Fundusze powiernicze

            Fundusz powierniczy tworzony jest przez specjalnie w tym celu zorganizowane towarzystwo z odpowiednim kapitałem. Towarzystwo to niezależnie od własnych środków, gromadzi odrębny fundusz powierniczy z wpłat jego uczestników przeznaczony na lokaty w papierach wartościowych w celach przysporzenia korzyści udziałowcom. Po przystąpieniu do funduszu i wniesieniu udziału, jego uczestnik otrzymuje zaświadczenie potwierdzające powierzenie środków na cele inwestowania w papiery wartościowe. Nie przysługują mu odsetki od wkładu lecz ma prawo do udziału w zysku osiąganym dzięki lokowaniu środków funduszu papierów wartościowych. Towarzystwo pobiera określone w statucie opłaty za swoje usługi.

Można wyodrębnić dwa typy funduszów:

1. fundusz otwarty - przyjmuje na bieżąco nowych udziałowców. Sprzedaje im udziały w postaci jednostek uczestnictwa, a wpływy z tego tytułu stanowią podstawę tworzenia funduszu powierniczego. Posiadacz takiej jednostki nie może jej odsprzedać innej osobie. Jednostka uczestnictwa jest bowiem niezbywalna. Ponadto fundusz nie wypłaca bieżąco uczestnikom dywidend ani żadnych premii czy odsetek. Jednak każdy uczestnik, funduszu ma prawo wycofania swoich udziałów, tj. Umorzenia jednostek uczestnictwa według aktualnej ich ceny bieżącej Za swoje usługi fundusz pobiera określone opłaty - przeważnie z góry - w momencie sprzedaży jednostek..

2. fundusze zamknięte - nie emitują bieżąco nowych jednostek udziałowych i nie uwzględniają należności zwrotu kwot wniesionych przez uczestników. Emitują natomiast z góry ustaloną liczbę udziałów, które podobnie jak akcje nie mogą być wycofane przez posiadaczy. Jednak są z kolei zbywalne pomiędzy inwestorami i mogą być przedmiotem obrotu na giełdach papierów wartościowych. Kapitał uzyskany z emisji udziałów lokowany jest zarobkowo w papierach wartościowych. Fundusz zamknięty wykazuje okresowo zysk i wypłaca udziałowcom dywidendy.

            Podział funduszy powierniczych pod względem polityki lokacyjnej i towarzyszącej jej różnego poziomu ryzyka :

• fundusze agresywnego wzrostu - których celem jest maksymalizacja zysków przy ponoszeniu zwiększonej skali ryzyka ewentualnych strat,

• fundusze wzrostu - lokujące także kapitały w akcje, których ceny powinny rosnąć ale przy unikaniu transakcji zbyt ryzykownych,

• fundusze umiarkowanego wzrostu - podejmujące długofalowe inwestycje przy minimalizowaniu ryzyka, dyskontujące korzyści zarówno ze wzrostu cen jak i dywidend,

• fundusze równowagi - które lokują kapitały częściowo w akcjach, a częściowo w papierach odsetkowych o stałym oprocentowaniu,

• fundusze obligacji - inwestujące kapitały głównie lub wyłącznie w papiery odsetkowe dające pewniejszy, ale systematyczny dochód.

            W Polsce działa dopiero kilka funduszy powierniczych o otwartym charakterze. Najstarszym jest Pierwszy Polski Fundusz Powierniczy Pioneer.

Tryb nadawania jednostek uczestnictwa:

• osoba zamierzająca nabyć jednostki uczestnictwa składa zlecenie zakupu w jednej z placówek obsługi klientów i wpłaca na ten cel przeznaczoną sumę gotówki

• punkt obsługi klienta powinien w ciągu najbliższych 4 dni roboczych przekazać zlecenie do utworzonej przez fundusz spółki z.o.o. Finencial Servis, do której należy naliczanie jednostki uczestnictwa przy ich nabywaniu i wycofywaniu prowadzenie ewidencji uczestników itp.

• po otrzymaniu przez spółkę niezbędnych dokumentów w dacie najbliższego terminu wyceny jednostek uczestnictwa, ustala ona przypadającą dla danego klienta ilość jednostek uczestnictwa stanowiącą iloraz otrzymanej wpłaty pomniejszonej o prowizję oraz aktualnej ceny nabycia, jednocześnie informuje o tym klienta wysyłając pocztą potwierdzenie.

            Jeżeli klient występuje o umorzenie jednostek uczestnictwa to składa odpowiednie zlecenie w punkcie obsługi klientów, który w ciągu 4 dni roboczych powinien przekazać je do spółki Financial Servis Spółka ustala należność klienta stanowiącej iloczyn ilości umarzanych jednostek i aktualnej wartości netto jednostki, ustalonej w najbliższym terminie wyceny, następującym po dacie otrzymania zlecenia. Następnie wydaje dyspozycję bankowi w celu wypłaty pieniędzy klientowi.
            W 1995 roku w Polsce na rynku pojawiły się 2 kolejne fundusze powiernicze powołane przez Towarzystwo Pioneer. W czerwcu wystartował Pioneer 2, który koncentruje swoją działalność na lokatach w papierach wierzycielskich tj. Głównie w obligacjach i bonach pieniężnych Natomiast w grudniu uruchomiono 3 fundusz Pioneer 3, który wykazuje cechy funduszu agresywnego, nastawionego na osiąganie wysokich zysków przy podejmowaniu większego ryzyka. Inwestuje on gros kapitałów w akcje.

---