Cechy epopei
Epopeja to dłuższy utwór epicki, ukazujący losy narodu, w przełomowym jego momencie, ukazany na tle natury, która urasta do rangi osobnego bohatera.
występuje akcja, narrator,
dominująca forma podawcza: opowiadanie, dialog, opis
obecność inwokacji (zwrot do Matki Boskiej, Litwy z prośbą o natchnienie)
porównanie homeryckie
opis zajazdu przypomina opis bitwy
trzy splecione ze sobą wątki:
polityczne (związane z osobą ks. Robaka)
osobiste (1. miłosny: Tadeusz, Zosia, Telimena; 2. rodzinny: spór o zamek pomiędzy sędzią a Hrabią)
poboczne (np. Gerwazego, spór Asesora z Rejentem
nie wpływają na akcję ale rozbudowywują fabułę)
trzy rodzaje komizmu:
postaci (np. Rejent, Tadeusz, Telimena)
sytuacji (np. kiedy Telimenę napadły mrówki)
słowny (np. wasal
wąsal)
język charakteryzuje prostota, jasność ale i bogactwo słownictwa;
dużo środków stylistycznych: epitety, onomatopeje
utwór realistyczny, odtwarza w sposób pełny realia obyczajowe, polityczne
przedstawia obyczaje szlacheckie, uchwyca procesy zachodzące w społeczeństwie
ubożenie magnaterii, utrata politycznego znaczenia (np. Hrabia)
bogacenie się drobnego ziemiaństwa (np. Sędzia)
ubożenie szlachty zaściankowej (np. Bartek Prusak)
szerzenie się kosmopolityzmu, wyraźnie odrzucanie tradycji narodowych (np. Hrabia, Telimena)
napisane wierszem
splatanie elementów komicznych i patetycznych