Zofia Naryniecka
Administracja II, rok 1
Kampania wyborcza
Kampania wyborcza oraz zagadnienia z nią związane opisane są w Ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, głównie w rozdziale 12 - Kampania wyborcza (art. 104-115) oraz 13 - kampania wyborcza w programach nadawców radiowych i telewizyjnych (art. 116-122).
Definicja:
- Kampania wyborcza, nazywana inaczej agitacją wyborczą jest to publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego (art. 105. ust.1)
Można ją prowadzić od dnia przyjęcia przez właściwy organ zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego (art. 105. ust. 2)
Kto może prowadzić kampanię wyborczą?
- każdy wyborca. W tym może zbierać podpisy popierające zgłoszenia kandydatów (po uzyskaniu pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego). (art. 106. ust. 1)
Podpisy takie nie mogą być zbierane w miejscu, czasie i w sposób wywierające nacisk, prowadząc do ich wymuszenia (ust. 2). Także zbieranie lub składanie podpisów w zamian za korzyść majątkową lub osobistą jest zabronione (ust. 3)
Kiedy jest zabronione prowadzenie agitacji wyborczej?
- w dniu głosowania oraz 24 godziny przed tym dniem. Zabronione jest zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień, rozpowszechnianie materiałów wyborczych (art. 107. ust. 1)
Gdzie jest zabroniona agitacja wyborcza?
- w lokalu wyborczym oraz na terenie, gdzie taki lokal się znajduje (art. 107, ust. 2.),
- na terenie urzędów administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego oraz sądów,
- na terenie zakładów pracy, gdy ich sposób i formy zakłócają ich normalne funkcjonowanie,
- na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu ds. wewnętrznych,
- na terenie szkół wobec uczniów (zajęcia z zakresu edukacji obywatelskiej, np. na WOSie na temat praw i obowiązków obywatelskich, nie są uznawane za agitację).
Czyny zabronione w agitacji wyborczej:
- zakaz organizowania loterii fantowych, gier losowych, konkursów, gdzie wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych,
- zakaz podawania, dostarczania napojów alkoholowych nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia.
Co to jest materiał wyborczy?
Każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami. Powinien zawierać wyraźne odznaczenie komitetu wyborczego. Podlega ochronie prawnej.
Miejsca przeznaczone do agitacji wyborczej, kiedy i gdzie można umieszczać plakaty i hasła wyborcze?
- Wójt ma obowiązek po ogłoszeniu kampanii wyborczej niezwłoczne zapewnienie na obszarze gminy odpowiedniej liczby miejsc przeznaczonych na bezpłatne umieszczanie urzędowych obwieszczeń wyborczych i plakatów wszystkich komitetów wyborczych oraz podanie wykazu tych miejsc do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (art. 114)
- po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości, obiektu lub urządzenia na ścianach budynków, przystankach komunikacji publicznej, tablicach i słupach ogłoszeniowych, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych.
- stosując obowiązujące przepisy porządkowe, przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych.
Plakaty i hasła należy umieszczać tak, by ich usunięcie nie powodowało szkód. Policja lub straż gminna obowiązana jest usunąć na koszt komitetu plakaty i hasła wyborcze, zagrażające bezpieczeństwu mienia, w ruchu drogowym, zdrowiu lub życiu ludzi.
Kiedy plakaty i hasła powinny zostać usunięte i przez kogo?
- w terminie do 30 dni po dniu wyborów, przez obowiązanych pełnomocników wyborczych,
- jeśli nie, usuwane są na wniosek wójta, na koszt obowiązanych.
Cisza wyborcza
Jest to okres, podczas którego jest zabronione jakiekolwiek prowadzenie agitacji wyborczej, pod groźbą kary. Trawa na 24 godziny przed dniem głosowania, aż do jego zakończenia. Obejmuje np. zakaz podawania do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dot. przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania.
Opracowano na podstawie Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112, Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy