prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz działalności osób pełniących funkcje publiczne (art. 61 Konstytucji RP).

Warto zauważyć, że praktyka funkcjonowania administracji w państwie prawa często podważa, osłabia czy w inny sposób ogranicza stosowanie zasad, które scharakteryzowaliśmy wyżej.

W praktyce bowiem nie jest rygorystycznie stosowana zasada ścisłego związania prawnego działalności administracyjnej, zasada wykonawczego charakteru działalności administracji podważana jest nieprzerwanie i od dawna już interpretacjami głoszącymi, że działalność administracji ma charakter twórczy, że jest ta działalność czymś więcej lub czymś innym niż wykonywa­nie prawa. W praktyce okazuje się, że niecała działalność wszystkich organów administracji publicznej jest objęta sądową kontrolą, zaś zasada odpowie­dzialności osobistej za podjęte działania, rozmywa się w rozmaitych konstruk­cjach odpowiedzialności politycznej, parlamentarnej, społecznej itp.

Praktyka administracji państwa prawa dostarcza także przykładów na to, że zadania publiczne organów administracji publicznej nie są określane w całości prawem powszechnie obowiązującym, że te zadania publiczne nie są interpretowane jako obowiązki prawne organów administracyjnych (a na przy­kład jako możliwości prawne czy jedynie uprawnienia).

Praktyka administracji państwa prawa dostarcza także przykładów budo­wania struktur organizacyjnych administracji publicznej ze względów innych niż publiczne.

Od dawna już administracja publiczna łamie zasadę zakazu prawotwórstwa, to znaczy stanowienia norm prawa powszechnie obowiązującego, i orga­ny tej administracji oparte na rozmaitych konstrukcjach jakże zróżnicowanych delegacji ustawowych stanowią normy prawa powszechnie obowiązującego i dzięki posiadanej inicjatywie ustawodawczej rząd na przykład zyskuje zna­czący wpływ na stanowienie prawa rangi ustawowej.

Możemy także stwierdzić na podstawie oglądu praktyki administracyjnej, że zakresy dyskrecjonalnych kompetencji organów administracyjnych rozsze­rzają się przy niejednokrotnie utrzymującej się tendencji do niepoddawania wykonania tych dyskrecjalnych kompetencji kontroli niezawisłych sądów.

Zauważmy także, że organy administracji publicznej, wykonując przypi­sane im prawem zadania publiczne, stosują w praktyce zasadę zgodnie z którą to co nie jest wyraźnie przez prawo zabronione, jest dozwolone. Daje się także zauważyć, że w praktyce organy administracji publicznej realizują najpierw programy polityczne, ekonomiczne, hasła filozoficzne czy programy społeczne

nie przewidziane przez ustawodawcę, nie mieszczące się nawet w granicach norm konstytucyjnych.

Ocena takiej praktyki funkcjonowania administracji w państwie prawa będzie przedmiotem rozważań w innym miejscu tej pracy.

40

D. Administracja publiczna w dobie globalizacji

Globalizacja to proces umiędzynarodowienia finansów, rynków, techno­logii (w tym badań naukowych) istniejących modeli kultury, modeli konsump­cji, instytucji ustrójowoprawnych i w końcu, politycznego ujednolicenia świata. Wolno sądzić, że żywiołowa globalizacja przebiegająca w sferze go­spodarki, polityki, ustrojów, prawa i kultury może przynieść, także nie dający się w tej chwili określić, efekt ujednolicania ludzkich postaw, obyczajów, a nawet religii.

W tej sprawie jest jednak zbyt wiele niewiadomych, aby w sposób odpo­wiedzialny formułować wszystkie możliwe przyszłe konsekwencje postępu­jącego, jakże złożonego, procesu globalizacji¹⁹.

Nie ulega wątpliwości, że w sferze administracji publicznej, globalizacja będzie inspirowana trzema czynnikami: liberalizacją, prywatyzacją i dere-gulacją²⁰.

Liberalizacja przynosi osłabienie interwencji administracyjnej państwa w sferze gospodarki, a w konsekwencji ograniczenie funkcji regulacyjnych wykonywanych przez organy administracji publicznej (rządowej i samorzą­dowej).

Prywatyzacja zaś oznacza przede wszystkim redukcję zadań publicznych wykonywanych przez organy administracji publicznej, w konsekwencji po­winna oznaczać redukcję struktur organizacyjnych administracji publicznej. Sprywatyzowane zadania publiczne, zostają bowiem w wyniku prywatyzacji przekształcone w usługi publiczne świadczone przez podmioty prywatne (kor­poracje, spółki prawa handlowego, organizacje pozarządowe, osoby fizyczne).

Prywatyzacja zadań publicznych, o której mowa wyżej, przynosi z tego powodu zasadnicze konsekwencje w sferze sytuacji obywatela, pozostającego do tej pory w klasycznej relacji względem organów administracji publicznej. To bowiem nie organy administracji publicznej, lecz podmioty prywatne stają się dostarczycielami usług, które do tej pory stanowiły zadania publiczne.

¹⁹ A. G. McGrew, Pauł Lewis, [w:] Globalization and Nation-states, Cambridge 1992, s. 18; A. King, B. Schneider, The First Global Revolution, The Ciub ofRome, New York 1991, s. 8.

²⁰ Zob. na ten temat: Granice konkurencji - Grupa Lizbońska, Poltext 1996, s. 5 i n.;

I. Lipowicz, Administracja wobec wyzwań globalizacji, [w:] Z. Cieślak, I. Lipowicz, Z. Nie-wiadomski. Prawo administracyjne. Część ogólna, Wyd. Prawnicze PWN, Warszawa 2000;

I. Lipowicz, Pozycja administracji w strukturze podziału władz w warunkach współczesnych zadań administracji, [w:] Kierunki rozwoju prawa administracyjnego..., Wyd. Poznańskie, Poznań 1999,s. 143 i n.; zob. także: E. Welch, W. Strong, Public Administration in Global Context: Bridging the Gaps of Theory and Practice between Western and Non-Western Nations, „Public Administration Review", 1998, nr l, s. 40-49.

41

---