K. Horney „Nasze wewnętrzne konflikty” Rozdz. 3 „Nastawienie ku ludziom”
Wyróżniamy 3 typy osobowości: uległą, agresywną i wyizolowaną.
TYP ULEGŁY:
-wykazuje cechy towarzyszące „dążeniu ku ludziom”
-istnieje wyraźna potrzeba miłości i akceptacji, zwłaszcza potrzeba posiadania partnera, którego zadaniem jest wypełnienie wszystkich oczekiwań; potrzeby te są niewybiórcze (osoba doszukuje się nadmiernego pokrewieństwa uczuć itp. a lekceważy to co ją dzieli) i kompulsywne (co determinuje błędny osąd) , rodzą lęk lub przygnębienie gdy nie są zaspokojone; działania są niezależne od wewnętrznej wartości innych oraz rzeczywistych uczuć jakie żywi do nich.
-osoba do przesady uważająca na innych, nieegoistyczna, kryje przed sobą to, że w głębi serca inni go nie obchodzą, unika okazywania niechęci, unika kłótni, współzawodnictwa, ślepo oddaje innym to co jest zmuszona chcieć od nich, wypiera pragnienie zemsty przyjmuje na siebie winę itp.
-Postawy w stosunku do siebie: przenikające świadomość uczucie, że jest się słabym i bezradnym; poczucie, że inni są ważniejsi, bardziej inteligentni, utalentowani itd. ; skłonność do oceniania siebie przez pryzmat tego co sądzą inni;
-silnie wypierane tendencje agresywne: jednostka nie jest ich świadoma i unika wiedzy ; objawy wrogości są zagrożeniem dla potrzeby sympatii; poczucie własnej wartości jest zależne od akceptacji innych.
-podwójna motywacja: np. pozwala się wykorzystywać to jest to wyraz uległości i dobroci, ale może to być także odwrócenie się od pragnienia posłużenia się drugim człowiekiem.
Danie pierwszeństwa jednemu dążeniu a spychanie innych sprzecznych z nim to nieświadoma próba uporządkowania osobowości, staranie neurotyka podejmowane aby rozwiązać własne konflikty.
Kumulowana i wypierana wrogość może wydobywać się pod postacią okazjonalnego poirytowania bądź napadów wściekłości. Nie zdaje sobie sprawy, że jego żądania są nadmierne a ponieważ jest niesprawiedliwie traktowany w końcu wybucha. I wreszcie gdy wypierana wrogość dorówna wybuchom wywoła zaburzenia somatyczne.
Miłość wydaje się często jedynym celem w życiu: zaspokaja dwa sprzeczne pragnienia jednocześnie; stosunek seksualny to dowód, że neurotyk jest chciany. Miłość jednak nie może być rozwiązaniem, z reguły neurotyk przenosi na związek swoje konflikty niszcząc go. Jeśli nie rozwiąże konfliktów dalszy rozwój będzie zablokowany.
Rozdz. 4 „Nastawienie przeciwko ludziom”
TYP AGRESYWNY:
-przyjmuje, że każdy jest nastawiony do niego wrogo; życie jest walką ze wszystkimi; taki stosunek do świata jest widoczny, ale najczęściej skrywany pod fasadą grzeczności i sprawiedliwości
-mogą w nim istnieć ślady neurotycznej potrzeby miłości i akceptacji służące celom agresywnym.
-zachowania powodowane są przez lęk podstawowy
-pragnienie osoby sprowadza się do chęci kontroli otoczenia, może ona przybrać różne formy: bezpośredniego użycia siły, może mieć formę pośredniej manipulacji; forma kontroli zależy od jej osobistych uzdolnień.
-poczucie sukcesu, potwierdzenie zależne jest od innych ludzi
-na obraz osoby składa się też pragnienie wykorzystania drugiego człowieka, na każdą sytuację, związek patrzy interesownie, niezależnie czego to dotyczy (pieniądze, kontakty społ. itd .)
-jednostka tego typu staje się nieczuła i „twarda” (przynajmniej takie sprawia wrażenie),
miłość w jej życiu odgrywa nieistotna rolę, może tylko utrudniać realizację celów; nie widzi powodu dlaczego ma mieć wzgląd na innych; nie znosi sytuacji gdy musi się przyznać do strachu, błędu, słabości; robi wszystko by zwyciężyć w walce; nie umie przegrywać; zawsze pragnie zwycięstwa; oskarża innych; ma zawsze rację; uważa siebie za realistę; szczególnie dba o planowanie i przewidywanie; doświadcza wewnętrznego przymusu by domagać się uznania za osobę najlepszą zatem robi wszystko żeby wypracować w sobie te cechy; ocena siebie według tej osoby jest zgodna z logiką, realiami;
-nadzieją dla połączenia sprzecznych dążeń jest poważanie i szacunek (tak jak dla uległej miłość).
-ujawnienie sprzecznych dążeń postawiłoby osobę w obliczu konfliktu podstawowego i zburzyło strukturę wewnętrznej spójności, o którą osoba się troszczy
Poznaliśmy już dwa aspekty działania konfliktu podstawowego przejawiające się w formie dominujących dążeń w osobowości typu uległego i agresywnego. Osoba aby normalnie funkcjonować stara się wyeliminować jedną z wymienionych postaw i jest to dla niej jeden ze sposobów rozwiązania konfliktów.