HORACY ( 65-8 p.n.e.) syn wyzwoleńca, urodzony w Weluzji, w południowej Italii, otrzymał staranne wykształcenie w Rzymie dzięki ojcu, tworzył za czasów Oktawiana Augusta, karierę zawdzięczał arystokracie i przyjacielowi cesarza - Mecenasowi, do końca życia cieszył się poparciem władzy. Jego twórczośc można podzielic na 3 okresy:

• Pierwszy (40 - 30 r. p.n.e.) napisał: „Księgę epodów”, w której pietnuje zjawiska ( a nie osoby, jak poeci greccy); „Satyry” - mają luźną kompozycję, z wieoma dygresjami, ekskursami, duże bogactwo i różnorodnośc tematów, dowcip Horacego jest lekki, charakter satyr: nie porusza zagadnień politycznych, nie pozwala sobie na krytyke osób wysoko postawionych ani na uwagi wobec ludu rzymskiego, styry Horacego mają charakter ogólnoludzki, nie odbiegają tematycznie od satyr Lucyliusza

• Drugi (30-23 r. p.n.e.) pisał „Pieśni”, które były poświęcone Mecenasowi, zwane później odami. „Pieśni” mają formę stroficzną: najczęściej występują strofki alcejska i saficka. „Pieśni” zawierają wiele rozważań praktyczno - filozoficznych: Horacy głosił, że mądrośc życiowa polega na przyjęciu zaady złotego środka, poprzestawaniu na małym, zachowaniu spokoju i równowagi ducha w różnych sytuacjach, wewnętrznej niezależności, radości życia bez dociekania przyszłości.

• Trzeci (23-8 p.n.e.) powstała IV księga „Pieśni” oraz „Listy”.

Horacego znało średniowiecze, cenione były jego satyry, natomiast „Pieśni” odkrył dopiero Petrarca.

Horacy walczył po stronie Brutusa przeciwko Oktawianowi.

Poezję Horacego wyróżnia refleksyjośc.

Eklektyzm - połączenie wielu stylów w jeden

Filozofia Horacego była eklektyczna: złoty środek + epikureizm + stoicyzm

Słynne myśli Horacego:

- Carpe diem - używaj dnia

- Non omnis moriar - nie wszystek umrę

Parafraza - przeróbka tekstu literackiego

„List do Pizonów” - wierszowany, jego treśc dotyczy tych samych zagadnień, co „Poetyka” Arystotelesa.

Oda = carmina = pieśń

Oda - uroczysty, patetyczny utwór poetycki, opiewający wybitną postac, doniosłe wydrzenie, wielkie idee itp.

„DO LEOKONOE”

Rady, które daje podmiot liryczny Leukonoe:

- żyj chwilą

- nie zwrcaj uwagi na czas

- nie myśl o śmierci

- zdaj się na los

- poddaj się wyrokom boskim „Co ma byc, niech będzie”

- nie wszystko wiesz

- nie planuj

- z dystansem podchodź do życia, bo Fortuna kołem się toczy

„DO DELIUSZA”

Z analizy piesni wynik, że:

- i tak każdy umrze, ale żyj tak, by nie popaśc w skrajności

- wszystko ma okreslony cel

- przyroda jest symbolem edenu

- baw się, aż do śmierci

- po naszej śmierci dobra ludzkie zostają na ziemi i przechodzą w posiadanie innych

- śmierc dotyka każdego i równa wszystkich

- w utworze są nawiązania do mitologii (np: Orkus, trzy Parki)

„DO POSTUMA”

Horacy w tej pieśni opowiada o nieuchronności, o przełomie życia i śmierci. Mówi, że:

- człowiek się starzeje, a starośc niewątpliwie prowadzi do śmierci

- śmierci nie mozne przekupic, nawet modlitwy nie pomagają, śmierc przychodzi cicho

- wszyscy kiedyś umrą, aich pozycja społeczna nie będzie miała znaczenia, bo po śmierci ludzie są sobie równi

- niezależnie od tego, jak dbamy o życie w końcu i tak umrzemy

- z żalem opuszczamy ziemski padół

- nasi następcy nie przywiązują wagi do rzeczy wyjątkowych dla zmarłych

„WYBUDOWAŁEM POMNIK”

W tej piesni podmiot liryczny utożsamiamy z autorem. W trym utworze poruszony jest problem sztuki i jej uniwersalizm. Autor wyraża w wierszu przekonanie, że pisanie poezji daje lirykowi niesmiertelnośc. Pomnikiem, który stawia sobie za życia poeta jest jego twórczośc. Autor poprzez to daje wyraz swojej pewności, że ma już zapewnione wieczne życie w pamięci potomnych. Głónym przesłaniem tego utworu jest słynna horacjańska sentencja Non Omnis moriar . Dlatego, ze poeta nigdy nie umiera „do końca”, zawsze jego cząstka żyje w jego utworach i w sercach czytelników.

W wieszu wystepują elementy biograficzne np: aluzja do pochodzenia. Horacy mówi, ze talent często rodzi się wśród ubogich ludzi, a nie tylko tych zamożnych.

Podmiot liryczny używa licznych oraz barwnych metafor i porównań, opisując wielkośc poezji. Występują w nim również wyliczenia. Wiersz zakończony jest apostrofą (tu: zwrot do Melpomeny). Utwór należy liryki bezpośredniej, jest wyznaniem lirycznym. Są w nim odniesienia do religii i geografii. Liryk (jako utwór poetycki, wiersz) jest stroficzny, sylabiczny z równ rozłożonym akcentem.

---