Znieczulenie pacjenta z tzw. pełnym żołądkiem

Aspiracja treści żołądkowej do płuc:

• czynne wymioty

• bierne zarzucanie- regurgitacja

Czynne wymioty - okoliczności sprzyjające:

• indukcja znieczulenia

• extubacja- po znieczuleniu

Regurgitacja

• możliwa na każdym etapie znieczulenia

Sprzyja:

• zmniejszenie odruchów obronnych pacjenta /np. uśpienie, utrata przytomności

• brak szczelności drogi oddechowej

Ryzyko zachłyśnięcia kwaśną treścią żołądkową:

• zależy od kwaśności- pH

• pH < 2,5

• objętość 0,4 ml/kg c.c

Aspiracja resztek pokarmowych:

• ryzyko obturacji- zatkania dróg oddechowych

Przyczyny:

1. brak przygotowania do znieczulenia /<6 godz. od ostatniego posiłku

2. ciężki stan ogólny chorego- zaleganie treści pokarmowej

• wstrząs

• ból ostry, przewlekły

• uszkodzenia wielonarządowe

• oparzenia

• każdy pacjent po urazie

3. zawsze kobieta ciężarna /niezależnie od czasu ostatnio spożytego posiłku

4. tzw. „ostry brzuch”

5. niedrożność przewodu pokarmowego

6. choroby żołądka /zwężenie odźwiernika, roztrzeń, nowotwory, perforacja, krwawienia

7. obniżenie napięcia dolnego zwieracza przełyku:

• organiczne- otyłość, ciąża, przepuklina rozworu przełykowego

• czynnościowe- po podaniu atropiny, opiatów, leków wziewnych, niektórych anestetyków dożylnych

8. wzrost ciśnienia śródżołądkowego po nadmuchaniu mieszaniny oddechowej przy wentylacji sztucznej / niewłaściwa wentylacja

Objawy:

• stwierdzenie treści pokarmowej w jamie ustnej przed intubacją- pewne

• skurcz, obrzęk w drzewie oskrzelowym

• uszkodzenie bariery pęcherzykowo-włośniczkowej

• wzrost ciśnienia w drogach oddechowych

• osłuchowo: rozsiane świsty, rzężenia nad płucami

• spadek saturacji

• zmniejszenie TV

• cechy zapalne płuc w badaniu radiologicznym (początkowo bardziej po stronie prawej)

Profilaktyka- zapobieganie:

• unikanie wykonywania znieczulenia u osoby z pełnym żołądkiem

• zawsze, jeśli tylko można odczekać 6 godz.

• jeśli zabieg konieczny:

1. usunięcie treści pokarmowej z żołądka przez założenie sondy

2. podanie w premedykacji:

• blokerów H₂ receptorów: Ranitydyna 50 mg i.v; Tagamet 200 mg i.v

• środków zobojętniających kwas solny: cytrynian sodu 30 ml p.o

• leków przyspieszających pasaż treści pokarmowej: Metoclopramid 10 mg i.v

3. tylko natlenienie bierne 5 minut

4. intubacja w pozycji Trendelenburga lub anty-Trendelenburga

5. zawsze z udziałem osoby towarzyszącej- konieczny rękoczyn Sellicka

Intubacja przy ryzyku aspiracji:

• przygotowany sprawny ssak

• po biernym natlenieniu

• w obecności osoby towarzyszącej

• po podaniu dawki prekuraryzacyjnej

• lek nasenny

• skolina w pełnej dawce

• odczekanie 30-60 sekund (bez prowadzenia wentylacji)

• szybka, sprawna intubacja wcześniej przygotowaną rurką /zawsze z balonem

• natychmiastowe uszczelnienie rurki po zaitubowaniu

Postępowanie po stwierdzeniu aspiracji:

• oczyszczenie dróg oddechowych

• odessanie

• płukanie drzewa oskrzelowego 0.9% NaCl

• utrzymywanie prawidłowej saturacji krwi/ zwiększenie tlenu

• leki rozszerzające oskrzela