omomierz - przyrząd służący do pomiaru rezystancji. Do pomiaru rezystancji wykorzystuje się zależności występujące w prawie Ohma, czyli przez pomiar lub ustawienie natężenia prądu płynącego i napięcia na badanym elemencie.

Klasyczne układy omomierzy można podzielić na szeregowe i równoległe.

Omomierz szeregowy

Omomierz szeregowy - układ składa się ze źródła napięcia, rezystora i przeskalowanego amperomierza oraz badanego elementu. Wszystkie elementy połączone są szeregowo. Pomiaru dokonuje się przez pomiar natężenia prądu, przeskalowany miernik wskazuje opór. Najprostsze mierniki posiadają pokrętło do regulacji podłączonego szeregowo oporu, by korygować zmiany napięcia w trakcie zużycia baterii. Wadą tego układu jest odwrócona i nieliniowa skala; 0 amperomierza odpowiada nieskończonemu oporowi, zakres miernika - zero oporu.

Rezystancję rezystora określa wzór:

gdzie: U - napięcie zasilające, I - natężenie prądu wskazywane przy pomiarze I₀ - natężenie prądu przy zwarciu omomierza.

Omomierz równoległy [edytuj]

Omomierz równoległy - układ składa się ze źródła napięcia stałego, opornika wzorcowego, te elementy wraz z badanym rezystorem połączone są szeregowo. Równolegle do badanego elementu podłączony jest amperomierz, skala amperomierza jest wyskalowana w jednostkach oporu. Ten typ omomierza nadaje się do pomiaru małych rezystancji, zwłaszcza w tzw. układzie czteropunktowym (patrz bocznik).

Natężenie prądu płynące w układzie określa wzór:

Mierzony opór:

Gdy mierzona rezystancja jest znacznie mniejsza od rezystancji oporników, to wzory te upraszczają się do:

R_x - mierzona rezystancja R_A - rezystancja amperomierza R_x - rezystancja włączona szeregowo

Omomierz ze źródłem prądowym [edytuj]

Układ ze źródłem prądowym

Obecne układy elektroniczne pozwalają na zbudowanie źródła prądu elektrycznego dającego stałe natężenie prądu niezależnie od obciążenia źródła, zwane źródłem prądowym. Omomierz równoległy oparty na źródle prądowym składa się ze źródła prądowego oraz miernika napięcia. Mierzoną rezystancję określa wzór:

Zaletą tej metody jest liniowa zależność uzyskiwanego napięcia w funkcji mierzonego oporu.

Omomierz porównawczy

Popularną metodą w woltomierzach cyfrowych jest pomiar stosunku napięć na dwóch opornikach: wzorcowym i badanym zasilanym takim samym prądem. Ta metoda jest szczególnie użyteczna przy wykorzystywaniu przetwornika analogowo-cyfrowego z podwójnym całkowaniem, gdyż dokładność pomiaru zależy wyłącznie od dokładności opornika wzorcowego i jakości przetwornika analogowo-cyfrowego.

gdzie: R_w - rezystancja porównawcza U_x - napięcie na mierzonej rezystancji U_w - napięcie na rezystancji porównawczej

Mostki pomiarowe [edytuj]

Do pomiaru oporności wykorzystywane są też mostki pomiarowe, np. mostek Thompson'a.

Omomierz jest jedną z podstawowych funkcji każdego miernika uniwersalnego.

Galwanometr to czuły miernik magnetoelektryczny. Służy on do mierzenia niewielkich wartości natężenia prądu elektrycznego (wykrywa nawet tysięczne części ampera), może też służyć do sygnalizacji stanu równowagi mostka elektrycznego.

Ze względu na konstrukcję wyróżnia się galwanometry wskazówkowe, lusterkowe (najdokładniejsze) i ze wskaźnikiem świetlnym. Istnieją galwanometry do pomiaru prądów stałych lub zmiennych. Współczesne galwanometry prądu zmiennego często posiadają wzmacniacze elektroniczne wzmacniające badane prądy i miliamperomierze mierzące je.

Specjalną kategorią galwanometrów są galwanometry balistyczne. Są to przyrządy magnetoelektryczne o dużym momencie bezwładności części ruchomej. Galwanometr balistyczny służy do pomiaru krótkich impulsów prądowych (Balistyczny pomiar).

Balistyczna metoda pomiaru, metoda pomiaru ładunku elektrycznego pojedynczego impulsu prądu, stosowana w celu wyznaczenia szeregu wielkości fizycznych. Balaistyczna metoda pomiaru wykorzystywana jest do pomiaru wielkości magnetycznych (strumienia, indukcji, natężenia pola), wielkości charakteryzujących ferromagnetyki (przenikalność i lepkość magnetyczna, namagnesowanie), indukcyjności własnej i wzajemnej, pojemności oraz przenikalności elektrycznej. Do wykonywania pomiarów tą metodą wykorzystuje się galwanometry balistyczne.

---