Po okresie kultu techniki i wynalazków przyszedł czas powrotu medycyny ludowej, metod leczenia i terapii wypracowanych przez setki lat. Zniszczenie starych europejskich kultur rolniczych w XX w. sprawiło, że dla wielu umiejętności znanych jeszcze dobrze naszym przodkom uległo zaprzepaszczeniu. Ten kataklizm, który kulturom ludowym przyniosła nowoczesność ominął (przynajmniej częściowo) znaczne połacie Azji. Jest to jedna z przyczyn pojawienia się w Europie i krajach genetycznie z nią związanych koncepcji i metod, które rozwijały się pierwotnie na tym terenie. Podręczniki ajurwedy, czy medycyny chińskiej, joga i techniki medytacyjne Zen są przyjmowane również w naszym kraju mimo tu i ówdzie wyrażanych zrozumiałych w tej sytuacji obaw.

Sanskryckie słowo mudra (pieczęć, znak, gest) oznacza symboliczne ułożenie dłoni i palców używane szeroko w różnych ceremoniach, tańcu oraz w rzeźbie, malarstwie i w recytacjach w Indiach i w innych krajach na dalekim wschodzie. Na przykład w sztuce pozycja rąk przedstawionej postaci może symbolizować stan ducha przedstawianej postaci bądź oznaczać ważny epizod z jej życia. W ikonografii Buddy gesty rąk oznaczają często epizody z jego życia oraz typowe postawy. Mudry są obecne w całym klasycznym tańcu indyjskim. Jednak szczególną rolę pełnią w dramatach tanecznych z wybrzeża Malabaru. W połączeniu ze śpiewem tworzą komentarz do przedstawianych scen.

Zgodnie z dawnymi poglądami sekret naszego zdrowia mamy w naszych rękach. W starożytnej ayurveda palce są traktowane jako punkty koncentracji życiowej energii, których działanie przenika zarówno kosmos jak i ciało ludzkie. Dzięki odpowiedniemu ułożeniu palców powstaje układ, który znajduje oddźwięk zarówno w naszym ciele jak i umyśle. Każdy z palców reprezentuje jeden z rodzajów energii, podstawowych pięciu elementów, które zwykle wydziela się jako: ogień (słońce), powietrze (wiatr), niebo (pustka), ziemia, woda. Odpowiednie łączenie palców powoduje powstawanie różnych quasi energetycznych, które w różny sposób wpływają na nasz organizm. Energia, o której mowa działa w układzie, w którym ciało i umysł stanowią jedno, zatem stany naszego umysły mają wpływ na nasz organizm i odwrotnie. Mudry są już u nas znane. Stosowane w niewielkim wyborze są wsparciem dla wielu ludzi z problemami zdrowotnymi.   

Stosowanie mudr, podobnie jak joga, nie wymaga zmiany poglądów, religii itd. Jednak nie pozostaje bez wpływu na naszą mentalność. Uczy, że cywilizacja nowoczesna nie jest światem ostatecznym i że daleko nam jeszcze do końca historii.

Spis mudr:

Skóra

• Lotos

• Jedwab

• Wodospad

Stawy

• Krowia

• Wiatr

• Łodyga

Płuca

• Muszla

• Podnosząca

• Flet Meitrei

• Morze

Oczy

• Życie

Słuch

• Niebo

• Bambus

Mózg

• Mądrość

• Czapka Buddy

Umysł

• Wiedza

• Dzwon

Serce

• Ratująca

• Świątynia Smoka

• Żółw

Układ nerwowy

• Energia

• Drzewo

• Cedr

Przemiana materii

• Kosmos

• Czara

• Ryż

• Woda

Stan psychiczny

• Ziemia

• Schody Niebiańskiej Świątyni

• Ząb Smoka

• Łańcuch

Skóra Lotos Jedwab Wodospad

Hasu - Lotos

Sposób wykonania:
Splatamy małe i serdeczne palce rąk. Kciuki, wskazujące i środkowe są wyprostowane i stykają się ze sobą.

Zastosowanie:
Hasu to mudra, która leczy schorzenia narządów rodnych u kobiet. Również schorzeń macicy. Pomaga też w zwalczaniu bólu podczas miesiączki.

Uwagi:
Przy leczeniu chorób przewlekłych stosować 2 razy dziennie 30-40 min. W przypadku wystąpienia bólu trzymać tak długo aż ból ustanie.

Kinu - Jedwab

Sposób wykonania:
Splatamy palce razem. Następnie kciuki, zetknięte razem, odginamy w bok. To samo robimy z małymi palcami.

Zastosowanie:
Wykonywanie tej mudry zalecane jest przy chorobach skóry. Ten układ palcy pozwala też leczyć choroby weneryczne.

Uwagi:
W stanach zapalnych leczenie polega na trzymaniu mudry 2-3 razy dziennie przez 30-40 min.

Taki - Wodospad

Sposób wykonania:
Zgięte palce (serdeczne i środkowe) splatamy razem. Palce wskazujące i małe są wyprostowane stykają się ze sobą końcówkami. Kciuki stykają się krawędziami.

Zastosowanie:
Ten układ palcy zalecany jest w przypadkach krwotoków, skaleczeń i innych uszkodzeń narządów krwionośnych. Pomaga zatamować krwawienie i przyśpiesza proces gojenia.

Uwagi:
W przypadku zranienia, mudrę należy trzymać aż do ustania krwawienia. W procesie gojenia wystarczy trzymać mudrę raz dziennie przez 40 min.

Stawy Krowia Wiatr Łodyga

Ushi - Krowia

Sposób wykonania:
Wszystkie palce stykają się końcówkami. Palce prawej ręki najlepiej zgiąć w taki sposób: mały i środkowy są wyprostowane, a serdeczny i wskazujący lekko ugięte i do nich dołączamy lewą rękę. Prawy mały z lewym serdecznym, prawy serdeczny z lewym małym, prawy środkowy z lewym wskazującym, prawy wskazujący z lewym środkowym, kciuki są wolne.

Zastosowanie I:
Schorzenia stawów, ścięgien i mięśni. Mudra pozwala wyleczyć choroby kolan i łokci i innych kontuzji.

Zastosowanie II:
Leczenie nerwobóli, szczególnie zapalenia korzonków.

Uwagi:
Mudrę stosować w każdym wolnym czasie 30-60 min.

Fu - Wiatr

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Wskazujący palec opieramy o podstawę kciuka. Kciuk kładziemy na środkowej kości wskazującego palca.

Zastosowanie:
Pozwala złagodzić bóle reumatyczne. Przy systematycznym stosowaniu może nawet spowodować cofnięcie się objawów drżenia rąk i głowy.

Uwagi:
W przypadku silnego bólu staramy się utrzymać mudrę, aż do całkowitego ustąpienia bólu. Przy leczeniu systematycznym trzymać mudrę 2-3 razy dziennie 30-40 min.

Kei - Łodyga

Sposób wykonania:
Końcówki kciuków złączamy razem. Prawy wskazujący styka się końcówką z lewym małym. Trzy pozostałe palce prawej ręki obejmują trzy palce lewej ręki.

Zastosowanie:
Mudrę tę wykonujemy przy zwichnięciu lub złamaniu kości. Działa ona zarówno przeciwbólowo w chwili złamania kości, jak i później przy leczeniu już nastawionej kończyny. Przyśpiesza ona odbudowe uszkodzonej kości.

Uwagi:
W momencie wypadku, trzymać aż do przybycia lekarza, który nastawi kości. Później podczas leczenia 2-3 razy dziennie 30-40 min.

Płuca Muszla Podnosząca Flet Meitrei Morze

Kai - Muszla

Sposób wykonania:
Prawymi palcami (oprócz kciuka) obejmujemy lewy kciuk. Nakładamy lewe palce na prawe palce. Prawy kciuk styka się końcówką z lewym środkowym.

Zastosowanie:
Mudra zalecana przy schorzeniach gardła i krtani. Leczy choroby strun głosowych i poprawia siłę głosu.

Uwagi:
W stanach bólowych trzymać 2-3 razy dziennie 30-40 min. W celu zwiększenia siły głosu wystarczy codziennie 20 min.

Hiro - Podnosząca

Sposób wykonania:
Splatamy palce dwóch rąk na przemian (jak nam wygodniej), tak by wskazujący był na górze i stykał się końcówką z kciukiem. Drugi kciuk wystaje do przodu.

Zastosowanie I:
Mudra, która jest niezastąpiona podczas przeziębień i zapaleń górnych dróg oddechowych. Pozwala wyleczyć katar i kaszel. Działa przeciwgorączkowo.

Zastosowanie II:
Mudra Hiro pozwala też walczyć z nadwagą.

Uwagi:
Mudrę należy trzymać 30-40 min leżąc i będąc ciepło owiniętym najlepiej wieczorem przed zaśnięciem. W przypadku nadwagi uważać, gdyż zbyt częste trzymanie powoduje odwodnienie.

Chiki Meitrei - Flet Meitrei

Sposób wykonania:
Kciuki stykają się końcówkami. Prawy wskazujący jest pod lewym wskazującym. Lewy wskazujący opiera się środkiem palca o knuć prawego wskazującego. Prawy środkowy znajduje się na wierzchu. Lewy środkowy opiera się o środek prawego serdecznego i paznokieć jest pod prawym małym. Prawy serdeczny opiera się 2/3 długości palca o knuć lewego serdecznego. Prawy mały opiera się o paznokcie lewych środkowego i serdecznego oraz styka się z małym.

Zastosowanie:
Ten układ palców ma zbawienny wpływ na nasze płuca i oskrzela. Mudrę tę leczy się przewlekłe zmiany w tych narządach. Pozwala też zwiększyć objętość naszych płuc.

Uwagi:
Ponieważ mudra ta leczy schorzenia przewlekłe w związku z tym efekty też przychodzą po kilkudziesięciu, a nawet kilkuset powtórzeniach. Na szczęście możemy ją trzymać tak długo jak czas nam na to pozwala. Nie ma bowiem niebezpieczeństwa przedawkowania. Najlepiej, kiedy leżymy w spokoju i nie krócej niż 30 min.

Kai - Morze

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Kciuk styka się z małym palcem końcówkami. Serdeczny opieramy o podstawę kciuka. Wskazujący i środkowy są wyprostowane.

Zastosowanie:
Stosować należy tę mudrę jak tylko pojawią się pierwsze objawy kaszlu. Ma ona na celu leczenie zapalenia oskrzeli i płuc, a także górnych dróg oddechowych.

Uwagi:
Trzymać 2-3 razy dziennie po 30 min, aż do ustąpienia objawów kaszlu.

Oczy Życie

Sei - Życie

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Serdeczny i mały stykają się końcówkami z kciukiem. Reszta palców wyprostowana.

Zastosowanie:
Mudra pozwala leczyć choroby oczu i poprawić wzrok. Systematycznie trzymanie Sei jest wstanie poprawić stan prawie każdego uszkodzenia oka.

Uwagi:
O ile nie występują ostre stany zapalne wystarczy stosować mudrę jeden raz dziennie przez 30-40 min.

Słuch Niebo Bambus

Ten - Niebo

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Palec środkowy opieramy o podstawę kciuka. Kciuk opieramy na środkowej kości palca środkowego.

Zastosowanie:
Układając palce w ten sposób wpływamy zbawczo na nasz słuch i poprawiamy zdrowie naszych uszu.

Uwagi:
Dla poprawy słuchu wystarczy trzymać mudrę 1 raz dziennie 30-40 min. W przypadku chorób przewlekłych 2-3 razy dziennie 30-40 min.

Chiku - Bambus

Sposób wykonania:
Prawy mały styka się końcówką z lewym małym. Prawy serdeczny i środkowy stykają się końcówkami z prawym kciukiem. Lewy serdeczny i środkowy stykają się końcówkami z lewym kciukiem. Prawe palce przechodzą pod lewymi i przeplatają się z nimi tworząc dwa kółka. Prawy wskazujący styka się końcówką z lewym wskazującym.

Zastosowanie:
Mudra przydatna na leczenie ucha wewnętrznego. Wpływa też ona na zaburzenia równowagi i pracy bębenka.

Uwagi:
Stojąc z zamkniętymi oczami trzymać palce złączone przez 20-30 min. Mudrę powtarzać jak najczęściej nie więcej jednak niż 4-5 razy dziennie.

Mózg Mądrość Czapka Buddy

Tetsu - Mądrość

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Palec serdeczny zginamy, a na niego kładziemy kciuk.

Zastosowanie:
Mudra, która ma zbawienny wpływ na naczynia wewnątrz mózgowe. Leczy miażdżycę tych naczyń i reguluje zaburzenia krążenia.

Uwagi:
Stosować jeden raz dziennie 20-40 min.

Bo Butsu - Czapka Buddy

Sposób wykonania:
Palce (wskazujący, serdeczny i mały) stykają się końcówkami tak, aby tworzyły linię prostą. Place środkowe też się stykają końcówkami, ale są wyprostowane (tworzą wystający trójkąt). Kciuki stykają się krawędziami.

Zastosowanie:
Leczy migreny i bóle głowy. Wskazane trzymać tą mudrę przy nadciśnieniu tętniczych wewnątrz mózgowych.

Uwagi:
Przy wystąpieniu bólu trzymać, aż do ustania objawów. Zapobiegawczo najlepiej codziennie 30-40 min.

Umysł Wiedza Dzwon

Chi - Wiedza

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Wskazujący styka się końcówką z kciukiem. Reszta palców lekko ugięta.

Zastosowanie:
Ta najbardziej znana mudra poza swoim wpływem na poprawę umysłu, ma zastosowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Reguluje też procesy związane z bezsennością lub przeciwnie - z nadmierną sennością.

Uwagi:
Tę mudrę warto trzymać jak tylko pozwala na to czas. Jednak w przypadku senności najlepiej tuż przed snem 30-40 min.

Rei - Dzwon

Sposób wykonania:
Splatamy palce w taki sposób: prawy wskazujący na lewy wskazujący i prawy mały na lewy mały. Lewy środkowy na prawy środkowy i lewy serdeczny na prawy serdeczny. Kciuki są wolne.

Zastosowanie:
Mudra, która poprawia pamięć i skutecznie walczy ze sklerozą.

Uwagi:
Najlepiej usiąść spokojnie przy dobrej muzyce i przytrzymać ten układ palców przez 30-60 min.

Serce Ratująca Świątynia Smoka Żółw

Kyu - Ratująca

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Wskazujący opiera się o podstawę kciuka. Środkowy i serdeczny stykają się końcówkami z kciukiem.

Zastosowanie:
Niezastąpiona mudra w przypadku bólów serca, kołatania serca i co najważniejsze w stanach przedzawałowych.

Uwagi:
Palce złożyć bezzwłocznie po występowaniu bólu i trzymać, aż do jego całkowitego ustąpienia.

Tatsu Dera - Świątynia Smoka

Sposób wykonania:
Prawy mały styka się końcówką z lewym małym. Prawy serdeczny styka się końcówką z lewym serdecznym. Prawy środkowy styka się środkową kością ze środkową kością lewego środkowego. Prawy wskazujący styka się końcówką z lewym wskazującym. Prawy kciuk styka się bokiem z bokiem lewego kciuka.

Zastosowanie:
Choroby niedokrwistości serca, uczucie dyskomfortu i zaburzenia rytmu pracy mięśnia sercowego.

Uwagi:
Składamy palce i trzymamy przez cały czas występowania objawów.

Kame - Żółw

Sposób wykonania:
Palce splatamy jak nam wygodnie. Kciuki stykają się końcówkami.

Zastosowanie:
Zaburzenia układu krążenia i czasowe osłabienia. Mudrę stosować przy przemęczeniu i przeforsowaniu organizmu.

Uwagi:
Najlepiej w cichym i spokojnym miejscu trzymając przez 30-60 min.

Układ nerwowy Energia Drzewo Cedr

Ikioi - Energia

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Palce środkowy i serdeczny dotykają końcówkami kciuka. Dwa pozostałe palce są lekko wyprostowane.

Zastosowanie I:
Podstawowym zadaniem tej mudry jest działanie przeciwbólowe. Pozwala też wydalić z organizmu substancje szkodliwe.

Zastosowanie II:
Ikioi pomaga również przy schorzeniach kręgosłupa i układu moczowego.

Uwagi:
Mudrę należy trzymać aż do ustąpienia bólu lub wydalenia sybstancji szkodliwych. W przypadku schorzeń kręgosłupa lub układu moczowego najlepiej stosować profilaktycznie 1 raz dziennie 30-40 min.

Moku - Drzewo

Sposób wykonania:
Kciuk lewej ręki zginamy tak by przylegał do spodu dłoni. Zginamy palec wskazujący tak by dotykał kciuka. Następnie palcami prawej ręki (środkowym, serdecznym i małym) obejmujemy palec wskazujący lewej ręki. Kciuk prawej ręki kładziemy na wierzchu lewej ręki. Palec wskazujący prawej ręki i pozostałe palce lewej ręki (środkowym, serdecznym i małym) są wyprostowane.

Zastosowanie:
Moku to układ palców, który leczy choroby układu nerwowego. Można stosować przy bólach i uszkodzeniach rdzenia kręgowego.

Uwagi:
W stanach bólowych trzymać aż do ustania bólu. W stanach przewlekłych stosować 2-3 razy dziennie 20-30 min.

Sugi - Cedr

Sposób wykonania:
Kładziemy prawą dłoń na lewej. Wplatamy palce jedną w drugą i skręcamy dłonie o 90 stopni, tak aby kciuki styka się ze sobą końcówkami palców.

Zastosowanie:
Mudra leczy zapalenie i choroby węzłów chłonnych.

Uwagi:
W przypadku bólu trzymać 30-40 min.

Przemiana materii Kosmos Czara Ryż Woda

Uchu - Kosmos

Sposób wykonania:
Kładziemy wewnętrznymi stronami palce prawej ręki: serdeczny i środkowy na palcach lewej ręki (serdecznym i środkowym). Mały lewej ręki kładziemy na serdecznym i środkowym prawej ręki, a na nim kładziemy wskazujący i mały prawej ręki. Wskazujący prawej ręki styka końcówką z kciukiem i wskazującym lewej ręki.

Zastosowanie I:
Mudrę tę należy stosować przy zaburzeniach przemiany materii. Reguluje procesy trawienne.

Zastosowanie II:
Mudra Uchu pomaga też w regeneracji sił witalnych i przy spadku odporności organizmu.

Uwagi:
Przy zaburzeniach przemiany materii mudrę stosować aż do ustania objawów. W celu regeneracji położyć się w spokojnym miejscu i trzymać mudrę przez 30-40 min.

Wan - Czara

Sposób wykonania:
Kładziemy jedną dłoń na drugiej tworząc czarę.

Zastosowanie:
Polepsza procesy trawienia i usuwa stany zastoinowe układu trawiennego i wydalniczego.

Uwagi:
Mudrę należy stosować aż do całkowitego odblokowania organizmu.

Bei - Ryż

Sposób wykonania:
Złączamy dłonie razem. Następnie podwijamy palce wskazujące tak, aby stykały się ze sobą częściami zewnętrznymi. Mudra ma wygląd ziarenka ryżu.

Zastosowanie:
Ten układ palców zalecany jest przy leczeniu narządów wewnętrznych ze szczególnym uwzględnieniem żołądka i trzustki. Systematyczne stosowanie ma zbawienny wpływ na cały układ trawienny.

Uwagi:
Stosować systematycznie 1-2 razy dziennie przez 30-40 min.

Sui - Woda

Sposób wykonania:
Prawą rękę zwijamy w znak "victory", a lewą ręką obejmuję prawą tak, aby wskazujący lewej ręki dotykał środkowego prawej a środkowy lewej ręki dotykał wskazującego prawej.

Zastosowanie:
Mudra, która pomaga w leczeniu narządów wewnętrznych (wątroba, trzustka, żołądek). Działa również skutecznie na zaburzenia spowodowane kolkami lub wzdęciami.

Uwagi:
Systematycznie trzymanie tego układu palców raz dziennie przez około 60 min z zupełności wystarczy. W stanach ostrzejszych zwiększyć liczbę do 2, a nawet 3 razy dziennie.

Stan psychiczny Ziemia Schody Niebiańskiej Świątyni Ząb smoka Łańcuch

Do - Ziemia

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Serdeczny styka się końcówką z kciukiem. Reszta palców wyprostowana.

Zastosowanie:
Mudra ta poprawia stan psychofizyczny. Usuwa stres i podnosi pozytywne widzenie swojej osobowości. Ten układ polecany jest dla ludzi o małej samoocenie, braku odwagi.

Uwagi:
Mudrę tę można trzymać w każdych warunkach przez dowolny czas. Najlepiej jednak nie krócej niż 20 min.

Kai Ten Ji - Schody Niebiańskiej Świątyni

Sposób wykonania:
Kładziemy końcówki palców jeden na drugi zaczynając od lewego kciuka, tworząc schody. Małe palce zostają wolne.

Zastosowanie:
Kai Ten Ji ma zastosowanie w stanach depresyjnych i zaburzeń spowodowany lękami. Poprawia nastrój i uczy pozytywnego patrzenia na życie.

Uwagi:
Podobnie jak poprzednia mudra, te również można trzymać w każdych warunkach i dowolny czas. Pamiętać jednak należy, że im większe depresje tym częściej i dłużej powinniśmy używać mudry.

Tatsu Shi - Ząb Smoka

Sposób wykonania:
Wykonujemy na dwie ręce jednocześnie. Kciuk przykładamy do krawędzi dłoni. Wskazujący wyprostowany. Środkowy, serdeczny i mały zgięte w pierwszych stawach.

Zastosowanie:
Tatsu Shi zalecane jest w stanach emocjonalnych niestałości i rozterkach uczuciowych. Pomocna też mudra ta jest w leczeniu zaburzeń koordynacji ruchowej.

Uwagi:
Stosować mudrę w stanach rozterki aż do uczucia spokoju i stabilności. Najlepiej w spokojnym miejscu przez 30-40 min.

Sa - Łańcuch

Sposób wykonania:
Lewy kciuk kładziemy na dolnej kości lewego środkowego. Lewy wskazujący styka się końcówką z prawym wskazującym. Prawy kciuk styka się z dolnym zgięciem lewego serdecznego. Lewy środkowy i serdeczny kładziemy pod prawy środkowy i serdeczny (stykają się prawe palce środkową i górną kością z lewymi palcami dolną i środkową kością). Lewy mały styka się końcówką z prawym małym.

Zastosowanie:
Sa to mudra, która ma szczególny wpływ na leczenie uzależnień od środków odurzających. Ma też wpływ na odtruwanie organizmu.

Uwagi:
Mudrę należy trzymać przez cały czas trwania głodu (tytoniowego, narkotycznego) nie dłużej jednak niż 60 min. jednorazowo. Można jednak po krótkim odpoczynku powtórzyć zabieg, aż do ustania głodu.

Spis schorzeń

Arytmia	Tatsu Dera (Świątynia Smoka)
Atak serca	Kyu (Ratująca)
Bezsenność	Chi (Wiedza)
Bóle korzonkowe	Ushi (Krowia)
Bóle reumatyczne	Ushi (Krowia)
Bóle serca	Kyu (Ratująca)
Choroby kobiece	Hasu (Lotos)
Choroby oczu	Sei (Życie)
Choroby oskrzeli i płuc	Kai (Morze)

Choroby płuc	Chiki Meitrei (Flet Meitrei)
Choroby skóry		Kinu (Jedwab)
Choroby ucha wewnętrznego		Chiku (Bambus)
Choroby weneryczne		Kinu (Jedwab)
Choroby żołądka i trzustki		Bei (Ryż)
Depresja		Kai Ten Ji (Schody Niebiańskiej Świątyni)
Drżenie rąk, szyi, głowy		Fu (Wiatr)
Emocjonalna niestabilność		Tatsu Shi (Ząb Smoka)

Gorączka	Hiro (Podnosząca)
Kaszel	Hiro (Podnosząca)
Katar	Hiro (Podnosząca)
Kolki	Sui (Woda)
Kołatanie serca	Kyu (Ratująca)
Koordynacja ruchowa	Tatsu Shi (Ząb Smoka)
Miażdżyca naczyń wewnątrzmózgowych	Tetsu (Mądrość)
Nadciśnienie tętnicze	Chi (Wiedza)
Nadciśnienie wewnątrzmózgowe	Bo Butsu (Czapka Buddy)
Nadmierna senność	Chi (Wiedza)

Nadwaga	Hiro (Podnosząca)
Osłabienie	Kame (Żółw)
Poprawastanu psycho-fizycznego	Do (Ziemia)
Poprawianie pamięci	Rei (Dzwon)
Procesy trawienia	Wan (Czara)
Przeciwbólowe	Ikioi (Energia)
Przemęczenie	Kame (Żółw)
Przeziębienie	Hiro (Podnosząca)
Schorzenia gardła	Kai (Muszla)
Schorzenia kręgosłupa	Ikioi (Energia)

Schorzenia narządów rodnych	Hasu (Lotos)
Schorzenia rdzenia kręgowego	Moku (Drzewo)
Schorzenia stawów	Ushi (Krowia)
Schorzenia uszu	Ten (Niebo)
Schorzenia wątroby i żołądka	Sui (Woda)
Skaleczenia	Taki (Wodospad)
Skleroza	Rei (Dzwon)
Stres	Do (Ziemia)
Uczucie dyskomfortu serca	Tatsu Dera (Świątynia Smoka)
Usuwanie zmian zastoinowych	Wan (Czara)

Uzależnienia	Sa (Łańcuch)
Węzły chłonne	Sugi (Cedr)
Wydalanie substancji szkodliwych	Ikioi (Energia)
Wzdęcia	Sui (Woda)
Zaburzenia błędnika	Chiku (Bambus)
Zaburzenia przemiany materii	Uchu (Kosmos)
Zaburzenia psychiki	Kai Ten Ji (Schody Niebiańskiej Świątyni)
Zaburzenia układu nerwowego	Moku (Drzewo)
Zerwania ścięgien (przeciwbólowa)	Kei (Łodyga)

Złamania kości	Kei (Łodyga)
Zranienia	Taki (Wodospad)

• Linki

Mircea Aliade, Joga. Nieśmiertelność i wolność, przeł. Bolesław Baranowski, Warszawa 1984, str. 407 - 408.

E. I. Gonokman, Jak pokonać stres. Ayurveda. Joga palców. Mudry, Poznań 1997

Mudry

---