Cyganeria Młodopolska

Okres modernizmu charakteryzował się specyficzną atmosferą obyczajową i kulturową szczególnie w środowisku artystów. Prowadzili oni specyficzny i dziwny tryb życia. Wielbiono ich i naśladowano lub odrzucano i tępiono. Środowisko modernizmu to cyganeria artystyczna. Bohem (fr.boheme). Pierwszy raz to określenie pojawiło się w książce Murger"a gdzie charakteryzował środowisko artystów Montmart"u. W przenośni określenie to oznacza człowieka pędzącego życie włóczęgi, który nie troszczy się o jutro, żyje dniem dzisiejszym czerpiąc z niego radość, nie ma stałego miejsca zamieszkania bo wciąż pchany jest na przód. Nie ulega konwenansom, celowo szokuje innych. Lekceważy konwencje artystyczne. Cyganeria agresywnie odnosiła się do norm wartościowania i postępowania. Podkreślali swą inność (styl bycia, język, strój). Kwestionowali reguły społeczne. W Polsce była to głównie młodzież krakowska. Konflikt z filistrami. Pisał o tym Jan August Kisielewski. Wtedy działał też Tadeusz Boy-Żeleński. Zafascynowany cyganerią. Wywodził się ze statycznej rodziny. Staranne wykształcenie i zawód lekarza. Łączył swą działalność lekarską z literacką. Traktował ją jako margines życia. Twórczość o charakterze satyrycznym. Twórca kabaretu "Zielony Balonik" w Jamie Michalikowej. Tłumacz literatury francuskiej - "Tristan i Izolda". Napisał tom wspomnień: "Znaszli ten kraj" (ukazał sytuację obyczajowo-społeczną w Krakowie). Dużo poświęcił miejsca Przybyszewskiemu - "Kuźnia intelektu". Życie towarzyskie w kawiarniach. Tematami całonocnych rozmów były wydarzenia artystyczne i polityczne. Panował w kawiarniach tych inny rytm życia i bycia. Życie bohemy zaczynało się o zmierzchu, a kończyło nad ranem. Nosili, często dziurawe, peleryny. Był to symbol dekadenta. Prowokacje wobec filistrów. Stylizacja na odmienność obyczajową. Za pobyt w kawiarni płacili malując ściany. Uważali się za osoby nieprzeciętne, wybitne, indywidualne, wielkich ponad wszystko.

Stanisław Przybyszewski

Prowadził ekscentryczny tryb życia. Lubował się w kształtowaniu samego życia. Nazywano go szatanem, księciem ciemności. Jego uczniowie byli potępieńcami. Posiadał wpływ osobisty i literacki. Ze swoją kochanką Martą miał pięcioro dzieci, byli biedni. Bardzo go kochała. Odwzajemniał to uczucie, ale jej pospolitość nudziła go. Poznał Dagnę Jael, muzę artystów, zakochał się ze wzajemnością. Marta Felder popełniła dlatego samobójstwo. Podejrzano go o morderstwo, ale został uniewinniony kilka lat później. Dagna została zabita przez kochanka. Stał się alkoholikiem by ukoić ból. Alkohol łączył z muzyką.

---