Zajęcia z Guriewicza
→ spór o uniwersalia - koń czy pies odnosi się do czegoś konkretnego, czy jest czymś abstrakcyjnym tj. czy istnieje w myśli (a więc jest niematerialne) czy jako idea (a więc jest materialne)
→ mamy pewną sytuację, w której mamy trzy możliwe drogi dające pewne konsekwencje wyboru. Każda z dróg ma kolejne trzy rozgałęzienia, one mają dalsze rozgałęzienia itd. Istnieje pewna ograniczona ilość wyborów. Św. Augustyn mówi, że Bóg chrześcijański widzi cale drzewko i przewiduje prawdopodobne wybory. W ten sposób wolna wola nie wadzi się z koncepcją wszechwiedzącego Boga i kwestia zbawienia.
→ czas wyznaczany był na podstawie modlitw (m.in. dzwony)
→ datowanie względem świąt kościelnych
→ jeśli makro- i mikrokosmos są ze sobą związane, to:
makrokosmiczny układ gwiazd będzie miał wpływ na człowieka, czyli mikrokosmos
poprzez działanie w obrębie mikrokosmosu (zmiany w człowieku) będziemy oddziaływać na makrokosmos - działania magiczne
→ las znajduje się na granicy, należy do naszego świata i świata zewnętrznego, gdzie żyją potwory, jest ambiwalentny
→ axis mundi - centrum świata, oś świata - Yddgrasil u ludów skandynawskich, krzyż w chrześcijaństwie, wieża kościoła czy dzwonnica/świątynia lub dom wodza we wsi, ratusz w mieście itd.
→ obecnie czas linearny w mieście, czas cykliczny na wsi / czas linearny związany z tradycją judeochrześcijańską, czas cykliczny związany z religiami przedchrześcijańskiej Europy (starożytna Grecja, Rzym, Słowianie, Skandynawia...), przy czym np. czas cykliczny również mocno występował w myśleniu Rosjan przed reformami Piotra Wielkiego
→ czas - rozpiętość duszy, postrzegany, indywidualny (Honoriusz)
→ czas można podzielić (nie wiem, czy tez nie Honoriusz) na trzy rodzaje:
erum - wieczność, dla Boga - graficznie przedstawiony jako prosta tj. nie ma początku ani końca
tempus - wieczność czasu, anioły i idee - graficznie przedstawiony jako półprosta tj. ma początek, nie ma końca
tempus mundi - cień wieczności, świat ludzi - graficznie przedstawiony jako odcinek tj. ma początek i koniec
→ Bóg jest, a nie istnieje, ponieważ istnienie zakłada początek
Zajęcia z rycerzy
→ paladyn - chrześcijański rycerz walczący z muzułmanami (od palatinus - b. wysoki urząd na dworze Karola Wielkiego)
→ kobieta zamężna wydaje się trudniejsza, wyżej postawiona tak samo, gdy ją zdobędzie, będzie miał prestiż
→ system identyfikacji na polu walki - okrzyki, zawołania wojenne (jeden z niemieckich rodów, bodaj Napiwonów, miał chyba coś brzmiącego jak „na piwo!”, ale to niesprawdzona informacja)
→ rycerze nie zabijali siebie nawzajem, ponieważ mieli poczucie comunity (nie odmienia się toto) czyli wspólnoty (późniejsza arystokracja)
→ brali zakładników ze względu na okup albo pozyskanie sprzymierzeńca w przyszłej walce, działało to jak pokemony - złap je wszystkie :)
→ Joanna - była mitem, elementem propagandowym, otoczona kordonem najlepszych rycerzy, sama nie walczyła, została oskarżona o herezje, a nie o czary, ponieważ oskarżenie o czary byłoby czymś w rodzaju nuklearnej bomby ideologicznej (zostałby obciążony Delfin i jego cały dwór, a potem stopniowo cała warstwa rycerska Europy ze względu na silne powiązania i pokrewieństwo)
→ w średniowieczu byli patrycjusze (mieszczaństwo) nieraz lepiej postawieni od rycerzy
→ turnieje chłopskie - zamiast konia na koledze, zamiast lancy kij, nagrodą rzepa
→ Japonia - specjalna klasa dla kobiet-wojowników (onmebugejsza) - była to żona chorego wojownika spełniająca jego obowiązek względem przełożonego lub wdowa po nim, lub córka wychowywana jak mężczyzna, ponieważ samuraj chciał mieć syna.
Zajęcia z le Goffa I
→ Manicheizm nie był herezją chrześcijańską, lecz odrębną religią, z której czerpało chrześcijaństwo (koncepcja zbawienia), aszturianizm (kosmologia) czy buddyzm (etyka) - myślę, że szczegółowy opis kosmologii nie jest nam potrzebny
→ Gnostycy dzielą ludzi na:
pneumatyków - posiadają dusze
psychików - są zdolni do wyższego myślenia, ale nie posiadają ducha, posiadają za to duszę
hyllików - posiadają tylko ciało, żyją tylko dla ciała
→ Arianizm - Jezus nie jest Bogiem, nie istnieje trójca, jest odbiciem Boga
→ Pelagianizm - przekonanie, że człowiek może osiągnąć świętość, kwestionuje grzech pierworodny
→ Prysylianizm - ciało jest złe, jest dziełem szatana, jedność Boga (kwestionują trójcę), wolna interpretacja Biblii
→ Upadek miast:
upadek dróg
zmniejszenie ilości kupców
pojawia się głód, na wsi jest więcej jedzenia, następuje odpływ ludności z miast
upadek administracji
kryzys ekonomiczny
→ 664 r. - synod w Wisby, likwidacja rytu iroszkockiego poprzez wcielenie do obrządku rzymskiego
→ diabeł:
kusiel - zachęca do złego, kusi możnych
dręczyciel - np. subkub, wyrzuty sumienia, dręczył chłopów
→ antychryst - narzędzie polityczne (ekskomunika, krucjaty), niewierzący
→ zarzuty Filipa Pięknego względem templariuszy:
czczą Balfometa - dopatruje się tego, że zniekształcona informacja o przejściu na islam
sikali na złoty krzyż
całowali przełożonego/diabła w tyłek
→ renesans karoliński:
edukacja, sztuka, piśmiennictwo
spowodowane zapotrzebowaniem administracyjnym: aby przekazywać informacje, potrzeba było edukacji - urzędnicy umiejący czytać lub/i pisać
mały renesans - skierowany i obejmujący wyższe sfery
sztuka, nauka - potrzeba prestiżu, z tego powodu Karol Wielki sprowadzał na dwór artystów i naukowców, oni ze sobą rozmawiali, kształtowało się twórcze środowisko i nowe koncepcje
minuskuła karolińska - ujednolicenie pisma
szkoły przyklasztorne, aby księża wiedzieli co mówią i odprawiali obrzędy tak, jak trzeba (wcześniej kapłani to była komedia sama w sobie)
Zajęcia z le Goffa II (chyba)
→ Nagość:
grzeszność
stan natury
u świętych pozytywne ciało
→ na prawo feudalne wpływało prawo rzymskie i prawo zwyczajowe
→ arystokracja i kościół są konserwatystami, bo wszelkie próby innowacji pociągają zmiany społeczne → ferment → stratę pozycji, a więc było im to nie na rękę
→ ordalia - sąd boży - próby
→ intuicja - całościowe, jednostkowe i pełne poznanie, zrozumienie istoty danej rzeczy
zajęcia z Eliasa
→ cywilizacja jest procesem, postęp ludzkości, pojęcie kosmopolityczne, zmiany w obyczajowości, łączy się z dumą z postępu, a więc patrzenie na przód, a nie w tył; w teraz, ujęcie diachroniczne, z czego korzysta potem ewolucjonizm
→ kultura jest zjawiskiem, wytwory badane na teraz, ujęcie synchroniczne, jest tym, co przeżywamy, jej wynikiem było w XVIII wieku państwo narodowe, a na przełomie XIX i XX wieku nacjonalizm
→ różnice między tymi dwoma terminami:
procesualność
cywilizacja zwrócona na przyszłość, kultura na teraz
cywilizacja diachroniczna, kultura synchroniczna
cywilizacja atrybutywna, kultura dystrybutywna
w pojęciu kultury nie mieszczą się fakty polityczne
→ cywilite - religia, jedność stanu, językiem łacina / koniec, ponieważ nastąpił rozłam w religii oraz upadek kultury rycerskiej
→ Erazm z Rotterdamu: wykaz akceptowalnych i nieakceptowalnych zachowań skierowany do młodych, wysoko urodzonych chłopców, chciał zaaranżować postęp w zakresie obyczajów, dokument ma charakter życzeniowy