PYTANIA Z EKONOMII

1.Omówić przyczyny i rodzaje inflacji

Przyczyny inflacji tkwią w strukturze stosunków produkcji:

1-stosunki pieniężnio-kredytowe

-niedostosowanie emisji pieniądza i kreacji kredytu do realnych procesów gospodarowania

-ograniczony przymus zwrotności inwestycji rozwojowych

-nieprzestrzeganie dyscypliny finansowej przedsiębiorstw

W/w przyczyny powodują wzmożony obieg pieniężny ale zarazem osłabienie stabilności pieniądza

2-niedostatki polityki alokacyjnej

-polityka cen niedostosowana dorealiów rynkowych

-subiektywne oceny rządu dotyczące polityki dochodu,płac i świadczeń socjalnych

-uleganie nadmiernych roszczeniom płacowym związków zawod.

-nadmiernie statyczna polityka państwa

W/w pezyczyny wywołują niezrównoważony wzrost popytu

3-niedostateczne działania makroekonomiczne,które redukują koszty wytwarzania politykę płacową.Cechą wspólną w/w przyczyn inflacji jest ich charakter kosztowy,wyrażający rzeczywisty wzrost nakładów

4-polityka zagraniczna państwa

-niekorzystny układ wymiany z zagranicą

-niska efektywność eksportu,która powoduje pogorszenie efektywności importu

-dewaluacja tj.obniżenie kursu w wymianie handlowej

-wpływ inflacji światowej-przenoszenie cen rosnących z rynku światowego na rynek krajowy

Rodzaje inflacji

1/wg.kryterium ruchu cen:

-inf.otwarta(cenowa)wzrost cen nie jest ograniczony i dąży do poziomu równoważącego strumienia popytu i podaży

-inf.tłumiona(zasobowa)wzrost cen jest hamowany co zwiększa znacznie popyt a w konsekwencji odkładane oszczędności(zasoby)

2/wg.kkryterium tempa inflacji

-inf.pełzająca:ceny rosna wolno do10%

-inf.krocząca dwucyfrowo,wzrost cen i płac przeistacza się w infl.galopujacą(dwu i trzycyfrowa)

-hiperinflacja ,astronomiczny wzrost cen

3/wg.tendencji reprodukcji dochodu narodowego

-staginflacja-to zjawisko łącznego występowania inflacji

-slumpflacja-(reflacja)tj.inflacja razem z recesją gospodarczą.Wyraża spadek wielkości produkcji i dochodu narodowego

4/wg.kryterium czasy

-infl.sekularna(trwała),nieustanne zjawisko inflacyjne

-infl.okresowa,po inflacji następuje stabilizacja cen

5/wg.kryterium oddziaływania na procesy inflacyjne

-infl.kontrolowana-poddaje się kontroli państwa

-infl.żywiołowa-nie poddaje się kontroli państwa

6/wg.kryterium miejsca występowania

-infl.wewnętrzna w ramach gospodarki krajowej

-infl.importowana,przynoszona z zewnątrz

7/wg.kryterium stosunków społeczno-ekonomicznych

-infl.cywilizowana-zrównoważona gospodarka

-infl.barbarzyńska-patologiczne mechanizmy ekonomiczne

8/wg.kryterium przyczym

-infl.popytowa

-infl.kosztowa

obie przeplatają się nawzajem

2.Wyjaśnić pojęcie bezrobocia i jego przyczyny

Bezrobocie,zjawisko gospodarczepolegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia.

Jego miarą jest stopa bezrobocia, będąca relacją liczby zarejestrowanych bezrobotnych do zasobu siły roboczej lub do liczby ludności w wieku produkcyjnym (16-65 lat mężczyźni i 16-60 lat kobiety).

Pewien poziom bezrobocia (3-4%) jest w gospodarce nieunikniony, a nawet konieczny (umożliwia dostosowanie struktury produkcji do zmieniających się potrzeb). Nadmierne bezrobocie jest jednak zjawiskiem niekorzystnym.

Przyczyny: bezrobocie frykcyjne, obejmujące osoby czasowo bezrobotne z powodu zmiany miejsca pracy lub kwalifikacji,

- bezrobocie strukturalne, związane z ograniczeniem produkcji lub zanikaniem pewnych dziedzin działalności gospodarczej, w związku z czym powstaje nadmiar pracowników reprezentujących określone zawody,

- bezrobocie technologiczne, związane z wprowadzaniem postępu technicznego, zastępowaniem pracy ludzi pracą maszyn i urządzeń,

- bezrobocie klasyczne, pojawiające się, gdy w wyniku działalności związków zawodowych lub ustawodawstwa pracy poziom płac jest wyższy od poziomu równowagi (pracodawcy zmniejszają wówczas popyt na pracę),

- bezrobocie koniunkturalne powstaje w wyniku zmniejszenia się popytu globalnego w fazie załamania gospodarczego cykl gospodarczy

3.Wyjaśnić pojęcie budżetu państwa ,omówić strukturę dochodów i wydatków budżetowych

Budżet państwa można określić mianem rocznego planu gromadzenia dochodów i realizacji wydatków przez państwo w związku z wykonywaniem jego funkcji .Koniecznośc umocnienia kontroli parlamentu nad gospodarką finansową rządu doprowadziła do sformułowania zasad budżetowych ułatwiających funkcje kontrolne władzy ustawodawczej .Do najważniejszych z nich należy zaliczyć:

A/zasadę rocznego okresu budżetowego;oznacz ona,że rząd ma upoważnienie do pobierania dochodów i ich wydatkowania tylko w czasie jednego roku

B/zasadę jedności budżetu;oznacza ,że gosp.finansowa panstwa winna być ujęta w jednym planie budżetowym.Jej uzupełnieniem jest zasada jego zupełności,która mówi ,że nie może być dochodów i wydatków państwa,które by nie były ujęte w planie budżetowym

C/zasadę zupełności budżetu,

D/zasadę jawności budżetu

Budżet składa się z dwóch zasadniczych części:ze strony dochodów i strony wydatków przeznaczonych na zakup dóbr i usług a także płatności transferowych.Przedstawiając do zatwierdzenia projekt budżetu przez parlament ,rząd określa zarówno poziom dochodów ,jak i wydatków.Należy zwrócić uwagę na fakt ,że w planie budżetowym poziom wydatków nie zależy od wielkości dochodu.Inaczej natomiast rzecz się ma z dochodami budżetowymi.Głównym żródłem tych dochodów są podatki .Możemy przyjąć założenie ,że w gospodarce podatki mają charakter proporcjonalny .Przy określonej stopie podatkowej dochody budżetowe rosną wraz ze wzrostem produkcji i dochodu narodowego ,a maleją wraz z ich spsdkiem.Ważna jest tu odpowiedz na pytanie ,przy jakim poziomie produkcji osiągnięta zostanie równowaga budżetowa,a więc taka sytuacja ,kiedy wydatki państwa będą równe wpływom budżetowym z tytułu podatków.Oznaczając symbolem G poziom wydatków budżetu państwa ,PP dochody budżetowe z tytułu podatków,możemy stwierdzić ,że równowaga budżetowa będzie osiągnięta wówczas,gdy spełniony będzie następujący warunek:G - PP = O

W gospodarce może w określonych warunkach powstać zarówno deficyt budżetowy ,jak również nadwyżka budżetowa

4.Omówić rolę państwa w gospodarce rynkowej

Panstwo odgrywa istotną rolę we współczesnej gospodarce opartej na mechanizmach rynkowych.Polega ona na stworzeniu programu gospodarczego wraz z narzędziami oddziaływania na proces gospodarczy,czyli polityki gospodarczej.Państwo i jego funkcje są reprezentowane przez rząd .Wobec tego polityka gospodarcza odnosi się do problemów ekonomicznych oraz sposobów ich rozwiązania przez rząd .Podstawowym zadaniem państwa ,a więc rządu ,w gospodarce rynkowej jest przede wszystkim stworzenie warunków do realizacji wzrostu gospodarczego kraju oraz wzmocnienie jego pozycji w systemie gospodarki światowej.W tej sytuacji państwo pełni funkcje interwencyjne w zakresie polityki gospodarczej.Funkcje interwencyjne to:ochronna zewnętrzna(polityka celna chroni produkcję krajową przed zagraniczną konkurencja),ochronna wew.(zwalczanie praktyk monopolistycznych i obrona konkurencji,a także łagodzenie skutków nierównej siły ekonomicznej różnych gałężi gospodarczych),stabilizacyjna(utrzymanie na bezpiecznym poziomie wahań bezrobocia i inflacji),ekonomiczno-rozwojowa(stymulowanie tempa wzrostu poziomu gospodarczego i wpływanie na pożądane zmiany strukturalne w gospodarce).,społeczno-socjalna(podział produktu krajowego brutto,obrona i ochrona częsci społeczeństwa żyjącego z pracy najemnej oraz walka z bezrobociem),i społeczno-usługowa(świadczenie usług socjalnych ,np.ochrona zdrowia,pomoc społeczna,ochrona rodziny).Zakres interwencji państwa w gospodarkę jest stale przedmiotem sporów i dyskusji.Zwolennicy teorii liberalnych głoszą ,że im mniej panstwa w ekonomice tym lepiej.Przeciwne stanowisko zajmują zwolennicy teorii socjaldemokratycznych,uważając ,że państwo ma obowiązek podziału produktu krajowego brutto w imię sprawiedliwości społecznej .Wśród ekonomistów panuje zgodność co do następujących zadań państwa:dokonywanie regulacji prawnych ,ochrona własności,redystrybucja dochodów przez budżet,eliminowanie zakłóceń rynkowych oraz wystepowanie w roli podmiotu.

5.Omówić rodzaje wahań cyklicznych(koniunkturalnych)w gospodarce

Wahania koniunktury gosp charakteryzują się zróżnicowanym natężeniem i długością trwania ich w czasie. Wyodrębnienia się: zmiany długookresowe wahania koniunkturalne oraz wahania sezonowe.

Zmiany długookresowe w gospodarce określa się mianem trendu. Pojęcie trendu można zdefiniować jako tendencje rozwojową (zwyżkową lub zniżkową) ujawniającą się w jakiejś dziedzinie w długim okres.

Rozwojowe tendencje w gosp sa sumarycznym wyrazem wpływu następujących grup czynników:

*Postępu naukowo - technicznego; *Podaż czynnika pracy; *Podaży rzeczowych czynników produkcji.

Wahania koniunkturalne są to zmiany w aktywności gosp społeczeństwa wyrażające się w ekspansji lub kurczeniu się tej aktywności wokół linii trendu.

W sezonowe są to zmiany nasilenia działaln gosp dokonujące się na przestrzeni roku. Zm te są efektem zjawisk (bez/)pośrednio związanych z porami roku.

W przypadkowe są to zmiany aktywności gosp spowodowane czynnikami losowymi, takimi jak pożary, powodzie, strajki i wojny.

Zmiany realnych wielkości gosp (dochód narod, poz inwest, produkcji) są rezultatem kompleksowego oddziaływania czynników wynikających ze w-tkich rodzajów wahań. R=T+S+C+P (R - wah realnych wielk ekon T - trend rozwojowy S - wah sezonowe C - wah koniunkturalne P - wah przypadkowe)

Wahania cykliczne-powtarzają się co pewien czas, wykazując przy tym pewną regularność, co pozwoliło na wyodrębnienie rodzaju wahań koniunkturalnych.

c koniunkturalne: *c Juglara -c klasyczny; W/g Juglara kryzys był następstwem ograniczenia ekspansji kredytowej banków w okresie rozkwitu; okres jednego cyklu wynosi w/g niego 7-11 lat . Cykl o tej długości zwie się cyklem klasycznym lub cyklem Juglara.
c Kitchina- c mniejszy; oparte na analizie wskaźników pieniężnych twierdzenie o występowaniu w gospodarce cykli krótkich, o przeciętnym okresie trwania 3,5 roku.
Kitchin uważał, że co 2 lub 3 cykl ma większą amplitudę i dlatego powstaje wrażenie występowania cykli o dłuższych okresach (7-11 lat). Wśród teoretyków panuje pogląd, że występowanie cykli krótszych jest spowodowane zmianami w zapasach, natomiast cykle dłuższe Juglara zależą od inwestowania w maszyny i urządzenia.
c Kondratiewa: c długi; zmiany podstawowych wielkości ekonomicznych w horyzoncie czasowym wynoszącym kilkadziesiąt lat.
Długość fal mierzona między punktami szczytowymi wynosi 58 i 45 lat, a między dolnymi 61 i 45 lat. Składają się z 5 faz: ożywienia, szybszego wzrostu, dojrzałości, nasycenia i recesji.

6.Przedstawić i omówić bilans płatniczy kraju

to zestawienie wszelkich transakcji gosp.narodowej z zagranicą w określonym czasie (na ogół jednego roku).Jest bezpośrednim i wymiernym odbiciem rezultatów finansowych obrotów z zagranicą .Składa się z dwóch podstawowych części:bilans obrotów bieżących(rachunek bieżący),bilansu obrotów kapitałowych(rachunek kapitałowy).Rachunek bieżący obejmuje z kolei:a/bilans haandlowy(zestawienie wartości eksportu i importu)tzn.przepływu towarów,b/bilans usług(zestawienie płatności z tytułu wymiany usług na transport),c/bilans procentów z dywidend (zestawienie transferów prywatnych i rządowych ,zagraniczna pomoc gospodarcza).Bilans obrotów kapitałowych obejmuje:a/krótkoterminowe zagraniczne

lokaty kapitałowe,państwowe i prywatne.,

b/kapitały długoterminowe(państwowe i prywatne)w formie lokat bezpośrednich ,inwestycje produkcyjne.,

c/papiery wartościowe,oraz kredyty na okres ponad 1rok.

---