uklad wydalniczy stawonogi, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy


Kolejnym typem wtórojamowców są stawonogi ARTHROPODA

U bezkręgowców są one bardzo różnorodnie wykształcone. Mogą to być

pojedyncze komórki zwane nefrocytami wędrującymi albo magazynującymi.

Wędrujące wychwytują zbędne produkty metabolizmu i poprzez ścianę ciała

albo ścianę układu pokarmowego wydostają się na zewnątrz organizmu.

Nefrocyty magazynujące wychwytują i magazynują w swoim ciele zbędne produkty

met. i pozostają w organizmie do końca jego życia. Jako nefrydia określane

są narządy wydalnicze mające przewody wyprowadzające zbędne produkty

przemiany metabolizmu na zewnątrz ciała.

STAWONOGI

2 rodzaje narządów wydalniczych gruczoły i cewki Malphighiego.

Gruczoły : występują u skorupiaków i części szczękoczułkowców. Są

to narządy zamknięte od strony jamy ciała, co zapobiega dostawaniu się do

ich wnętrza hemolimfy. Skłądają się z cienkościennego pęcherzyka i

kanału wyprowadzającego nie orzęsionego, uchodzącego na zewnątrz ciała

otworem. Występują w niewielkiej liczbie par 1-4.Uchodzą u podstaw czułków

i wtedy nazywa się je gruczołami czułkowymi (antenalnymi), u podstaw

szczęk gruczoły szczękowe (skorupowe) albo na biodrach nóg, gruczoły

biodrowe (koksalne). Płynne zbędne produkty przemiany materii przenikają na

drodze osmozy przez ściany pęcherzyków do wnętrza gruczołów i poprzez

kanały wydostają się na zewnątrz organizmu.

Cewki Malphighiego funkcjonują u stawonogów lądowych cz. pajęczaków i

wszystkich tchawkowców. Są to cewkowate wypuklenia końcowej częsci jelita

środkowego (pajęczaki) albo początkowrj jelta tylnego (tchawkowce).

Wystepują w różnej liczbie, od pary do kilkuset par. Produkty przemiany materii

drogą osmozy dostają się do ich wnętrza , a stąd do światła jelita

tylnego i z odchodami na zewnątrz organizmu.

SKORUPIAKI CRUSTACEA OGÓLNIE

narządy wydalnicze występują w liczbie 1,2 par. Uchodzą u nasady

czułków II pary (gruczoły czułkowe) albo u nasady drugiej pary szczęk (gr.

szczękowe, skorupowe). Dojrzałe lasonogi mają obydwie pary narządów

wydalniczych, gałęziowe, małżoraczki i odsiężnice mają dobrze rozwinięte

gruczoły szczękowe i szczątkowe gruczoły szczułkowe, a u reszty skorupiaków

występuje tylko para gruczołów określonego typu. U larw występują para

lub obydwie pary gruczołów wyd.

Poj. gruczoł skł się z cienkościennego woreczka oraz z kanalika

cienkościennego wyprowadzającego , różnie długiego i poskręcanego, u

niektórych gatunków rozszerzonego w części końcowej w pęcherzyk wydalniczy,

uchodzący nefrydioporem na zewn ciała. Woreczek spełnia funkcję filtracyjną

ii sekrecyjną , wchłania zbędne prod prz met z hemolimfy i przekazuje do

kanalika. Skorupiaki są amonoteliczne, wydalają amoniak i to nie tylko przez

narządy wydalnicze ale też przez skrzela, a np lądowe równonogi wydalają

amoniak w formie gazowej przez pokrycie ciała.

Skrzelonogi -przedstawicielem Daphnia, czyli rozwielitka, narz wyd to

gruczoly szczękowe. folia rozwielitka DAPHNIA

Widłonogi - u larw gruczoły czułkowe, u postaci dojrzałych gruczoły

szczękowe. folia OCZLIK (widok z góry)

Wąsorogi - gruczoły szczękowe

Małżoraczki - gruczoły czułkowe i szczękowe

Pancerzowe - gruczoły czułkowe (częściej) lub szczękowe, rzadko

obydwie

Dziesięcionogi - układ wyd wykazuje najwyższy stopien skomplikowania w

obrębie podtypu. folia RAK

Funkcjonują gruczoły czułkowe, ze względu na zabarwienie zwane

gruczołami zielonymi. Jest to twór parzysty,znajduje się w części głowowej.

Składają się one z worka początkowego, długiego zwiniętego spiralnie

przewodu wyprowadzającego i pęcherza moczowego. Ujścia tych gruczołów są

zlokalizowane u podstawy anten, czułków 2giej pary, stąd nazwa antenalne

gruczoły.

Mocz powstaje w gruczole antenalnym przez filtrację i resorpcję, które

uzupełnia wydzielanie do przewodów wyprowadzających.

U skorupiaków morskich gruczoł ten służy do zatrzymania jonów potasu i

wapnia i usuwania jonów magnezowych i siarczanowych.

Worek jest pofałdowany do wewnątrz, kanalik jest długi poskręcany i ma

pofałdowane ściany i uchyłki, w części końcowej jest rozszerzony w

pęcherzyk moczowy i uchodzi nefrydioporem, u wielu gatunków zakrywanym

oskórkowym wieczkiem.

SZCZĘKOCZUŁKOWCE

Staroraki, podgromada ostrogonyXIPHOSURA

składa się z pary gruczołów biodrowych i zlożone budowie (z pecherza

wydalniczego i nefrydioporu). U postaci dojrzałych każdy gruczoł zbudowany

jest z 4 płatów, które uchodzą do wspólnego worka otwierającego się do

wielokrotnie poskręcanefo kanału, kanał uchodzą u podstaw piatej pary

odnóży lokomocyjnych głowotułowia.

GROMADA PAJĘCZAKI

dwa rodzaje układów wydalniczych

gruczoły biodrowe zbudowane podobnie jak u ostrogonów ale jednopłatowe,

i cewki malphighiego. Niektóre pajeczaki mają obydwa typy narz wyd. C. M.

składają się z 1,2 par długich, ślepych wypuklen tylnych czesci jelita

srodkowego sa to wiec struktury endodermalne. Komórki tych narządów

absorbują zbędne prod. prz mat z hemocelu i wydalają do jelita koncowego. Ponadto

wystepuja nefrocyty szczegolnie liczne w hemocelu glowotulowia.

Działanie CM - układ wydalniczy pająków i owadów

Złożone z cewek od 2 do kilkuset, i każda cewka ma ujście do jelita a z

drugiej strony jest ślepo zakończona i leży w hemocelu czyli wypełnionej

hemolimfą jamie ciała.

Mechanizm działania: do swiatła cewki czynnie wydziela się potas, a

biernie woda (przez osmozę)i powstaje bogaty w potas płyn, izotoniczny do

hemolimfy. Podlega resoorpcji i sekrecji a następnie przechodzi do jelita tylnego.

Tam woda ulega resorpcji, wytrąca się kwas moczowy. W końcu resztki są

wydalone na zewnątrz jao mieszanina moczu i kału.

SKORPIONY - n.w. to para gruczołów biodrowych uchodzących na biodrach

trzeciej pary nog lokomocyjnych i dwie pary cewek M.

PAJĄKI u.w gruczoły biodrowe (1,2 pary) , cewki M. (para), ściana kloaki,

do której przylegają cewki M i nefrocyty. Same gruczoly biodrowe w l. 2

par funkcjonują tylko u najprymitywniejszych pająków, a reszty druga para

jest zredukowana, pierwsza natomiast funkcjonuje razem z c.M.

zaleszczotki - n.w. gruczoły biodrowe uchodzące na biodrach 3 pary

odnóży krocznych.

roztocza- funkcjonują 1-4 pary gruczołów biodrowych, para c.m.albo oba

typy tych narządów. u lądzieni jako narząd wyd. f. zmienione jelito tylne.

solpugi - para c.m, para gruczołów biodrowych

kosarze - para gruczołów biodrowych o skomplikowanej budowie

Kikutnice - brak u.w. tylko rozproszone w hemocelu nefrocyty!



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Układ oddechowy, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
Które cechy ryb są charakterystyczne dla strunowców, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, ukła
ewolucja nefronu notatka, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
Biologia word, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
oddechowy 21-26, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
ptaki, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
krwionosny kregowce, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
ptaszki, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, układy
Które cechy ryb są charakterystyczne dla strunowców, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, ukła
bilolgia-cwicz-1, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
sciaga Alkaloidy zwierząt, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
Wykład1, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
bilolgia-cwicz-8, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
biol, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia, testy
bilolgia-cwicz-1, weterynaria, VET, Od Adama, x X, biologia
Układ oddechowy, weterynaria, VET, Od Olgi, Biologia, Biologia
pytania genetyka zoot (1), weterynaria, VET, Od Adama, DLA, genetyka, egzamin2012!!!

więcej podobnych podstron