Mały chłopiec w opowiadaniu Pawła Huelle „Stół” jest nie tylko pierwszoplanowym bohaterem, ale również narratorem. Można go utożsamiać z postacią autora, ponieważ opisywane wydarzenia maja miejsce w Gdańsku, rodzinnym mieście autora, który opisuje ze szczególną dokładnością. Postać ta nie jest więc kreacją fikcyjną. Narracja jest pierwszoososobowa, trudno jest oprzeć się wrażeniu, że opisywane wydarzenia są autentyczne. Dzięki chłopcu poznajemy ciekawe i godne uwagi miejsca. Opowiadanie to jednak, nie tylko poznawanie miasta, ale również samego siebie. Opowiadanie składa się z dwóch wydawałoby się odrębnych części, których jedynym wspólnym elementem jest właśnie ów tytułowy stół. Jest on nie tylko obiektem sporu między matką i ojcem małego narratora. Stół dla Pawła Huelle jest przede wszystkim punktem wyjścia do snucia opowieści o Gdańsku, jego najbliższych okolicach, dawnych i obecnych mieszkańcach miasta oraz ich losach na tle skomplikowanej historii Europy środkowo-wschodniej. Nad wszystkim unosi się aura niedopowiedzianej przeszłości, ludzkich nieszczęść i codziennych problemów.
Bardzo ciężki, duży i okrągły stół z rzeźbionymi nogami z dębowego drewna, bardzo szybko stał się obiektem sporu między rodzicami narratora. Jego matka nie ukrywała swojej niechęci, czy też wręcz obrzydzenia do Niemców. Nie potrafiła zaakceptować w swoim domu poniemieckiego stołu - wszak na pewno siedział przy nim jakiś gestapowiec. Z kolei ojciec narratora żywił głęboki uraz do sowietów. Ostatecznie, w wyniku wielomiesięcznych kłótni i sporów nierówne nogi niemieckiego stołu zostają przepiłowane na drobne kawałki, a dębowy blat porąbany siekierą. Rozpoczynają się poszukiwania nowego stołu. Nie była to jednak prosta sprawa - we wszystkich sklepach był same prostokątne stoły, a okrągłe miały pojawić się najwcześniej za pół roku. Plan centralny produkcji nie zakładał produkcji dużej liczby stołów z okrągłym blatem. Jedynym wyjściem stało się zamówienie nowego stołu u stolarza. Okazało się jednak, że nie jest to wcale takie proste - większość prywatnych zakładów stolarskich została zamknięta przez polskich komunistów. Dopiero znalezienie doświadczonego stolarza, pamiętającego czasy z przed wojny, dawało szanse na wejście w posiadanie tego właściwego, prawdziwego stołu.
Pan Kaspar jest jedynym stolarzem w okolicach Gdańska, który może wykonać ów upragniony okrągły stół. Nie jest jednak stolarzem, do którego może przyjść każdy - tylko wtajemniczeni znają jego adres i wiedzą, czym tak naprawdę się zajmuje. Paweł Huelle opisuje także żonę pana Kaspara- mennonitkę, która jako jedyna z całej wsi nie uciekła przed zbliżającą się Armią Czerwoną i niesionym przez nią nowym ładem społecznym. Jej tajemnicze pochodzenie, niedopowiedziane losy, dziwny akcent oraz sposób bycia wprowadzają do opowiadania aurę tajemniczości i magii.
Ta część opowiadania skłania się w stronę metafizyki, rozważań nad rolą przeszłości, a także dobra i zła w życiu człowieka.
Przy pomocy zaledwie jednego mebla Paweł Huelle prezentuje czytelnikowi losy dwóch, zwaśnionych od wieków narodów. Historia starego, poniemieckiego stołu staje się równocześnie historią niemieckiej ludności miasta, nazywanego przez Niemców „Danzig”, przez Polaków „Gdańsk”. W Danizg to Niemcy stanowili główną tkankę miasta, decydowali o jego charakterze i wyglądzie. Jednak w tym samym mieście, określanym mianem „Gdańsk” nie było już dla nich miejsca. Niezależnie od postaw reprezentowanych podczas II wojny światowej, czy też poglądów politycznych wszyscy Niemcy musieli odpokutować zbrodnie popełnione przez III Rzeszę w Europie - na zawsze porzucić miasto swoich przodków. Nowe władze i część polskiego społeczeństwa postanowiły wymazać Niemców z przeszłości i teraźniejszości Gdańska. Nawet poniemiecki stół musiał zostać porąbany na kawałki, bo zbyt mocno przypominał o Danzig i jego starych mieszkańcach.
Z kolei poszukiwanie nowego stołu to opowieść o życiu dawnych mieszkańców kresów wschodnich przedwojennej Polski, dla których po 1945 roku nie było już miejsca we Lwowie, Żytomierzu, czy też Samborze. Zmuszeni do opuszczenia swoich rodzinnych stron nie zawsze potrafili odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Poszukiwanie odpowiedniego stołu staję się więc symbolem poszukiwania utraconego kraju lat dzieciństwa, gdzie wszystko miało odpowiedni kształt, znaczenie funkcje. Owszem - w sklepach można było kupić mebel określany mianem „stół”.
Katarzyna Podskarbi, gr. III