W. Bobiński KONTEKSTY KULTUROWE W DYDAKTYCE LITERATURY
Integracyjny charakter przedmiotu.
Wprowadzenie pojęcia kontekstu (lata 80.)- bloku tekstów podzielonego na 3 grupy: źródłowych filozoficznych, z zakresu eseistyki i krytyki literackiej oraz sztuki, później rozszerzenie przez Bortnowskiego.
Idea kształcenia kontekstowego w podręcznikach- od 1987 r. popularyzacja integracji miedzy przedmiotowej i nauczania zintegrowanego.
Po co konteksty? By zauważyć tekst, by zaciekawić, by wnikliwiej interpretować itp.
Wartości kontekstów:
psychologiczna- inspirowanie do skupienia uwagi na tekście (zaciekawienie) oraz usuwanie poczucia obcości wobec literatury (dzieła)
merytoryczna- dostarczanie informacji, które służą kontaktowi z dziełem literackim.
Ze względu na funkcję metodyczną konteksty dzielimy na:
interpretacyjne—umożliwiają lub pogłębiają interpretacje dzieła, czyli pomagają rozwiązać problem
pomocnicze- zwracają uwagę na problem,, zachęcają do jego podjęcia, służą zapamiętaniu treści, poszerzaniu informacji, zaspokajaniu ciekawości, ulokowaniu nowego zjawiska w uświadamianym systemie pojęć i zjawisk.
Ze względu na dziedzinę konteksty dzielimy na:
literackie
historyczne
filozoficzne
plastyczne
filmowe
dziennikarskie
geograficzne, przyrodnicze
Kontekst macierzysty (wg Głowińskiego)- tekst powinien być rozpatrywany w perspektywie historycznej (próba odtworzenia elementów momentu historycznego towarzyszącego powstaniu dzieła, które usprawniają interpretacje i które można odtworzyć) i współczesnej;
Konteksty wspomagają samodzielność działania i myślenia, mogą wzmóc efektywność pracy, motywują do działania. Są to wszelkie odniesienia dzieła literackiego, które ułatwiają i uatrakcyjniają obcowanie z nim i jego interpretację, a także pomagają ulokować je w uświadamianym systemie kultury.
Kontekst w praktyce szkolnej: kontekstteks lub tekstkonteksttekst