EDUKACJA ZDROWOTNA W SZKOLE
Barbara Woynarowska
Edukacja zdrowotna w szkole jest fundamentalnym prawem każdego dziecka. Przekazując dzieciom wiedzę o zdrowiu, kształtując odpowiednie umiejętności, przekonania i postawy ułatwia się im zdrowy styl życia, poprawę zdrowia i jakości życia. Panuje przekonanie, że edukacja zdrowotna w szkole jest najbardziej opłacalną, długofalową inwestycją w zdrowie społeczeństwa [18].
Termin „edukacja zdrowotna" (health education, education for health) wydaje się być obecnie właściwszy i bardziej pojemny niż „wychowanie zdrowotne". Uważa się, że termin „edukacja"1 obejmuje nie tylko wychowanie i kształcenie, lecz także wspieranie rozwoju, kształtowanie postaw, samokierowanie własnym rozwojem2. Kwestia terminologii jest wciąż otwarta i kontrowersyjna [3].
Edukacja zdrowotna dzieci i młodzieży w Polsce ma bogate tradycje i pokaźny dorobek, w tym także rodzimą teorię [3, 4]. Myśli i koncepcje wielu Polaków, szczególnie G. Piramowicza, J. Sniadeckiego, S. Kopczyńskiego, M. Kacprzaka, M. Demela wyprzedziły wiele aktualnych koncepcji i rozwiązań w Europie. Niestety w minionych latach nie udało się w Polsce wdrożyć tych koncepcji do powszechnej praktyki szkolnej. Często bowiem od sformułowania myśli i koncepcji do jej realizacji upływa kilkadziesiąt, a nawet kilkaset lat, gdyż do rozwiązań systemowych, a taką jest szkolna edukacja zdrowotna, potrzebni są właściwi ludzie, miejsce i czas. Czy w nowej sytuacji w kraju, po reformie edukacji i w czasie przygotowań do włączenia się Polski do Unii Europejskiej warunki takie zaistnieją? Wydaje się, że szansę takie istnieją, jeśli potrafimy współpracować i wykorzystać trzy źródła, które — zdaniem M. Demela [5] — zasilają postęp w każdej bez wyjątku dziedzinie: tradycje, obce wzory, własne oryginalne pomysły.
Według W. Okonia termin „edukacja" oznacza ogól procesów oświatowo-wychowawczych obejmujących kształcenie i wychowanie oraz szeroko pojmowaną oświatę. Okoń W.'. Nowy słownik pedagogiczny. Wyd. Żak, Warszawa 1996.
Górniewicz J-'. Status metodologiczny teorii wychowania. W: GórniewiczJ. (red.) Stare 1 nowe dylematy teorii wychowania. Wyd. A. Marszałek, Toruń 1993, 64.
417