotyny w innej postaci niż dym tytoniowy w celu zapobieżenia objawom, które pojawiają się po zaprzestaniu palenia. Hamowanie zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy to mechanizm działania bupropionu, stymulacja wydzielania neuroprzekaźników w OUN - cytyzyny, przenikanie nikotyny przez barierę krew-mózg blokują szczepionki antynikotynowe, a receptory dla nikotyny blokuje wareniklina.

Punkty: 0

16. Stereotypie, iteracje, perseweracje, werbigeracje i mutyzm to przykłady:

• schizofazji

• zaburzeń toku myślenia

• zaburzeń treści myślenia

• zaburzeń struktury myślenia

• myślenia paralogicznego

Uzasadnienie: Grupa zaburzeń toku myślenia obejmuje spowolnienie, zahamowanie, przyspieszenie toku myślenia, otamowanie myślenia, rozwlekłość i drobiazgowość, stereotypie, perseweracje, iteracje, werbigeracje oraz mutyzm. Zaburzenia te łączy nieprawidłowość dotycząca tego, w jaki sposób płyną myśli.

Punkty: 0

17. Zaznacz stwierdzenie fałszywe odnoszące się do leczenia zaburzeń lękowych benzodiazepinami.

• benzodiazepiny odznaczają się m.in. działaniem sedatywnym, nasennym oraz miorelaksacyjnym

• ponad 4-8 miesięczne zażywanie benzodiazepin może powodować zaburzenia pamięci

• wszystkie leki z tej grupy mają także potencjalne działanie uzależniające

• efekt działania przeciwlękowego bezpośrednio pojawia się zaraz po ich zażyciu

• na początku terapii powodują w odróżnieniu od leków przeciwdepresyjnych rozdrażnienie i niepokój

Uzasadnienie: Benzodiazepiny są obecnie najczęściej nadużywaną grupą leków anksjolitycznych. Wiąże się to z ich szeroką tolerancją i szerokim spektrum działania. Odznaczają się one działaniem: • przeciwlękowym • sedatywnym i nasennym • miorelaksacyjnym • przeciwdrgawkowym Benzodiazepiny w odróżnieniu od leków przeciwdepresyjnych nie powodują rozdrażnienia ani niepokoju, a efekt działania przeciwlękowego i poprawa snu pojawiają się bezpośrednio po ich zażyciu. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi pochodnych benzodiazepinowych są: senność, zawroty głowy, wydłużenie czasu reakcji oraz obniżenie sprawności psychoruchowej. Najczęściej stosuje się je w zaburzeniach lękowych doraźnie lub jako dołączane do leków przeciwdepresyjnych w początkowym okresie terapii. Długotrwałe zażywanie benzodiazepin (ponad 4-8 miesięcy) może powodować zaburzenia pamięci. Wszystkie leki z tej grupy mają także potencjalne działanie uzależniające. Już po 2-3 tygodniach ciągłej terapii rozwija się tolerancja na działanie benzodiazepin i chcąc utrzymać efekt terapeutyczny, należy zwiększyć ich dawkę, co jest zwykle pierwszym krokiem w kierunku uzależnienia. Przyjmuje się, że stosowanie ich przez okres dłuższy niż 3 miesiące jest związane ze znacznie zwiększonym ryzykiem uzależnienia. Co ważne, w każdym przypadku, gdy podejmujemy próbę odstawiania leku, trzeba pamiętać, że należy to robić stopniowo. W tym celu stosuje się różne strategie. Jedna z najczęściej stosowanych polega na konsekwentnym obniżaniu dawki o 20-25% dawki dobowej co tydzień przez okres kolejnych 6-8 tygodni.

Punkty: 0

18. Depresja w chorobie Parkinsona występuje u około:

• 2/3 chorych

• połowy chorych

• 1/3 chorych

• 10% chorych

• wszystkich chorych

Uzasadnienie: Depresja w chorobie Parkinsona występuje u około połowy chorych.

Punkty: 0

19. W przypadku stwierdzenia bezsenności przygodnej lub krótkotrwałej podstawową metodą leczenia jest:

• wyłącznie informacja o zasadach higieny snu

• krótkotrwałe podawanie benzodiazepiny

• krótkotrwałe podawanie benzodiazepiny i zastosowanie techniki kontroli bodźców

• podanie niebenzodiazepinowego leku nasennego i informacja o zasadach higieny snu

• podanie niebenzodiazepinowego leku nasennego i terapia poznawczo-behawioralna

Uzasadnienie: W przypadku stwierdzenia bezsenności przygodnej lub krótkotrwałej podstawową metodą leczenia jest podanie niebenzodiazepinowego leku nasennego i informacja o zasadach higieny snu. Podanie leku nasennego w tym przypadku zapobiega utrwalaniu się bezsenności.

Punkty: 0

20. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące wpływu używek na występowanie zaburzeń seksualnych:

• nałogowe palenie wywołuje zaburzenia seksualne u około połowy palących mężczyzn

• marihuana jest jedynym narkotykiem, który nie ma wpływu na aktywność seksualną

• alkohol może uaktywnić parafilie

• heroina zmniejsza popęd płciowy

• narkotyki uszkadzają gonady

Uzasadnienie: Alkohol wywołuje różne zaburzenia seksualne, w tym może uaktywnić zaburzenia preferencji seksualnych czyli parafilie. Mniej więcej u połowy palących mężczyzn stwierdza się zaburzenia erekcji. Narkotyki uszkadzają gonady i zaburzają czucie obwodowe. Heroina może zaburzać wytrysk i zmniejszać popęd płciowy. Marihuana może również powodować zaburzenia seksualne.

Punkty: 0

21. Do objawów psychicznych w zaburzeniach depresyjnych zaliczamy wszystkie z wyjątkiem:

• utraty radości z życia

• pustki emocjonalnej

• stanów obsesyjno-kompulsywnych

• stanów lękowych

• zmniejszenia napędu

Uzasadnienie: Na objawy depresyjne składają się zaburzenia psychiczne, zaburzenia motoryczne i somatyczne. Do grupy zaburzeń psychicznych zaliczamy takie objawy, jak: utrata radości z życia, obniżenie napędu, pustka emocjonalna, lęk, utrata nadziei, nastrój depresyjny, depresyjna treść myślenia, tendencje samobójcze, trudności w podejmowaniu decyzji czy zaburzenia funkcji poznawczych.

Punkty: 0

22. Do postawienia rozpoznania parafilii niezbędne jest utrzymywanie się tych preferencji seksualnych przez przynajmniej:

• 6 miesięcy

• 1 rok

• 2 lata

• 3 lata

• 5 lat

Uzasadnienie: Do postawienia rozpoznania parafilii niezbędne jest utrzymywanie się tych preferencji seksualnych przez przynajmniej 6 miesięcy.

Punkty: 0

23. Awersja seksualna może być związana z:

• depresją

• ukrytą homoseksualnością

• zaburzonymi relacjami partnerskimi

• fobiami

• żadnym z powyższych

Uzasadnienie: O awersji seksualnej mówimy, jeżeli perspektywa kontaktu seksualnego z partnerem powoduje niechęć lub lęk wystarczająco silne, aby unikać aktywności seksualnej. Niechęć do aktywności seksualnej nie jest spowodowana brakiem sprawności seksualnej. Najczęstszą jej przyczyną są: zaburzone relacje partnerskie oraz rygoryzm wychowawczy. Awersję powinno różnicować się ponadto z: depresją, fobiami oraz ukrytą homoseksualnością.

Punkty: 0

24. Działanie alkoholu potęguje:

• loratadyna

• cetyryzyna

• prometazyna

• feksofenadyna

• lewocetyryzyna

Uzasadnienie: Działanie alkoholu potęgują leki przeciwhistaminowe I generacji, do których zalicza się prometazynę.

Punkty: 0

25. Zaznacz stwierdzenie fałszywe odnoszące się do pojęcia dystymii.

• jest synonimem dużej depresji

• cechuje się obecnością miernie nasilonych objawów depresyjnych

• cechuje się obecnością długo utrzymujących się objawów depresyjnych

• dawniej określana była jako depresja nerwicowa

• zazwyczaj pozostaje nierozpoznana i nieleczona

Uzasadnienie: Dystymia jest stanem depresyjnym cechującym się obecnością miernie nasilonych i długo utrzymujących się objawów depresyjnych, ale nie spełniającym kryteriów dużej depresji. Dawniej stan ten określano jako „depresja nerwicowa”. Z uwagi na nietypowy chroniczny przebieg i małe nasilenie objawów zazwyczaj pozostaje nierozpoznana i nieleczona

Punkty: 0

26. Dawka dobowa zolpidemu wynosi:

• 1 mg

• 5 mg

• 7,5 mg

• 10 mg

• 20 mg

Uzasadnienie: Dawka dobowa zolpidemu wynosi 10 mg.

Punkty: 0

27. Do pierwszych reakcji w zespole abstynencyjnym nie zalicza się:

• obniżenia się progu drgawkowego

• omamów wzrokowych i słuchowych

• zmniejszonej potliwości

• ortostatycznych spadków ciśnienia

• niepokojących chorego marzeń sennych

Uzasadnienie: Pierwsze reakcje w zespole abstynencyjnym pojawiają się ze strony tych układów, które - przy utrzymywaniu się wysokiego stężenia alkoholu - były hamowane przez niego. Spektakularnym tego przykładem jest obniżenie się progu drgawkowego, podwyższonego przy utrzymywaniu się wysokiego stężenia alkoholu we krwi, co klinicznie przejawia się wystąpieniem napadów padaczkowych, najczęściej maksymalnych pierwotnie uogólnionych. Ryzyko pojawienia się drgawek w alkoholowym zespole abstynencyjnym zmniejsza się znacznie po 48 godzinach abstynencji. Objawy zespołu abstynencyjnego objawiają się w pełni od 12 do 72 godzin po zaprzestaniu lub zmianie rytmu i sposobu spożywania alkoholu. Prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu wzrasta znamiennie w zależności od czasu trwania choroby alkoholowej. Jest istotnie większe u chorych z ciągami alkoholowymi. Pierwszym objawem zespołu, występującym już w czasie kilku godzin od zaprzestania spożycia jest drżenie o posturalnym charakterze. W tym czasie pojawia się także niepokój, wahania nastroju oraz objawy ze strony układu autonomicznego, takie jak nadmierna potliwość, ortostatyczne spadki ciśnienia i mdłości. Pojawiają się zaburzenia snu, w postaci odwrócenia rytmu dobowego i intensywnych, niepokojących chorego marzeń sennych. Ostatni objaw jest związany z odhamowaniem fazy snu REM, która ulega supresji przy podwyższonym stężeniu alkoholu we krwi. Kolejnym objawem są omamy, zwykle wzrokowe i słuchowe, rzadziej węchowe i dotykowe. Omamy wzrokowe początkowo pojawiają się po zamknięciu oczu, następnie występują przy oczach otwartych. Omamy przyjmują często postać zwierząt, zwykle zniekształconych mikro-, makro- lub dysmorfopsyjnie. Chory w tym okresie, przy zachowanej syntoniczności, jest zdezorientowany allopsychicznie, z chwiejną, nieześrodkowującą się uwagą i znacznym pobudzeniem ruchowym. Częsta w tym stadium jest bezsenność, z charakterystycznym zaostrzeniem objawów w godzinach nocnych.

Punkty: 0

28. Do paramnezji, czyli jakościowych zaburzeń pamięci nie zaliczamy:

• omamów pamięciowych

• ekmnezji

• kryptomnezji

• złudzeń utożsamiających

• konfabulacji

Uzasadnienie: Paramnezje czyli jakościowe zaburzenia dzielą się na allomnezje, czyli zniekształcone wspomnienia, oraz pseudomnezje, czyli wspomnienia rzekome, w żaden sposób niezwiązane z rzeczywistością. Allomnezje obejmują iluzje pamięci, kryptomnezje i złudy utożsamiające. Pseudomnezje obejmują omamy pamięciowe i konfabulacje.

Punkty: 0

29. Do przeciwwskazań stosowania bupropionu nie należy:

• padaczka

• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej

• cukrzyca

• niekontrolowane nadciśnienie tętnicze

• zaburzenia odżywiania pod postacią bulimii lub anoreksji

Uzasadnienie: Bupropion należy stosować ze szczególną ostrożnością w sytuacjach predysponujących do obniżonego progu drgawkowego, np. po urazie głowy, po nadużyciu alkoholu, u pacjentów z cukrzycą leczonych doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną, jak również u osób stosujących leki obniżające próg drgawkowy np. teofilina, leki przeciwpsychotyczne, antydepresyjne, czy kortykosteroidy. Do przeciwwskazań stosowania bupropionu należą także: nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu, padaczka w wywiadzie, bulimia, anoreksja oraz niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, stosowanie inhibitorów MAO oraz występowanie zaburzeń psychicznych dwubiegunowych.

Punkty: 0

30. Do zasad higieny snu nie należy:

• udawanie się na spoczynek zawsze o godz. 22 i wstawanie o godz. 6

• unikanie kofeiny, alkoholu i nikotyny

• unikanie wysiłku fizycznego i angażujących emocjonalnie działań tuż przed snem

• powstrzymanie się od drzemek w ciągu dnia

• zapewnienie ciszy i neutralnej temperatury w sypialni

Uzasadnienie: Przestrzeganie higieny snu obejmuje udawanie się na spoczynek i wstawanie o stałej porze, lecz nie są to pory ustalone. Różni ludzie potrzebują różnej ilości snu, a także mają różnie ustalone pory wstawania i kładzenia się spać oraz różne okresy aktywności. Inne zasady higieny snu to powstrzymanie się od drzemek w ciągu dnia, , unikanie kofeiny, alkoholu i nikotyny, unikanie wysiłku fizycznego i angażujących emocjonalnie działań tuż przed snem, zapewnienie ciszy i neutralnej temperatury w sypialni.

Punkty: 0

31. Dawka dobowa zolpidemu u osób z niewydolnością wątroby i starszych wynosi:

• 1 mg

• 5 mg

• 7,5 mg

• 10 mg

• 20 mg

Uzasadnienie: U osób z niewydolnością wątroby i starszych stosuje się połowę zwykłej dawki dobowe zolpidemu czyli 5 mg.

Punkty: 0

32. Do psychoterapeutycznych metod leczenia zaburzeń lękowych zalicza się:

• terapię poznawczą

• psychoterapię wspierającą

• terapię behawioralną

• psychoterapię ukierunkowaną na wgląd

• wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Uzasadnienie: Metody psychoterapii stosowane w leczeniu zaburzeń lękowych: 1. psychoterapia wspierająca 2. psychoterapia ukierunkowana na wgląd 3. terapia behawioralna 4. terapia poznawcza 5. terapia grupowa

Punkty: 0

33. Zaznacz stwierdzenie prawdziwe. O typie II zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, według DSM IV, mówimy wówczas, gdy:

• wystąpi co najmniej jeden pełny epizod depresji dużej bez żadnego epizodu hipomanii

• wystąpi co najmniej jeden epizod depresji dużej i co najmniej jeden epizod hipomanii

• pojawi się co najmniej jeden epizod hipomanii bez epizodu depresji dużej

• wystąpi co najmniej jeden epizod manii

• wszystkie powyższe odpowiedzi są prawdziwe

Uzasadnienie: W przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu II pojawia się co najmniej jeden epizod depresji dużej i co najmniej jeden epizod hipomanii, ale nie występuje nigdy epizod maniakalny.

Punkty: 0

34. większenie napływu krwi do ciał jamistych prącia następuje wskutek:

• relaksacji mięśniówki gładkiej zatok jamistych

• skurczu mięśniówki gładkiej zatok jamistych

• relaksacji splotów żylnych wewnątrzjamistych

• relaksacji mięśniówki gładkiej tętnicy jądrowej

• skurczu mięśniówki gładkiej tętnicy jądrowej

Uzasadnienie: Erekcję prącia można w uproszczeniu opisać jako proces hemodynamiczny zależny od ustalenia odpowiedniej proporcji między napływem krwi tętniczej a odpływem żylnym. Rozszerzenie tętnic zwiększa napływ krwi wypełniającej ciała jamiste powiększające swoje światło dzięki relaksacji mięśniówki gładkiej zatok jamistych. Ograniczenie odpływu żylnego jest zapewnione dzięki uciśnięciu splotów żylnych wewnątrzjamistych oraz zlokalizowanych pod błoną białawą ciał jamistych. W sytuacji nasilenia napływu krwi tętniczej i ograniczenia jej żylnego odpływu dochodzi do erekcji prącia.

Punkty: 0

35. Identyfikacja płciowa:

• jest uzależniona od poziomu hormonów męskich lub żeńskich

• zależna jest m. in. od zachowania Rodziców

• kształtuje się w okresie pokwitania

• jest wrodzona

• żadna z odpowiedzi nie jest prawdziwa

Uzasadnienie: Identyfikacja płciowa to poczucie akceptacji i przynależności do własnej płci uformowane w wyniku procesu internalizacji poglądów, wartości, manier, statusu oraz władzy przedstawicieli własnej płci. Kształtuje się od momentu narodzin dziecka. Już w okresie noworodkowym rodzice odmiennie się zachowują i interpretują zachowania chłopca, inaczej dziewczynki. Następnie poprzez naśladownictwo, wzmacnianie określonych zachowań, dobór ubioru oraz zabawek, kontakty rówieśnicze, zabawy tematyczne z innymi dziecko kształtuje w sobie poczucie przynależności i odrębności płciowej. W okresie dojrzewania proces ten nadal się rozwija poprzez pierwsze kontakty o charakterze seksualnym - zaloty, pocałunki, pieszczoty, wspólne spędzanie czasu. W każdej chwili proces ten może ulec zakłóceniu, co może prowadzić w przyszłości do różnych zaburzeń seksualnych. Szczególną rolę odgrywają wówczas osoby najbliższe - matka i ojciec czy rodzeństwo. Jeżeli w domu rodzinnym dziecko obserwuje negatywne wzorce własnej płci lub, jeżeli role płciowe rodziców są odwrócone, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dojdzie u niego do zaburzeń identyfikacji płciowej.

Punkty: 0

36. Do dysfunkcji seksualnych spowodowanych zaburzeniem organicznym lub chorobą somatyczną należy:

• nadmierny popęd seksualny

• awersja seksualna

• wytrysk przedwczesny

• frotteryzm

• dyspareunia

Uzasadnienie: Do dysfunkcji seksualnych nie spowodowanych zaburzeniem organicznym ani chorobą somatyczną zalicza się: brak lub utratę potrzeb seksualnych, awersję seksualną i brak przyjemności seksualnej, brak reakcji genitalnej, zaburzenia orgazmu, wytrysk przedwczesny, pochwicę nieorganiczną, dyspareunię nieorganiczną, nadmierny popęd seksualny oraz inne dysfunkcje seksualne bez przyczyn organicznych lub chorobowych.

Punkty: 0

37. Na reaktywność erekcyjną niekorzystnie może wpłynąć:

• uszkodzenie nerwów sromowych

• uszkodzenie nerwu strzałkowego

• rzucenie palenia

• zamiana leczenia beta-adrenolitykami na inne

• leczenie inhibitorami fosfodiesterazy

Uzasadnienie: Na reaktywność erekcyjną wpływa nieuszkodzona struktura i funkcja dróg nerwowych związanych z przekazywaniem sygnałów erektogennych - przede wszystkim autonomiczny układ nerwowy, nerwy sromowe i nerwy jamiste. Uszkodzenie nerwów sromowych wpłynie niekorzystnie na reaktywność erekcyjną.

Punkty: 0

38. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące wytrysku przedwczesnego:

• należy do zaburzeń seksualnych o nazwie brak reakcji genitalnej

• kryteria diagnostyczne dla tego zaburzenia to pojawianie się wytrysku wbrew woli mężczyzny, wcześniej niż tego pragnie i gdy nie jest on w stanie kontrolować odruchu ejakulacji

• może pojawiać się przed stosunkiem

• przyczyną mogą być uwarunkowania masturbacyjne

• może pojawiać się w trakcie penetracji

Uzasadnienie: Do zaburzeń seksualnych o nazwie brak reakcji genitalnej należą zaburzenia erekcji. Wytrysk przedwczesny to inne zaburzenie polegające na niezdolności powstrzymania ejakulacji przed wspólnym doznaniem przyjemności przez oboje partnerów. Jako kryteria diagnostyczne uznaje się pojawianie się wytrysku wbrew woli mężczyzny, wcześniej niż tego pragnie i gdy nie jest w stanie kontrolować odruchu ejakulacji. W różnych wariantach tego zaburzenia wytrysk może pojawiać się przed stosunkiem lub w trakcie penetracji po krótkim czasie trwania stosunku, tj. kilku, kilkunastu ruchach członka w pochwie. Częstymi jego przyczynami są: nadwrażliwość żołędzi członka na tle neurogennym, zbyt krótkie wędzidełko żołędzi członka a także stany zapalne, cukrzyca, wpływ stosowanych leków oraz uwarunkowania masturbacyjne i zaburzone relacje partnerskie.

Punkty: 0

39. Zaznacz stwierdzenie prawdziwe, dotyczące terminu „łagodne zaburzenia poznawcze”.

• w przypadku MCI dochodzi do zaburzeń codziennego funkcjonowania pacjenta

• w przypadku MCI pogorszenie pamięci nie musi być potwierdzone za pomocą obiektywnych

• postawienie takiego rozpoznania upoważnia lekarza do rozpoznania zespołu otępiennego

• jest to określenie synonimiczne w stosunku do normalnie przebiegającego procesu

• wszystkie powyższe stwierdzenia są fałszywe

Uzasadnienie: Termin "łagodne zaburzenia poznawcze" (MCI - Mild Cognitive Impairment) wprowadzono dla określenia pogorszenia funkcji poznawczych, zgłaszanych przez pacjenta i jego bliskich, jednak w stopniu nieupoważniającym do rozpoznania otępienia. Łagodne zaburzenia poznawcze plasują się pomiędzy normalnym starzeniem się i łagodnym otępieniem. Rozpoznanie łagodnych zaburzeń poznawczych stawiane jest na podstawie następujących kryteriów: • pogorszenia pamięci zgłaszanego przez chorego lub osoby z jego otoczenia • pogorszenia pamięci lub innych czynności poznawczych większych niż oczekiwane dla wieku, potwierdzonych za pomocą obiektywnych testów • niezaburzonego codziennego funkcjonowania • braku objawów otępienia

Punkty: 0

40. Zaznacz stwierdzenie prawdziwe. Typowo rozwój tożsamości homoseksualnej zostaje osiągnięty:

• wcześniej niż u osób o orientacji heteroseksualnej

• między 25 a 30-tym rokiem życia

• w tym samym okresie co u osób o orientacji heteroseksualnej

• między 35 a 40-tym rokiem życia

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Typowo rozwój tożsamości homoseksualnej zostaje osišgnięty między 25 a 30-tym rokiem życia, a więc później niż u heteroseksualistów. Wynika to z dłuższego czasu potrzebnego do nauki funkcjonowania w grupie mniejszościowej i częstymi negatywnymi reakcjami otoczenia.

Punkty: 0

41. Do zaburzeń treści myślenia należą urojenia:

• prześladowcze

• paranoiczne

• wielkościowe

• posłannictwa

• owładnięcia

Uzasadnienie: zaburzenia myślenia dzielimy na zaburzenia: treści: urojenia prześladowcze, urojenia paranoiczne, posłannictwa, owładnięcia, ksobne budowy: paranoiczne, paranoidalne, inkoherentne

Punkty: 0

42. U 54-letniego pacjenta wystąpiła kilka objawów, które pomogły lekarzowi postawić rozpoznanie otępienia naczyniopochodnego. Zaliczysz do nich wszystkie z wyjątkiem jednego, którego?

• nietrzymania emocji

• zaburzeń węchu

• zaburzeń chodu

• częstych upadków

• zaburzeń nastroju

Uzasadnienie: Objawami pomocnymi w rozpoznaniu otępienia naczyniopochodnego są: • zaburzenia chodu • niespecyficzne zaburzenia równowagi i częste upadki • wczesne zaburzenia zwieraczy • zaburzenia osobowości i nastroju, abulia, • depresja i nietrzymanie emocji • zaburzenia funkcji wykonawczych

Punkty: 0

43. Do innych leków przeciwdepresyjnych, o mechanizmie działania odmiennym niż TLPD i SSRI, zaliczamy:

• wenlafaksynę i moklobemid

• mirtazapinę i sertralinę

• reboksetynę i fluwoksaminę

• tianeptynę i imipraminę

• klomipraminę i escitalopram

Uzasadnienie: Do innych leków przeciwdepresyjnych, o mechanizmie działania odmiennym niż TLPD i SSRI, zaliczamy: • wenlafaksynę • moklobemid • reboksetynę • mirtazapinę • tianeptynę

Punkty: 0

44. Stereotypie, perseweracje, iteracje, werbigeracje i mutyzm to przykłady:

• zaburzeń toku myślenia

• zaburzeń treści myślenia

• zaburzeń struktury myślenia

• schizofazji

• myślenia paralogicznego

Uzasadnienie: Grupa zaburzeń toku jest obszerna i zawiera spowolnienie, zahamowanie, przyspieszenie toku myślenia, otamowanie myślenia, rozwlekłość i drobiazgowość, stereotypie, perseweracje, iteracje, werbigeracje oraz mutyzm. Zaburzenia te łączy nieprawidłowość dotycząca tego w jaki sposób płyną myśli.

Punkty: 0

45. Spośród niżej wymienionych objawów, które występowały u 45-letniej pacjentki przez ostatnie 6 miesięcy, objawem dodatkowym depresji nie jest/są:

• utrata łaknienia

• osłabienie koncentracji i uwagi

• próby samobójcze

• poczucie winy

• zaburzenia lękowe

Uzasadnienie: Do mniej specyficznych „Innych częstych objawów depresji” według ICD-10 zalicza się: • osłabienie koncentracji i uwagi • niską samoocenę i małą wiarę w siebie • poczucie winy • myśli, tendencje i próby samobójcze • zaburzenia snu oraz • utratę łaknienia

Punkty: 0

46. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące zaburzeń depresyjnych w przebiegu padaczki:

• depresja w przebiegu padaczki manifestuje się klinicznie jako epizod depresyjny o różnym nasileniu lub jako dystymia

• obniżenie nastroju może być objawem występującym w okresie okołonapadowym

• obniżenie nastroju najczęściej pojawia się przed uogólnionymi napadami toniczno-klonicznymi

• depresja występująca w okresie okołonapadowym jest najczęstszą postacią depresji wśród pacjentów z padaczką

• depresja w przebiegu padaczki przyjmuje wyłącznie obraz dystymii

Uzasadnienie: Ad. (a) Depresja w przebiegu padaczki również manifestuje się klinicznie jako epizod depresyjny o różnym nasileniu bądź jako dystymia. Ad. (b) Obniżenie nastroju, może być objawem występującym w okresie okołonapadowym. Ad. (c) Obniżenie nastroju najczęściej pojawia się przed uogólnionymi napadami toniczno-klonicznymi. Ad. (d) Obniżenie nastroju najczęściej pojawia się przed uogólnionymi napadami toniczno-klonicznymi. Depresja występująca w okresie okołonapadowym, będąca zresztą najczęstszą postacią depresji wśród pacjentów z padaczką, jest jedyną postacią spełniającą kryteria diagnostyczne. Ad. (e) Depresja w przebiegu padaczki również manifestuje się klinicznie jako epizod depresyjny o różnym nasileniu bądź jako dystymia.

Punkty: 0

47. Zaznacz zdanie fałszywe dotyczące choroby afektywnej sezonowej:

• Choroba afektywna sezonowa nie uzyskała do chwili obecnej oficjalnego prawa bytu w systemach klasyfikacyjnych

• Propozycja klasyfikacyjna tej jednostki chorobowej w klasyfikacji ICD-10 znajduje się jedynie w wersji badawczej

• W klasyfikacji ICD-10 znajduje się pełne rozpoznanie uwzględniające tę jednostkę nozologiczną

• Ostatnia wersja amerykańskiego systemu diagnostycznego DSM-IV przewiduje możliwość rozpoznania tzw. “dużej depresji o sezonowym wzorcu przebiegu”

• zaburzenia sezonowe o umiarkowanym nasileniu w piśmiennictwie anglojęzycznym są określane jako „winter blues” lub „doldrums”

Uzasadnienie: Choroba afektywna sezonowa nie uzyskała do chwili obecnej oficjalnego prawa bytu w systemach klasyfikacyjnych. Ostatnio coraz częściej pojawiają się jednak opinie wskazujące na potrzebę zmiany tej sytuacji. W aktualnej, 10. edycji międzynarodowej klasyfikacji chorób, obowiązującej w Polsce od roku 1997 w ogóle nie istnieje takie rozpoznanie. Propozycja klasyfikacyjna tej jednostki chorobowej znajduje się jedynie w wersji badawczej. Z kolei ostatnia wersja amerykańskiego systemu diagnostycznego, obowiązująca od 1994 r., przewiduje możliwość rozpoznania tzw. “dużej depresji o sezonowym wzorcu przebiegu”. W kręgu chorób sezonowych wyróżnia się również zaburzenia sezonowe o umiarkowanym nasileniu, które w piśmiennictwie anglojęzycznym są określane jako „winter blues” lub „doldrums”.

Punkty: 0

48. Późniejszej inicjacji seksualnej sprzyjają wszystkie poniższe czynniki, poza:

• wysokim stopniem edukacji seksualnej

• mocną więzią rodzinną

• pozytywne wzory zaobserwowane u Rodziców

• niskim statusem ekonomicznym

• żadna z odpowiedzi nie jest prawdziwa

Uzasadnienie: W naszym życiu seksualnym i uczuciowym bardzo często sięgamy do wspomnień i wzorów wyniesionych ze środowiska rodzinnego. Męskość ojca, kobiecość matki, ich wzajemne odnoszenie się do siebie, postawy wobec ciała i seksualności, ujawniane normy i zasady rzutują na przyszłość seksualną i uczuciową dzieci, ale nie są czynnikami decydującymi. Z reguły mocna więź rodzinna sprzyja późniejszej inicjacji seksualnej. Dla osób, które wywodzą się z ciepłego, wyrozumiałego środowiska często seks jest wyrazem oddania. Czekają one na osobę, którą pokochają, aby móc z nią dzielić intymność.

Punkty: 0

49. Pacjentka twierdzi, że podczas migrenowego bólu głowy czuje zapach spalenizny, ale wie, że nie ma się on skąd wydobywać i inni go nie czują. Pacjentka ta doświadcza:

• urojenia paranoicznego

• urojenia paranoidalnego

• omamu czuciowego rzekomego

• omamu czuciowego prawdziwego

• parahalucynacji

Uzasadnienie: Parahalucynacje są to wrażenia lub spostrzeżenia przedmiotów nieistniejących w rzeczywistości. Pacjent ma poczucie, że nie są one realne. Pomimo tego, że silnie oddziałują na zmysły chorego, sprawiając, że chory ma wrażenie, że naprawdę widzi, słyszy, to jednocześnie są traktowane przez niego jako element chorobowy. Pozostaje pełny krytycyzm. Parahalucynacje mają podłoże organiczne. Mogą występować w trakcie napadów padaczkowych, migrenie, narkolepsji oraz jako napady hakowe, będące objawem guza mózgu.

Punkty: 0

50. Wzmożona aktywność ruchowa nigdy nie występuje w:

• lęku napadowym

• w zespole psychotycznym

• stanie zwanym stupor katatonicus

• manii

• depresji z lękiem

Uzasadnienie: W katatonii może wystąpić znacznie wzmożona aktywność ruchowa, ale w stanie zwanym furor katatonicus. W stanie osłupienia (stupor katatonicus) chory nie porusza się, jest autystyczny, może pozostawać bez ruchu przez długi czas. Jest to stan zagrożenia życia, jednocześnie bowiem pacjent nie przyjmuje płynów ani pokarmów.

Punkty: 0

51. Zalecaną dawką dobową zaleplonu jest:

• 1 mg

• 5 mg

• 7,5 mg

• 10 mg

• 20 mg

Uzasadnienie: Zalecana dawka dobowa zaleplonu wynosi 10 mg.

Punkty: 0

52. Zaznacz stwierdzenie fałszywe dotyczące kryteriów diagnostycznych zaburzeń nastroju o przebiegu sezonowym według DSM-IV:

• pełna zmiana fazy depresyjnej na maniakalną lub hipomaniakalną występuje w charakterystycznym okresie roku

• epizody dużej depresji sezonowej występują istotnie rzadziej niż epizody postaci niesezonowej

• w ciągu ostatnich 2 lat muszą wystąpić dwa epizody dużej depresji

• pełna remisja występuje w charakterystycznym okresie roku

• dla rozpoznania depresji sezonowej konieczne jest stwierdzenie występowania co najmniej jednego objawu spośród dwóch następujących: obniżonego nastroju i utraty zainteresowań lub odczuwania przyjemności

Uzasadnienie: Kryteria diagnostyczne zaburzeń nastroju o przebiegu sezonowym według DSM-IV: A. Występuje regularny związek czasowy między początkiem epizodu dużej depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I, zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu II lub zaburzenia depresyjnego nawracającego, a określonym okresem w ciągu roku. Należy zwrócić uwagę na to, by nie uwzględniać sytuacji, w których występuje oczywisty wpływ stresujących czynników psychospołecznych związanych z porą roku (na przykład, regularny brak pracy w okresie zimowym). B. Drugie kryterium mówi, że pełna remisja (lub zmiana fazy depresyjnej na maniakalną lub hipomaniakalną) występuje w charakterystycznym okresie roku. C. Według 3 kryterium, w ciągu ostatnich 2 lat muszą wystąpić dwa epizody dużej depresji, które spełniałyby kryteria czasowe określone w dwóch poprzednich punktach, a w tym samym okresie nie może wystąpić żaden epizod depresji niesezonowej. D. Kryterium czwarte zawiera warunek, iż epizody dużej depresji sezonowej występują istotnie częściej niż epizody postaci niesezonowej, które mogą występować w ciągu całego życia pacjenta.

Punkty: 0

53. Najdokładniejszy opis następujących po sobie objawów, występujących w przebiegu choroby Alzheimera, zawiera w sobie:

• skala Cornell

• Globalna Skala Deterioracji wg Reisberga

• skala Younga

• Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Najdokładniejszy i wielostronny opis następujących po sobie i powtarzalnych, w większości przypadków, objawów choroby Alzheimera można znaleźć w 7-stopniowej Globalnej Skali Deterioracji (Global Deterioration Scale), opracowanej w roku 1982 przez Reisberga i współpracowników.

Punkty: 0

54. U pacjenta z niewydolnością nerek dobowa dawka zaleplonu wynosi:

• 1 mg

• 5 mg

• 7,5 mg

• 10 mg

• 20 mg

Uzasadnienie: Zalecaną dawką dobową zaleplonu jest 10 mg. U osób w podeszłym wieku i z niewydolnością nerek dawkę należy zmniejszyć o połowę.

Punkty: 0

55. Zaburzeniem seksualnym, które dotyczy średnio ¼ kobiet jest:

• dyspareunia

• pochwica

• zaburzenia orgazmu

• brak lub utrata potrzeb seksualnych

• anhedonia

Uzasadnienie: Według danych z Raportu Seksualności Polaków 2002 r. wynika, że najbardziej rozpowszechnionym zaburzeniem seksualnym u kobiet jest brak lub utrata potrzeb seksualnych. Problem ten dotyczy aż 25 % kobiet a tylko 8 % mężczyzn.

Punkty: 0

56. Zaznacz fałszywą odpowiedź. W zespole abstynencyjnym o nasileniu łagodnym stwierdza się:

• wysychanie w jamie ustnej

• pobudzenie

• drżenie mięśniowe

• omamy

• napady lęku panicznego

Uzasadnienie: O nasileniu łagodnym zespołu abstynencyjnego mówimy wówczas, gdy występują następujące objawy: Objawy fizyczne - wysychanie w jamie ustnej, pocenie się, drżenie mięśniowe, ból głowy, nudności, kołatanie serca Objawy psychiczne - napięcie, niepokój, pobudzenie, napady lęku panicznego. Objawy poznawcze - łagodne zaburzenia pamięci i koncentracji

Punkty: 0

57. Do metod diagnostycznych uzupełniających wykorzystywanych w rozpoznawaniu zespołu niespokojnych nóg zaliczamy:

• polisomnografię

• przezczaszkową magnetyczną stymulację mózgu

• obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego

• spektroskopię rezonansu magnetycznego

• tomografię komputerową

Uzasadnienie: W ostatnich latach podejmuje się próby poszukiwania zobiektywizowanych metod diagnostycznych w zespole niespokojnych nóg. Najwcześniej wykorzystywano w tym celu polisomnografię. Powinna ona obejmować zapis EEG, EKG, EMG, EOG oraz monitorowanie przepływu powietrza w drogach oddechowych.

Punkty: 0

58. Krzywa Kielholza opisuje:

• wrażliwość pacjenta na psychoterapię bechawioralno-poznawczą

• typy zaburzeń depresyjnych według czynnika przyczynowego

• cechy osobowościowe pacjenta z zaburzeniami depresyjnymi

• wrażliwość pacjenta na bodźce

• reakcje chorego na sytuacje trudne

Uzasadnienie: Zgodnie z opisem: Pużyński S. Depresje i zaburzenia nastroju. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, 2002.

Punkty: 0

59. 59-letni pacjent, u którego wystąpiły objawy zaburzeń pamięci i nagłe zmiany w sposobie zachowania, został poddany ocenie w skali Hachinskiego, uzyskując wynik 12 punktów. Najprawdopodobniej zostanie u niego rozpoznane/rozpoznana:

• choroba Alzheimera

• otępienie mieszane

• otępienie z ciałami Lewy`ego

• otępienie naczyniopochodne

• wszystkie rozpoznania są równie prawdopodobne

Uzasadnienie: Skala Hachinskiego jest pomocna przy różnicowaniu otępienia naczyniowego i choroby Alzheimera. Ocenia ona współwystępowanie czynników ryzyka chorób naczyniowych, objawów neurologicznych z zaburzeniami funkcji poznawczych i zaburzeniami emocji czy nastroju. Zwraca się w niej szczególną uwagę na nagły początek zachorowania, stopniową progresję i możliwość fluktuacji nasilenia zaburzeń funkcji poznawczych. Użyteczność jej jest jednak ograniczona do oceny klinicznej otępienia wielozawałowego. Maksymalna punktacja w tej skali wynosi 18 punktów. Liczba punktów 7 i więcej oznacza otępienie naczyniopochodne, 1-4 to choroba Alzheimera, a 5-6 to otępienie mieszane.

Punkty: 0

60. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące dyspareunii:

• dotyczy około 13% kobiet w Polsce

• może występować u mężczyzn

• jest to stały lub okresowy ból narządów płciowych

• jej przyczyną może być zbyt gruba błona dziewicza

• ból może wystąpić w trakcie lub po stosunku

Uzasadnienie: Dyspareunia to stały lub okresowy ból narządów płciowych występujący przed, w czasie trwania lub po stosunku. Dyspareunia rozpoznawana jest częściej u kobiet, (dotyczy około 13% kobiet), może jednak występować również u mężczyzn. Powiązanie przyczynowe z miejscowym procesem chorobowym wymaga odpowiedniej zmiany kwalifikacji. Taka sytuacja występuje w przypadku bolesnych stosunków w miejscowych stanach zapalnych, po operacjach, w wyniku zmian poporodowych, w przebiegu chorób urologicznych czy ginekologicznych. Nie należy rozpoznawać dyspareunii w razie stwierdzenia zbyt grubej błony dziewiczej, pochwicy czy suchości pochwy jako pierwotnej przyczyny dolegliwości.

Punkty: 0

61. Wskaż stwierdzenie fałszywe odnoszące się do terapii zaburzeń depresyjnych w przebiegu chorób neurologicznych:

• należy unikać trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych ze względu na ich niekorzystny wpływ na układ krążenia.

• w stwardnieniu rozsianym dobre efekty przynoszą leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny oraz moklobemid

• należy pamiętać, że fluoksetyna i fluwoksamina mogą hamować metabolizm lamotryginy

• w chorobie Parkinsona typowo ciężka depresja nie występuje zbyt często

• u chorego dotkniętego chorobą Parkinsona i umiarkowanymi objawami depresyjnymi najważniejsza jest optymalizacja leczenia przeciwparkinsonowskiego

Uzasadnienie: Ad. (a) Należy unikać leków przeciwdepresyjnych I generacji, zwłaszcza trójpierścieniowych, ze względu na ich niekorzystny wpływ na układ krążenia. Ad. (b) W stwardnieniu rozsianym dobre efekty przynoszą leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI oraz moklobemid. Należy pamiętać o ewentualnych działaniach niepożądanych stosowanych leków przeciwdepresyjnych Ad. (c) Należy pamiętać, że fluoksetyna i fluwoksamina mogą hamować metabolizm karbamazepiny. Karbamazepina z kolei zwiększa metabolizm trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Ad. (d) W chorobie Parkinsona ciężka depresja nie występuje zbyt często, dlatego też swoiste leczenie przeciwdepresyjne nie jest zazwyczaj leczeniem z wyboru. Ad. (e) W postępowaniu z chorym, u którego stwierdzamy łagodne lub umiarkowane objawy depresyjne, najważniejsza jest optymalizacja leczenia przeciwparkinsonowskiego.

Punkty: 0

62. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące braku reakcji genitalnej:

• u kobiet objawia się suchością pochwy

• u mężczyzn najczęściej występuje typ umiarkowany zaburzeń erekcji

• główną przyczyną organicznych zaburzeń erekcji są przyczyny krążeniowe

• w zaburzeniach psychogennych erekcja nie pojawia się podczas stosunku ze swoją partnerką oraz podczas masturbacji

• przyczyny psychogenne dotyczą około 15% pacjentów z zaburzeniami erekcji

Uzasadnienie: Za rozpoznaniem zaburzeń psychogennych przemawia występowanie prawidłowych erekcji w innych sytuacjach, np. podczas masturbacji, snu, czy w kontaktach z inną partnerką. Taką etiologię zaburzeń stwierdza się u około 15 % mężczyzn.

Punkty: 0

63. Do przeciwwskazań stosowania gum do żucia zawierających nikotynę nie należy:

• zapalenie przełyku

• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej lub gardła

• próchnica zębów

• niedawno przebyty zawał mięśnia serca

• choroby stawu żuchwowo-skroniowego

Uzasadnienie: Do przeciwwskazań stosowania gum do żucia zawierających nikotynę należą: choroby stawu żuchwowo-skroniowego, niedawno przebyty zawał mięśnia serca, nadciśnienie tętnicze, choroby skurczowe naczyń, czynna choroba wrzodowa, czynne zapalenie przełyku, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej lub gardła, ciąża i okres karmienia piersią.

Punkty: 0

64. Głosy nakazujące popełnienie samobójstwa słyszane wewnątrz głowy to:

• urojenia ksobne

• urojenia prześladowcze

• omamy rzekome

• omamy prawdziwe

• myśli natrętne

Uzasadnienie: Słyszenie głosu wewnątrz głowy jest fałszywym doznaniem zmysłowym, a więc omamem w tym przypadku słuchowym. Ponieważ słyszany jest wewnątrz głowy, a nie dociera z zewnątrz, jest również omamem rzekomym. Urojenia są to fałszywe sądy i przekonania, a nie wrażenia zmysłowe. Myśli natrętne są dla pacjenta uciążliwe, rozpoznawane są jednak jako własne.

Punkty: 0

65. Do objawów świadczących o niewielkim nasileniu niepokoju zaliczamy wszystkie z wyjątkiem.

• wykonywania niespokojnych ruchów palcami

• częstego pochrząkiwania

• zrywania paznokci

• niepokoju ruchowego w czasie siedzenia na krześle

• przekładania drobnych przedmiotów w ręku

Uzasadnienie: Do objawów świadczących o niewielkim nasileniu niepokoju zalicza się: • wykonywanie ruchów (manipulowanie) palcami • przekładanie drobnych przedmiotów w ręku • poprawianie się co pewien czas na krześle • pochrząkiwanie

Punkty: 0

66. Wybierz odpowiedź prawidłową. Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 do kategorii „Inne zaburzenia lękowe” zalicza się:

• zespół lęku panicznego

• zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne

• rozpoznanie o nazwie „reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne”

• zaburzenia występujące pod postacią somatyczną

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Zgodnie z klasyfikacją ICD-10: F41 - Inne zaburzenia lękowe • F41.0 - zespół lęku panicznego • F41.1 - zespół lęku uogólnionego • F41.2 - mieszane zaburzenie lękowo-depresyjne

Punkty: 0

67. 36-letni, opuszczony przez żonę mężczyzna, chory od 2 lat na stwardnienie rozsiane, przed dwoma miesiącami został zwolniony z pracy, tracąc całkowicie perspektywy na przyszłość. Który z wymienionych w wywiadzie czynników nie powoduje znacząco wzrostu ryzyka samobójstwa u tego pacjenta?

• płeć męska

• wiek

• brak żony

• brak dobrej sieci wsparcia społecznego

• występowanie choroby somatycznej, zwłaszcza przewlekłej i nieuleczalnej

Uzasadnienie: Do czynników, które powszechnie uważa się za zwiększające stopień ryzyka samobójstwa, należą: • płeć męska, • wiek > 40 r.ż. • samotność, czyli brak małżonka lub stałego partnera (według niektórych osoby rozwiedzione są mniej narażone niż samotne) • brak dobrej sieci wsparcia społecznego występowanie choroby somatycznej, zwłaszcza przewlekłej i nieuleczalnej oraz takiej, której towarzyszy ból, poczucie beznadziejności i braku perspektyw

Punkty: 0

68. W rutynowej diagnostyce otępienia wykorzystuje się następujące testy diagnostyczne:

• Krótką Skalę Oceny Stanu Psychicznego i Skalę Hachinskiego

• Test Rysowania Zegara i Skalę Botterella

• Krótką Skalę Oceny Stanu Psychicznego i Test Rysowania Zegara

• Skalę Younga i Skalę Hachinskiego

• żadna z powyższych kombinacji nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Do najbardziej znanych i popularnych testów przesiewowych w rozpoznawaniu otępienia należą: Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego (Mini Mental State Examination - MMSE) i Test Rysowania Zegara. Ze względu na to, że oba testy oceniają nieco inne aspekty funkcji poznawczych, zaleca się, by badanie przesiewowe obejmowało obydwa testy.

Punkty: 0

69. Do pierwszych reakcji w zespole abstynencyjnym nie zalicza się:

• podwyższenia się progu drgawkowego

• mdłości

• nadmiernej potliwości

• odwrócenia rytmu dobowego

• wahań nastroju

Uzasadnienie: Pierwsze reakcje w zespole abstynencyjnym pojawiają się ze strony tych układów, które - przy utrzymywaniu się wysokiego stężenia alkoholu - były hamowane przez niego. Spektakularnym tego przykładem jest obniżenie się progu drgawkowego, podwyższonego przy utrzymywaniu się wysokiego stężenia alkoholu we krwi, co klinicznie przejawia się wystąpieniem napadów padaczkowych, najczęściej maksymalnych pierwotnie uogólnionych. Ryzyko pojawienia się drgawek w alkoholowym zespole abstynencyjnym zmniejsza się znacznie po 48 godzinach abstynencji. Objawy zespołu abstynencyjnego objawiają się w pełni od 12 do 72 godzin po zaprzestaniu lub zmianie rytmu i sposobu spożywania alkoholu. Prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu wzrasta znamiennie w zależności od czasu trwania choroby alkoholowej. Jest istotnie większe u chorych z ciągami alkoholowymi. Pierwszym objawem zespołu, występującym już w czasie kilku godzin od zaprzestania spożycia jest drżenie o posturalnym charakterze. W tym czasie pojawia się także niepokój, wahania nastroju oraz objawy ze strony układu autonomicznego, takie jak nadmierna potliwość, ortostatyczne spadki ciśnienia i mdłości. Pojawiają się zaburzenia snu, w postaci odwrócenia rytmu dobowego i intensywnych, niepokojących chorego marzeń sennych. Ostatni objaw jest związany z odhamowaniem fazy snu REM, która ulega supresji przy podwyższonym stężeniu alkoholu we krwi. Kolejnym objawem są omamy, zwykle wzrokowe i słuchowe, rzadziej węchowe i dotykowe. Omamy wzrokowe początkowo pojawiają się po zamknięciu oczu, następnie występują przy oczach otwartych. Omamy przyjmują często postać zwierząt, zwykle zniekształconych mikro-, makro- lub dysmorfopsyjnie. Chory w tym okresie, przy zachowanej syntoniczności, jest zdezorientowany allopsychicznie, z chwiejną, nieześrodkowującą się uwagą i znacznym pobudzeniem ruchowym. Częsta w tym stadium jest bezsenność, z charakterystycznym zaostrzeniem objawów w godzinach nocnych.

Punkty: 0

70. Spośród wszystkich postaci zespołów otępiennych pierwotnie zwyrodnieniowych najczęściej spotyka się:

• otępienie naczyniopochodne

• otępienie z ciałami Lewy`ego

• otępienie czołowo-skroniowe

• otępienia mieszane

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Zespoły otępienne dzieli się na trzy duże grupy: • zespoły otępienne pierwotnie zwyrodnieniowe, takie jak: choroba Alzheimera (zdecydowanie najczęstsza w populacji przyczyna otępienia), otępienie z ciałami Lewy`ego i otępienie czołowo-skroniowe • druga grupę tworzy otępienie naczyniopochodne • grupa trzecia - tzw. otępienia mieszane, czyli współwystępowanie w mózgu zmian naczyniopochodnych wraz ze zmianami zwyrodnieniowymi o charakterze alzheimerowskim

Punkty: 0

71. Według kryteriów ICD-10 do rozpoznania łagodnej postaci depresji konieczne jest stwierdzenie:

• co najmniej jednego z trzech objawów podstawowych i co najmniej dwóch spośród objawów

• jedynie jednego z trzech objawów podstawowych

• wszystkich trzech objawów podstawowych

• jedynie dwóch z trzech objawów podstawowych

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawdziwa

Uzasadnienie: Kryteria ICD-10 wymagają, dla rozpoznania łagodnej lub umiarkowanej depresji, wystąpienia jedynie dwóch z trzech objawów podstawowych: • obniżenia nastroju • utraty zainteresowań i zdolności do radowania się lub • zmniejszenia energii, objawu prowadzącego do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności

Punkty: 0

72. Zgodnie z wynikami prac związanych z przygotowaniem raportu WHO „Psychological Problems in General Health Care” najczęstszą postacią zaburzeń lękowych były:

• zespół lęku napadowego

• zespół lęku uogólnionego

• agorafobia

• inne rodzaje fobii

• żadne z powyższych

Uzasadnienie: W pracach związanych z przygotowaniem raportu WHO „Psychological Problems in General Health Care” badania przeprowadzono u 26 422 pacjentów POZ w 15 ośrodkach na świecie. Wykazano, że u około 25% tych pacjentów występowały rozpoznawalne zaburzenia psychiczne według kryteriów ICD-10. Najczęściej wykrywano: zaburzenia depresyjne i zaburzenia lękowe, przy czym zespół lęku uogólnionego obserwowano u niemal 8% pacjentów POZ, zespół lęku napadowego - u 1,1% pacjentów, a agorafobię, najczęstsze zaburzenie w grupie fobii - u 1,5%.

Punkty: 0

73. Który neuroleptyk stosuje się najczęściej w psychozach po lewodopie:

• haloperidol

• klozapina

• risperidon

• droperidol

• olanzapina

Uzasadnienie: W psychozach po lewodopie najczęściej stosuje się neuroleptyk atypowy klozapinę.

Punkty: 0

74. U którego z pacjentów, podejrzewanego o występowanie łagodnych zaburzeń poznawczych, nie istnieje zwiększone ryzyko rozwinięcia się zespołu otępiennego?

• u nosiciela allelu APOE 4

• u pacjenta ze zmniejszoną objętością hipokampa

• u 44-letniego pacjenta

• u pacjenta z towarzyszącymi zaburzeniami psychomotorycznymi

• u pacjenta z wykształceniem podstawowym

Uzasadnienie: Liczne badania wykazały, że u osób z postawionym rozpoznaniem łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI - Mild Cognitive Impairment) występuje podwyższone ryzyko wystąpienia otępienia. Przyjmuje się, że rocznie wśród osób z MCI u 6% do 25% pacjentów rozwinie się otępienie. Potencjalnymi czynnikami ryzyka konwersji jest: nosicielstwo allelu APOE 4, zmniejszona objętość hipokampa, podeszły wiek, niski poziom wykształcenia i obecność zaburzeń psychomotorycznych.

Punkty: 0

75. Pacjentka leczona ambulatoryjnie na zapalenie płuc zapytana na wizycie kontrolnej o sen potwierdziła, że źle sypia od 2 tygodni. Cierpi ona na bezsenność:

• przejściową

• przygodną

• krótkotrwałą

• przewlekłą

• pierwotną

Uzasadnienie: Bezsenność przygodna trwa kilka dni, jest związana np. ze zdenerwowaniem, bólem, leczeniem innej choroby, nagłym stresem np. oczekiwaniem na zabieg operacyjny. Bezsenność krótkotrwała trwa do 3 tygodni, może towarzyszyć nagłej chorobie somatycznej lub przewlekłemu stresowi np. żałobie. Bezsenność, która występuje praktycznie każdej nocy, i trwa co najmniej miesiąc jest bezsennością przewlekłą. Bezsennością pierwotną nazywa się bezsenność, w której trudno jest znaleźć jakieś wyraźne wywołujące ją przyczyny.

Punkty: 0

76. Do rozpoznania silnego uzależnienia od nikotyny wystarcza:

• stwierdzenie silnej potrzeby używania tytoniu

• występowanie objawów zespołu abstynenckiego

• używanie tytoniu wbrew szkodliwym następstwom

• 7 punktów lub więcej w teście przygotowania i motywacji

• 7 punktów lub więcej w kwestionariuszu Fagerström'a

Uzasadnienie: Według WHO uzależnienie od nikotyny rozpoznaje się, jeżeli występują przynajmniej trzy z następujących cech: silna potrzeba używania tytoniu, trudności kontrolowania tego zachowania, uporczywe używanie tytoniu wbrew szkodliwym następstwom, przedkładanie używania tytoniu ponad inne zajęcia, zobowiązania i stany biologiczne, zwiększająca się tolerancja na nikotynę oraz występowanie objawów zespołu abstynenckiego. Powszechnie uznaną metodą oceny stopnia uzależnienia jest kwestionariusz Fagerström'a - uzyskanie 7 punktów lub więcej świadczy o silnym uzależnieniu od nikotyny.

Punkty: 0

77. Leki antycholinergiczne nie wywołują:

• nasilenia drżenia

• zaburzeń pamięci

• splątania

• trudności w koncentracji

• trudności w myśleniu

Uzasadnienie: Leki antycholinergiczne mogą wywoływać zaburzenia pamięci, splątanie, trudności w koncentracji i myśleniu. Objawy te częściej obserwuje się u ludzi starszych. Leki te nie nasilają drżenia a według części naukowców przynoszą poprawę w leczeniu tego objawu.

Punkty: 0

78. Zaznacz stwierdzenie prawdziwe odnoszące się do pojęcia nerwicy lękowej:

• nerwica lękowa jest traktowana jako zasadnicza jednostka chorobowa, a jej postacie wyróżniane są ze względu na objawy dominujące

• terapią z wyboru w leczeniu nerwicy lękowej jest psychoterapia

• nerwica lękowa jest obecnie definiowana jako zaburzenie psychogenne, powstające w konsekwencji negatywnych doświadczeń życiowych jednostki

• od 1997 roku w klasyfikacji ICD-10 nie figuruje pojęcie nerwicy lękowej

• wszystkie powyższe odpowiedzi są fałszywe

Uzasadnienie: Tradycyjne koncepcje psychopatologiczne ujmowały nerwice jako zaburzenia psychogenne, powstające w konsekwencji negatywnych doświadczeń życiowych jednostki. Na temat szczegółowych mechanizmów ich powstawania formułowano liczne teorie, które nie wytrzymały jednak próby czasu. W odniesieniu do aktualnej wiedzy medycznej mają one już znaczenie historyczne. W poprzedniej wersji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-9), przyjętej w 1978 r., w części dotyczącej nerwic wprowadzono rozwiązania opierające się na koncepcjach psychoanalitycznych. Nerwica traktowana była jako zasadnicza jednostka chorobowa, a jej postacie wyróżniane były ze względu na dominujące objawy. Rodzaj objawów nerwicowych rozumiany był jako konsekwencja odmiennych doświadczeń jednostki wywołujących nerwicę. Terapią z wyboru była psychoterapia, uznawana za leczenie przyczynowe. Farmakoterapia traktowana była jako leczenie objawowe zlecane wtedy, gdy terapia przyczynowa była niedostępna. Od roku 1997 w Europie przyjęto nową wersję Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych - ICD-10. Wprowadzono do niej zaburzenia lękowe jako osobną kategorię diagnostyczną. Istotne dla zróżnicowania pozycji zaburzeń lękowych w klasyfikacjach, amerykańskiej i europejskiej, jest to, że w ICD-10 zaburzenia lękowe zostały włączone do kategorii o nazwie: „Zaburzenia nerwicowe - związane ze stresem i pod postacią somatyczną”, a w DSM-IV nerwica jako osobna kategoria już nie występuje.

Punkty: 0

79. Do typowych działań niepożądanych występujących przy stosowaniu neuroleptyków nie należy:

• akatyzja

• zespół parkinsonowski

• hipernatremia

• zaburzenia miesiączkowania

• przyrost masy ciała

Uzasadnienie: Do typowych działań niepożądanych neuroleptyków zalicza się objawy pozapiramidowe (dyskinezy, zespół parkinsonowski, akatyzja), złośliwy zespół neuroleptyczny, ortostatyczne spadki ciśnienia, objawy wegetatywne (suchość w jamie ustnej, zaparcia, zatrzymanie moczu, zaburzenia widzenia), zaburzenia endokrynologiczne wynikające z hiperprolaktynemii, obniżenie progu drgawkowego i drgawki, przyrost masy ciała.

Punkty: 0

80. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące transseksualizmu:

• definiowany jest jako pragnienie życia i uzyskania akceptacji jako osoba płci przeciwnej w porównaniu z własną

• warunkiem niezbędnym do postawienia diagnozy transseksualizmu jest stałe utrzymywanie się tożsamości transseksualnej przez przynajmniej 1 rok

• transseksualista pragnie poddać się leczeniu hormonalnemu i operacyjnemu celem maksymalnego możliwego upodobnienia swojego ciała do ciała preferowanej płci

• wg ICD-10 należy do zaburzeń osobowości i zachowania dorosłych

• transseksualizm trzeba różnicować z transwestytyzmem

Uzasadnienie: Transseksualizm, należący do zaburzeń identyfikacji płciowej, definiuje się jako pragnienie życia i uzyskania akceptacji jako osoba płci przeciwnej w porównaniu z własną. Transseksualiści, to osoby niezadowolone z własnych, anatomicznych cech płciowych, uważające je za nieprawidłowe i dążące do ich zmiany. Pragną poddać się leczeniu hormonalnemu i operacyjnemu celem maksymalnego możliwego upodobnienia swojego ciała do ciała preferowanej płci. Warunkiem niezbędnym do postawienia diagnozy transseksualizmu jest stałe utrzymywanie się tożsamości transseksualnej przez przynajmniej 2 lata. Stan ten nie może jednak wynikać z innego zaburzenia psychicznego, np. schizofrenii lub jakiejkolwiek nieprawidłowości interseksualnej, genetycznej, czy dotyczącej chromosomów płciowych. Transseksualizm należy różnicować z transwestytyzmem.

Punkty: 0

81. Który z objawów nie jest charakterystyczny dla zaburzeń depresyjnych?

• utrata łaknienia wraz ze zmianą wagi ciała

• przedwczesne budzenie się rano

• nasilenie depresji w godzinach wieczornych

• obniżenie popędu płciowego

• zobojętnienie wobec wydarzeń i aktywności, które zwykle wyzwalają reakcje emocjonalne

Uzasadnienie: Trzecią grupę objawów depresji wg ICD-10, czyli „Zespół objawów somatycznych” jest rozumiany jako: • utrata zainteresowań lub zadowolenia w zakresie aktywności zwykle sprawiającej przyjemność • zobojętnienie wobec wydarzeń i aktywności, które zwykle wyzwalają reakcje emocjonalne • przedwczesne budzenie się rano (co najmniej dwie godziny wcześniej niż zwykle) • nasilenie depresji w godzinach porannych • zahamowanie lub pobudzenie psychoruchowe • utrata łaknienia • spadek wagi ciała, konieczne jest stwierdzenie minimum 5 procentowego spadku w stosunku do wagi z ubiegłego miesiąca oraz • obniżenie popędu płciowego

Punkty: 0

82. Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące parafilii.

• do jej rozpoznania niezbędne jest utrzymywanie się zaburzeń przez przynajmniej rok

• należy do zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem i orientacją seksualną

• jej przykładem jest asfiksjofilia

• częściej występuje u osób biseksualnych

• wszystkie zdania są fałszywe

Uzasadnienie: Parafilie należące do zaburzeń osobowości i zachowania dorosłych, definiuje się ogólnie jako zaburzenia seksualne charakteryzujące się niezwykłymi, dewiacyjnymi lub dziwacznymi impulsami, fantazjami i zachowaniami. Wymaganym kryterium diagnostycznym dla rozpoznania tego zaburzenia jest utrzymywanie się tych preferencji przez co najmniej 6 miesięcy. Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 do parafilii zalicza się: fetyszyzm, ekshibicjonizm, oglądactwo, pedofilię, sadomasochizm i inne, rzadsze formy, takie jak frotteryzm, nekrofilię oraz asfiksjofilię.

Punkty: 0

83. W rozdziale N poświęconym chorobom układu moczowo-płciowego nie znajduje się:

• priapizm

• przedwczesny wytrysk

• zespół napięcia przedmiesiączkowego

• stany związane z okresem przekwitania u kobiet

• impotencja z przyczyn organicznych

Uzasadnienie: W klasyfikacji ICD10 w rozdziale N grupującym choroby układu moczowo-płciowego wymienia się: bolesny wzwód prącia czyli priapizm, impotencję z przyczyn organicznych, zespół napięcia przedmiesiączkowego i stany związane z okresem przekwitania u kobiet. Wytrysk przedwczesny należy do dysfunkcji seksualnych niespowodowanych zaburzeniem organicznym ani chorobą somatyczną.

Punkty: 0

84. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące transwestycyzmu nie fetyszystycznego.

• polega na ubieraniu się w stroje płci przeciwnej w celu uzyskania zadowolenia z chwilowych doświadczeń bycia osobą płci przeciwnej

• osoba z tym zaburzeniem nie dąży do trwałej zmiany płci

• przebieraniu się towarzyszy podniecenie seksualne

• należy do zaburzeń identyfikacji płciowej

• transwestytyzm ten to inaczej transwestytyzm podwójnej roli

Uzasadnienie: Transwestytyzm nie fetyszystyczny, czyli transwestytyzm o typie podwójnej roli polega na ubieraniu się w stroje płci przeciwnej w celu uzyskania zadowolenia z chwilowych doświadczeń bycia osobą płci przeciwnej. Osoby takie nie dążą do trwałej zmiany płci. W przeciwieństwie do transwestytyzmu fetyszystycznego, przebieraniu się nie towarzyszy podniecenie seksualne.

Punkty: 0

85. Zaznacz stwierdzenie fałszywe.

• w patomechanizmie występowania zaburzeń depresyjnych w chorobach neurologicznych największą rolę odgrywają: czynnik psychogenny, wpływ jatrogenny stosowanej terapii oraz bezpośredni wpływ uszkodzenia mózgu

• wystąpienie depresji może być spowodowane stosowaniem leczenia przeciwparkinsonowskiego, szczególnie przyjmowaniem preparatów lewodopy

• zaobserwowano znamienny statystycznie związek pomiędzy objawami depresyjnymi a długością trwania padaczki

• czynnik psychogenny prowadzący do rozwoju zaburzeń depresyjnych związany jest z przeżyciami z powodu niesprawności, wypadnięcia z ról czy nabytej niepełnosprawności

• przez bezpośredni wpływ uszkodzenia mózgu rozumie się lateralizację, rozległość oraz lokalizację zmian charakterystycznych dla danego zaburzenia neurologicznego

Uzasadnienie: Patomechanizm występowania zaburzeń depresyjnych w chorobach neurologicznych jest złożony. Największą rolę odgrywają tu 3 główne czynniki wspólnie ze sobą oddziałujące: • czynnik psychogenny związany z przeżyciami z powodu niesprawności, wypadnięcia z ról czy nabytej niepełnosprawności, • istotny jest również wpływ jatrogenny stosowanej terapii dobranej odpowiednio do choroby podstawowej, • oraz bezpośredni wpływ uszkodzenia mózgu, głównie chodzi tu o lateralizację, rozległość oraz lokalizację zmian charakterystycznych dla danego zaburzenia neurologicznego Ad. (b) Wystąpienie depresji może być również spowodowane stosowaniem leczenia przeciwparkinsonowskiego, szczególnie przy przyjmowaniu preparatów lewodopy. Ad. (c) Nie obserwuje się znaczącego związku między objawami depresyjnymi a długością trwania padaczki. Na zaburzenia nastroju istotnie częściej cierpią jednak pacjenci z padaczką z napadami częściowymi niż pierwotnie uogólnionymi.

Punkty: 0

86. Klasyczne leki przeciwhistaminowe:

• nie przenikają przez barierę krew-mózg

• nie powodują senności i sedacji

• metabolizowane są głównie w wątrobie

• wykazują selektywne działanie na receptor H1

• mogą być stosowane u pacjentów z jaskrą

Uzasadnienie: Klasyczne leki przeciwhistaminowe łatwo przechodzą do ośrodkowego układu nerwowego, wpływając depresyjnie na jego aktywność. Wszystkie są metabolizowane głównie w wątrobie, a metabolity są wydalane z moczem. Nie mają działania selektywnego, blokują również inne receptory: receptory cholinergiczne, serotoninergiczne, dopaminergiczne i adrenergiczne. A zatem często wywołują działania niepożądane.

Punkty: 0

87. Pacjent mówi, że tajna organizacja rządowa przesyła mu drogą radiową wprost do głowy wskazówki do działań, które on musi wykonać. Pacjent ten ma:

• omamy cenestetyczne

• omamy słuchowe

• urojenia wielkościowe

• urojenia owładnięcia

• urojenia prześladowcze

Uzasadnienie: W tej wypowiedzi nie ma stwierdzenia, że pacjent odczuwa owe fale radiowe (jako ból, ciepło, mrowienie etc.) nie są to więc omamy czuciowe. Nie słyszy również wskazówek jako głosu. Nie ma również poczucia, że organizacja chce mu zaszkodzić, ani nie podkreśla swojej ważnej roli w tych działaniach. Natomiast ma wrażenie, że musi wykonywać nasyłane wskazówki - jest to urojenie owładnięcia.

Punkty: 0

88. Według psychoanalizy faza homofilna nie jest:

• czymś normalnym

• zawsze czymś niepokojącym

• fazą dojrzewania płciowego tylko u chłopców

• zawsze symptomem orientacji homoseksualnej

• powodem do bacznej obserwacji psychologa

Uzasadnienie: Faza homofilna wyprzedza dojrzewanie i występuje w jego początkowym okresie (10-12 rok życia), może się jednak wydłużyć. Przejawia się latentnymi tendencjami homoseksualnymi i wyraża się m.in. w dążeniu do przebywania w obecności osób jedynie tej samej płci, w wysublimowanych zachowaniach w stosunku do płci własnej, z reguły związanych z uczuciem głębokiej przyjaźni (zwłaszcza u dziewcząt). W niektórych przypadkach (z badań wynika, że takie doświadczenia ma 6% dziewcząt i 12 % chłopców) może dochodzić do kontaktów homoseksualnych, najczęściej w formie pieszczot. Rzadko jest to symptom orientacji homoseksualnej.

Punkty: 0

89. Wskaż stwierdzenie prawdziwe dotyczące leczenia światłem w depresji zimowej:

• światło stosowane w leczeniu depresji zimowej ogranicza się do zakresu światła podczerwonego

• światło czerwone jest skuteczniejsze w leczeniu depresji zimowej niż światło zielone

• reakcja na leczenie światłem występuje zwykle po 2-4 dniach

• w praktyce klinicznej stosuje się technikę fototerapii wykorzystującą światło białe o dużej intensywności, powyżej 100 tysięcy luksów

• według hipotezy melatoninowej fototerapia stosowana w godzinach popołudniowych powinna być najskuteczniejsza w leczeniu depresji sezonowej

Uzasadnienie: Światło stosowane w leczeniu depresji zimowej ogranicza się do zakresu światła widzialnego. Z tego względu najbardziej prawidłowym określeniem powinno być leczenie światłem widzialnym. Najbardziej popularną i powszechnie stosowaną jednostką pomiaru intensywności światła stosowanego do fototerapii jest luks. W praktyce stosuje się technikę fototerapii wykorzystującą światło białe o dużej intensywności - od 2 500 do 10 000 luksów. Wyniki badań wskazują, że światło zielone jest skuteczniejsze w leczeniu depresji zimowej niż światło czerwone, a światło białe jest skuteczniejsze zarówno od niebieskiego jak i czerwonego. Jako, że siatkówka oka ludzkiego jest najbardziej wrażliwa na światło o widmie zielonym, wyniki tych badań stanowią pośredni dowód na to, że światło leczniczo działa głównie poprzez narząd wzroku. Reakcja na leczenie występuje zwykle po 2-4 dniach. Leczenie trwające 2 tygodnie jest skuteczniejsze, niż stosowane przez 1 tydzień, a ostateczny wynik leczenia można określić po 3-4 tygodniach. Według hipotezy melatoninowej należałoby się spodziewać, że fototerapia stosowana w godzinach porannych będzie najbardziej skuteczna, stosowana zaś w godzinach południowych zazwyczaj nieskuteczna, a leczenie światłem stosowane w godzinach wieczornych powinno powodować pogorszenie, przynajmniej niektórych objawów choroby afektywnej sezonowej.

Punkty: 0

90. Ruminacją natrętną nazywamy:

• częste, nieuzasadnione mycie rąk

• wielokrotne powtarzanie jednej frazy

• nawracające myśli bluźniercze w kościele

• długotrwałe rozważanie wątpliwości

• unikanie miejsc, z których nie można się szybko oddalić

Uzasadnienie: Długotrwałe rozważanie wątpliwości nazywa się ruminacją natrętną, a bardziej obrazowo myśleniem natrętnym przeżuwającym.

Punkty: 0

91. Do agonistów receptora dopaminergicznego nie należy:

• ropinirol

• rasagilina

• pramipeksol

• kabergolina

• pergolid

Uzasadnienie: Do agonistów receptora dopaminergicznego należą: ropinirol, pramipeksol, kabergolina, pergolid. Leki te są dostępne w Polsce.

Punkty: 0

92. Wskaż odpowiedź fałszywą dotyczącą zespołu Wernicke'go-Korsakowa:

• charakteryzuje się on występowaniem gwałtownie pojawiających się objawów neurologicznych i psychiatrycznych, powstałych na tle niedoboru witaminy B1

• choroba alkoholowa jest najczęstszą przyczyną występowania tego zespołu

• składowa neurologiczna zespołu zwana jest zespołem amnestycznym Korsakowa

• w praktyce klinicznej oba zespoły Wernicke`go i Korsakowa mogą pojawiać się niezależnie

• u znacznej większości chorych z encefalopatią Wernicke'go rozwija się zespół amnestyczny Korsakowa

Uzasadnienie: Zespół Wernicke'go-Korsakowa jest to zespół zwykle gwałtownie pojawiających się objawów neurologicznych i psychiatrycznych, powstałych na tle niedoboru witaminy B1 (tiaminy). Niektórzy autorzy wyróżniają w nim część neurologiczną objawów zwaną encefalopatią Wernicke'go i część psychiatryczną - zespół amnestyczny Korsakowa. W praktyce klinicznej oba zespoły mogą pojawiać się niezależnie, jednakże aż u 84% chorych z encefalopatią Wernicke'go rozwija się zespół amnestyczny Korsakowa, dlatego też zostaną one omówione wspólnie. Alkohol znany jest z tego, że rozkłada witaminę B1, co powoduje, że ludzie nadużywający alkoholu powinni szczególnie dbać o dostarczania jej do organizmu. Wśród przyczyn niedoboru witaminy wywołujących zespół Wernicke'go-Korsakowa wymienia się przede wszystkim chorobę alkoholową, niepowściągliwe wymioty ciężarnych, choroby i stany patologiczne układu pokarmowego, powodujące zaburzenia wchłaniania (choroba nowotworowa, a głównie rak żołądka, gastrektomia), wielokrotne zabiegi dializacyjne, długotrwałe żywienie pozajelitowe, anorexia nervosa i AIDS.

Punkty: 0

93. Do typowych działań niepożądanych fototerapii należą wszystkie z wyjątkiem:

• bólów i zawrotów głowy

• objawów dyspeptycznych

• zmiany fazy na hipomaniakalną

• pieczenia i bólu oczu

• uczucia rozdrażnienia i oszołomienia

Uzasadnienie: Leczenie światłem uważa się za bezpieczne i pozbawione większych działań niepożądanych. Odnotowano jednak występowanie kilku, dość charakterystycznych dla tej metody leczenia, objawów niepożądanych. Najczęściej są to bóle i zawroty głowy, które jednak u niemal wszystkich leczonych ustępują w ciągu kilku dni, w dalszej kolejności pieczenie i bóle oczu oraz zmiana fazy na hipomaniakalną. Może pojawić się również uczucie rozdrażnienia i oszołomienia.

Punkty: 0

94. Terapia bupropionem trwać powinna:

• co najmniej 7 tygodni

• co najmniej 12 tygodni

• od 6-12 tygodni do roku

• 2 tygodnie

• 4 tygodnie

Uzasadnienie: Leczenie bupropionem powinno być prowadzone przez okres co najmniej 7 tygodni.

Punkty: 0

95. Na reaktywność erekcyjną nie wpływa/-ją:

• ośrodki aktywności seksualnej zlokalizowane w OUN

• miażdżyca

• beta-adrenolityki

• palenie papierosów

• wszystkie wyżej wymienione czynniki wpływają na reaktywność erekcyjną

Uzasadnienie: Reaktywność erekcyjna uzależniona jest od bardzo wielu czynników. Wszystkie z wymienionych mają na nią wpływ.

Punkty: 0

96. Niektóre leki przeciwdepresyjne są skuteczne w długotrwałej terapii bezsenności. Nie należy do nich:

• trazodon

• fluoksetyna

• mianseryna

• mirtazapina

• tianeptyna

Uzasadnienie: Fluoksetyna jest lekiem przeciwdepresyjnym o działaniu aktywizującym. Pozostałe leki są skuteczne w długotrwałej terapii bezsenności przewlekłej.

Punkty: 0

97. Który z wymienionych leków jest przeciwwskazany w chorobie Parkinsona?

• entakapon

• ropinirol

• lit

• kabergolina

• selegilina

Uzasadnienie: Spośród wymienionych leków to lit jest lekiem, którego nie powinno się stosować u chorych na chorobę Parkinsona, ponieważ wywołuje on wtórne zespoły parkinsonowskie. Inne leki, które mogą być odpowiedzialne za występowanie jatrogennego parkinsonizmu to: neuroleptyki, metoklopramid, alfa-metyldopa, flunnaryzyna, cynaryzyna. Entakapon - to inhibitor COMT, selegilina - to inhibitor MAO-B, ropininirol oraz kabergolina - to agoniści dopaminy - wszystkie te leki stosowane są w terapii choroby Parkinsona.

Punkty: 0

98. Mechanizm działania szczepionek antynikotynowych polega na:

• wybiórczym hamowaniu zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy

• stymulacji wydzielania noradrenaliny i dopaminy

• pobudzaniu receptorów nikotynowych w OUN

• blokowaniu wiązania nikotyny z jej receptorami w OUN

• zablokowaniu przenikania nikotyny przez barierę krew-mózg

Uzasadnienie: Szczepionki antynikotynowe blokują przenikanie nikotyny przez barierę krew-mózg. Hamowanie zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy to mechanizm działania bupropionu, stymulacja wydzielania neuroprzekaźników w OUN - cytyzyny, wareniklina natomiast jest tzw. częściowym agonistą i antagonistą receptora nikotynowego, częściowo pobudza receptory nikotynowe do uwalniania dopaminy oraz blokuje wiązanie nikotyny z jej receptorami..

Punkty: 0

99. Zaznacz stwierdzenie fałszywe dotyczące terminu „łagodne zaburzenia poznawcze” (MCI - Mild Cognitive Impairment).

• w przypadku MCI nie dochodzi do zaburzeń codziennego funkcjonowania pacjenta

• jest to określenie synonimiczne w stosunku do normalnie przebiegającego procesu

• postawienie takiego rozpoznania nie upoważnia do rozpoznania zespołu otępiennego

• w przypadku MCI pogorszenie pamięci musi być potwierdzone za pomocą obiektywnych testów

• wszystkie powyższe stwierdzenia są prawdziwe

Uzasadnienie: Termin "łagodne zaburzenia poznawcze" (MCI - Mild Cognitive Impairment) wprowadzono dla określenia pogorszenia funkcji poznawczych, zgłaszanych przez pacjenta i jego bliskich, jednak w stopniu nieupoważniającym do rozpoznania otępienia. Łagodne zaburzenia poznawcze plasują się pomiędzy normalnym starzeniem się i łagodnym otępieniem. Rozpoznanie łagodnych zaburzeń poznawczych stawiane jest na podstawie następujących kryteriów: • pogorszenia pamięci zgłaszanego przez chorego lub osoby z jego otoczenia • pogorszenia pamięci lub innych czynności poznawczych większych niż oczekiwane dla wieku, potwierdzonych za pomocą obiektywnych testów • niezaburzonego codziennego funkcjonowania braku objawów otępienia

Punkty: 0

100. U 62-letniego pacjenta wystąpił zespół objawów czołowych (zaburzenia osobowości z odhamowaniem) o potwierdzonej etiopatogenezie naczyniowej. Z którym z zespołów, wymienionych poniżej, należałoby różnicować taki obraz kliniczny w pierwszej kolejności?

• chorobą Alzheimera

• otępieniem z ciałami Lewy`ego

• otępieniem czołowo-skroniowym

• zespołem Hakima

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Zespół objawów czołowych przypomina obraz otępień czołowo-skroniowych. Dominują w nim objawy zaburzeń zachowania i osobowości z odhamowaniem, brakiem krytycyzmu, labilnością emocjonalną, obniżeniem nastroju i apatią. Często obserwuje się spowolnienie myślenia, afazje ruchową, apraksję, zaburzenia chodu, nietrzymanie moczu oraz objawy prymitywne. Uszkodzeniom dolnych części płatów czołowych mogą towarzyszyć objawy depresji.

Punkty: 0

101. Które ze stwierdzeń odnoszących się do zaburzeń depresyjnych jest prawdziwe?

• pierwszy epizod depresyjny najczęściej występuje pomiędzy 20 a 35 r.ż.

• epizod depresyjny może trwać powyżej 2 lat nawet u co dziesiątego pacjenta

• u ponad połowy pacjentów depresja ma charakter nawracający

• większość nieleczonych epizodów depresyjnych trwa od 6 miesięcy do 2 lat

• wszystkie z powyższych stwierdzeń są prawdziwe

Uzasadnienie: Według powszechnych danych przyjmuje się, że: • pierwszy epizod depresyjny najczęściej występuje pomiędzy 20 a 35 r.ż. • u ponad 50% chorych depresja ma charakter nawracający • większość nieleczonych epizodów depresyjnych trwa od 6 miesięcy do 2 lat • nawet u 10% chorych epizod depresyjny może trwać dłużej niż 2 lata

Punkty: 0

102. Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące orientacji ego-dystonicznej:

• zaburzenie to występuje tylko u osób biseksualnych

• w zaburzeniu tym pacjenci nie dążą do zmiany płci

• zaburzenie to wywołane jest współistniejącym zaburzeniem psychicznym

• zaburzenie to zalicza się do zaburzeń preferencji seksualnych

• wszystkie zdania są fałszywe

Uzasadnienie: Orientacja seksualna niezgodna z ego inaczej ego-dystoniczna należy do zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem i orientacją seksualną. Rozpoznawana jest u osób o identyfikacji płciowej i preferencjach nie budzących wątpliwości, jednak z powodu współistniejących zaburzeń psychicznych chcących aby były one odmienne. Osoby te często dążą do zmiany płci. Rozpoznanie orientacji ego-dystonicznej jest jednym z podstawowych przeciwwskazań do podjęcia postępowania mającego na celu zmianę płci.

Punkty: 0

103. Wskaż zdanie prawdziwe dotyczące orientacji ego-dystonicznej.

• występuje zazwyczaj u ekshibicjonistów

• jest wskazaniem do podjęcia postępowania mającego na celu zmianę płci

• należy do zaburzeń identyfikacji płci

• występuje w niektórych zaburzeniach psychicznych

• występuje głównie u osób biseksualnych

Uzasadnienie: Orientacja seksualna niezgodna z ego, inaczej ego-dystoniczna, należy do zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem i orientacją seksualną. Rozpoznawana jest u osób o identyfikacji płciowej i preferencjach nie budzących wątpliwości, jednak z powodu współistniejących zaburzeń psychicznych chcących aby były one odmienne. Osoby te często dążą do zmiany płci. Rozpoznanie orientacji ego-dystonicznej jest jednym z podstawowych przeciwwskazań do podjęcia postępowania mającego na celu zmianę płci.

Punkty: 0

104. U młodego mężczyzny najczęstszą przyczyną zaburzeń erekcji jest/są:

• urazy rdzenia kręgowego

• neuropatia w przebiegu cukrzycy

• miażdżyca naczyń obwodowych

• syringomyelia

• choroba Buergera

Uzasadnienie: W młodym wieku wśród przyczyn zaburzeń erekcji dominują urazy rdzenia kręgowego. Inne podane jednostki chorobowe związane są najczęściej z długoletnią patologią i występują o chorych w starszym wieku.

Punkty: 0

105. Krzywa Kielholza opisuje:

• wzajemną zależność pomiędzy działaniem układów serotoninergicznego i noradrenergicznego w powstawaniu depresji

• typy zaburzeń depresyjnych według czynnika przyczynowego

• cechy osobowościowe pacjenta z zaburzeniami depresyjnymi

• możliwe tory przebiegu depresji poudarowej

• reakcje chorego na sytuacje trudne

Uzasadnienie: Zgodnie z opisem: Pużyński S. Depresje i zaburzenia nastroju. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, 2002.

Punkty: 0

106. U 62-letniego pacjenta wystąpił zespół objawów czołowych (zaburzenia osobowości z odhamowaniem) o potwierdzonej etiopatogenezie naczyniowej. Z którym z zespołów, wymienionych poniżej, należałoby różnicować taki obraz kliniczny w pierwszej kolejności?

• chorobą Alzheimera

• otępieniem z ciałami Lewy`ego

• otępieniem czołowo-skroniowym

• zespołem Hakima

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Zespół objawów czołowych przypomina obraz otępień czołowo-skroniowych. Dominują w nim objawy zaburzeń zachowania i osobowości z odhamowaniem, brakiem krytycyzmu, labilnością emocjonalną, obniżeniem nastroju i apatią. Często obserwuje się spowolnienie myślenia, afazje ruchową, apraksję, zaburzenia chodu, nietrzymanie moczu oraz objawy prymitywne. Uszkodzeniom dolnych części płatów czołowych mogą towarzyszyć objawy depresji.

Punkty: 0

107. Według najnowszych kryteriów (McKhann, 2001), pomocnych w rozpoznawaniu otępienia czołowo-skroniowego, dla rozpoznania tej choroby charakterystyczne są wszystkie wymienione objawy z wyjątkiem.

• zaburzeń zachowania pod postacią niewłaściwych działań i reakcji

• deficytu poznawczego pod postacią wczesnych i postępujących zaburzeń językowych

• gwałtownego początku choroby o przebiegu postępującym

• deficytu poznawczego zaburzającego funkcjonowanie społeczne i aktywność zawodową

• wszystkie powyższe odpowiedzi są prawdziwe

Uzasadnienie: Najnowszymi kryteriami, pomocnymi w rozpoznawaniu otępienia czołowo-skroniowego (FTD), są kryteria opracowane przez Mc Khanna w 2001. Według tych kryteriów FTD stwierdza się, gdy: 1. Występują zaburzenia zachowania lub deficyt poznawczy w postaci: a) wczesnych i postępujących zmiany osobowości i zachowania w postaci niewłaściwych działań i reakcji b) wczesnych i postępujących zaburzeń językowych w postaci zaburzeń ekspresji mowy lub trudności z nazywaniem i rozumieniem słowa 2. Deficyt ten jest na tyle głęboki, że zaburza funkcjonowanie społeczne i aktywność zawodową w porównaniu ze stanem przedchorobowym. 3. Występuje powolny początek i postępujący przebieg choroby. 4. Zaburzenia te nie są spowodowane inną chorobą układu nerwowego. 5. Zaburzeni nie występują w przebiegu delirium. 6. Wyłączone jest rozpoznanie chorób psychicznych

Punkty: 0

108. Do przyczyn odwracalnych, mogących wywołać zaburzenia otępienne, nie zalicza się:

• guzów ośrodkowego układu nerwowego

• nadczynności nadnerczy

• niedoboru kwasu foliowego

• hiponatremii

• wszystkie z powyższych odpowiedzi mogą być odwracalnymi przyczynami zaburzeń otępiennych

Uzasadnienie: Przyczyną zgłaszanych przez chorego zaburzeń funkcji poznawczych, zwłaszcza w starszym wieku, mogą być niektóre procesy rozrostowe w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, urazy czaszkowo-mózgowe, zaburzenia hormonalne (takie jak niedoczynność tarczycy czy nadczynność nadnerczy), przewlekła hipoglikemia, zaburzenia elektrolitowe - najważniejsza w tej grupie jest hiponatremia, niedobory witamin B1 i B12, niedobór kwasu foliowego i kwasu nikotynowego, choroby wątroby i nerek; neuroinfekcje, takie jak: neuroborelioza, kiła, gruźlica, AIDS z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego czy grzybice; choroby pasożytnicze; przewlekłe zatrucia, takimi substancjami chemicznymi jak: tlenek węgla, mangan, rtęć, złoto, bizmut i glin. Ważną przyczynę stanowią również zaburzenia w krążeniu płynu mózgowo-rdzeniowego, głównie wodogłowie normotensyjne i związany z nim zespół Hakima. Należy również pamiętać, że bardzo częstą przyczyną przemijających zaburzeń funkcji poznawczych jest stosowanie niektórych leków (np. benzodwuazepin) i nadużywanie alkoholu.

Punkty: 0

109. U pacjentów z otępieniem mogą występować zaburzenia emocjonalne albo zmiany w zachowaniach społecznych osoby chorej. Którego z poniższych nie zaliczysz do tej kategorii zaburzeń?

• apatii

• prymitywizacji zachowań społecznych

• chwiejności emocjonalnej

• zaburzeń funkcji językowych

• drażliwości

Uzasadnienie: W zespołach otępiennych występuje spadek emocjonalnej kontroli nad motywacją albo zmiana zachowań społecznych, przejawiające się co najmniej jednym z następujących: • chwiejnością emocjonalną • drażliwością • apatią lub • prymitywizacją zachowań społecznych

Punkty: 0

110. Zaznacz stwierdzenie fałszywe odnoszące się do zespołu parkinsonowskiego, występującego w przebiegu otępienia z ciałami Lewy`ego.

• charakteryzuje się dużym nasileniem objawów

• występują zaburzenia postawy i równowagi

• odznacza się złą odpowiedzią na leczenie L-Dopą

• odznacza się brakiem drżenia

• wszystkie powyższe stwierdzenia są prawdziwe

Uzasadnienie: Zespół parkinsonowski w przebiegu otępienia z ciałami Lewy`ego (DLB) jest zazwyczaj słabo lub średnio zaawansowany i charakteryzuje się obecnością: przede wszystkim bradykinezji, cichnącej mowy, maskowatą twarzą, zaburzeniami postawy i równowagi, złą odpowiedzią na leczenie L-Dopą oraz brakiem drżenia. Ponadto w przebiegu DLB zespół Parkinsonowski ma charakter symetryczny w przeciwieństwie do zwykle jednostronnego przebiegu w chorobie Parkinsona.

Punkty: 0

111. Do ośrodkowego układu nerwowego łatwo przechodzi:

• loratadyna

• cetyryzyna

• prometazyna

• desloratadyna

• lewocetyryzyna

Uzasadnienie: Do ośrodkowego układu nerwowego łatwo przechodzą leki przeciwhistaminowe I generacji, do których zalicza się prometazynę.

Punkty: 0

112. Zaznacz odpowiedź nieprawidłową. Orientacja niezgodna z ego:

• zwana jest inaczej egodystoniczną

• zaliczana jest do zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem i orientacją seksualną

• prowadzi do wystąpienia zaburzeń identyfikacji płciowej lub preferencji seksualnej

• charakteryzuje się występowaniem zaburzeń psychologicznych i behawioralnych

• należy do rozpoznań zamieszczonych w Klasyfikacji ICD-10

Uzasadnienie: Orientacja seksualną niezgodną z ego występuje, gdy identyfikacja płciowa czy też preferencja seksualna (heteroseksualna, homoseksualna, biseksualna lub przedpokwitaniowa) nie budzą wątpliwości, ale jednostka z powodu współistniejących zaburzeń psychologicznych i behawioralnych chciałaby, by było inaczej i chce leczyć się w celu zmiany płci.

Punkty: 0

113. Kluczowy w kształtowaniu się tzw. „płci mózgowej” jest:

• okres między 6 a 7 tygodniem życia płodowego

• okres między 16 a 28 tygodniem życia płodowego

• okres między 32 a 34 tygodniem życia płodowego

• okres noworodkowy

• okres między 8 a 14 tygodniem życia płodowego

Uzasadnienie: Kluczowy w kształtowaniu się tzw. „płci neuronalnej” czy „płci mózgowej” jest okres między 16 a 28 tygodniem życia płodowego, podlegający przede wszystkim wpływowi testosteronu. Badania sekcyjne mózgów mężczyzn homoseksualnych ujawniły, że znamiennie mniejszy jest u nich środkowo przedni obszar podwzgórza w porównaniu z mężczyznami heteroseksualnymi. Jego wielkość natomiast odpowiada rozmiarom stwierdzanym w mózgach kobiecych.

Punkty: 0

114. Do następstw upośledzonego ukrwienia ciał jamistych należą wszystkie poniższe, za wyjątkiem:

• włóknienia tkanki prącia

• zaburzenia mechanizmu ucisku splotów żylnych

• wzmożonej syntezy cGMP w mięśniówce gładkiej prącia

• zmniejszonej aktywności NOS

• upośledzonego utlenowania ciał jamistych prącia

Uzasadnienie: Jedynie punkt c zawiera odpowiedź nieprawdziwą. W wyniku upośledzenia ukrwienia ciał jamistych dochodzi do spadku syntezy cGMP w mięśniówce gładkiej prącia.

Punkty: 0

115. Terapia cytyzyną trwać powinna:

• co najmniej 7 tygodni

• co najmniej 12 tygodni

• od 6-12 tygodni do roku

• 25 dni

• 2 tygodnie

Uzasadnienie: Leczenie cytyzyną powinno być prowadzone przez okres 25 dni.

Punkty: 0

116. Wskaż odpowiedź fałszywą dotyczącą zespołu Wernicke'go-Korsakowa:

• charakteryzuje się on występowaniem gwałtownie pojawiających się objawów neurologicznych i psychiatrycznych, powstałych na tle niedoboru witaminy B1

• zaburzenia wchłaniania są najczęstszą przyczyną występowania tego zespołu

• składowa neurologiczna zespołu zwana jest encefalopatią Wernicke`go

• w praktyce klinicznej oba zespoły Wernicke`go i Korsakowa mogą pojawiać się niezależnie

• u znacznej większości chorych z encefalopatią Wernicke'go rozwija się zespół amnestyczny Korsakowa

Uzasadnienie: Zespół Wernicke'go-Korsakowa jest to zespół zwykle gwałtownie pojawiających się objawów neurologicznych i psychiatrycznych, powstałych na tle niedoboru witaminy B1 (tiaminy). Niektórzy autorzy wyróżniają w nim część neurologiczną objawów zwaną encefalopatią Wernicke'go i część psychiatryczną - zespół amnestyczny Korsakowa. W praktyce klinicznej oba zespoły mogą pojawiać się niezależnie, jednakże aż u 84% chorych z encefalopatią Wernicke'go rozwija się zespół amnestyczny Korsakowa, dlatego też zostaną one omówione wspólnie. Alkohol znany jest z tego, że rozkłada witaminę B1, co powoduje, że ludzie nadużywający alkoholu powinni szczególnie dbać o dostarczania jej do organizmu. Wśród przyczyn niedoboru witaminy wywołujących zespół Wernicke'go-Korsakowa wymienia się przede wszystkim chorobę alkoholową, niepowściągliwe wymioty ciężarnych, choroby i stany patologiczne układu pokarmowego, powodujące zaburzenia wchłaniania (choroba nowotworowa, a głównie rak żołądka, gastrektomia), wielokrotne zabiegi dializacyjne, długotrwałe żywienie pozajelitowe, anorexia nervosa i AIDS.

Punkty: 0

117. Człowiek stwierdził, że w ciemnym przedpokoju stoi osoba, po zapaleniu światła okazało się, że to płaszcz wiszący na wieszaku. Pacjent ten doznał:

• omamu prawdziwego

• omamu rzekomego

• iluzji

• deja vu

• urojenia prześladowczego

Uzasadnienie: Człowiek ten doznał iluzji czyli błędnie rozpoznał realnie istniejący przedmiot w warunkach ciemności. Jest to nieprawidłowa klasyfikacją prawidłowo odebranego bodźca. Szybko skorygował spostrzeżenie po zaświeceniu światła, jest więc prawdopodobnie zdrową osobą.

Punkty: 0

118. Do zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem i orientacją seksualną (F66) nie zalicza się:

• zaburzeń dojrzewania seksualnego

• orientacji seksualnej niezgodnej z ego

• zaburzenia związków seksualnych

• dyspareunii nieorganicznej

• żadnej z powyższych

Uzasadnienie: F66: Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i orientacją seksualną F66.0 - Zaburzenia dojrzewania seksualnego F 66.1 - Orientacja seksualna niezgodna z ego (egodystoniczna) F 66.2 - Zaburzenie związków seksualnych

Punkty: 0

119. Zaznacz stwierdzenie prawdziwe odnoszące się do terapii zaburzeń lękowych:

• terapia zaburzeń lękowych to zwykle leczenie skojarzone, obejmujące psychoterapię i farmakoterapię

• fobia społeczna może być izolowanym zaburzeniem lękowym stwierdzanym w przebiegu depresji

• szacuje się, że około 2/3 osób chorujących na depresję prezentuje wyraźne objawy lęku

• blokowanie zachowań związanych z fobiami nie jest możliwe przy użyciu benzodiazepin

• wszystkie powyższe odpowiedzi są prawdziwe

Uzasadnienie: Zaburzenia lękowe, dawniej nazywane nerwicami, dotykają co najmniej 10% populacji osób dorosłych. Terapia zaburzeń lękowych to zwykle leczenie skojarzone, obejmujące psychoterapię i farmakoterapię. Współcześni psychoterapeuci mają świadomość, że taka kombinowana terapia pozwala na kompleksowe leczenie osób z zaburzeniami lękowymi. Algorytmy i strategie farmakoterapii zaburzeń lękowych zmieniły się znacząco w latach 90-ch ubiegłego wieku, wychodząc z zaklętego kręgu benzodiazepin. Wprowadzenie leków antydepresyjnych, zwłaszcza o wpływie na układ serotoninowy, zasadniczo zmieniło rokowanie w zaburzeniach lękowych. Ocenia się, że 2/3 osób chorujących na depresję prezentuje wyraźne objawy lęku. Objawy lęku mogą w przebiegu depresji występować w postaci izolowanych psychicznych lub somatycznych symptomów lękowych, ale także w postaci specyficznych zaburzeń lękowych takich, jak fobia społeczna czy napady paniki. Warto więc pamiętać, że terapia zaburzeń lękowych przy użyciu benzodiazepin pozwala osiągnąć jedynie pierwszy ze zdefiniowanych na planszy celów, a więc czasową redukcję objawów psychicznych i somatycznych manifestacji lęku. Blokowanie zachowań związanych z fobiami nie jest możliwe przy użyciu BDZ, a długoterminowa terapia przy użyciu tych leków wiązać się będzie z narastającym uzależnieniem. Pamiętajmy, że BDZ w terapii zaburzeń lękowych stosowane są szerzej jedynie w celu okresowego złagodzenia ekstremalnego lęku w okresie oczekiwania na działanie leków przeciwdepresyjnych, które pojawia się po kilku tygodniach terapii

Punkty: 0

120. Zaburzenia erekcji według ICD-10 definiowane są jako:

• trudność w powstaniu lub utrzymaniu erekcji niezbędnej do satysfakcjonującego stosunku

• zmniejszenie objętości ejakulatu

• zmniejszenie prawidłowych parametrów nasienia do wartości uniemożliwiających zapłodnienie

• szybkie zanikanie erekcji podczas stosunku

• brak erekcji pomimo odpowiedniej stymulacji

Uzasadnienie: ICD - 10 definiuje zaburzenia erekcji jako trudność w powstaniu lub utrzymaniu erekcji niezbędnej do odbycia satysfakcjonującego stosunku.

Punkty: 0

121. We wczesnej fazie choroby Alzheimera występuje typowo „objaw zachodzącego słońca”. Charakteryzuje się on:

• przestawieniem rytmu dobowego z towarzyszącymi: sennością w ciągu dnia i nocnym

• stabilizacją rytmu dobowego z wydłużonym okresem spania

• stabilizacją rytmu dobowego z szybkim zasypianiem i wydłużonym okresem snu

• przestawieniem rytmu dobowego z towarzyszącym w ciągu dnia pobudzeniem

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawdziwa

Uzasadnienie: Dla wczesnej fazy choroby Alzheimera typowe jest przestawienie rytmu dobowego z sennością w ciągu dnia i nocnym pobudzeniem. Jest to tzw. objaw zachodzącego słońca.

Punkty: 0

122. Do zaburzeń ilościowych pamięci zalicza się:

• ekmnezję

• kryptomnezję

• paramnezję

• allomnezję

• psudomnezję

Uzasadnienie: Do grupy zaburzeń ilościowych pamięci zaliczamy hipermnezję, amnezję, hipomnezję i ekmnezję. Pozostałe przykłady należą do grupy jakościowych zaburzeń pamięci.

Punkty: 0

123. Mechanizm działania bupropionu polega na:

• wybiórczym hamowaniu zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy

• pobudzaniu receptorów dla noradrenaliny i dopaminy w OUN

• pobudzaniu receptorów nikotynowych w OUN

• blokowaniu wiązania nikotyny z jej receptorami w OUN

• zablokowaniu przenikania nikotyny przez barierę krew-mózg

Uzasadnienie: Mechanizm działania bupropionu polega na hamowanie zwrotnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy. Stymulacja wydzielania neuroprzekaźników w OUN to mechanizm działania cytyzyny, wareniklina jest tzw. częściowym agonistą i antagonistą receptora nikotynowego, częściowo pobudza receptory nikotynowe do uwalniania dopaminy oraz blokuje wiązanie nikotyny z jej receptorami. Przenikanie nikotyny przez barierę krew-mózg blokują szczepionki antynikotynowe.

Punkty: 0

124. Do najczęstszych objawów zespołu odstawienia tytoniu należą wszystkie poza:

• nadmierny apetyt

• trudności z koncentracją

• rozdrażnienie

• bóle głowy

• biegunka

Uzasadnienie: Najczęstszymi objawami zespołu odstawienia są: wzmożony apetyt, nieprzepartą chęć zapalenia papierosa, rozdrażnienie, zmęczenie i trudności z koncentracją, a także niepokój, lęk, zaburzenia koncentracji i obniżenie nastroju oraz wzmożony kaszel, ból głowy, suchość i ból gardła czy zaparcia.

Punkty: 0

125. Wypowiedź: „pomyślałem sobie i w domu potem lekarz zobaczyłem była święty i migały samochodu” jest przykładem:

• rozkojarzenia

• myślenia nieskładnego

• przyspieszenia toku myślenia

• myślenia dereistycznego

• splątania

Uzasadnienie: Myślenie nieskładne ujawnia się zarówno w utracie poprawności gramatycznej składni zdania jak i nieskładności toku wypowiedzi. Dla odróżnienia w rozkojarzeniu wypowiedź choć składa się z poszczególnych wydających się posiadać sens fragmentów, nie jest zrozumiała, ale zasady gramatyczne nie są w znaczny sposób naruszane. Przyspieszenie toku myślenia objawia się przeskakiwaniem między wątkami, nie kończeniem myśli, poszczególne frazy są jednak prawidłowymi wypowiedziami. W przypadku myślenia dereistycznego wypowiedzi muszą być zrozumiałe, żeby rozpoznać treści fantastyczne, abstrakcyjne i oderwane od rzeczywistości. W splątaniu wiązki myślowe są porozrywane, częste są perseweracje, iteracje, werbigeracje i przypadkowe kojarzenie wątków.

Punkty: 0

126. Andropauza:

• występuje nie u wszystkich mężczyzn

• jest w tym samym stopniu nasilona u mężczyzn, jak menopauza u kobiet

• nie istnieje

• pojawia się wcześniej niż menopauza u kobiet

• żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Andropauza dotyczy około 60% mężczyzn. Nie jest analogiczna do menopauzy u kobiet. U mężczyzn wieku średniego przemiany hormonalne nie są aż tak silnie zaznaczone. Andropauza jest bardziej procesem psychologicznym, związanym z kwestią postrzegania własnego ciała.

Punkty: 0

127. Awersja seksualna może być związana z:

• depresją

• rygoryzmem wychowawczym

• fobiami

• ukrytą homoseksualnością

• żadnym z powyższych

Uzasadnienie: O awersji seksualnej mówimy, jeżeli perspektywa kontaktu seksualnego z partnerem powoduje niechęć lub lęk wystarczająco silne, aby unikać aktywności seksualnej. Jeśli dochodzi do kontaktów seksualnych, a pacjent nie odczuwa w nich przyjemności, wtedy stwierdzamy anhedonię seksualną, czyli brak radosnego przeżywania aktywności seksualnej. Czasem mogą pojawić się uczucia negatywne, nawet mimo prawidłowych reakcji fizjologicznych i osiągania orgazmu. Niechęć do aktywności seksualnej nie jest spowodowana brakiem sprawności seksualnej. Najczęstszą przyczyną są zaburzone relacje partnerskie oraz rygoryzm wychowawczy. Awersję powinno różnicować się z depresją, fobiami czy ukrytą homoseksualnością.

Punkty: 0

128. Podstawową metodą leczenia bezsenności przewlekłej jest:

• przestrzeganie zasad higieny snu

• stosowanie benzodiazepinowych leków nasennych

• stosowanie niebenzodiazepinowych leków nasennych

• technika kontroli bodźców

• terapia poznawczo-behawioralna

Uzasadnienie: W przypadku bezsenności przewlekłej samo podawanie leków nasennych na pewno nie wystarczy, nie jest zalecane i jest niezgodne z zasadami podawania, ponieważ nie powinno się ich stosować dłużej niż 4-6 tygodni. Dodatkowo grozi utrwaleniem i pogorszeniem bezsenności oraz ryzykiem uzależnienia od leków nasennych. Podstawową metodą leczenia bezsenności przewlekłej jest terapia poznawczo-behawioralna.

Punkty: 0

129. Według psychoanalizy faza homofilna:

• jest czymś normalnym

• jest zawsze czymś niepokojącym

• świadczy o orientacji homoseksualnej

• występuje tylko wśród dziewcząt

• wymaga bacznej obserwacji psychologa

Uzasadnienie: Faza homofilna wyprzedza dojrzewanie i występuje w jego początkowym okresie (10-12 rok życia), może się jednak wydłużyć. Przejawia się latentnymi tendencjami homoseksualnymi i wyraża się m.in. w dążeniu do przebywania w obecności osób jedynie tej samej płci, w wysublimowanych zachowaniach w stosunku do płci własnej, z reguły związanych z uczuciem głębokiej przyjaźni (zwłaszcza u dziewcząt). W niektórych przypadkach (z badań wynika, że takie doświadczenia ma 6% dziewcząt i 12 % chłopców) może dochodzić do kontaktów homoseksualnych, najczęściej w formie pieszczot. Rzadko jest to symptom orientacji homoseksualnej.

Punkty: 0

130. Zaznacz odpowiedź fałszywą. Ryzyko wystąpienia zespołu odstawiennego po benzodiazepinach wzrasta w następujących sytuacjach:

• u pacjentów chorujących na padaczkę

• u pacjentów stosujących wysokie dawki leków

• u pacjentów stosujących benzodiazepiny o krótkim okresie półtrwania

• u młodszych pacjentów

• u pacjentów uzależnionych od alkoholu

Uzasadnienie: Ryzyko wystąpienia zespołu odstawiennego po BDZ zależy od wielu czynników. Wymienione poniżej czynniki w sposób znamienny statystycznie zwiększają ryzyko wystąpienia zespołu odstawiennego: • długi czas przyjmowania • wysokie dawki leków • stosowanie BDZ o krótkim okresie półtrwania • wcześniejsze wystąpienie zespołu odstawiennego po BDZ, zwłaszcza o znacznym nasileniu • młody wiek • znamiennie częściej występuje również u osób z wcześniejszym wywiadem zaburzeń lękowych o obrazie klinicznym podobnym do zespołu abstynencyjnego po BDZ, np. u pacjentów z napadami paniki • u osób z zaburzeniami osobowości - szczególnie z zaburzeniem osobowości typu borderline oraz • u pacjentów uzależnionych od alkoholu

Punkty: 0

131. Do oceny stopnia uzależnienia od nikotyny służy:

• test przygotowania i motywacji

• kwestionariusz Fagerström'a

• zasada 5P

• metoda minimalnej interwencji antytytoniowej

• test Schneider

Uzasadnienie: Do oceny stopnia uzależnienia służy kwestionariusz Fagerström'a. Suma punktów uzyskana w teście wskazuje na stopień uzależnienia od nikotyny. Suma punktów od 0 do 3 punktów świadczy o słabym uzależnieniu, liczba punktów od 4 do 6 wskazuje na uzależnienie umiarkowanego stopnia. Natomiast 7 punktów lub więcej świadczy o silnym uzależnieniu od nikotyny.

Punkty: 0

132. Zwiększenie napływu krwi do ciał jamistych prącia następuje wskutek:

• relaksacji mięśniówki gładkiej zatok jamistych

• skurczu mięśniówki gładkiej zatok jamistych

• relaksacji splotów żylnych wewnątrzjamistych

• relaksacji mięśniówki gładkiej tętnicy jądrowej

• skurczu mięśniówki gładkiej tętnicy jądrowej

Uzasadnienie: Erekcję prącia można w uproszczeniu opisać jako proces hemodynamiczny zależny od ustalenia odpowiedniej proporcji między napływem krwi tętniczej a odpływem żylnym. Rozszerzenie tętnic zwiększa napływ krwi wypełniającej ciała jamiste powiększające swoje światło dzięki relaksacji mięśniówki gładkiej zatok jamistych. Ograniczenie odpływu żylnego jest zapewnione dzięki uciśnięciu splotów żylnych wewnątrzjamistych oraz zlokalizowanych pod błoną białawą ciał jamistych. W sytuacji nasilenia napływu krwi tętniczej i ograniczenia jej żylnego odpływu dochodzi do erekcji prącia.

Punkty: 0

133. Obraz kliniczny zaburzeń erekcji charakteryzują wszystkie poniższe za wyjątkiem:

• zanikania lub zmniejszania się erekcji przy próbie penetracji pochwy

• występowania erekcji tylko w sytuacjach, gdy kontakt seksualny nie jest oczekiwany

• występowania tylko niepełnej erekcji

• zmniejszenia prawidłowych parametrów nasienia

• całkowitego braku erekcji

Uzasadnienie: Do kliniki zaburzeń erekcji nie należy zmniejszenie prawidłowych parametrów nasienia. Stan taki związany jest z obniżeniem płodności.

Punkty: 0

134. Zaznacz stwierdzenie fałszywe, odnoszące się do najczęściej stosowanej w Polsce wersji Testu Rysowania Zegara.

• zaleca się, by pełne badanie wstępne w diagnostyce otępień obejmowało zarówno ocenę stanu psychicznego

• Test Rysowania Zegara składa się z zestawu trzech prób

• Test Rysowania Zegara umożliwia ocenę planowania przebiegu czynności poznawczych

• Test Rysowania Zegara umożliwia ocenę myślenia abstrakcyjno-pojęciowego

• żadne z powyższych stwierdzeń nie jest prawdziwe

Uzasadnienie: Najczęściej stosowaną w Polsce wersją Testu Rysowania Zegara jest zestaw trzech prób. Pierwsza z nich polega na wpisaniu w pustą tarczę zegara liczb oznaczających kolejne godziny. W drugiej próbie osobę badaną prosi się o narysowanie wskazówek zegara w taki sposób, by pokazywały godzinę “trzecią zero zero”, a w trzeciej - godzinę “dziesięć po jedenastej”. Oprócz procesów wzrokowo-przestrzennych Test Rysowania Zegara umożliwia ocenę takich funkcji poznawczych, jak planowanie przebiegu czynności poznawczych (I próba) oraz myślenie abstrakcyjno-pojęciowe (głównie III próba). Za prawidłowe wykonanie próby badany może uzyskać maksymalnie 10 punktów, a minimalnie 1 punkt, co oznacza, że chory w ogóle nie podejmuje próby lub sposób jej wykonania nie jest możliwy do interpretacji.Ze względu na komplementarny charakter zadań oceniających różne procesy poznawcze zaleca się, by badanie przesiewowe obejmowało zarówno Krótką Skalę Oceny Stanu Psychicznego jak i Test Rysowania Zegara.

Punkty: 0

135. Który z wymienionych czynników może działać hamująco na erekcję:

• relaks

• aktywacja układu przywspółczulnego

• serotonina

• zimno

• dopamina

Uzasadnienie: Bodźcem hamującym wystąpienie erekcji może być temperatura - tu: zimno. Pozostałe wymienione czynniki sprzyjają wystąpieniu erekcji.

Punkty: 0

136. Dystymia to:

• niewielkie wahania nastroju zmieniające się cyklicznie przez dłuższy czas

• w niewielkim stopniu podwyższony nastrój utrzymujący się przez dłuższy czas

• w niewielkim stopniu obniżony nastrój utrzymujący się przez dłuższy czas

• duże wahania nastroju bez osiągania stanu eutymii

• obniżony nastrój nie spełniający kryteriów czasowych depresji

Uzasadnienie: Dystymia jest nastrojem obniżonym w niewielkim stopniu. Wiele ludzi doświadcza obniżonego nastroju w swoim życiu, podlega on jednak modyfikacji wraz ze zmieniającymi się okolicznościami. Gdy trwa długo zaczyna być objawem chorobowym.

Punkty: 0

137. Zaznacz stwierdzenie fałszywe odnoszące się do leczenia zaburzeń lękowych przy użyciu selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).

• leki z grupy SSRI stosuje się z dużą skutecznością w leczeniu lęku napadowego

• na początku leczenia lekami z grupy SSRI może pojawić się niepokój, bezsenność, zwiększone nasilenie lęku lub drżenie mięśniowe.

• leki z grupy SSRI stosuje się z dużą skutecznością zaburzeń lękowych uogólnionych

• leczenie powinno rozpoczynać się od podania niskich dawek

• leki z grupy SSRI stosuje się z niewielką skutecznością w leczeniu fobii społecznej

Uzasadnienie: Leki z grupy SSRI okazały się najskuteczniejsze w lęku napadowym, zaburzeniach lękowych uogólnionych oraz w leczeniu fobii społecznej. Na początku leczenia może pojawić się niepokój, bezsenność, zwiększone nasilenie lęku, a także mogą wystąpić drżenie mięśniowe. Objawy te są słabiej wyrażone, jeśli leczenie rozpoczyna się od mniejszych dawek. Bezsenność zwykle nie występuje, jeśli chory przyjmuje lek w godzinach porannych.

Punkty: 0

138. Hipomania to:

• podwyższony nastrój nie spełniający kryteriów czasowych manii

• podwyższony nastrój po zastosowaniu leków przeciwdepresyjnych u osoby z depresją

• lekki stan euforyczny występujący po zażyciu niektórych narkotyków

• podwyższony nastrój, lecz bez cech pobudzenia psychoruchowego

• w niewielkim stopniu podwyższony nastrój utrzymujący się dłuższy czas

Uzasadnienie: Hipomania jest to w niewielkim stopniu podwyższony nastrój utrzymujący się dłuższy czas.

Punkty: 0

139. Do przyczyn odwracalnych, mogących wywołać zaburzenia otępienne, nie zalicza się:

• guzów ośrodkowego układu nerwowego

• niedoczynności tarczycy

• spożywania peryndoprylu w terapii nadciśnienia tętniczego

• hiponatremii

• zaburzeń w krążeniu płynu mózgowo-rdzeniowego

Uzasadnienie: Przyczyną zgłaszanych przez chorego zaburzeń funkcji poznawczych, zwłaszcza w starszym wieku, mogą być niektóre procesy rozrostowe w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, urazy czaszkowo-mózgowe, zaburzenia hormonalne (takie jak niedoczynność tarczycy czy nadczynność nadnerczy), przewlekła hipoglikemia, zaburzenia elektrolitowe - najważniejsza w tej grupie jest hiponatremia, niedobory witamin B1 i B12, niedobór kwasu foliowego i kwasu nikotynowego, choroby wątroby i nerek; neuroinfekcje, takie jak: neuroborelioza, kiła, gruźlica, AIDS z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego czy grzybice; choroby pasożytnicze; przewlekłe zatrucia, takimi substancjami chemicznymi jak: tlenek węgla, mangan, rtęć, złoto, bizmut i glin. Ważną przyczynę stanowią również zaburzenia w krążeniu płynu mózgowo-rdzeniowego, głównie wodogłowie normotensyjne i związany z nim zespół Hakima. Należy również pamiętać, że bardzo częstą przyczyną przemijających zaburzeń funkcji poznawczych jest stosowanie niektórych leków (np. benzodwuazepin) i nadużywanie alkoholu.

Punkty: 0

140. W późniejszych okresach otępienia czołowo-skroniowego nierzadko dochodzi do wystąpienia objawów związanych z zajęciem przednich części obu płatów czołowych. Z tym procesem związane są zespoły:

• odhamowania i Opalskiego

• Webera i niespokojnych nóg

• Klüvera-Bucy`ego i odhamowania

• Froina i niespokojnych nóg

• Hakima i Tolosy-Hunta

Uzasadnienie: W otępieniu czołowo-skroniowym spotyka się zespoły Klüvera-Bucy`ego i odhamowania. Zespół Klüvera-Bucy`ego charakteryzuje się zmianami upodobań dietetycznych, przedstawieniem się na słodycze, hiperoralnością i wzrostem bądź spadkiem aktywności seksualnej. Bardzo charakterystyczny jest także tzw. zespół odhamowania, przejawiający się na różnych płaszczyznach, m.in. niepohamowanymi zachowaniami seksualnymi oraz niezdolnością do opanowania emocji zarówno negatywnych, jak i pozytywnych. Występuje skłonność do wybuchów gniewu, krzyku, złości, nieopanowany śmiech w niewłaściwych sytuacjach.

Punkty: 0

141. W leczeniu zaburzeń lękowych stosuje się następujące metody:

• oddziaływania psychologiczne

• oddziaływania psychologiczne i psychoterapię kwalifikowaną

• oddziaływania psychologiczne i farmakoterapię

• oddziaływania psychologiczne, psychoterapię kwalifikowaną oraz farmakoterapię

• żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Uzasadnienie: Leczenie zaburzeń lękowych ma charakter kompleksowy. Optymalne ich leczenie obejmuje oddziaływania psychologiczne (interwencje psychospołeczne, edukacyjne), psychoterapię kwalifikowaną oraz farmakoterapię.

Punkty: 0

142. Zaznacz stwierdzenie fałszywe. Podawania benzodiazepin bezwzględnie należy unikać:

• w czasie pierwszego i drugiego trymestru ciąży

• u osób leczonych z powodu zaburzeń lękowych

• u osób zatrudnionych przy obsłudze skomplikowanych urządzeń mechanicznych

• u osób prowadzących pojazdy mechaniczne

• w czasie karmienia piersią

Uzasadnienie: Podawania benzodiazepin bezwzględnie należy unikać w czasie pierwszego i drugiego trymestru ciąży, w czasie karmienia piersią, u osób prowadzących pojazdy mechaniczne i zatrudnionych przy obsłudze skomplikowanych urządzeń mechanicznych.

Punkty: 0

143. Do inhibitorów COMT należy:

• selegilina

• bromokryptyna

• entakapon

• pergolid

• kabergolina

Uzasadnienie: Do inhibitorów COMT należą entakapon i tolkapon. Selegilina należy do inhibitorów MAO-B. Bromokryptyna, pergolid i kabergolina to agoniści dopaminy.

Punkty: 0

144. Zaznacz fałszywą odpowiedź. Przeciwwskazaniami do stosowania benzodiazepin są:

• nadwrażliwość na lek

• ilościowe zaburzenia świadomości o typie śpiączki

• zaburzenia oddychania

• zaćma

• stan wstrząsu z hipotensją

Uzasadnienie: Przed podaniem leku z grupy benzodiazepin należy zawsze pomyśleć o możliwości istnienia nadwrażliwości na lek. Innymi przeciwwskazaniami do podawania benzodiazepin są: ilościowe zaburzenia świadomości o typie śpiączki czy somnolencji, stan wstrząsu z hipotensją, zaburzenia oddychania, ciężka niewydolność wątroby, jaskra z wąskim kątem przesączania oraz miastenia.

Punkty: 0

145. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące zespołu Marchiafavy-Bignamiego:

• objawy występują najczęściej u osób od dawna i trwale uzależnionych od alkoholu

• występują: spłycenie reakcji, stępienie afektu oraz zanik napędu i spontaniczności

• początek objawów przypada na 40.-60. rok życia

• dominują objawy uszkodzenia ciała modzelowatego i płatów czołowych

• zwykle nie dochodzi rozwoju choroby Marchiafavy-Bignamiego

Uzasadnienie: W zespole Marchiafavy-Bignamiego objawy występują najczęściej u osób od dawna i trwale uzależnionych od alkoholu. Ich początek przypada na 40.-60. rok życia. Dominują objawy uszkodzenia ciała modzelowatego i płatów czołowych. Początkowo pojawiają się: spowolnienie ruchowe, ataksja tułowia, zaburzenia postawy i chodu (zespół astazja-abazja), dyzartria, apraksja ideomotoryczna i mimiczna twarzy. W miarę rozwoju choroby pojawić się mogą niedowłady o zróżnicowanej konstelacji, napady padaczkowe (zwykle maksymalne uogólnione) oraz odruchy deliberacyjne. Uwagę zwracają zmiany charakterologiczne: spłycenie reakcji, stępienie afektu, zanik napędu i spontaniczności. Zaburzeniu ulegają krytycyzm i złożone planowanie. Do chwili obecnej nie opisano przyżyciowego przypadku tej choroby z obszaru Polski.

Punkty: 0

146. Według klasyfikacji ICD-10 pedofilia należy do:

• zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem

• zaburzeń preferencji seksualnych

• zaburzeń identyfikacji płciowej

• innych zaburzeń seksualnych

• żadnego z powyższych

Uzasadnienie: Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 kategoria zaburzeń preferencji seksualnych, określanych również mianem parafilii obejmuje: fetyszyzm, ekshibicjonizm, oglądactwo, pedofilię, sadomasochizm i inne, rzadsze formy, takie jak frotteryzm, nekrofilię oraz asfiksjofilię.

Punkty: 0

147. Wskaż stwierdzenie fałszywe odnoszące się do fobii społecznych.

• unikanie sytuacji fobicznych jest cechą dominującą

• fobie społeczne ujawniają się zwykle jako strach przed oceną ze strony innych ludzi

• objawy choroby mogą przybierać formy bardzo ciężkie, aż do napadu lęku panicznego

• fobie społeczne o charakterze bardziej uogólnionym wiążą się z niską samooceną i strachem przed krytyką

• objawy psychologiczne, behawioralne lub autonomiczne w przebiegu fobii społecznych są wtórnym przejawem lęku

Uzasadnienie: Fobie społeczne ujawniają się jako strach przed oceną ze strony innych ludzi. Prowadzi to do unikania sytuacji społecznych, takich jak jedzenie w miejscach publicznych i spotkania towarzyskie. Wiadomo, iż bardziej uogólnione fobie społeczne zwykle wiążą się z niską samooceną i strachem przed krytyką. Mogą występować pod postacią skargi na czerwienienie się, jako drżenie rąk, nudności lub parcie na mocz. Objawy związane z fobią mogą przybierać cięższe formy, aż do napadu lęku panicznego. W zaburzeniu tym pewną rolę odgrywają predyspozycje genetyczne, lecz chorobę bezpośrednio wyzwalają przeżycia urazowe. Objawy często pojawiają się w okresie rozwojowym, mogą występować nawet w dzieciństwie. Może im towarzyszyć nieradzenie sobie w życiu społecznym lub trudności w nauce. Kryteria rozpoznania fobii społecznej: 1.Objawy psychologiczne, behawioralne lub autonomiczne są pierwotnym przejawem lęku. 2.Lęk jest ograniczony do sytuacji społecznych lub występuje przede wszystkim w tego typu sytuacjach. 3.Zjawisko unikania sytuacji fobicznych jest cechą dominującą.

Punkty: 0

148. Wskaż stwierdzenie nieprawdziwe dotyczące farmakoterapii depresji zimowej:

• farmakoterapia jest metodą skuteczniejszą niż leczenie skojarzone światłem i lekami

• sertralina jest skutecznym i dobrze tolerowanym lekiem w terapii depresji zimowej

• bupropion okazał się być lekiem skutecznym w leczeniu epizodów depresji zimowej

• co najmniej 30% chorych z depresją zimową wymaga skojarzonego leczenia światłem i lekiem przeciwdepresyjnym

• nie wykazano by beta-adrenolityki wykazywały wystarczającą skuteczność w leczeniu depresji sezonowej

Uzasadnienie: Ad.(a) Fototerapia jest metodą z wyboru w leczeniu depresji sezonowej. Stosuje się również fototerapię w połączeniu z farmakoterapią. Ad.(b) Do chwili obecnej jedyne w pełni zadowalające z metodologicznego punktu widzenia badanie zostało przeprowadzone przez Moscovitcha i wsp. [2004]. Zastosowana w nim analiza wykazała, że sertralina jest istotnie skuteczniejsza od placebo. Ad. (c) W ostatnim czasie, a dokładnie w lipcu 2006, doszło do zarejestrowania przez amerykańską Agencję do spraw Żywności i Leków pierwszego leku przeciwdepresyjnego w leczeniu ChAS. Lekiem tym został bupropion - będący selektywnym inhibitorem neuronalnego wychwytu noradrenaliny i dopaminy. Ad. (d) Szacuje się, że co najmniej 30% chorych z depresją zimową wymaga skojarzonego leczenia światłem i lekiem przeciwdepresyjnym. Do tej grupy należy jeszcze dodać osoby, które z różnych względów, najczęściej z powodu działań niepożądanych fototerapii, nie mogą lub nie chcą z niej korzystać. Ad. (e) W terapii depresji zimowej stosowano także szereg innych substancji, w tym antagonistów receptorów beta, które nie są standardowo używane jako leki przeciwdepresyjne, a ich skuteczność jest raczej wątpliwa.

Punkty: 0

149. Zaznacz sformułowanie nieprawdziwe:

• jedna czwarta mężczyzn homoseksualnych jest w związkach małżeńskich

• jedna trzecia kobiet homoseksualnych jest w związkach małżeńskich

• jedna czwarta związków homoseksualnych ma dzieci

• mieszana aktywność homo- i heteroseksualna jest stwierdzana częściej niż czysta aktywność homoseksualna

• nie można rozpatrywać orientacji seksualnej w kategoriach dwóch przeciwstawnych biegunów

Uzasadnienie: Związki mężczyzn i kobiet o orientacji homoseksualnej wykazują pewne różnice. Geje zwykle wcześniej nawiązują kontakty seksualne, częściej też, przynajmniej na początku, zmieniają partnerów seksualnych i uczęszczają w miejsca, które znane są ze spotkań środowisk homoseksualnych (np. do klubów dla gejów). Ponadto jedna czwarta gejów i jedna trzecia lesbijek jest w związkach małżeńskich, a w połowie tych związków mają oni dzieci.

Punkty: 0

150. Zaznacz fałszywą odpowiedź. W zespole abstynencyjnym o nasileniu umiarkowanym stwierdza się:

• objawy grypopodobne

• drgawki

• dysforię

• jadłowstręt

• bezsenność

Uzasadnienie: O nasileniu łagodnym zespołu abstynencyjnego mówimy wówczas, gdy występują następujące objawy: Objawy fizyczne - objawy grypopodobne, jadłowstręt, bóle gałek ocznych, mioklonie Objawy psychiczne - nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, dysforia, depersonalizacja, depresja, bezsenność Objawy poznawcze - umiarkowane zaburzenia pamięci i koncentracji

Punkty: 0

151. U którego z pacjentów, podejrzewanego o występowanie łagodnych zaburzeń poznawczych, istnieje zwiększone ryzyko rozwinięcia się zespołu otępiennego?

• u nosiciela allelu APOE 3

• u pacjenta ze zwiększoną objętością prawego i lewego hipokampa

• u 45-letniego pacjenta

• u pacjenta z towarzyszącymi zaburzeniami psychomotorycznymi

• u pacjenta z wykształceniem wyższym, aktywnego umysłowo

Uzasadnienie: Liczne badania wykazały, że u osób z postawionym rozpoznaniem łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI - Mild Cognitive Impairment) występuje podwyższone ryzyko wystąpienia otępienia. Przyjmuje się, że rocznie wśród osób z MCI u 6% do 25% pacjentów rozwinie się otępienie. Potencjalnymi czynnikami ryzyka konwersji jest nosicielstwo allelu APOE 4, zmniejszona objętość hipokampa, podeszły wiek, niski poziom wykształcenia i obecność zaburzeń psychomotorycznych.

Punkty: 0

152. Do istotnych czynników ryzyka zwiększających częstość występowania choroby Alzheimera zalicza się wszystkie wymienione z wyjątkiem.

• braku kontaktów społecznych

• płci żeńskiej

• krótkiego okresu edukacji

• młodego wieku

• naczyniowych czynników ryzyka

Uzasadnienie: Istotnymi czynnikami ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera są: wiek, płeć (około 4-krotnie częściej chorują kobiety), brak kontaktów społecznych, krótki okres edukacji i zawód niewymagający aktywności umysłowej oraz zespoły otępienne w rodzinie. Ostatnio podnosi się także istotną rolę naczyniowych czynników ryzyka w etiologii choroby Alzheimera.

Punkty: 0

153. Do objawów podstawowych w przebiegu depresji wg klasyfikacji ICD-10 zaliczamy wszystkie z wyjątkiem:

• obniżonego nastroju w stopniu wyraźnie nieprawidłowym dla danej osoby

• utraty zainteresowań lub zadowolenia w zakresie aktywności, które zwykle sprawiają przyjemność

• zaburzeń napędu psychoruchowego

• zmniejszonej energii lub zwiększonej męczliwości

• wszelkiego typu zaburzeń snu

Uzasadnienie: Objawy podstawowe w przebiegu depresji wg Klasyfikacji ICD-10 objawów dzieli na objawy podstawowe wśród, których znajdują się: • obniżenie nastroju utrzymujące się przez większość dnia, przez co najmniej 2 tygodnie • utrata zainteresowań lub zadowolenia w zakresie aktywności, które zwykle sprawiają przyjemność • zaburzenia napędu psychoruchowego, zmniejszona energia lub zwiększona męczliwość

Punkty: 0

154. Wskaż zdanie fałszywe dotyczące zaburzeń depresyjnych w przebiegu padaczki:

• nie obserwuje się znaczącego związku między objawami depresyjnymi a długością trwania padaczki.

• pacjenci chorzy na padaczkę 7 razy częściej zapadają na depresję

• ponad 3 razy częściej wystąpienie epizodu depresyjnego poprzedza pierwszy napad padaczkowy

• istnieje wyraźny związek między politerapią a występowaniem depresji u pacjentów z padaczką

• nie stwierdza się korelacji pomiędzy częstością napadów padaczkowych a występowaniem zaburzeń nastroju

Uzasadnienie: Ad. (a) Nie obserwuje się znaczącego związku między objawami depresyjnymi a długością trwania padaczki. Ad. (b) i (c) W dotychczas opublikowanych badaniach widoczna jest dwukierunkowa zależność między depresją a padaczką: pacjenci chorzy na padaczkę 7 razy częściej zapadają na depresję, ale też w wywiadzie ponad 3 razy częściej wystąpienie epizodu depresyjnego poprzedza pierwszy napad padaczkowy, co mogłoby świadczyć o wspólnej patogenezie obu jednostek chorobowych. Ad. (d) Podkreśla się również wyraźny związek między politerapią a występowaniem depresji u pacjentów z padaczką. Zaobserwowano, że w wyniku redukcji liczby leków obserwuje się wyraźną poprawę nastroju. Ad. (e) Podkreślana jest wyraźna korelacja między częstością napadów padaczkowych a zaburzeniami nastroju.

Punkty: 0

155. Encefalopatia Wernicke`go charakteryzuje się występowaniem wszystkich objawów z wyjątkiem:

• zaburzenia skojarzonego spojrzenia

• nierówności źrenic

• wzmożenia odruchów ścięgnistych

• dysocjacji odruchów na światło i nastawienie

• oczopląsu poziomego pojawiającego się przy krańcowym bocznym ustawieniu gałek ocznych

Uzasadnienie: Na objawy neurologiczne Encefalopatii Wernicke`go składają się zaburzenia ruchowe gałek ocznych i ataksja. Występują zaburzenia ruchomości obu mięśni prostych zewnętrznych, zaburzenia skojarzonego spojrzenia, nierówność źrenic, ich słaba reakcja na światło oraz dysocjacja odruchów na światło i nastawienie. U większości chorych pojawia się oczopląs poziomy przy krańcowym bocznym ustawieniu gałek ocznych, u części - oczopląs pionowy przy spojrzeniu ku górze. Pojawia się ataksja i dyssynergia tułowia oraz móżdżkowe zaburzenia chodu (zespół astazja-abazja). Podobnie jak w cerebellopatii alkoholowej rzadka jest ataksja kończyn. Podobnie jak w innych zespołach niedoborowych tiaminy występują objawy polineuropatii z towarzyszącym zaczerwienieniem śluzówek języka, zmianami skórnymi i zaburzeniami funkcji wątroby. U części chorych do wymienionych objawów neurologicznych dołączają się ostro występujące cechy zespołu abstynencyjnego. Klasyczna triada objawów: splątanie, porażenie ruchów gałek ocznych, ataksja, opisywana przez Wernicke'go w latach 80. XIX w. występuje rzadko jednoczasowo. Szacuje się, że jedynie 20% chorych jest prawidłowo diagnozowanych za życia.

Punkty: 0

156. Zaznacz stwierdzenie prawdziwe. Myśli, tendencje i próby samobójcze w depresji.

• według klasyfikacji ICD-10 zaliczane są do objawów podstawowych

• występują maksymalnie u 20% chorych

• według klasyfikacji ICD-10 zaliczane są do objawów podstawowych

• występują nawet u 80% chorych

• według klasyfikacji ICD-10 zaliczane są zarówno do objawów podstawowych jak i

Uzasadnienie: Uważa się, że zniechęcenie do życia i myśli samobójcze występują nawet u 80% chorych z depresją, jednak nie wszyscy ujawniają je w wypowiedziach. Nasilenie myśli samobójczych może się wahać od przelotnych rozważań na temat wartości życia i samobójstwa jako „teoretycznego rozwiązania”, do konkretnych planów samobójczych, dotyczących wyboru narzędzia, okoliczności i czasu samobójstwa. Nie jest prawdą, że osoby, które spontanicznie mówią o popełnieniu samobójstwa, nigdy go nie popełniają - bardzo wielu przyszłych samobójców mówiło o swoich zamiarach albo najbliższym członkom rodziny albo lekarzowi.

Punkty: 0

157. Zaznacz odpowiedź nieprawidłową dotyczącą zaburzeń dojrzewania seksualnego:

• występują cierpienia z powodu niepewności dotyczącej własnej identyfikacji lub orientacji seksualnej

• pojawiają się epizody depresji lub zaburzenia lękowe

• zaburzenia te występują najczęściej w okresie pokwitania u osób, które mają trudności w określeniu swojej orientacji seksualnej

• wiążą się one zaburzeniami identyfikacji lub preferencji seksualnych, które prowadzą do trudności w nawiązywaniu głębokiej więzi partnerskiej

• kategoria ta jest skatalogowana

Uzasadnienie: Do gabinetów lekarskich, a w szczególności seksuologów, zgłaszają się ludzie z rozmaitymi problemami związanymi z homoseksualizmem. Wśród nich najczęściej spotyka się pacjentów proszących o pomoc w zmianie swojej orientacji na heteroseksualną. Stosunkowo rzadko taka potrzeba wynika z autentycznego braku akceptacji własnej orientacji, częściej jej przyczyną jest brak akceptacji ze strony otoczenia, naciski bliskich osób, lęk przed odrzuceniem społecznym, postrzeganie heteroseksualizmu jako łatwiejszej drogi w życiu, potrzeba posiadania rodziny i potomstwa, ewentualnie względy religijne w Klasyfikacji ICD-10. Kategoria zaburzeń dojrzewania seksualnego znalazła swoje odzwierciedlenie.

Punkty: 0

158. Homoseksualizm przestał być rozpatrywany na terenie Stanów Zjednoczonych w kategoriach zaburzeń począwszy od roku:

• 1973

• 1999

• 1928

• 2001

• 2003

Uzasadnienie: Jeszcze ponad 30 lat temu homoseksualizm był uważany za dewiację seksualną. Do momentu, gdy w 1973 r. w Stanach Zjednoczonych, Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne usunęło go ze spisu zaburzeń psychicznych.

Punkty: 0

159. Zaznacz stwierdzenie fałszywe odnoszące się do zaburzeń lękowych uogólnionych.

• lęk w tego typu zaburzeniu ma charakter wolnopłynący

• nierzadko stwierdza się zawroty głowy, pocenie się, tachykardię, tachypnoe, odczuwanie „niepokoju” w nadbrzuszu czy suchość w ustach, które są przejawem nadaktywności układu przywspółczulnego

• zaburzenie to znacznie częściej występuje u kobiet

• w zaburzeniach lękowych uogólnionych pierwotne objawy lęku dominują przez większość dni w okresie co najmniej kilku tygodni lub miesięcy

• często stwierdza się współwystępowanie zaburzeń lekowych uogólnionych z depresją

Uzasadnienie: Zaburzenia lękowe uogólnione odznaczają się występowaniem lęku uogólnionego o uporczywym charakterze. Lęk pojawia się niezależnie od jakichkolwiek szczególnych okoliczności zewnętrznych, ani też nie nasila się pod ich wpływem (tzn. jest „wolnopłynący”). Podobnie jak w innych zaburzeniach lękowych, objawy dominujące są bardzo zróżnicowane. Przeważnie obserwuje się: stałe uczucie zdenerwowania, drżenie, napięcie mięśniowe, pocenie się, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca i poczucie „niepokoju” w nadbrzuszu. Pacjent wyraża obawy, że on sam lub ktoś z jego bliskich wkrótce zachoruje lub będzie miał wypadek, występują również inne obawy i przewidywania złych wydarzeń. Zaburzenie znacznie częściej występuje u kobiet i zwykle wiąże się z przewlekłą sytuacją stresową. Częstość występowania w populacji szacuje się na 6-9%. Przebieg bywa różny, ale najczęściej jest przewlekły ze zmiennym nasileniem objawów. Bardzo istotne z klinicznego punktu widzenia jest powiązanie zaburzenia lękowego uogólnionego z występowaniem depresji. Zespół lęku uogólnionego uważa się bowiem za stan prodromalny wystąpienia zaburzeń depresyjnych. W zaburzeniach lękowych uogólnionych pierwotne objawy lęku dominują przez większość dni w okresie co najmniej kilku tygodni, a zazwyczaj kilku miesięcy. Zaliczamy do nich: • obawy (czyli martwienie się przyszłymi niepowodzeniami, uczucie napięcia, trudności w koncentracji itp.) • napięcie ruchowe, a więc niemożność spokojnego siedzenia, bóle napięciowe głowy, drżenie, niemożność odprężenia się • wzmożoną aktywność układu autonomicznego objawiającą się np. zawrotami głowy, poceniem się, tachykardią, przyspieszeniem oddechu, odczuwaniem „niepokoju” w nadbrzuszu czy suchością w ustach.

Punkty: 0

160. Wskaż objaw nie występujący w schizofrenii:

• urojenia odsłonięcia myśli

• urojenia owładnięcia

• negatywizm czynny

• zaburzenia świadomości

• omamy rzekome

Uzasadnienie: Typowe dla schizofrenii jest występowanie urojeń oddziaływania, wpływu, owładnięcia, nasyłania i odsłonięcia myśli, omamów głównie słuchowych rzekomych, zaburzeń toku myślenia, objawów negatywnych takich jak apatia, zubożenie wypowiedzi i spłycenie afektu, zachowań katatonicznych takich jak pobudzenie, zastyganie, giętkość woskowa, negatywizm, autyzm i osłupienie. U osoby z zaburzeniami świadomości nie należy rozpoznawać schizofrenii.

Punkty: 0

161. Lekiem stosowanym z wyboru w leczeniu formy nieciągłej zespołu niespokojnych nóg jest:

• oksykodon

• lewodopa

• klonazepam

• gabapentyna

• piracetam

Uzasadnienie: W postaci nieciągłej RLS, w której leczenia nie stosuje się przewlekle, nadal lekami z wyboru są preparaty lewodopy z inhibitorem dekarboksylazy, benserazydem lub karbidopą

4

---