k2, pedagogika

k2 podstawowe kategorie pojęć pedagogiki społecznej

opieka

Radlińska - działalność kompensacyjno-rewalidacyjną, podejmowaną wobec jednostek niezdolnych do samodzielnej egzystencji (warunek), łącząca się z podjęciem przez opiekuna odpowiedzialności za losy owych jednostek i ich ubezwłasnowolnieniem (główne cechy), której celem jest stopniowe doprowadzenie podopiecznego do samodzielności i niezależności; ma miejsce, gdy występują zjawiska niekorzystne dla rozwoju człowieka tj. zaburzenia psychofizyczne, schorzenia, wyczerpanie fizyczne, samotność, nałogi;
Pieter - wychowanie opiekuńcze;
Jakubowski - związana z warunkami i czynnościami wychowawczo-społecznymi;
Kamiński:

- wąski sens - świadczenia materialne i psychiczne w stosunku do osób niezdolnych do zaspokojenia potrzeb, nie mogących dać sobie rady w życiu, osób dotkniętych klęską życiową;

- szeroki sens - pomoc udzielana społeczeństwu w celu zapobiegania wszelkiego rodzaju nieprzystosowaniu, dezintegracji społecznej, brakom zdrowotnym, moralnym, materialnym;

Dąbrowski - obiektywnie konieczne czynności i zachowania podmiotów opieki wobec zależnych niesymetrycznych od nich przedmiotów, polegające na ciągłym zaspokojeniu ich ponadpodmiotowych potrzeb i kompensowaniu niedyspozycji do samozachowania lub samosterowania;
Maciaszkowa - ogół działań podejmowanych przez osoby i instytucje w celu stworzenia warunków do zaspokojenia potrzeb przede wszystkim dzieci i młodzieży (podejmowanie świadomie);
Krzeczkowski - system pomocy stosowany wobec członków społeczeństwa niezdolnych do samodzielnej egzystencji materialnej;
Babicki - dziedzina, której domeną jest zaspokajanie rozlicznych, różnorodnych potrzeb podopiecznych, których nie są oni w stanie samodzielnie zaspokajać i regulować w oparciu o środki publiczne;
Zalak, Pilch - działanie ubezwłasnowolniające, ograniczające lub uniemożliwiające własną zaradność podopiecznego, za którego opiekun przejmuje odpowiedzialność, które nie ma powszechnego charakteru, nie propaguje swych instytucji i ogranicza zakres podopiecznych;

wychowanie

jako:

- oddziaływanie - Godlewski, Krawcewicz, Wujek

- działanie - Sośnicki, Wroczyński, Muszyński

- czynność - Rowid

- przygotowanie - Krzysztoszek

- urabianie - Sośnicki

Muszyński - wąsko - wszelkie zamierzone działania mające na celu wywołanie trwałych, pożądanych zmian w osobowości dzieci, dotyczących kształtowania kierunkowych dyspozycji osobowych, jak: postawy, przekonania, uznawane wartości;
psychologowie - szeroko - dynamiczny, złożony układ oddziaływań społecznych wywołujących zmiany w osobowości człowieka poddawanego tym oddziaływaniom; lub - proces kształtowania osobowości przez oddziaływania względnie stałe powtarzające się lub sporadyczne, budzące silne emocje, prowadzące do powstawania w jednostce systemu regulującego jej stosunki ze światem w którym żyją;
socjologowie - część socjalizacji, w obrębie której mają miejsce działania planowe celowo podejmowane, kształtujące cechy osobowości pożądane z punktu widzenia interesów grupy i ideałów kultury;
Miller - interwencja w proces socjalizacji i w proces rozwoju osobowości;
Tchorzewski - ustawiczna propozycja wychowujących skierowana na wychowanka, którą może on zaakceptować lub odrzucić
Przecławska- spotkanie, które ma w sobie wymowę czegoś bezpośredniego i osobowego, nadając podmiotowy charakter działaniom wychowawcy i wychowanka;
Kwieciński - przechodzenie od przygotowywania dla ściśle określonych i reglamentowanych przyszłych ról pracowniczych i obywatelskich do przeżywania dzieciństwa i młodości oraz uczestniczenia młodzieży w życiu publicznym, przestrzegania jej prawa do wyboru, do szczęścia, do samostanowienia o sobie;
Izdebska - tworzenie warunków do tego, by dziecko nie tylko coraz lepiej rozumiało świat i zdobywało umiejętności komunikowania się z tym światem, ale żeby coraz lepiej rozumiało siebie, posiadło umiejętności poznawania i budowania siebie, dokonywania wyborów, podejmowania decyzji;
Katula - swoisty stymulator postępowania i działania, dokonywanie wyboru, przewidywanie pewnych sytuacji, nakazujący przyjęcie określonych ról i postaw społecznie użytecznych;

profilaktyka społeczna - prewencja;

Zalak, Pilch - dziedzina wiedzy i umiejętności praktycznych w skali mikro- i makrospołecznej, służącej zapobieganiu występowania tzw. dewiacyjnych i patologicznych zjawisk społecznych (problemów społecznych), ewentualnie służących nierozprzestrzenianiu się tychże zjawisk;

- zadanie: opis, wyjaśnianie i przewidywanie rozwoju zjawisk chorobliwych, szkodliwych, celem skonstruowania programów strategii i procedur ich zwalczania w wymiarze społecznym, globalnym oraz lokalnym i indywidualnym;

- współpraca: prawo, socjologia, pedagogika, psychologia, demografia, kryminologia, medycyna

- rodzaje:

pozytywna - stosowanie w skali globalnej środków pozytywnych, inicjujących, konstruktywnych
negatywna - niedopuszczanie do dewiacji i dysfunkcji poprzez środki negatywne: blokada, zakaz, mandat, sankcja, odstraszanie, napiętnowanie;

kompensacja

- Zalak, Pilch - złożony proces uzupełniania, wyrównywania braków oraz zastępowania deficytów rozwojowych, narządów i przystosowania się na innej możliwej drodze;

ratownictwo

praca socjalna

Radlińska - praca społeczna - wydobywanie i pomnażanie sił ludzkich, ich usprawnianie i organizowanie wspólnego działania dla dobra ludzi (ratownictwo, pomoc, opieka);
Marynowicz-Hetka - praca socjalno-wychowawcza - działalność o charakterze pomocy w rozwoju jednostce, grupie i społeczności, która przez ulepszanie lub przekształcanie środowiska optymalizuje rozwój wychowanka, podopiecznego;
Smolińska-Theiss - odkrywa siły działające w określonym środowisku, pokazuje „jak ludzie budują warunki swojego życia, jak wypełniają je wspólnotami i stowarzyszeniami lokalnymi, jak pokonują trudności i tworzą własną rzeczywistość”;
Kamiński:

skierowanie dóbr i usług tam, gdzie istnieje indywidualna potrzeba jednostki;
przygotowanie jednostki do właściwego spożytkowania otrzymanych dóbr i świadczonych usług zgodnie z jej własnym interesem i interesem społeczeństwa, odpowiednie wychowanie jednostki, które pozwoli przekształcić przez wyzwolenie własnej aktywności uczestnika nie tylko jego samego, ale i środowisko;

Izdebska - łączy się nie tylko z pracą opiekuńczą, ale również z psychoterapią, wychowaniem, uczestnictwem w kulturze; formy:

- doraźna (ratownictwo)

- długofalowa, wspomagająca rozwój jednostek i grup;

Zalak, Pilch - celowa i zorganizowana pomoc współczesnych społeczeństw swoim niewydolnym ekonomicznie, społecznie lub fizycznie członkom;

- 1) cel: pomaganie w osobistym i społecznym usamodzielnieniu się członkom społeczeństwa potrzebującym tej pomocy; 2) zawodowe kwalifikacje konieczne do wykonywania tej pracy; 3) adresaci - osoby, grupy, społeczności;

- metody: indywidualnych przypadków, grupowa, środowiskowa;

- techniki: psychoterapia, poradnictwo, mediacja, rzecznictwo

polityka społeczna

wsparcie społeczne

Zalak, Pilch - rodzaj interakcji społecznej podjętej przez jedną lub dwie strony w sytuacji problemowej, której dochodzi do wymiany informacji emocjonalnej lub instrumentalnej (jednostronna lub dwustronna, stała lub zmienna);

- 5 płaszczyzn: