Eucharystia
I. Dla prowadzącego
Wstęp
Eucharystia wraz z chrztem i bierzmowaniem należy do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.Za pośrednictwem Eucharystii wierni najgłębiej uczestniczą w zbawczym dziele Chrystusa. Wyjątkowe miejsce tego sakramentu wśród innych wynika z tego, że Chrystus utrwalił w sposób sakramentalny swoją Ofiarę Krzyża i polecił swojemu Kościołowi, aby ją ponawiał w sposób sakramentalny. Wszystkie sakramenty czerpią swoją moc z tajemnicy odkupienia, która uobecnia się w całej pełni w Eucharystii. Dlatego są one skierowane ku Eucharystii i najczęściej przyjmowane w czasie jej sprawowania. W Eucharystii Chrystus jest obecny: w osobie kapłana, w słowie Bożym, w zgromadzeniu wiernych, a szczególnie pod postaciami Eucharystycznymi.
Teologia Eucharystii
Eucharystia jest ofiarą: ofiara krzyża dokonała się jeden raz i jako taka jest niepowtarzalna, w Eucharystii uobecnia się za pomocą słów i znaków w ten sposób, że jednym i tym samym jest ofiara krzyża i jej sakramentalne odnowienie we Mszy św.; uobecnienie ofiary krzyża jest możliwe dlatego, że zbawcze czyny Chrystusa jako Boga mają wartość ponadczasową i z Jego woli stają się obecne w sposób sakramentalny dla ludzi żyjących w czasie;
Eucharystia jest pamiątką: "to czyńcie na moją pamiątkę" (Łk 22,19), pierwsi chrześcijanie powtarzali gesty i słowa Pana, wspominali Go wierząc, że jest obecny wśród nich prawdziwie; pamiątka oznacza również wspominanie zbawczych dzieł Bożych, które dzięki spełnianym obrzędom stają się obecne w teraźniejszości;
Eucharystia jest dziękczynieniem: z Chrystusem i przez Chrystusa składamy dzięki Ojcu za dzieło stworzenia i odkupienia, za powołanie do istnienia, za dobra naturalne i duchowe, za obecność Boga w wydarzeniach świata, dziękczynienie to należy przedłużać na całe życie chrześcijańskie;
Eucharystia jest ucztą: jest składana w znakach chleba i wina, które są zwyczajnymi elementami posiłku, Komunia św. jest integralną częścią Mszy św., jest konieczna do umocnienia duchowego, daje siłę do ofiarnego podejmowania obowiązków;
Eucharystia jest sakramentem jedności: oznacza jedność wiernych z Chrystusem i sprawia tę jedność, przyczynia się do jej pogłębiania, Eucharystię sprawują wszyscy wierni pozostający w jedności z biskupem, czyli ci, którzy posiadają kapłaństwo sakramentalne uprawniające do działania w imieniu Chrystusa i Kościoła.
II. Dyskusja w czasie spotkania
Eucharystia jest określana jako źródło i szczyt życia Kościoła (por. KK,11). Mimo tak wysokiej rangi przyznawanej jej przez Magisterium Kościoła pojawia się wiele głosów krytykujących sens uczestnictwa we Mszy św.. Wydaje się, że problem negatywnego podejścia do tego sakramentu wynika z dwóch powodów: nieznajomości znaczenia poszczególnych elementów Mszy św. oraz braku czynnego zaangażowania w przeżywanie Eucharystii.
P. Jakie są motywy uczęszczania na Mszę św.?
O. Niektórzy uczęszczają na Mszę św. gdyż tego wymaga przykazanie kościelne. Inni, bo traktują sprawowanie Eucharystii jako pewien "środek wpływania na Pana Boga", aby pozyskać Jego łaskawość i pomoc. Istnieje także grupa osób które chętnie uczestniczą w Eucharystii, bo widzą w niej szansę spotkania z Bogiem dla osobistego, duchowego wzrostu. Prawdziwym motywem uczestnictwa w Ofierze Eucharystii powinna być pragnienie spotkania z Jezusem i tworzenia Kościoła, ludu Bożego, który żyje zjednoczony w wierze w Jezusa Chrystusa.
P. Jakie są określenia Eucharystii?
O. Eucharystia, czyli ofiara dziękczynienia (Łk 22, 19; 1 Kor 11, 24; Mt 26, 26; Mk 14, 22), Wieczerza Pańska na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy (1 Kor 11, 20), łamanie Chleba na wzór Chrystusa w wieczerniku (Mt 14,19; 15, 36; Mk 8, 6.19; Łk 24, 13-35; Dz 2, 42.46; 20, 7.11; 1 Kor 10, 16-17), zgromadzenie eucharystyczne celebrowane we wspólnocie (1 Kor 11, 17-34), pamiątka Męki i Zmartwychwstania Pana, Najświętsza Ofiara, Ofiara Mszy św., święta i Boska liturgia, celebrowanie świętych Misteriów, Najświętszy Sakrament, Komunią, jako sakrament wszystkich sakramentów, lekarstwo nieśmiertelności, wiatyk i Msza św.
P. Jakie podstawowe części wyodrębnia się we Mszy św.?
O. Liturgia Słowa i Liturgia Eucharystyczna.
P. Jaką rolę pełni Liturgia Słowa oraz z których części Pisma św. pochodzą czytania w czasie Mszy św. niedzielnej?
O. Liturgia Słowa jest integralną częścią całej Mszy św.. Już w Kościele pierwotnym przed Liturgią Eucharystyczną czytano obszerne fragmenty Pisma św. Lecz podstawowy argument za koniecznością czytań we Mszy św. wynika z samej natury Biblii. Ponieważ została ona napisana pod natchnieniem Ducha Świętego to w niej są zawarte podstawowe zasady, których przestrzeganie jest konieczne do zbawienia. Można powiedzieć, że sam Bóg poprzez słowa Pisma św. przemawia do swego ludu.
Dlatego czynne uczestnictwo w Liturgii Słowa polega na uważnym słuchaniu tekstów biblijnych i następującej po nich homilii, która jest wyjaśnieniem Słowa Bożego oraz zachętą do przyjęcia tego Słowa i stosowania Go w praktyce. Natomiast na czytania Mszy św. niedzielnej składają się: fragment ze Starego Testamentu, zakończony Psalmem, fragment z Dziejów lub listów apostolskich i fragment z Ewangelii.
P. Czym jest Liturgia Eucharystyczna?
O. Po zakończeniu Liturgii Słowa następuje Liturgia Eucharystyczna. W niej dokonuje się uobecnienie ofiary Chrystusa. Oznacza to, że w każdej Mszy św. wierni uczestniczą w tej ofierze, która dokonała się na Kalwarii 2000 lat temu w sposób krwawy, a której w sposób bezkrwawy dokonał sam Pan w czasie Ostatniej Wieczerzy. Przy tym nie chodzi o zwykłe powtórzenie tej ofiary ponieważ Chrystus umarł tylko raz lecz o prawdziwe uczestnictwo w tym jedynym w historii wydarzeniu. Liturgia Eucharystyczna rozpoczyna się od przyniesienia do ołtarza darów ofiarnych chleba i wina, które kapłan ofiaruje następnie w imię Chrystusa w Ofierze Eucharystycznej , a które stają się w niej Ciałem i Krwią Chrystusa. Składka zbierana w czasie Mszy św. także należy do darów ofiarnych. Nie jest to żadnego rodzaju podatek. Jest to konkretny udział chrześcijan w życiu ich parafii i ich kościoła: opłaty za elektryczność, ogrzewanie, wynagrodzenie za pracę. A zwłaszcza jest to pomoc niesiona dyskretnie najbardziej potrzebujących braciom i siostrom z chrześcijańskiej rodziny. Potem rozpoczyna się zwrócona do Ojca wielka Modlitwa Eucharystyczna. Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy powiedział Apostołom: «To czyńcie na moją pamiątkę». Aby wypełnić ten nakaz, kapłan wobec patrzących na niego wiernych modli się do Ojca, powtarzając wiernie gesty i słowa Jezusa tak, jak przytacza je Ewangelia. Najpierw bierze w swoje ręce chleb, potem kielich z winem, i mówi do Ojca: «On bowiem tej nocy której był wydany wziął chleb i dzięki Tobie składając, błogosławił, łamał i rozdawał swoim uczniom, mówiąc: "Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane ". Podobnie po wieczerzy wziął kielich i dzięki Tobie składając, błogosławił i podał swoim uczniom, mówiąc: "Bierzcie i pijcie z niego wszyscy to jest bowiem kielich Krwi mojej, nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę"». Słowa te stanowią centrum całej Mszy św., gdyż moc słów i działania Jezusa oraz moc Ducha Świętego sprawia, że pod postaciami chleba i wina uobecnia się sakramentalnie Ciało i Krew Chrystusa.
Natomiast czynne uczestnictwo w Liturgii Eucharystycznej polega na posiadaniu świadomości, że bierzemy udział w ofierze sprawowanej przez samego Jezusa. Z tego wynika czynne włączanie się w śpiewy, świadome odpowiedzi na kolejne wezwania kapłana sprawującego Najświętszą Ofiarę, właściwa postawa ciała, ubiór, zachowanie oraz łączenie własnych ofiar duchowych i materialnych z jedyną ofiarą Chrystusa.
P. Jak długo trwa obecność Chrystusa w postaciach eucharystycznych?
O. Msza św. jest wyjątkowym sakramentem ponieważ rzeczywista obecność Chrystusa zaczyna się w chwili konsekracji i trwa, dopóki trwają postacie eucharystyczne.
P. Dlaczego Kościół tak zachęca do częstej Komunii św.?
O. Po pierwsze wynika to ze słów samego Jezusa, który powiedział: „Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym”(J 6,53-54). Po drugie przez Komunię św. przyjmujący otrzymuje konkretne owoce. Owoce Komunii św.:
Komunia św. pogłębia nasze zjednoczenie z Chrystusem. Pierwszym owocem przyjmowania Eucharystii w Komunii jest głębokie zjednoczenie z Chrystusem Jezusem, który powiedział: Kto spożywa moje Ciało i Krew moją pije, trwa we Mnie, a Ja w nim (J 6,56).
Komunia święta w przedziwny sposób dokonuje w naszym życiu duchowym tego, czego pokarm materialny w życiu cielesnym. Przyjmowanie w Komunii Ciała Chrystusa Zmartwychwstałego, podtrzymuje, pogłębia i odnawia życie łaski otrzymane na chrzcie. Wzrost życia chrześcijańskiego potrzebuje pokarmu Komunii eucharystycznej.
Komunia chroni nas przed grzechem. Ciało Chrystusa, które przyjmujemy w Komunii, jest za nas wydane; Krew, którą pijemy, jest wylana za wielu na odpuszczenie grzechów. Dlatego Eucharystia nie może jednoczyć nas z Chrystusem, nie oczyszczając nas równocześnie z popełnionych grzechów i nie zachowując nas od grzechów w przyszłości.
Eucharystia umacnia miłość, która słabnie w życiu codziennym, tak jak pokarm cielesny służy do przywracania utraconych sił, a ożywiona miłość gładzi grzechy powszednie. Chrystus przez miłość, którą w nas rozpala, zachowuje nas od przyszłych grzechów śmiertelnych. Im bardziej uczestniczymy w życiu Chrystusa i pogłębiamy przyjaźń z Nim, tym trudniej jest nam zerwać więź z Nim przez grzech śmiertelny.
Jedność Ciała Mistycznego: Eucharystia tworzy Kościół. Ci, którzy przyjmują Eucharystię, są ściślej zjednoczeni z Chrystusem, a tym samym Chrystus łączy ich ze wszystkimi wiernymi w jedno Ciało, czyli Kościół (1 Kor 10,16-17).
Eucharystia zobowiązuje do pomocy ubogim.
Eucharystia wzywa do jedności między chrześcijanami. Im boleśniej dają się odczuć podziały Kościoła, które uniemożliwiają wspólne uczestnictwo w uczcie Pana, tym bardziej naglące są modlitwy zanoszone do Niego, by nastały dni pełnej jedności wierzących.
3