Fundusze strukturalne, przygotowanie i system finansowania projektów UE - mgr. Kubas-Hul

Program „AGENDA 2000” (2000 - 2003) - to dokument w którym podjęto decyzje o możliwości włączenia kolejnych 10 krajów do UE (w tym Polski). Dokument ten określił również potrzebę zabezpieczenia środków dla krajów, które mogą przystąpić w okresie programowania. Polska została objęta okresem programowania od 2004 r. kiedy przystąpiła do UE. Programy przedakcesyjne wdrożone w latach 2000-2003:

1. PHARE - projekt inwestycyjny i szkolno-wychowawczy. Powstał w celu udzielenia materialnej pomocy państwom kandydującym do UE. Był wprowadzony w oparciu o fundusz strukturalny: EFRR i EFS. Zaniechany w 2007 na rzecz nowego programu „Instrument Pomocy Przedakcesyjnej”

2. SAPARD - pierwszy program pomocy dla rolników, obszarów wiejskich i rybołówstwa. Przeznaczony dla państw kandydujących do UE. Był wprowadzany w oparciu o fundusz strukturalny: EFOiGR i FIWR. Został zakończony w 2006.

3. ISPAT - ujednolicenie poziomu infrastruktury technicznej w zakresie transportu i ochrony środowiska. Przeznaczony dla państw kandydujących do UE.

System instytucjonalny na szczeblu wspólnotowym:

• Komisja Europejska (KE) - funkcjonuje przy pomocy:

• Dyrekcji Generalnej do Spraw Polityk Regionalnej,

• Dyrekcji Generalnej do Spraw Budżetu.

Zadania Komisji Europejskiej:

• Opiniuje system zarządzania i kontroli ustanowiony na szczeblu krajowym,

• Może wstrzymać bieg płatności,

• Analizuje wszelkiego rodzaju zwroty środków i nieprawidłowości.

• Europejski Trybunał Obrachunkowy - Polski NIK - jego zadaniem jest kontrolowanie poprawności wydatkowania środków badanych w dyspozycji Komisji Europejskiej na każdym szczeblu.

• OLAF - Polskie CBA - instytucja, która zajmuje się zwalczaniem nieprawidłowości i nadużyć w odniesieniu do Funduszy Unijnych.

Od 1.01.2004 obowiązuje normalny program dotyczący krajów wchodzący w skład UE, przeznaczony na lata 2000 -2006. Polityk strukturalna UE to fundusze, inicjatywy wspólnotowe, fundusze spójności.

Budżet UE = składki państw członkowskich + podatki

Podział budżetu UE:

	Polityka rolna	Polityka spójności	Polityka strukturalna
Przeznaczenie, zadania	Pomoc dla rolnika (np. środki na inwestycje w gospodarstwach rolnych, renty strukturalne, dopłaty dla młodego rolnika) oraz rozwój obszarów wiejskich.	Korzystają regiony najbiedniejsze lub mające problemy. W skład polityki spójności UE wchodzą: Fundusze strukturalne, Inicjatywy wspólnotowe, Fundusze spójności.	Dyspozycja wszystkich krajów unijnych ( programy sektorowe). Są to programy: Horyzontalne, Wspólnotowe, Sektorowe.

Polityka spójności - korzystają regiony najbiedniejsze lub mające problemy. W skład polityki spójności UE wchodzą:

• Fundusze strukturalne,

• Inicjatywy wspólnotowe,

• Fundusze spójności.

Polityka Spójności w latach 2000-2006 - Rozporządzenie 1260/99 określa 3 cele polityki spójności. Wyróżniono 3 cele polityki spójności:

Cel 1. Wsparcie dla regionów najuboższych - mierzy się tu PKB na 1 mieszkańca. Jeżeli PKB na mieszkańca w regionie nie przekracza 75% średniego unijnego PKB to taki region jest kwalifikowany do tego celu. Regiony, które spełniły wymóg celu pierwszego zostały objęte wszystkimi 4 funduszami strukturalnymi. W Polsce wszystkie województwa zostały objęte. Najuboższe województwa to: Podkarpackie, Lubelskie, Podlaskie, Wielkopolskie, Świętokrzyskie.

NUTS - jednostka statystyczna, według której podzielono całą wspólnotę na określone regiony. Wyróżniamy:

• NUTS 1 - kraj,

• NUTS 2 - region = województwo.

Cel 2. Wsparcie dla regionów, w których występują problemy natury strukturalnej. W ramach tego celu wyróżniamy:

1. Upadające gałęzie przemysłu - EFS, EFRR,

2. Regiony uzależnione od rybołówstwa - EFS, FIWR,

3. Regiony uzależnione od rolnictwa - EFS, EFOiGR.

Cel 3. Wsparcie dla regionów, w których występują problemy z systemem kształcenia i zatrudnienia - niedostosowany system kształcenia do potrzeb pracy, przekwalifikowanie, zmiany systemu kształcenia - EFS.

Nie można łączyć celów, dany region może być objęty tylko jednym celem, np. podkarpacie korzysta z celu 1.

Fundusze strukturalne -Rozporządzanie 1260/99 określiło ogólne zasady wydatkowania środków w ramach polityki spójności UE- finansowanie występujące na terenie wspólnoty:

1. Europejski Fundusz Społeczny - EFS,

2. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - EFRR,

3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - EFOiGR,

4. Finansowy Instrument Wsparcia Rybołówstwa - FIWR

Zasada n+2 - środki przeznaczone w 2004 r. (n) muszą być wydane do roku 2006.

Zasada n+3 - otrzymujemy dodatkowy rok na zamknięcie i rozliczenie programów operacyjnych.

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) - inicjatywa w człowieka (Kapitał Ludzki). W ramach EFS wyróżniamy projekty:

• Różnego rodzaju szkolenia,

• Wyrównywanie szans między grupami dyskryminowanymi,

• Pomoc dla dzieci w szkołach, stypendia dla uczniów szkół średnich i wyższych, przedszkola (prowadzenie dodatkowych zajęć np. rytmika, języki),

• Aktywne formy walki z bezrobociem ( staże, prace inwestycyjne, dotacje na otwarcie działalności),

• PEFRON - pomoc dla osób niepełnosprawnych.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) - fundusze inwestycyjne. W ramach EFRR wyróżniamy projekty dotyczące:

• Infrastruktury komunalna - drogi, sieci wodociągowe, kanalizacje, oczyszczalnie ścieków,

• Nauka i szkolnictwo wyższe - obejmuje wszystkie szczeble szkół,

• Ochrona zdrowia,

• Kompleksowe uzbrojenie terenów pod inwestycje,

• Kultura, turystyka, sport i rekreacja,

• Informatyzacja,

• Gospodarka - pomoc dla przedsiębiorców, pieniądze na rozwój małych przedsiębiorstw, wsparcie dla instytucji okołobiznesowych

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) - wsparcie rolnika i obszarów wiejskich inwestycje w gospodarstwach rolnych, tworzenie mikroprzedsiębiorstw, inwestycje na obszarach wiejskich.

1. Rolnictwo i obszary wiejskie: modernizacja gospodarstw rolnych (obiektów, maszyn i urządzeń), dopłaty unijne, renty strukturalne, dotacje dla młodego rolnika, agroturystyka, drobne przetwórstwo, wsparcie dla podmiotów gospodarczych z branży przetwórstwa rolno-spożywcze.

2. Ochrona środowiska: budowa kanalizacji, wodociągów na wsi, rewitalizacja centrów na obszarach wiejskich, rozwój usług na obszarach wiejskich, LIDER - pomoc na wdrożenie pomysłu (np. centrum kultury, teatr, kino).

Finansowy Instrument Wsparcia Rybołówstwa (FIWR) - środki przeznaczone na rybołówstwo oraz rybołówstwo śródlądowe:

• Akweny wodne,

• Sprzęt do połowu ryb,

• Likwidacja kutrów - dodatkowe środki po zlikwidowaniu,

• Pieniądze na przekwalifikowanie,

• Zarybianie,

• Przetwórstwo ryb,

• Rewitalizacja obszarów uzależnionych od rybołówstwa,

• Wsparcie na modernizacje floty.

Inicjatywy Wspólnotowe -są skierowane do władz lokalnych, samorządów i organizacji pozarządowych. KE podejmuje decyzje o przyznaniu środków w ramach Inicjatyw Wspólnotowych, kierując się ustalonymi priorytetami, do których należą:

• Rozwój obszarów wiejskich,

• Wspieranie zatrudnienia i zasobów ludzkich,

• Wspieranie obszarów zagrożonych degradacją,

• Promowanie współpracy transgranicznej,

• Innowacje i modernizacja rolnictwa.

Źródłem finansowania inicjatyw wspólnotowych są fundusze strukturalne. W ramach inicjatywy wspólnotowej wyróżniamy:

1. INTERREG - współpraca przygraniczna, między rolna, międzynarodowa. Źródłem finansowania jest EFRR. Środki w inicjatywie INTERREG przeznaczane są na:

• Cele inwestycyjne np. projekty: przejść granicznych, dróg dojazdowych do przejść granicznych,

• Wymianę doświadczeń - programu „ludzie dla ludzi” - polega na wymianie doświadczeń między regionami (największa wymiana w dziedzinie kultury, biznesu).

2. EQUAL - wyrównywanie szans między grupami dyskryminowanymi, inicjatywa o zasięgu międzynarodowym. Źródłem finansowanie jest EFS. Projekty występują w zależności od regionu, dotyczy mniejszości narodowych, wsparcia skierowanego do grup, w których występują problemy w rodzinie tzn. przemoc, długotrwale bezrobocie, nałogi.

3. LEADER - wspomaga wdrażanie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich. Źródłem finansowania jest EFOiGR. Fundusze z programu mogą być przeznaczone na 3 cele:

• Wspomaganie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich,

• Wsparcie dla międzyregionalnych i międzynarodowych projektów współpracy,

• Tworzenie sieci obszarów wiejskich UE.

4. URBAN - rewitalizacja gospodarcza i społeczna miast UE liczących przynajmniej 100 000 mieszkańców. Źródłem finansowania jest EFOiGR. Sfery miejskie muszą spełniać 3 warunki z niżej wymienionych:

• Wysoka stopa bezrobocia, mała aktywność ekonomiczna, wysoki stopień biedy,

• Duża liczba imigrantów, mniejszości etnicznych,

• Niska stopa edukacji,

• Wysoka przestępczość,

• Zdegradowane środowisko.

Za pośrednictwem inicjatywy URBAN realizowane są:

• Renowacje budynków,

• Tworzenie miejsc pracy związanych z kulturą, usługami dla ludności oraz ochrona środowiska,

• Rozwój przyjaznych dla środowiska sieci komunikacji miejskich,

• Wdrażanie systemów zarządzania energia

• Promowanie wykorzystania technologii internetowych w życiu gospodarczym, społecznym i ochronie środowiska.

W Polsce od 2004 r. były realizowane 2 inicjatywy wspólnotowe: INTERREG i EQUAL. Wcześniej tylko realizowano programy przedakcesyjne. Były podobne działania jak LEANDER, ale w ramach programu operacyjnego.

Fundusz spójności (FS) - jest elementem polityki spójności. Finansuje duże projekty w dziedzinie transportu i ochrony środowiska. Podstawową różnicą pomiędzy funduszem strukturalnym a funduszem spójności polega na tym, że fundusze strukturalne przeznaczone są dla poszczególnych regionów na poziomie NUTS 2. Fundusz spójności przyznawany jest dla kraju. Warunek, jaki trzeba spełnić, aby być objętym funduszem spójności to PKB na 1 mieszkańca nie może przekraczać 90% średniego unijnego PKB na 1 mieszkańca.

Polityka spójności w latach 2007-2013 - Reformy:

1. Utrzymanie dotychczasowej wagi i budżetu polityki spójności - ponad 1/3 budżetu UE

2. Koncentracja działań na trzech nowych celach:

Cel 1. Konwergencja - zmieniono nazwę, wsparcie regionów najbiedniejszych, warunki pozostają takie same. Finansowane ze wszystkich 4 funduszy.

Cel 2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie - powstał z połączenia celu 2 i 3 z poprzedniej perspektywy finansowej.

Cel 3. Europejska Wspólnota Terytorialna - inicjatywę INTERREG podniesiono do rangi celu.

W poprzedniej perspektywie finansowej nie można było łączyć celów. W obecnej perspektywie region może być objęty 2 celami. Regiony przypisane do celu 1 nie można być objęty celem 2, ale może być przypisany do celu 3 ( nie można łączyć celów 1 i 2).

3. Ograniczenie liczby funduszy strukturalnych - pozostają EFRR, EFS, EFOiGR i FIWR włączono do wspólnej polityki rolnej.

4. Rezygnacja z Inicjatyw Wspólnotowych: INTERREG, EQUAL, LEANDER, URBAN.

5. Uproszczenie systemu wdrażania.

W latach 2007-2013 nie mamy inicjatyw wspólnotowych. Jako kontynuacja INTERREG powstała Europejska Współpraca Terytorialna. Inicjatywy URBAN i EQUAL nie przewidziano. Po zlikwidowaniu inicjatyw wspólnotowych, które były w poprzedniej perspektywie finansowej powstały nowe inicjatywy KE:

1. Inicjatywa JEREMIE ( Joint European Resources for Micro to Medium Enterpriese) - to fundusz pożyczkowy i poręczeniowy przeznaczony dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Zakłada zaangażowanie Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego w proces wzmacniania funduszy pożyczkowych, doręczeniowych oraz inwestycyjnych wspierających finansowo małe średnie przedsiębiorstwa. Źródłem finansowania tej inicjatywy są fundusze strukturalne EFRR i środki Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI)

2. Inicjatywa JASPERS( Joint Assistance In Supporiing Projecłs In European Regions)  - to program pomocy technicznej mającej na celu przygotowanie dużych projektów. Pomoc ekspercka w zakresie przygotowania projektów, adresowana przede wszystkim do nowych krajów członkowskich. Jest to wspólna inicjatywa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) i Komisji Europejskiej (KE). Dotyczy dużych projektów w sektorze transportu i ochrony środowiska. Źródłem finansowania jest EFRR, EBI i EBOiR.

3. Inicjatywa JESSICA( Joint European Suport for Sustainable Investment In City Areas) - ma na celu wspieranie inwestycji na obszarach miejskich. Ma funkcjonować w postaci specjalnych funduszy (rozwój miejski, holdingowy). Jest to również inicjatywa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) i Komisji Europejskiej (KE). Źródłem finansowania jest EFRR, EBI, EBOiP.

Akt podstawowy - Rozporządzenie Rady WE 1083/2006 - ustanawiający przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS, FS.

W części dotyczącej kwalifikowalności wydatków pozostawiono swobodę w zakresie decydowania, co należy zaliczyć do podstawy naliczenia dotacji krajom członkowskim. Każdy kraj członkowski został zobowiązany na mocy tego rozporządzenia do opracowania i przyjęcia krajowych wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków. Wyjątek stanowi Europejska Wspólnota Terytorialna, dla której rozporządzeniem określono wydatki, które możemy zaliczyć do podstawy naliczenia dotacji i te, których zaliczyć nie można.

Akty szczegółowe:

• Rozporządzenie WE 1080/06 -dotyczy EFRR,

• Rozporządzenie WE 1081/06 - dotyczy FS,

• Rozporządzenie WE 1082/06 - dotyczy EFS,

• Rozporządzenie KKE 1828/06 z 8.12.2006 - Wykonawcze do Rozporządzenia rady 1083/2006. Zawiera:

• Określenie celów, do których odnoszą się fundusze strukturalne,

• Dostępne zasoby finansowe i kryteria ich alokacji,

• Szczegółowe zapisy dotyczące zasad rządzących polityką spójności

• Wspólne rozwiązania dotyczące programowania, ( jakie dokumenty, co w nich powinno być, przez kogo są opracowane) zarzadzania finansowego, monitorowania i kontroli oraz oceny wdrażanych programów.

Nieprawidłowość - to naruszenie przepisów prawa wspólnotowego, wynikające z działania lub zaniechania tego działania, które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie UE w drodze finansowania nieuzasadnionego wydatku np. wybór wykonawców niezgodny z przepisami. Etapy nieprawidłowości: analiza szczegółowa nieprawidłowości - KE, raport - państwo, skutek - zwrot dotacji.

Podejrzewane nadużycie - to taka nieprawidłowość dająca podstawę do wszczęcia postępowania sądowego lub administracyjnego na szczeblu krajowym, mająca na celu ustalenia czy miało miejsce działanie umyślne.

Zasady wydatkowania funduszy Unijnych:

Zasady w latach 2000-2006:

• Zasada programowania wieloletniego - w oparciu o tę zasadę wszystkie dokumenty opracowane są na okres 7 lat. Okres programowania: 2000-2006, 2007-2013, 2014-2020.

• Zasada pomocniczości (subsydiarności) - w oparciu o tę zasadę, wsparcie udzielone jest na takie dziedziny lub w takich obszarach, w których kraj członkowski nie jest w stanie samodzielnie rozwiązać swoich problemów. Należy opracować raport o stanie społeczno-gospodarczym kraju, następnie określić kierunki rozwoju kraju, stan, w jakim należy się znaleźć na koniec okresu programowania, ustalić, co należy zrobić, określić wkład własny oraz określić sumę, jaką nam potrzeba, w jakim czasie to zrealizujemy oraz jakie efekty osiągniemy na koniec okresu programowania. Opracowujemy tzw. Narodowy Plan Rozwoju (NPR).

• Zasada partnerstwa - na każdym etapie programowania wszystkie dokumenty muszą być poddane procesowi konsultacji społecznych oraz istnieje obowiązek powołania ciała społecznego, które nazywane jest Komitetem Monitorującym. W skład Komitetu Monitorującego wchodzą przedstawiciele wszystkich sektorów życia społeczno-gospodarczego (przedsiębiorcy, przedstawiciele samorządów wszystkich szczebli, administracji rządowej, organizacje pozarządowe, uczelnie wyższe, związki zawodowe, związki wyznaniowe).

Zadania Komitetu Monitorującego:

• Opiniowanie wszelkiego rodzaju dokumentów,

• Przyjmowanie kryteriów oceny projektów,

• Monitorowanie postępu realizacji programów,

• Promowanie zmiany zapisów programu,

• Monitorowanie efektów realizacji programów (wpływ tego programu na rozwój regionu).

Komitet Sterujący - identyczna reprezentatywność jak w komitecie monitorującym. Komitet sterujący był odpowiedzialny za ustalenie i zaakceptowanie listy rankingowej projektów wybranych do dofinansowania. Nie występuje w nowej perspektywie finansowej na lata 2007-2013.

• Zasada koncepcji środków - skupianie się na jednym celu i rozwiązaniu go. Zgodnie z ta zasadą 70% środków z polityki spójności przeznaczone jest na cel 1.

• Zasada komplementarności - fundusze zapewniają pomoc, która uzupełnia działania krajowe w tym działania na poziomie regionalnym i lokalnym.

• Zasada dodatkowości - mówi nam o tym, że środki unijne mogą stanowić uzupełnienie źródeł finansowania projektu.

Zasady w latach 2007-2013

• Zasada zgodności z zapisami strategii Lizbońskiej, - co najmniej 60% środków w ramach polityki spójności powinny być przeznaczone na realizacje takich projektów, które przyczyniają się do realizacji celów określonych w strategii Lizbońskiej. Kategorii inwestycji (tj. określony typ projektów ):

• Kategorie lizbońskie - np. innowacyjne gospodarka, uczelnie wyższe, zakup nowych technologii, autostrady.

• Kategorie nielizbońskie - cała sfera społeczna, np.: infrastruktura lokalna, regionalna, krajowa, ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom (wały przeciwpowodziowe).

• Zasada podziału zarządzania - decentralizacja - przekazanie przez KE zadań na szczebel krajowy. W nowym okresie programowania nastąpiła decentralizacja systemu zarzadzania funduszami przekazując większość uprawnień do kraju członkowskiego, w zamian wzmacniając system nadzoru i kontroli. KE zostawiła sobie kluczowe dla siebie zadania:

• Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli,

• Wstrzymywanie biegu płatności lub zawieszenie, jeżeli system zarządzania i kontroli funkcjonuje nieprawidłowo,

• Analiza zwrotów płatności i anulowanych zobowiązań,

• Akceptacja dużych projektów.

Pozostałe zasady są takie same jak w poprzednim okresie programowania.

Każdy kraj ma obowiązek ustanowić system zarządzenia i kontroli funduszy UE w skład, którego wchodzą:

1. Instytucje Zarządzające - POIG, POKL, POIiŚ, POPT, POROW - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,

2. Instytucje Certyfikujące - IPOC - Instytucja Pośrednicząca Certyfikująca dla RPO,

3. Instytucja Audytora.

Instytucja Zarządzająca (IZ) - Obowiązki IZ w Programie Kapitał Ludzki pełni Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, w odniesieniu do Narodowego Planu Rozwoju, do wszystkich programów rozwoju. Zadania IZ:

1. Poziom programowania:

1. Przygotowanie Programów Operacyjnych,

2. Negocjowania Programów z Komisją Europejską,

3. Opracowanie dokumentu „ Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych”,

4. Opracowanie dokumentu „ Opis Systemu Zarządzania i Kontroli”,

5. Opracowanie Instytucji wykonawczej wzorów dokumentów i wytycznych,

2. Poziom wdrażania:

1. Ogłoszenie naborów wniosków,

2. Przyjmowanie i ocena wniosków,

3. Podpisywanie umów,

3. Poziom rozliczeń - funkcje związane z płatnością:

1. Przyjmowanie wniosków o płatność od beneficjentów,

2. Ocena tych wniosków,

3. Dokumentowanie płatności na rzecz beneficjentów

4. Kontrola projektów

5. Sprawdzanie i monitoring - na każdym etapie, w okresie 5 lat od zakończenia realizacji projektu lub podpisania umowy bada się efekty pracy beneficjentów,

6. Zamykanie programów.

Instytucja Pośrednicząca (IP) - IZ programem może przekazać część zadań do IP. IŻ zachowuje jednak pełną odpowiedzialność za realizację programu. Niektóre zadania IP:

• Zarządzanie poszczególnymi priorytetami programu,

• Przygotowanie opisu własnego systemu zarządzania i kontroli,

• Wybór projektów do dofinansowania zgodnie z kryteriami oraz podpisywanie umów z beneficjentami,

• Zapewnienie zgodności projektów z zasadami wspólnotowymi i krajowymi,

• Zatwierdzanie procedur Instytucji Pośredniczących II stopnia,

• Monitorowanie realizacji umów o dofinansowanie projektów,

• Ewaluacja poszczególnych priorytetów,

• Odzyskiwanie kwot nienależnie wypłaconych beneficjentom,

• Prowadzenie działań promocyjnych i informacyjnych,

• Przechowywanie dokumentacji związanej z wdrażaniem programu przez 3 lata od daty zamknięcia.

Instytucja Pośrednicząca II stopnia (IP II stopnia) - IP może wskazać IP II stopnia i przekazać do nich część swoich zadań. Nie oznacza to jednak przeniesienia odpowiedzialności za te zadania. Zadania powierzone IP II stopnia (wdrażającym)  mogą dotyczyć m.in.:

• Przyjmowania wniosków o dofinansowanie od beneficjentów,

• Dokonywania wyboru projektów do współfinansowania i podpisywania umów z beneficjentami,

• Przedkładania informacji na temat wydatków do Instytucji Pośredniczących,

• Monitorowania realizacji poszczególnych projektów,

• Weryfikacji wykorzystania środków przez beneficjentów (m.in. poprzez kontrole w siedzibie beneficjenta),

• Przygotowania sprawozdań z realizacji zadań jej powierzonych,

• Przechowywania dokumentacji związanej z realizacją projektów przez 3 lata od daty zamknięcia programu.

Instytucja Certyfikująca (IC) - to komórka organizacyjna utworzona przez Ministra Rozwoju Regionalnego, odpowiedzialna za certyfikację wydatków ponoszonych w ramach funduszy europejskich. Jest ona niezależna od IZ poszczególnymi programami operacyjnymi. Obecnie funkcje IC pełni specjalnie w tym celu powołany departament Ministerstwa Rozwoju Regionalnego - Departament Instytucji Certyfikującej. Zadania IC:

1. Przygotowanie zbiorczej deklaracji i wniosków o płatność do Komisji Europejskiej,

2. Kontrola Instytucji Zarządzającej - 2x w roku,

3. Opiniowanie dokumentów przygotowanych przez Instytucje Zarządzającą, 2 rodzaje dokumentów:

• Opis Systemu Zarządzania Kontroli,

• Instytucja Wykonawcza - to dokument opisujący wszystkie zadania wykonywane przez IZ, zawiera szczegółowy opis struktury organizacyjnej takiej instytucji oraz zadań wykonywanych na poszczególnych stanowiskach pracy z określeniem terminu na wykonanie tej czynności. Zawiera wzory wszystkich dokumentów, które są wykorzystywane na potrzeby danego programu.

Nadzór Instytucji Certyfikującej jest zadaniem jednego z członków Kierownictwa Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Podlega on bezpośrednio MRR i podejmuje w sposób niezależny decyzje dotyczące dokonywania lub wstrzymywania poświadczania deklaracji wydatków oraz wniosków o płatność, które są kierowanie do KE.
Instytucja Pośrednicząca w Certyfikacji (IPOC) - w przypadku regionalnych programów operacyjnych Instytucja Certyfikująca przekazała na podstawie zawartego porozumienia część swoich obowiązków do Urzędów Wojewódzkich. Instytucje, które otrzymały takie uprawnienia to tzw. Instytucje Pośredniczące w Certyfikacji.

Instytucja Audytora (IA) - dla wszystkich programów operacyjnych zadania IA wykonuje Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, którego funkcję pełni sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. IA jest niezależna, od IZ, IP, IP II stopnia oraz IC. Zadania IA wykonywane są za pośrednictwem jednostek kontroli skarbowej podległych Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej, tj. wyodrębnionej komórki organizacyjnej w Ministerstwie Finansów oraz 16 urzędów kontroli skarbowej umiejscowionych na poziomie województwa. Do głównych zadań IA należy w szczególności:

• Prowadzenie audytów w celu weryfikacji skutecznego funkcjonowania programu operacyjnego,

• Prowadzenie audytów wybranych projektów w celu weryfikacji zadeklarowanych wydatków,

• Przedstawianie Komisji Europejskiej strategii audytu,

• Wydawanie opinii, czy system zarządzania i kontroli funkcjonuje skutecznie.

Tak zbudowany system w oparciu o zapisy rozporządzenia 1083 określony Systemem Zarzadzania i Kontroli funduszy UE. IZ danym programem ma za zadanie opisać tak przygotowany system zapewniający w nim rozdział funkcji pomiędzy IZ, IC i IA. Dodatkowo IZ jest zobowiązany zapewnić u siebie rozdział 3 funkcji: wdrożeniowej, płatniczej, kontrolnej.

Dokumenty:

Opis Systemu Zarządzania i Kontroli (OKiSZ) - po przygotowaniu tego dokumentu jest on przekazany do Instytucji Certyfikującej (IC) celem zaopiniowania. Dodatkowo Instytucja Audytora (IA) bada czy system ten został wdrożony w życie zarówno w Instytucji Zarządzającej (IZ) jak i Instytucji Certyfikującej (IC). IA wydaje opinie o zgodności systemu z zapisami rozporządzenia UE. IZ jest zobowiązana do przekazania dokumentu Opisu Systemu Zarządzania i Kontroli wraz z opinią IA do KE przed pierwszym wnioskiem o płatność i nie później niż 12 m-cy od daty zatwierdzenia Programu Operacyjnego. KE dokonuje oceny tak ustanowionego systemu zarządzania i kontroli w danym państwie członkowskim. Co rok IA dokonuje oceny tego systemu i przekazuje je KE.

Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Spójności (SWW):

• Poprawa atrakcyjności państw członkowskich, regionów i miast poprzez poprawę dostępności,

• Zapewnienie odpowiedniej, jakości i poziomu usług oraz zachowanie potencjału środowiskowego,

• Wsparcie innowacyjności, przedsiębiorczości oraz wzrostu gospodarki opartej na wiedzy,

• Tworzenie większej liczby miejsc pracy.

Linia demarkacyjna - to dokument określający szczegółowe wymagania, jakie wnioskodawca musi spełnić, aby mógł ubiegać się o wsparcie w ramach danego programu operacyjnego. Jest to dokument rozgraniczający formy i zasady wsparcia pomiędzy poszczególnymi programami operacyjnymi. Stanowi on załącznik do programu operacyjnego.

Dokumenty obowiązujące w latach 2000-2006:

Narodowy Plan Rozwoju (NPR) zatwierdza kraj członkowski - oprócz diagnozy, wyróżnia się 5 kierunków rozwoju:

1. Wsparcie i rozwijanie gospodarki - Sektorowy Program Operacyjne Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPOWKP) - występuje tu diagnoza dotycząca gospodarki, później analiza SWOT (słabe i mocne strony, szanse i zagrożenie), następnie określamy kierunki rozwoju gospodarki. Źródłem finansowania jest EFRR.

2. Rolnictwo i Rybołówstwo - 2 programy: SPORolny - Sektorowy Program Operacyjny Rolny, SPORybołówstwa - Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwa.

3. Zasoby Ludzkie - SPORZL - Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich. Źródłem finansowania jest EFS.

4. Spójność przestrzenna - SPOT - Sektorowy Program Operacyjny Transportu - infrastruktura komunikacyjna. Źródłem finansowana jest Fundusz Spójności i EFRR.

5. Wyrównanie szans pomiędzy regionami w kraju - ZPORR - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego. Wyróżniamy 3 osie działania:

Oś 1. Projekty o Oddziaływaniu Regionalnym,

Oś 2. Projekty Zasobów Ludzkich, Są one finansowane z EFRR i EFS.

Oś 3. Projekty Inwestycji Lokalnych.

Podstawy Wsparcia Wspólnoty (PWW) - na podstawie dokumentu NPR negocjowaliśmy z UE drugi dokument PWW. Określamy strategię, nazwy programów operacyjnych. Ten dokument jest przyjmowany przez Komisję Europejską.

Programy Operacyjne (PO) - musza być zatwierdzane przez Komisję Europejską.

Uzupełnienie Programu (UP) - to uszczegółowienie programu operacyjnego. Musi być zatwierdzona przez Komisję Europejską.

Dokumenty obowiązujące w latach 2007-2013

Strategiczne Wytyczne dla Spójności (SWW) - główne cele, jakie mają być realizowane. Postawiono na rozwój innowacyjny gospodarki i nowe miejsca pracy w innowacyjnej gospodarce. Wyróżniamy:

• Poprawa atrakcyjności państw członkowskich, regionów i miast poprzez poprawę dostępności,

• Zapewnienie odpowiedniej, jakości i poziomu usług oraz zachowanie potencjału środowiskowego,

• Wsparcie innowacyjności, przedsiębiorczości oraz wzrostu gospodarki opartej na wiedzy,

• Tworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy.

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO)- ocena stanu, w jakim kraj się znajduje - ma zapewnić zgodność kierunków wykorzystywania funduszy w państwach członkowskich. Stawiamy na następujące obszary (programy operacyjne):

1. Gospodarka - program operacyjny „ Innowacyjna Gospodarka”(POIG), program o zasięgu krajowym, źródłem finansowania jest EFRR. Zastąpił SPOWKP,

2. Wsparcie zasobów ludzkich - tam gdzie postawiliśmy na człowieka, program operacyjny „Kapitał Ludzki” (POKL), program o zasięgu krajowym, źródłem finansowania jest EFS,

3. Infrastruktura - program operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” (POIiŚ), program o zasięgu krajowym, źródłem finansowania jest EFRR i Fundusz Spójności. Zastąpił SPOTransport,

4. Zrównoważony rozwój regionów - 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), program o zasięgu regionalnym, finansowany jest przez EFRR. Zastąpiły ZPORR,

5. Wsparcie dla 5 najuboższych regionów UE - wsparcie dla województw: podkarpackiego, świętokrzyskiego, wielkopolskie, lubelskiego oraz podlaskiego.

Wytyczne - mamy 2 rodzaje wytycznych:

1. Wytyczne horyzontalne - odnoszą się do wszystkich programów i wydawane są przez Ministra Rozwoju Regionalnego. Wyróżniamy:

• Wytyczne w zakresie certyfikacji wydatków,

• Krajowe wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków,

• Wytyczne w zakresie funkcjonowania krajowego systemu informatycznego,

• Wytyczne w zakresie monitoringu i ewaluacji,

• Wytyczne w zakresie pomocy publicznej,

• Wytyczne w zakresie zgodności realizacji projektów z dyrektywami środowiskowymi,

• Wytyczne w zakresie opracowanych programów operacyjnych,

• Wytyczne w zakresie negocjacji.

2. Wytyczne dotyczące poszczególnych programów operacyjnych - wydawane przez instytucje zarządzające programem. Wyróżniamy:

• Wytyczne w zakresie opracowania stadium wykonalności,

• Jednakowe wytyczne w zakresie wydawania i płatności.

Typy Projektów:

Projekt Duży - to projekt o wartości powyżej 50 mln euro, a w przypadku projektów z dziedziny ochrony środowiska powyżej 25 mln euro. Definicja ta odnosi się do projektów, których źródłem finansowania jest EFRR lub FS. Wszystkie projekty duże podlegają akceptacji przez Komisje Europejską.

Wszystkie projekty inne niż duże bez względu na to czy są finansowane z EFS czy z FS są akceptowane na szczeblu krajowym.

Projekty kluczowe (indywidualne) - na etapie opracowania programu operacyjnego ogłoszono nabór na listę projektów kluczowych. Po dokonaniu naboru projekty podlegały weryfikacji pod kątem zgodności z zapisami strategii. Projekty najistotniejsze zamieszczano w wykazie takich projektów rezerwując w budżecie danego programu środki na ich realizację. Każdorazowo wykaz projektów kluczowych poddawany jest procesowi konsultacji społecznych. Po akceptacji listy projektów podpisywane są pre-umowy - to dokument określający wymagania oraz termin ich realizacji, które wnioskodawca musi spełnić. W określonym w pre-umowie terminie przygotowuje się projekt wraz z wszelkimi załącznikami. Tak złożona dokumentacja podlega ocenie formalnej i ocenie merytorycznej w oparciu o kryteria ustanowione przez komitet monitorujący po uzyskaniu minimalnej wymaganej liczby punktów następuje akceptacja projektu do realizacji i podpisanie właściwej umowy. Co 6 miesięcy dokonywany jest przegląd listy projektów kluczowych. W przypadku znaczących opóźnień przygotowywanego projektu do realizacji jest on wykreślony z takiego wykazu. Uwolnione w ten sposób środki wracają do budżetu programu lub przeznaczane są do realizacji innych projektów kluczowych.

Projekty systemowe - to taki projekt, w ramach którego realizowane są zadania, które są ustawowo przypisane do realizacji danym instytucjom. W większości są to instytucje sektora finansów publicznych. Na etapie opracowywania szczegółowego opisu osi priorytetowej instytucja taka i zakres tego projektu jest zamieszczony w tym dokumencie. Następnie instytucja ta przygotowuje projekt, który po uzyskaniu akceptacji jest realizowany przy udziale środków UE. Wyróżniamy np.: aktywne formy walki z bezrobociem - urzędy pracy, projekty z dziedziny opieki społecznej - ośrodki pomocy społecznej, projekty szkolnictwa wyższego - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, projekty systemowe realizuje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

Projekty konkursowe - projekt składany w odpowiedzi na ogłoszony konkurs, spełniający wymaganie określone w dokumentacji konkursowej. Konkurs musi być dostępny dla wszystkich. Wyróżniamy 2 rodzaje konkursów:

• Konkurs otwarty - wyznacza termin przyjmowania wniosków - nie ma terminu końcowego ( do wyczerpania środków). Wnioski ocenia się na bieżąco. Zbiera się komisje która ocenia, beneficjenci wiedzą czy projekt jest rozstrzygnięty, można poprawić go i złożyć na nowo.

• Konkurs zamknięty - wyznaczony termin składania wniosków od kiedy do kiedy. Bez względu na dzień złożenia wniosku jest on tak samo rozpatrywany, na tych samych zasadach. Koperty otwarte są po upłynięciu terminu, wcześniej mogą być otwarte jeśli zamieszczone jest to w instytucji wykonawczej, po to by dokonać oceny prawnej - kontrola formalna dokonana.

Wyróżniamy 2 procedury składania wniosków:

• Procedura standardowa -oznacza konieczność złożenia wniosku wraz z wszelkimi załącznikami. Złożony projekt poddawany jest ocenie merytorycznej, formalnej, jakościowej. W przypadku spełnienia kryteriów oraz dostępności środków dochodzi do podpisania umowy. Jest to procedura jednostopniowa.

• Procedura preselekcji - wnioskodawca zobowiązany jest złożyć wniosek oraz wybrane załączniki. Wniosek poddawany jest ocenie merytorycznej, formalnej, jakościowej. W przypadku spełnienia wszelkiego rodzaju kryteriów oraz dostępności środków następuje wstępne przyznanie środków. W określonym terminie, wnioskodawca jest zobowiązany dostarczyć wszelkie pozostałe załączniki które podlegają ocenie formalnej i merytorycznej. Na tym etapie nie ma zastosowania ocena punktowa. W przypadku spełnienia wszystkich wymogów dochodzi do podpisania właściwej umowy. Jest to procedura dłuższa - dwustopniowa. Jest ona korzystna dla wnioskodawców.

Sposób ogłoszenia konkursu - Instytucja Zarządzająca jest zobowiązana do opracowywania i podawania do publicznej wiadomości planu działania i harmonogramu naboru wniosków. Instytucja ogłaszająca konkurs jest obowiązana do zamieszczenia ogłoszenia o naborze wniosków. Sposób ogłoszenia konkursów:

• Poprzez Internet - na stronach IZ chyba ze instytucja ta ogłasza IP, to wtedy ogłoszenie zawiera informację kto ogłasza konkurs, czego dotyczy oś priorytetowa, działania w ramach projektu operacyjnego, jakie wymogi i kto może się ubiegać, na co i ile można dostać, typy projektów i warunki finansowania, dotacje na projekt, informacje o terminach, adres pod którym można znaleźć szereg informacji o konkursie np. wykaz dokumentów, z kim można się kontaktować ( imię, nazwisko, nr. tel). Najważniejszy dokument to dokumentacja konkursowa.

• Informacje można znaleźć w prasie o zasięgu regionalnym jeśli dotyczy części regionalnej. Jeżeli dotyczy kraju wtedy w prasie o zasięgu krajowym.

Przygotowanie wniosku - należy przygotować w oparciu o generator wniosków ( znajduje się na stronie instytucji która konkurs ogłasza). Należy zapisać plik w formie.Xml ( w.Pdf nie można dalej pracować, edytować). Po pracy należy sprawdzić wniosek przez dokument wydrukowany i w formie.Pdf. Każdy wniosek ma kod, z razie stwierdzenia błędów należy jeszcze raz wydrukować. Każdy projekt składa się z:

• Tytułu projekt,

• Celów ogólnych - mierzy się przy pomocy wskaźnika oddziaływania,

• Celów szczegółowych - mierzy się przy pomocy wskaźnika rezultatu działania, wskaźnika produktu,

• Uzasadnienia,

• Budżetu i harmonogramu.

Termin rozpoczęcia realizacji projektu - pierwszy wpis w dzienniku budowy.

Trwałość projektu (operacji) - oznacz zachowanie celów naszego projektu przez okres co najmniej 5 lat od ich zakończenia, a w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw przez okres 3 lat. W okresie trwałości projektu nie można dokonać znaczącej jego modyfikacji.

Znacząca modyfikacja projektu - to takie zmiany, które zostały dokonane w trakcie realizacji projektu lub po jego zakończeniu, które mają wpływ na charakter tego projektu, warunki jego realizacji, mogą powodować uzyskanie nieuzasadnionych korzyści przez przedsiębiorstwo (beneficjenta) lub zmianę własności infrastruktury, która powstała w wyniku realizacji takiego projektu lub może doprowadzić do zaprzestania działalności, np. wybudowana w ramach projektu hala produkcyjna została wydzierżawiona.

Efekt zachęty - realizacja projektu musi nastąpić po złożeniu wniosku lub dacie podpisania umowy.

Wyliczenie poziomu dofinansowania:

Poziom dofinansowania - poziom minimalny, który dla każdej osi priorytetowej nie może być niższy niż 20 % kwalifikowanych wydatków publicznych, a max to 85%. Ustalono również, iż w okresie kwalifikowalności wydatków dla programu operacyjnego oś priorytetowa może być współfinansowana wyłącznie z jednego funduszu oraz w ramach jednego celu, a operacja może uzyskać wsparcie w danym momencie wyłączenia w ramach programu operacyjnego.

Wskaźnik dyskonta stosujemy w celu sprawdzenia wartości pieniądza. Przez stopę dyskonta urealniamy w Exelu poprzez wpisanie formuły finansowej. Sprawdzając do realnej wartości pieniądze w danym roku odejmujemy sumę dochodów, to daje nam lukę finansową.

Luka finansowa - jest to ta część nakładów inwestycyjnych, która nie może być finansowana z przyszłych dochodów. Wyjątki od tej zasady:

• Jeżeli w całym okresie refundacyjnym osiągniemy stratę (suma ujemna), wtedy dotacje wyliczamy 10 mln * 85%. Zaprzestajemy wyliczania luki finansowej.

• Jeżeli ten projekt, który chcemy realizować objęty jest pomocą publiczną poziom dofinansowania nie jest wyliczony w oparciu o lukę finansową, lecz w oparciu o poziom dofinansowania określony w programie pomocy publicznej.

• Nie wyliczamy poziomu dofinansowania w oparciu o lukę finansową, jeżeli przychody nie pochodzą bezpośrednio od użytkownika.

Sposób obliczenia dotacji:

Całkowita wartość inwestycji = 10 mln,

Zdyskontowana wartość nakładów = 9.5 mln,

Wartość bieżąca przyszłych dochodów = 1.5 mln,

Luka finansowa = 9.5 - 1.5 = 8 mln = 80%,

Podstawa wyliczenia dotacji - 10 mln * 80% = 8 mln,

Wkład funduszu - 8mln * 85% = 6.8 mln = 68%,

Dotacja 6.8 mln (68%)

Wkład własny 3.2 mln (32%)

Wydatki i koszty:

Wydatki kwalifikowane - podstawa naliczenia dotacji w latach 2007 - 2013 zostały zdefiniowane w oparciu o Krajowe Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków. To taki wydatek, który zostały poniesione po dacie zatwierdzenia programu operacyjnego lub po 1 stycznia 2007 r. Każda instytucja zarządzająca programem operacyjnym ma obowiązek opracować swoje wytyczne - podręczniki kwalifikowalności wydatków, w których określi jakiego rodzaju wydatki możemy zaliczyć do podstawy naliczenia dotacji, a jakich wydatków zaliczyć nie można. Instytucja zarządzająca programem operacyjnym opracowując swój podręcznik jest zobowiązana uwzględnić zapisy krajowych wytycznych ( może zawęzić katalog wydatków, ale nie może go rozszerzyć). Zasada ta nie obowiązuje projektów objętych pomocą publiczną. W tym przypadku wydatek kwalifikowany to taki, który został poniesiony po dacie złożenia wniosku lub podpisania umowy.

Koszt kwalifikowany - to taki wydatek, który jest ściśle związany z danym projektem. Został poniesiony w oparciu o podpisaną umowę lub wydaną decyzję, a projekt został wybrany do realizacji i współfinansowania w oparciu o kryteria oceny przyjęte przez Komitet Monitorujący.

Pomoc publiczna (art. 87 ust. 1 Traktatu) - jest to wszelka pomoc udzielona przez państwo członkowskie lub z użyciem zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, zakłóca lub może zakłócić konkurencje poprzez faworyzowanie określonych podmiotów lub wytworzenia określonych dóbr. Jest ona niezgodna ze wspólnym rynkiem o ile wpływa na handel między państwami członkowskimi. Na mocy zapisów rozporządzenia unijnego dopuszczona jest pomoc udzielona ze środków publicznych nieprzekraczających 200 tyś. Euro w ciągu 5 ostatnich lat, a w przypadku sektora transportu 100 tyś euro. Przedsiębiorca musi monitorować środki publiczne jakie już wykorzystał np. wysyłając pracownika na szkolenie finansowe ze środków publicznych. Jeżeli pomoc udzielona jest bez zgody środki podlegają zwrotowi. Kiedy dojdzie do tego, trzeba oddać środki + odsetki.

Pomoc publiczna dozwolona:

• Pomoc ta jest selektywna tzn. że uprzywilejowuje określone podmioty lub określone dobra,

• Pomoc ta wpływa na zachowanie konkurencji.

Pomoc publiczna, która może być zgodnie ze wspólnym rynkiem - udzielana w regionach najbiedniejszych na wsparcie. Pomoc udzielona na realizację ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania lub mająca na celu zarządzanie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego, np. pomoc publiczna bankom Grecki.

Każda pomoc udzielana przedsiębiorcy jest pomocą publiczną. Istnieją 2 możliwości sięgania po pomoc publiczną:

• Pomoc de minimis - wsparcie do 200 tyś euro w ciągu 3 ostatnich lat.

• Druga na podstawie wydanego rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego dotyczącego pomocy inwestycyjnej w Regionalnych Programach Operacyjnych.

Trzy poziomy pomocy publicznej:

1. Dofinansowanie projektu środkami programu operacyjnego - stanowi transfer zasobów publicznych między instytucją zarządzającą (lub instytucją pośredniczącą), a beneficjentem. Transfer taki występuje nawet wówczas, gdy beneficjentem jest podmiot publiczny (np. jednostka samorządu terytorialnego). Transfer ten ma charakter selektywny - tzn., że projekty otrzymujące dofinansowanie są wybierane wedle określonych kryteriów

2. Pomoc publiczna na tym poziomie występuje w przypadku przekazania majątku powstałego przy udziale środków publicznych na rzecz innego beneficjenta,

3. Wiąże się z wykorzystywaniem majątku wytworzonego lub nabytego w ramach projektu finansowanego środkami programu operacyjnego w celu dostarczania określonych świadczeń innym podmiotom.

Regionalna pomoc inwestycyjna - jednym z warunków uznania pomocy publicznej za dopuszczalną w oparciu o wydane rozporządzenie KE jest spełnienie wymogów definicji „Nowa Inwestycja”.

Nowa Inwestycja - to inwestycja w aktywa materialne lub niematerialne związane z utworzeniem nowego zakładu, rozbudowa istniejącego zakładu lub zasadnicze zmiany całościowego procesu produkcyjnego w istniejącym zakładzie. Realizacja inwestycji odtworzeniowych nie jest nową inwestycją. Definicje nowej instytucji spełnia się jeżeli wnioskodawca jest mikro, małym i średnim podmiotem gospodarczym, może dokonać aktywów materialnych, wszyscy pozostali muszą dokonać zakupu nowych środków trwałych.

W programie operacyjnym dotyczącym regionalnej pomocy inwestycyjnej wszystkie regiony (województwa) - którym może być udzielona pomoc publiczna, muszą być zdefiniowane wraz z podaniem bazowego poziomu wsparcia. W regionach najlepiej rozwiniętych ( miasto społeczne Warszawa) dopuszczalny poziom pomocy publicznej wynosi 30% łącznych kosztów kwalifikowanych. W regionach najbiedniejszych (podkarpacie) dopuszczany poziom dofinansowania wynosi 50%. Poziom ten może być odpowiednio zwiększony o 20% jeżeli wnioskodawca jest mikro i małym przedsiębiorcą i o 10% jeżeli wnioskodawca jest średnim przedsiębiorcą.

Za mikro przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników

• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników

• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników

• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Programy Operacyjne to programy stworzone w celu obsługiwania poszczególnych funduszy. Ich treść podzielona jest na części,  Priorytety względnie tzw. Osie Priorytetowe, określające cele dotacji w poszczególnych zakresach, a dalej na Działania i Poddziałania, w których opisane są typy projektów podlegających dotowaniu. Do każdego programu operacyjnego załączony jest wykaz dużych projektów, zawierający następujące informacje:

• Nazwą wnioskodawcy,

• Tytuł projektu,

• Zakres projektu,

• Całkowitą wartość,

• Wnioskowaną wartość dotacji,

• Przewidywany termin dotacji.

Zamieszczenie projektu w tego typu wykazie oznacza wstępną rezerwację środków na jego realizację (promesa). W przypadku tych projektów wniosek wraz z załącznikami przesyłany jest do KE celem akceptacji. W przypadku rezygnacji wnioskodawcy z realizacji projektu, który znajduje się na liście „uwolnione” środki powiększają budżet programu i mogą być przeznaczone na współfinansowanie innych dużych projektów, które do tej pory nie znajdowały się na takiej liście. Mogą być one również przeznaczone na współfinansowanie innych niż duże projekty, a wybierane w oparciu o inną procedurę.

Programy Operacyjne w latach 2000-2006:

1. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)

2. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

3. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Transport

4. Program Operacyjny (PO) Pomoc Techniczna

5. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich

6. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb

Nie można już w ich ramach składać wniosków, gdyż konkursy na projekty finansowane z tamtej puli środków nie są już rozpisywane, a środki przeznaczone na ich cele nie są już dostępne, względnie zostały wyczerpane.

Programy Operacyjne w latach 2007-2013:

1. Dostęp do środków finansowych Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)  umożliwia program:

1. PO Kapitał Ludzki (PO KL)

2. Środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) dystrybuowane są za pomocą programów:

2. PO Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 

3. PO Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) 

4. PO Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) 

5. PO Pomoc Techniczna (PO PT) 

6. PO Europejska Współpraca Terytorialna (PO EWT) 

7. 16 Regionalnych Programów Operacyjnych - po 1 dla każdego województwa (RPO) 

3. Środki Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) obsługuje:

• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)

4. Środki Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFR) dostępne są w ramach programu:

• PO Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY) 

W latach 2007-2013 wszystkie programy operacyjne są jednofunduszowe. Wyjątek stanowi POIiŚ, w którym występują dwa źródła finansowania - EFRR i FS. Konstrukcja ta pozwoliła na przygotowanie projektów finansowych z funduszu spójności bez konieczności przesyłania ich do akceptacji bezpośrednio do KE. W poprzednim okresie wszystkie projekty, których źródłem finansowania był fundusz spójności, były bezpośrednio akceptowane przez KE. W nowym okresie na etapie programowania dokonano podziału programu jedynie w oparciu o opis osi priorytetowych - głównych obszarów, które będą wspierane w ramach funduszy europejskich.

Program operacyjny Kapitał Ludzki - to jedyny program który finansowany jest EFS. Wszystkie projekty w ramach EFS opracowane są w oparciu o generator wniosków. Składa się z dziesięciu osi priorytetowych, 5 wdrażanych na szczeblu centralnym, 5 na szczeblu regionalnym. Środki na szczeblu centralnym przeznaczane są na:

• zatrudnienie i integracje społeczną,

• poprawę jakości systemu edukacji,

• szkolnictwo wyższe i administracja (rządowa i samorządowa)

W ramach części regionalnej środki przeznaczane są na:

• aktywne formy walki z bezrobociem (staże, kursy, praktyki),

• promocja rozwoju przedsiębiorczości,

• promocja integracji społecznej (dla osób wykluczonych społecznie),

• wsparcie dla przedsiębiorców i pracowników podmiotów gospodarczych (przekwalifikowanie, podnoszenie kwalifikacji),

• środki dla oświaty w systemie przedszkolnym i wyrównaniu szans edukacyjnych obszarów wiejskich (o wsparcie mogą się ubiegać przedszkola, punkty przedszkolne).

Regionalny Program Operacyjny (RPO) - na potrzeby realizacji projektów, których źródłem finansowania są środki pochodzące z polityki spójności w oparciu o wcześniej przygotowany dokument o nazwie Narodowe Strategiczne Plany.

Analiza szczegółowych zapisów Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO):

1. Diagnoza - w przypadku RPO jest to raport o stanie rozwoju społeczno-gospodarczego regionu, w przypadku programów krajowych diagnoza sporządzana jest w odniesieniu do tych dziedzin gospodarki, które będą finansowane w ramach tego programu, np. program operacyjny kapitał ludzki- diagnoza dotyczy sfery społecznej, program operacyjny innowacyjna gospodarka- diagnoza dotyczy gospodarki.

2. Analiza SWOT (słabe, mocne strony, szanse i zagrożenia),

3. Podsumowanie otrzymanej pomocy i efekty,

4. Kierunki rozwoju w danej dziedzinie,

5. Strategia:

• Cel ogólny,

• Cel szczególny - do każdego celu przypisana jest oś priorytetowa (dziedzina która będzie wspierana i rozwijana o efekty realizowanych zadań),

6. System instytucjonalny - wpis i opis instytucji które będą odpowiedzialne za programowanie, realizacje rozliczeń i kontrolę projektów realizowanych w ramach programu

7. Plan finansowy z podziałem na osi priorytetowe, lata i kategorie inwestycji.

Po zatwierdzeniu programu operacyjnego przygotowywany jest szczegółowy opis osi priorytetowej w ramach którego przygotowane są działania wraz z przypisaną wielkością budżetu przeznaczonego na realizacje takiego działania. W Polsce wyróżniamy 16 RPO w których zaplanowane działania są podobne, różniące się wielkością przeznaczonych środków na poszczególne obszary oraz warunki jakie muszą spełnić poszczególni beneficjenci ubiegający się o wsparcie. W każdym PO przeznaczone są środki na rozwój gospodarczy regionu.

Program Operacyjny dla województwa podkarpackiego - osie priorytetowe:

1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka RPOWP (Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego).

1. Wsparcie kapitałowe przedsiębiorczości - wsparcie rozwoju istniejących przedsiębiorstw poprzez zwiększenie dostępności do zewnętrznych źródeł finansowania. To działanie podzielone jest na 2 schematy:

1. Wsparcie kapitałowe funduszy - wsparcie kapitałowe funduszy poręczeniowych i pożyczkowych oraz innych instrumentów finansowego wsparcia przedsiębiorstw (poza systemem bankowym). W ramach tego działania i schematu instytucje okołobiznesowe zarządzające funduszem poręczeniowym i pożyczkowym mogą ubiegać się o dokapitalizowanie tych funduszy. Następnie instytucje te udzielają pożyczek i poręczeń na rzecz przedsiębiorców. Maksymalna wartość projektu wynosi 10 mln zł.

2. Bezpośrednie dotacje inwestycyjne dla mikro, małych i średnich podmiotów gospodarczych - istnieje możliwość udzielenia dotacji dużym podmiotom gospodarczym, decyduje o tym instytucja zarządzająca danym podmiotem - zarząd województwa. 10% z całego budżetu można przeznaczyć na pomoc dużym podmiotom. Środki przeznaczone są na:

• Zakup maszyn i urządzeń,

• Budowę i modernizację obiektów,

• Zakup nowych technologii,

• Informatyzację,

• Projekty związane z dostosowaniem podmiotu gospodarczego do wymogów ochrony środowiska

Możemy wyróżnić inwestycje z zakresu rozbudowy lub rozszerzenia zakresu działania przedsiębiorstwa oraz w zakresie zmian w procesie produkcyjnym lub w sposobie świadczenia usług. Są to nowe inwestycje.

W szczegółowym opisie osi priorytetowych IZ może określić minimalną i maksymalną wartość wsparcia, jak również minimalną i maksymalną wartość projektu. W przypadku RPO dla województwa podkarpackiego minimalna wartość dotacji to 10 tyś zł, a maksymalna dla mikro, małych 800tyś zł, a dla średnich 1,2 mln zł. Jeżeli realizujemy projekt w oparciu o technologie które nie występują dłużej niż 4 lata w Polsce to ten poziom dofinansowania może być zwiększony do 2 mln ( mikro, małych i średnich). A jeżeli nie dłużej niż 3 lata, projekty nie mogą być większe niż 8 mln zł. Łącznie w całym okresie programowania 2007-2013 przedsiębiorca nie może otrzymać więcej niż 15 mln zł.

2. Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu - to instytucja, która świadczy usługi szkoleniowo-doradcze na rzecz przedsiębiorców. Krajowy System Biznesu - to sieć instytucji otoczenia biznesu. W ramach tego działania środki mogą być przeznaczone na cele inwestycyjne i poza inwestycyjne np. rozbudowę, przebudowę, zakup obiektów, na wsparcie wyposażenia, w celu poprawy jakości świadczenia usług lub przygotowania i wdrożenia nowego rodzaju usług, środki na promocje, na funkcjonowanie sieci instytucji otoczenia biznesu.

3. Regionalny system innowacji - stworzenie warunków do rozwoju gospodarczego i wzrostu potencjału innowacyjnego w regionie oraz transferu wiedzy. Środki w ramach tego działania przeznaczone są na tworzenie i rozwój przemysłowych i naukowych inkubatorów przedsiębiorczości w tym:

• akademickich inkubatorów technologicznych - to samo co inkubator przedsiębiorczości tylko dla studentów i pracowników naukowych,

• innowacyjnych klastrów - sieć współpracy różnego rodzaju instytucji, które powiązała wspólna branża. Funkcjonuje zazwyczaj w formie stowarzyszeń, które zbierają środki na wspólne działania (koordynuje działania w ramach klastrów.

Dodatkowo wsparcie może być przeznaczone na rozbudowę zaplecza badawczo-rozwojowego w zakresie przedsięwzięć określonych w Regionalnej Strategii Innowacji. Dotacje mogą być też przeznaczone na potrzeby prowadzonych badań oraz budowę sieci współpracy pomiędzy sferą nauki a gospodarki.

Centra innowacji - obiekty w którym zlokalizowane są pracownie badawcze.

4. Promocja gospodarcza i aktywizacja inwestycyjna regionu - zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i wsparcie sztywności w zakresie współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej. Wsparcie dla centrum obsługi inwestorów. Jest to instytucja okołobiznesowa, która przygotowuje kompleksową ofertę, rozmawia z określonymi inwestorami. Typy projektów:

1. Projekty indywidualne - kompleksowe uzbrojenie i przygotowanie terenów inwestycyjnych,

2. Projekty pozainwestycyjne - przygotowanie kompleksowych ofert inwestycyjnych, organizacja i realizacja przedsięwzięć promocyjnych, w tym targów, imprez wystawienniczych lub udział w targach, misjach gospodarczych. Opracowanie i realizacja kampanii promocyjnych oraz planów marketingowych, tworzenie nowych i rozwój istniejących systemów informacji gospodarczej, promocja markowych produktów województwa, a także szkoleń i doradztwa w powiązaniu z w/w typami projektów.

2. Infrastruktura techniczna:

1. Infrastruktura komunikacyjna - poprawa powiązań komunikacyjnych i systemu komunikacji publicznej w województwie. Wsparcie na rzecz dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich, wsparcie dla kolei regionalnych (lokalnych), zakup szynobusów, zakup autobusów (komunikacja miejska), wsparcie dla lotnisk.

2. Infrastruktura energetyczna - poprawa stanu efektywności wykorzystania infrastruktury energetycznej.

3. Społeczeństwo informacyjne:

• Rozwój internetu,

• Wdrażanie programowania e-edukacja, e-zdrowie, e-administracja, podpis elektroniczny,

• Budowa lokalnych sieci informatycznych, która łączy się z siecią szkieletową,

• Tworzenie publicznych punktów dostępu do internetu,

• Wdrożenie technologii bezprzewodowych (transmisja satelitarna i radiowa).

4. Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom:

1. Infrastruktura ochrony środowiska - ograniczenie ilości zanieczyszczeń, w tym odpadów przedostających się do środowiska, a także poprawa zaopatrzenia w wodę:

1. Budowa kanalizacji i oczyszczalni ścieków (KPOSK - Krajowy Program Operacyjny Ścieków Komunalnych) - w ramach RPO projekty dotyczące budowy kanalizacji lub oczyszczalni ścieków muszą być położone na obszarach aglomeracji do 15 tyś. równoważnej liczby mieszkańców (RLM). Aglomeracja ta musi być wpisana w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych. Aglomeracja tworzona jest decyzją administracyjną, biorąc pod uwagę istniejące lub planowane budowy oczyszczania ścieków do których będą odprowadzane ścieki z gospodarstw domowych i podmiotów gospodarczych. Przy tworzeniu aglomeracji uwzględnia się również obszar danej zlewni.

2. Budowa sieci wodociągowych i stacji uzdatniania wody - obowiązują wymogi takie same jak przy budowie kanalizacji i oczyszczalni ścieków.

3. Gospodarka odpadami - zbiórka odpadów, likwidacja składowisk niebezpiecznych, likwidacja dzikich wysypisk, segregacja odpadów i selektywna zbiórka, rekultywacja.

2. Infrastruktura przeciwpowodziowa i racjonalna gospodarka zasobami wodnymi - poprawa bezpieczeństwa (wały przeciwpowodziowe, regulacja rzek, zbiorniki retencyjne), strategia zarządzania ryzykiem powodzi (opracowanie oceny ryzyka, map zagrożeń)

3. Edukacja ekologiczna - centra edukacji ekologicznej, programy rolno-środowiskowe, ochrona siedlisk przyrodniczych.

4. Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom ( naturalne i techniczne) - klęski żywiołowe, osuwiska, awarie, działania straży pożarnej.

5. Infrastruktura Publiczna:

1. Infrastruktura edukacyjna - poprawa dostępności i podniesienie jakości regionalnego systemu edukacji

1. Szkoły, biblioteki, obiekty sportowe, budowa i rozbudowa uczelni.

2. Szkoły podstawowe i średnie, obiekty dydaktyczne.

2. Infrastruktura ochrony zdrowia i pomoc społeczna

1. Poprawa bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi - budowa i rozbudowa, zakup sprzętu z wyłączeniem ratownictwa medycznego.

2. Pomoc społeczna - budowa i rozbudowa obiektów: domy pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych.

3. Infrastruktura Sportowa i Rekreacyjna - zwiększenie dostępności dla mieszkańców

1. Euro boiska - roboty budowlane, np. orlik

2. Inna infrastruktura sportowa - pływalnie, lodowiska, stadiony, hale sportowe.

6. Turystyka i kultura - nie jest kategorią lizbońską:

1. Infrastruktury turystycznej: szlaki, wyciągi, przystanie wodne, kąpieliska wraz z infrastrukturą sanitarną, gastronomiczną,

2. Infrastruktura uzdrowiskowa - parki zdrowotne, promocja uzdrowisk.

7. Spójność wewnątrz regionalna

1. Rewitalizacja miast - odnowa miast,

2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych - występuje określony problem,

W przypadku pierwszych dwóch działań JST jest zobowiązana do przygotowania programu rewitalizacji wskazując w nim obszary, które wymagają rewitalizacji (odnowy). Program ten poddawany jest konsultacjom społecznym, w wyniku których załącznikiem do programu jest wykaz potencjalnych, planowanych do realizacji projektów. W przypadku ogłoszenia naboru wniosków przez instytucję zarządzającą programem do złożenia wniosku uprawnieni są wnioskodawcy, których projekty znalazły się w programie rewitalizacji. Program rewitalizacji uchwalony jest przez organ stanowiący JST.

3. Rewitalizacja i aktywizacja obszarów zmarginalizowanych gospodarczo - najbiedniejsze tereny,

Obszary marginalizowane gospodarczo zostały określone na etapie przygotowywania programu operacyjnego. Biorąc pod uwagę liczbę podmiotów gospodarczych funkcjonujących na danym obszarze oraz stopę bezrobocia. Na etapie ogłoszenia konkursu o środki mogą ubiegać się wnioskodawcy planujący realizację projektów na obszarze marginalizowanym wcześniej wyznaczonym.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka lata 2007-2013 - program o zasięgu ogólnokrajowym:

Cel ogólny:

1. Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa

Cele szczegółowe:

1. Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, np. nowe technologie,

2. Wzrost konkurencyjności polskiej nauki, np. uczelnie wyższe, laboratoria,

3. Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym - środki pomocy dla przedsiębiorców w oparciu o wprowadzone technologie na uczelniach,

4. Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym - wsparcie przedsiębiorców, którzy świadczą usługi które można sprzedać na rynku międzynarodowym.

5. Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy,

6. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce.

Instytucje Zarządzające - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR),

Instytucje Odpowiedzialne (pośrednictwo): Oś: 1 i 2 - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), Oś: 3, 4, 5 i 6 - Ministerstwo Gospodarki (MG), Oś: 7 i 8: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA)

1. Badanie i rozwój nowoczesnych technologii:

1. Wsparcie badań naukowych poprzez projekty badawcze zidentyfikowane z wykorzystanie metody forsaidu.

Metoda forsaidu - metoda badawcza, wypracowanie strategicznych badań dla kraju. Projekty systemowe wdrażane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

2. Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki - programy zachęcające kadrę naukową do prowadzenia badań. Doskonalenie kadr pracowników naukowo-badawczych, łącznie z możliwością zatrudnienia, wybitnych naukowców zagranicznych pełniących funkcję kierowników naukowych w polskich jednostkach naukowych.

3. Wsparcie projektów badawczo-rozwojowych na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe. Projekty rozwojowe i wsparcie ochrony własności przemysłowej.

4. Wsparcie projektów celowych - czyli takich projektów badawczych zlecanych przez przedsiębiorców, którzy w przypadku zakończenia sukcesu w ramach 4 osi priorytetowych na wdrażanie wyników tych badań w swoim podmiocie gospodarczym.

2. Infrastruktura strefy B+R (Badawczo-Rozwojowej)

1. Rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym,

2. Tworzenie wspólnej infrastruktury badawczej jednostki naukowych,

3. Tworzenie infrastruktury informatycznej nauki.

3. Kapitał dla innowacji:

1. Inicjowanie działalności innowacyjnej - składa się z dwóch etapów. Etap pierwszy to preinkubacja, drugi to wejście kapitałowe.

Preinkubacja - eksperci instytucji okołobiznesowych dokonują przeglądu wyboru, selekcji projektów dotyczących innowacyjnych przedsięwzięć.

Wejście kapitałowe - nowopowstałe przedsiębiorstwo - dofinansowanie max to 200 tyś. euro, poniżej 50% udziałów instytucji wspierającej spółkę. O środki w ramach tego działania aplikować mogą instytucje okołobiznesowe, instytucje wspierające powstanie innowacyjnych przedsiębiorstw.

2. Wsparcie funduszy kapitału podwyższonego ryzyka - instytucje, które mają taki instrument finansowych ubiegają się o wsparcie.

3. Tworzenie systemu ułatwiającego inwestowanie w MŚP (małe, średnie przedsiębiorstwa) - formy wsparcia zachęcającego istniejących przedsiębiorców do angażowania się w nowe przedsięwzięcia. Są to środki przeznaczone na współdziałanie miedzy istniejącymi przedsiębiorcami a potencjalnymi przedsiębiorcami. Środki mogą być przeznaczone na poszukiwanie takich inwestorów, powstanie nowych i rozwój istniejących inwestorów prywatnych, środki przeznaczone na wymianę doświadczeń w zakresie potencjalnych inwestycji.

4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia podniesienie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw poprzez wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań w przedsiębiorstwach.

1. Wsparcie wdrożeń wniosków prac B+R - przedsiębiorca może realizować projekt do 50 mln euro. Wartość wsparcia 35 mln euro, dofinansowanie może objąć rezultaty powstałe wyłącznie w wyniku projektów realizowanych w ramach działania 4 osi 1 (wsparcie projektów celowych do momentu stworzenia prototypu).

2. Inwestycje związane z działalnością B+R w przedsiębiorstwach - wsparcie podjęcia lub rozwoju działalności B+R, wsparcie w zakresie opracowania wzoru przemysłowego lub użytkowego.

3. Kredyt technologiczny - to środki przeznaczone na wdrażanie nowych technologii w podmiocie gospodarczym z możliwością częściowego umorzenia lub udzielenia. Udzielane jest na warunkach rynkowych z przeznaczeniem na finansowanie inwestycji polegającej na wdrożeniu nowej technologii zarówno własnej jak i nabytej oraz uruchomienia produkcji nowych wyrobów lub modernizacji wyrobów produkowanych dotychczas. Udzielane przez bank gospodarstwa krajowego z możliwością umorzenia do 50%.

Premia technologiczna to umorzenie części kredytu do wysokości 50% i nie więcej niż milion euro, udzielonego przez bank komercyjny, który ma podpisaną umowę z bankiem gospodarstwa krajowego. W wyniku podjętej decyzji o umorzeniu kredytu poprzez bank komercyjny BGK pokrywa tą część środków, które były przedmiotem umorzenia.

4. Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym - kryterium nowości. Rozwiązanie będące przedmiotem inwestycji są stosowane w Polsce nie dłużej niż trzy lata. Wartość wydatków kwalifikowanych minimum 2 mln euro, max 50 mln euro.

5. Wsparcie innowacji o dużym znaczeniu dla gospodarki

5. Dyfuzja innowacji

1. Wsparcie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponad regionalnym - to wsparcie na rzecz grupy przedsiębiorców (konsorcja), klastrów innowacyjnych, łańcuchów produkcyjnych czyli jeden podmiot który ma kooperatorów czyli wszystkich przedsiębiorców, sieci technologicznych, spółdzielnie produkcyjne, rzemieślnicze środki na zakup wartości niematerialnych, prawnych do obiektów szkoleniowych centrów badawczo naukowych zakup infrastruktury badawczej organizacja szkoleń warsztatów konferencji. Premiowani ci którzy chcą ze sobą współpracować.

2. Wsparcie instytucji otoczenia biznesu świadczących usługi proinwestycyjne oraz ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym - nawiązywanie współpracy pomiędzy instytucjami. Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu Krajowego Systemu Innowacji (KSI) środki przeznaczone na współpracę, wymiana doświadczeń, promocja sieci. Uczestnictwo w międzynarodowych sieciach instytucji otoczenia biznesu.

3. Wsparcie ośrodków innowacyjnych - adresowane do instytucji otoczenie biznesu do instytucji zarządzających. Środki mogą być przeznaczone na opracowanie strategii, a po opracowaniu strategii na realizację zadań, które zostały opracowane. Budowa i rozbudowa obiektów w których te ośrodki funkcjonują wraz z zakupem specjalistycznego wyposażenia. Wspieranie będą kompleksowe projekty obejmujące:

• Doradztwo oraz promocje,

• Inwestycje

Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu wysoko wyspecjalizowanych.

4. Zarządzanie własnością intelektualną - środki przeznaczone dla przedsiębiorców na pokrycie kosztów, część kosztów na pokrycie usług związanych z patentem, na upowszechnienie wiedzy: szkolenia uświadamiające co do zagrożeń nie opatentowania myśli technologicznej o wsparcie ubiegają się przedsiębiorcy jak i instytucje około biznesowe.

6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym:

1. Paszport dla eksportu - dla firm które chcą wejść na rynki zagraniczne przeznaczone na MŚP które w ostatnim roku obrotowym posiadają udział eksportu z całkowitej wartości sprzedaży nie większy niż:

• 30% dla mikro przedsiębiorców,

• 25% dla małych przedsiębiorców,

• 20% dla średnich przedsiębiorców.

Wsparcie na doradztwo celu strategii eksportowej i na tą część otrzymuje 100% dotacji. Przedsiębiorca na początku zgłasza formularz wyrażający chęć wzięcia udziału w projekcie. Analiza potencjału przedsiębiorca może skorzystać ze wsparcia( musi wybrać minimum 3):

• Indywidualne badania i eksport

• Promocja

• Wyszukiwanie i dobór partnerów na rynku docelowym,

• Uzyskanie certyfikatów wyrobów

Może otrzymać dotację do 150 tyś. zł

2. Rozwój sieci centrów obsługi inwestorów oraz powstawanie nowych terenów inwestycyjnych. Komórki funkcjonujące w instytucjach okołobiznesowych, które zajmują się obsługa inwestorów. Środki przeznaczone są na pokrycie kosztów funkcji centrów obsługi inwestorów.

Centra obsługi inwestorów - są to komórki organizacyjne kompleksowo obsługujące inwestora, świadczące usługi bezpłatne na rzecz inwestorów. Centra te muszą wykazać się efektami swojej pracy.

Pokrycie kosztów działań studyjno koncepcyjnych w zakresie przygotowania terenów innowacyjnych o powierzchni powyżej 60 ha.

3. Promocja walorów turystycznych Polski - projekt systemowy realizowany przez polską organizację turystyczną. Badania marketingowe, badania rzędu turystycznego, badania opiniodawcze o Polsce, tworzenie planów i strategii turystycznych, szeroka promocja turystyki w różnych formach.

4. Inwestycje, produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym - kompleksowe projekty ponadregionalne obejmujące inwestycje infrastrukturze turystycznej tj.: szlaki, przygotowanie kompleksowej oferty turystycznej, oznakowanie informacyjne. Co najmniej dwa województwa muszą uczestniczyć bo inaczej nie ma miejsc w PO IG.

5. Rozwój systemów wsparcia polskiej gospodarki na rynku międzynarodowym - serwisy internetowe, działania szkoleniowo doradcze dla firm korzystających z internetu, działania promocyjne dla inwestorów korzystających z internetu, kampanie promocyjne w mediach zagranicznych. Instytucje okołobiznesowe mogą się o to ubiegać.

7. Budowa elektronicznej administracji - środki przeznaczone na:

• budowę platformy elektronicznej usług publicznych np. zabezpieczenie społeczne zamówienia publiczne rejestry sądowe,

• budowa infrastruktury teleinformatycznej dla jednostek samorządu terytorialnego,

• działania mające na celu synchronizowanie działań administracji publicznej na szczeblu centralnym i regionalnym.

8. E-gospodarka:

1. Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej - ubiegać się mogą mikro, mali i średni przedsiębiorcy którzy planują prowadzić działalność gospodarczą w oparciu o sprzedaż usług elektronicznych

2. Wsparcie wdrożenia elektronicznego biznesu typu be-to-be.

Te dwa działania mają poprawić jakość działania podmiotu.

3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu.

4. Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili. środki na podpięcie końcowych użytkowników do sieci.

Program operacyjny infrastruktura i środowisko - środki przeznaczone są na:

• projekty w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej,

• gospodarka odpadami,

• infrastruktura komunikacyjna,

• infrastruktura energetyczna i bezpieczeństwo energetyczne czyli środki na inwestycje uniezależnieniu się od jednego dostawcy,

• środki dla przedsiębiorców na inwestycje dostosowane do wymogów środowiska,

• zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska,

• ochrona przyrody i wzbudzenie postaw ekologicznych,

• projekty z dziedziny kultury i dziedzictwa narodowego,

• ochrona zdrowia,

• szkolnictwo wyższe.

Cele Polityki Strukturalnej
2000-2006	2007-2013
Cel 1. Wsparcie dla regionów najuboższych - mierzy się tu PKB na 1 mieszkańca. Jeżeli PKB na mieszkańca w regionie nie przekracza 75% średniego unijnego PKB to taki region jest kwalifikowany do tego celu. Regiony, które spełniły wymóg celu pierwszego zostały objęte wszystkimi 4 funduszami strukturalnymi. W Polsce wszystkie województwa zostały objęte. Najuboższe województwa to: Podkarpackie, Lubelskie, Podlaskie, Wielkopolskie, Świętokrzyskie. NUTS - jednostka statystyczna według której podzielono całą wspólnotę na określone regiony. Wyróżniamy: NUTS 1 - kraj, NUTS 2 - region = województwo. Cel 2. Wsparcie dla regionów w których występują problemy natury strukturalnej -w ramach tego celu wyróżniamy: Upadające gałęzie przemysłu - EFS, EFRR, Regiony uzależnione od rybołówstwa - EFS, FIWR, Regiony uzależnione od rolnictwa - EFS, EFOiGR. Cel 3. Wsparcie dla regionów w których występują problemy z systemem kształcenia i zatrudnienia - niedostosowany system kształcenia do potrzeb pracy, przekwalifikowanie, zmiany systemu kształcenia - EFS. Nie można łączyć celów, dany region może być objęty tylko jednym celem, np. podkarpacie korzysta z celu 1.	Cel 1. Konwergencja - zmieniono nazwę, wsparcie regionów najbiedniejszych, warunki pozostają takie same. Finansowane ze wszystkich 4 funduszy. Cel 2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie - powstał z połączenia celu 2 i 3 z poprzedniej perspektywy finansowej. Cel 3. Europejska Wspólnota Terytorialna - inicjatywę INTERREG podniesiono do rangi celu. Region może być objęty 2 celami. Regiony przypisane do celu 1 nie można być objęty celem 2, ale może być przypisany do celu 3 ( nie można łączyć celów 1 i 2).
Fundusze Strukturalne
2000-2006	2007-2013
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - EFRR, Europejski Fundusz Społeczny - EFS Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - EFOiGR, Finansowy Instrument Rozwoju Rybołówstwa - FIRR	Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - EFRR, Europejski Fundusz Społeczny - EFS, Zlikwidowano i włączono do wspólnej polityki rolnej: EFOiGR, FIRR.
Zmiany w finansowaniu
2000-2006	2007-2013
Maksymalny poziom współfinansowania ze środków Funduszy Strukturalnych: 75% Maksymalny poziom współfinansowania ze środków Funduszu Spójności: 85% Okres wydatkowania środków Funduszy Strukturalnych: zasada N+2 Okres wydatkowania środków Funduszu Spójności: zasada N+3 Wielofunduszowość	Maksymalny poziom współfinansowania ze środków Funduszy Strukturalnych: 85% Maksymalny poziom współfinansowania ze środków Funduszu Spójności: 85% Okres wydatkowania środków z wszystkich funduszy: zassana N+3 dla lat 2007-2010 zasada N+2 dla lat 2011-2013 Jeden program, jeden fundusz, zasada cross-financing
Dokumenty
2000-2006	2007-2013
Narodowy Plan Rozwoju, Podstawy Wsparcia Wspólnoty Program Operacyjny - uzupełnienie programów.	Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Spójności, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienie, Program Operacyjny - szczegółowe opisy priorytetów programów(SZOP).
Programy Operacyjne
2000-2006	2007-2013
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Transport Program Operacyjny Pomoc Techniczna (POPT) Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb	PO Kapitał Ludzki (PO KL) PO Innowacyjna Gospodarka (PO IG)  PO Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ)  PO Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW)  PO Pomoc Techniczna (PO PT)  PO Europejska Współpraca Terytorialna (PO EWT)  16 Regionalnych Programów Operacyjnych (ROP) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) PO Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY)

16

---