!2. Wyjaśnij pojęcia

szpat - wada zwrotna, powoduje usztywnienie kończyny, objawem jest kulawizna, początkowo koń ją rozchodzi, ale im jest starszy tym gorzej zgina nogę. Czasem prowadzi do tzw. koguciego chodu.

szpat krwawy - duży krwiak spowodowany pęknięciem naczyń krwionośnych na skutek przeciążenia pracą. Jest to najpoważniejszy skutek zapalenia okostnej i w rezultacie prowadzi do usztywnienia kończyny. Wada ta dyskwalifikuje konia z hodowli.

zajęczak - występuje w tylnej, dolnej części stawu skokowego, jest to wada pięknościowa, gdy pojawia się na szeroki i mocnym stawie nie eliminuje konia zużytkowania.

żabki - rozrosty kostne stawów pęcionowo-koronowych i koronowo-kopytowych, powstają wskutek uderzenia lub nadwerężenia nadmiernym obciążeniem więzadeł, Częściej na nogach przednich. Przyczyną oprócz stromej postawy są wady przemiany materii i zła konstytucja tkanki kostnej.

opoje - spowodowane wadą przemiany materii, jest to puchlina pochewek stawowych, najczęściej na stawach skokowych, rzadziej na pęcinowych lub w okolicy nadgarstka.

splint - specyficzny, bardzo groźny rodzaj nakostniaka. Powstaje wskutek stanu zapalnego więzadła i okosntnej pomiędzy nadpęciem, a wewnętrzną kością rysikową.

gruda - zapalenie skóry i tkanki podskórnej, pęciny i korony. Przyczyną jest uszkodzenie mechaniczne, zranienie, infekcja. Powoduje ból, a w efekcie kulawiznę, trudna w leczeniu nakostniak - występuje na przednich nadpęcinach. Niegroźny ale gdy znajduje się w okolicy główki kości rysikowej, powoduje splint; jest to wyniosłość kostna na przednich kończynach występująca po stronie wewnętrznej nadpęcia, odwrotnie na tylnych kończynach. Ich obecność świadczy o słabej kości.

podkój - występuje u koni tuż pod wystającą kością nadgarstka dodatkową. Zarysowuje się wskutek zbyt mocnego przyciśnięcia ścięgien zginaczy palca do kości nadpęcia i słabym wykształceniem kości rysikowych.

bukszyny - zapalenie okostnej nadpęcia, spowodowane zbyt intensywną pracą koni 2-3 letnich. Powstają ok. 6 tyg. po rozpoczęciu sezonu wyścigowego (ok. 15 VI). Kończyna przyjmuje kształt butelkowaty. Bukszyny same znikają, gdy wyłączymy konia z użytkowania

16. Wymień jeździeckie konkurencje olimpijskie i nieolimpijskie i opisz olimpijskie

Nieolimpijskie dyscypliny to : rajdy długodystansowe, woltyżerka, powożenie

Do konkurencji olimpijskich zalicza się Ujeżdżenie, skoki przez przeszkody, WKKW

Ujeżdżenie - Polega na zaprezentowaniu stopnia wytrenowania, posłuszeństwa oraz wyeksponowania możliwości ruchowych konia. Polega na wykonywaniu układu określonych ruchów, figur wg. obowiązującego programu lub własnej koncepcji. W programach wykonywanych do muzyki dodatkowo ocenia się zgranie tempa z melodią. Czas wykonywania konkursu wynosi od 3,30 - 7 min. Do najtrudniejszych ruchów zalicza się Pasaż - kłus z wysoką akcją kończyn, Piaff - rytmiczny kłus w miejscu, Piruet -pełen obrót w galopie, Ciąg - ruch boczny jednoczesny do przodu i w bok.

Skoki przez przeszkody - Rozgrywane są na parkurze (ogrodzony plac z przenośnymi przeszkodami) Przeszkody są pionowe (stacjonata, mór, bramka,) pionowo - szerokie ( oxer, duble - bar, tryple - bar) szerokie (rów z wodą). Zawodnik pokonuje przeszkody w określonej kolejności i kierunku (czerwoną chorągiewkę przy przeszkodzie powinien mieć po prawej stronie) Podstawowe błędy to : zrzutka, nieposłuszeństwo konia, włamanie, zmylenie trasy, przekroczenie normy czasu, przekroczenie limitu czasu.

Rodzaj konkursów - podstawowy - doskonałości, szybkości, potęgi skoku. Specjalny - z oceną jeźdźca, z oceną konia, konkurs szczęścia, sześciu barier, sztafeta z palcetem.

WKKW - Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego , jest sprawdzeniem możliwości jeźdźca i konia. Odbywa się w ciągu 3 dni i składa się z 3 prób: ujeżdżenie, próba wytrzymałości, skoki.

I dzień - próba ujeżdżenia rozgrywana na zasadzie konkursów ujeżdżenia wg. programu obwiązującego w danej klasie

II dzień - próba wytrzymałości składa się z 4 części

• drogi i ścieżki 4 -9 km tempo 220m/min

• b)stipl 2 - 3 km tempo 700m/min 6 -8 przeszkód

• stiple0drogi i ścieżki jak w punkcie a

• kros 4 -8 km tempo ok. 500m/min. Min.20 - 30 przeszkód z przeszkodami stałymi.

III dzień - konkurs skoków jest sprawdzianem formy konia, na zasadzie konkursu dokładnośc

5Informacje jakie możemy uzyskac na podstawie paszportu konia

Paszport wydawany jest przez podmioty prowadzące Księgi Stadne. Opis konia zawarty w paszporcie wykonywać mogą jedynie uprawnione do tego osoby - pracownicy okręgowych związków oraz osoby przeszkolone na kursach organizowanych przez PZHK, z którymi poszczególne OZHK / WZHK zawarły umowę.

Opis konia złożony jest z dwóch części:

- opis graficzny - diagram( uwzględnia graficzne przedstawienie, odmian, odznak, znaków szczególnych itp.)

- opis słowny,

Paszport zawiera następujące dane:

- dane o właścicielu,

- opis identyfikacyjny,

- adnotacje o przeprowadzanych identyfikacjach,

- adnotacje o szczepieniach przeciw grypie i innych,

- zaświadczenie o badaniu klinicznym przeprowadzonym przez lekarza weterynarii do 48 godzin przed transportem międzynarodowym,

- wyniki testów laboratoryjnych dotyczących chorób zakaźnych,

- adnotacje o leczeniu z rozróżnieniem czy koń kierowany na rzeź ma być

przeznaczony dla celów konsumpcyjnych, czy nie

W opisie identyfikacyjnym zawarte są: numer identyfikacyjny konia, nazwa,płeć, maść, rasa, rodzice, data i miejsce urodzenia, hodowca, certyfikat pochodzenia wydany na podstawie badania markerów genetycznych, a także opis słowny i graficzny (diagram).

Bardzo ważna ostatnia część paszportu, w której posiadacz konia decyduje, czy chce ażeby jego zwierzę po ubiciu mogło być kiedykolwiek, nawet w dalekiej przyszłości, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, że tego nie chce.

Ale uwaga! Decyzja, że zwierzę nie jest przeznaczone do spożycia przez ludzi jest nieodwracalna, bowiem lekarz weterynarii w takim przypadku może zastosować w leczeniu konia lekarstwa, których pozostałości w mięsie są szkodliwe i taki koń już nigdy nie będzie mógł być przeznaczony do spożycia przez ludzi. Natomiast decyzja, że koń może być ubity z przeznaczeniem na mięso jest odwracalna i na każdym etapie życia konia jego posiadacz może zmienić decyzję i wskazać, że mogą być stosowane specyfiki, które zdyskwalifikują wartość mięsa. Tak więc tę decyzję należy podejmować z największą rozwagą i lepiej zadecydować, że koń jest przeznaczony do spożycia.

Zdarzenia z życia konia, które będą odnotowywane w paszporcie:

Urodzenie - dla koni hodowlanych, wpis w rubrykach rodowodowych w paszporcie, wydany na podstawie świadectwa pokrycia klaczy, zastąpi "Dowód urodzenia źrebięcia", dla koni o nieudokumentowanym pochodzeniu rubryki te będą wykreślone. Zgodnie z Ustawą zgłoszenie źrebięcia do rejestru musi nastąpić przed odsadzeniem źrebięcia od matki, najpóźniej do 6 miesiąca życia.

Zmiana posiadacza - paszport jest wyposażony na końcu w dwie perforowane kartki, które służą do informowania o zmianie posiadacza konia. Informacje tam wpisane podpisują sprzedający i kupujący. Nowy posiadacz jest zobowiązany do zgłoszenia zmiany w tym OZHK, na terenie którego będzie stacjonował koń. Zmiana musi być dokonana w ciągu 7 dni.

Posiadacz konia jest zobowiązany do zgłoszenia w ciągu 7 dni faktu padnięcia, zgładzenia lub uboju konia i zwrócenia paszportu do OZHK, który dokonał ostatniego wpisu o zmianie posiadacza. W przypadku uboju konia w rzeźni, obowiązek poinformowania o tym fakcie OZHK i zwrócenia paszportu spoczywa na rzeźni.

Koń, który został sprzedany za granicę, musi być przekazany nabywcy wraz z paszportem. Obowiązek zawiadomienia o tym fakcie właściwego OZHK spoczywa na ostatnim polskim posiadaczu konia (w przypadku obcokrajowca, który jest posiadaczem konia z polskim paszportem, obowiązek spoczywa również na tej osobie). Konie sprowadzone z zagranicy, o ile posiadają paszporty zgodne z wymaganiami Ustawy, zachowują te paszporty jako obowiązujące. Fakt sprowadzenia takich koni należy zgłosić właściwemu OZHK w terminie 30 dni od przeprowadzenia granicznej kontroli weterynaryjnej. Adnotacja w paszporcie o posiadaczu, który sprowadził konia do Polski musi być dokonana przez podmiot, który wystawił ten paszport za granicą.

Paszport powinien zawsze podróżować z koniem niezależnie czy zwierzę przemieszcza się po kraju czy jedzie za granicę. Przy sprzedaży konia paszport powinien być także przekazany nowemu właścicielowi.

Podstawą wystawienia paszportu dla koni ras hodowlanych wpisanych do księgi jest zaświadczenie wpisu do księgi stadnej, natomiast pozostałych koni - zgłoszenie właściciela, w którym wykazane będą numery identyfikacyjne rodziców konia (nowy przepis wprowadzony w styczniu 2005r.).

---