1.Buk
Dość duże znaczenie w Polsce ,stanowi 5% przerobu tartacznego, W Polsce jest zachodnia granica występowania buka, gatunek ciepłolubny. Występowanie: część zachodnia, północna i południowa, pomorze, dolny śląsk, krakowskie, puszcza barlinecka, goleniów. Występuje też na północy i poludniu. Buk z pomorza jest lepszy jakościowo. Rejon bieszczad- buk karpacki, europa środkowa bez skandynawii i hiszpani i południowych krańców. Jest to gatunek cięzki , łupliwy o dużej kurczliwości, skłonny do pękania i paczenia się. Ma zastosowania do produkcji oklein , obłogów, mebli giętkich , wyroby frezowe i toczone, deszczułki posadzkowe i podkłady kolejowe. W drzewach bukowych stojących na pniu panują duże naprężenia wzrostowe, które mogą powodować pęknięcia wewnętrzne przebiegające na znacznej długości. Zapobieganie ujemnym skutkom jest trudne i nie w pełni zadawalające. Sposoby zapobiegania: wbijanie klamer i kształtek stalowych w czoła dłużyc, ścinanie jak najbliżej powierzchni ziemi, drewno w tej okolicy ma bardziej splątany układ włókien co zmniejsza tendencję do pęknięć.
Sęki ogółem 80%(nadpsute i zepsute 25%)
Krzywizna 28%
Pęknięcia 16%
Zgnilizna 26%
Fałszywa twardziel 73%
W części wierzchołkowej mamy najmniej fałszywej twardzieli, ale dużo sęków. Im większa jest średnica kłód tym więcej fałszywej twardzieli i zgnilizny. Największa krzywizna jest w układach środkowo wierzchołkowych
W strefie odziomkowej 10% sęków nadpsutych i zepsutych. W części odziomkowo środkowej 47%, a środkowo wierzchołkowych 100%.
2.Dąb
a)cechy charakterystyczne:
-dąb szypułkowy i bezszypułkowy(jakościowo lepszy)
-drewno ciężkie, łupliwe, trwałe
-biel nietrwała ,nieużyteczna
-drewno szerokosłoiste twarde o wysokich właściowościach mechanicznych, trudne w obróbce
-drewno wąskosłoiste miękkie i łatwe w obróbce
b)cechy makroskopowe
-na przekroju promieniowym wąskie promienie rdzeniowe w postaci błyszczących smug(błyszcz)
c)zastosowanie w budownictwie lądowym ,wodnym, podkłady kolejowe, prowadnice szybowe, drewno szkutnicze, meble i stolarka, beczki piwne
d)występowanie:bezszypułkowy(cała Europa bez Skandynawii, Hiszpani i Rosji)
szypułkowy(Europa podobnie jak bezszypułkowy, Polska cały obszar bez suwałek)
Dąb stanowi 4,5% do 5% przerobu drewna tartacznego. Jest najlepszy do przerobu na okleiny.
Część odziomkowa -grubość bielu największa 5-2cm
Im mniejsza średnica tym mniejsza grubość bielu 2-1cm
Srednica dębu 30-40cm =udział bielu 20-35%. Najwięcej części twardzielowej jest w deskach centralnych.
3.Sosna
a)zasięg występowania:
Europa środkowo-północna w tym cała Polska(wyjątek bieszczady)
Polska:pas pojezierski, pas środkowy(nizinny), pas wyżowy.
b)sosna najwyższej jakości występuje w rejonie Pisza, Puszcza Białowieska ,Augustów, Olsztyn, ogólnie Mazury
-dobrej jakości :Bory tucholskie, Pojezierze, Dolny Śląsk, Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki
-Sredniej jakości:centralna Polska i południowo wschodnia
-słabej jakości: południowa Polska, Pogórze, Bieszczady
c)wśród drewna tartacznego iglaste stanowią 88,2% a sosna 69,2%
d)własności
-cechy techniczne:drewno średnio ciężkie o średnich własnościach mechanicznych, łupliwe i trwałe
-cechy makroskopowe: jasno-żółty szeroki biel, twardziel czerwono-brunatna, żywiczne
-zastosowanie:kopalniaki, słupy telegraficzne, budownictwo wodne, papierówka, sklejka, tarcica meblowa, tarcica podłogowa itp.
4.Okleiny,sortowanie,klasyfikacja.
Na okleinę stosujemy surowiec wielkowymiarowy liściasty i iglasty. Możemy wyróżnic okleinę z drewna umiarkowanego i z drewna egzotycznego. Okleiny możemy skrawać płasko, obwodowo, mimośrodowo. Jednostką miary i jesdnostką handlową jest 1m². Są one pakowane w pakiety po 24 lub 32 sztuki kolejno po sobie. Wilgotność okleiny 15+/- 3%. Typ drewna możę być pełny .3/4, postać połówkowa(brzoza, buk, grab, jesion, jawor, jabłoń),pierscieniowy(brzoza, olcha, dąb). Forniry produkujemy w dwóch kategoriach :meblarskie- od0,4 do 1,0 mm co 0,1 mm+/-0,04mm,obłogi 1,2;1,5;2,0;2,5;3,0;4,0mm +/-0,1mm. Możemy również wyróżnić rysunek zwykły, błyszczowy, wzorzysty, półwzorzysty, kwiecisty,pasiasty, piramidalny. Okleiny występują w trzech klasach jakości, obłogi występują w dwóch klasach jakości. Obłogi stosujemy w przemyśle sklejkowym, stopnie schodowe, warstwy ostatnie płyt stolarskich. Zakłady gdzie produkuje się okleinę :Barlinek, Orzechowo.
5. a)Jak wpływają czynniki na technikę przetarcia;b)Przetarcie ze względu na krzywiznę i pęknięcia; c)Wpływ czynników na wydajność mat.
a)Wpływ stron świata: od strony południowej drzewa- gorsza jakość ponieważ występuje więcej gałęzi a tym samym więcej sęków
nieprawidłowy sposób przetarcia
prawidłowy sposób przetarcia
Wpływ spłaszczenia-jest to nieprawidłowy kształt poprzecznego drewna okrągłego, kształt ten zbliżony jest do eliptycznego. Wielkość spłaszczenia określa różnica między największą i najmniejszą średnicą wyrażoną w cm e=dmax-dmin. Największe różnice odkrycia występują w strefie przyrdzeniowej. Należy przecierać tak aby średnica większa była pionowo
Ustawienie kłody pionow
Ustawienie kłody poziomo
Wpływ zbieżystości-jest to wada polegająca na zmniejszaniu się średnicy drewna okrągłego w kierunku od grubszego końca ku końcowi cieńszemu. Przecierając kłody o dużych zbieżystościach należy zaplanować większą ilość pił w obstawie bocznej sprzęgu.
b)wpływ krzywizny na przetarcie-kłody z krzywizną przecierane są zawsze jednokrotnie, oprócz drewna szkutniczego. Im większa krzywizna, tym mniejsza wydajność.Krzywizna w kłodach o większej średnicy ma mniejszy wpływ na wydajność niż krzywizna w kłodach o małych średnicach. Krzywizna obniża wydajność o około 20-25%. Kłody o większej krzywiźnie powinny być przecierane wyłącznie jednokrotnie, gdyż przecieranie dwukrotne powoduje znaczne obniżenie wydajności ilościowej tarcicy. Przy przetarciu dwukrotnym kłody krzywe należy przecierać w ten sposób ażeby łuk krzywizny leżał w płaszczyźnie pionowej, przy czym strona wypukła powinna być skierowana ku dołowi. Takie ułożenie kłody zapewnia otrzymanie tarcicy o takiej krzywiźnie ,jaka występowała w kłodzie i o analogicznym przebiegu słojów rocznych. Mamy krzywiznę jednostronną, dwustronną i wielostronną.
-wpływ pęknięć na przetarcie
kłody spękane układa się na wózkach podawczych zależnie od rodzaju pęknięcia. W wypadku pęknięć rdzeniowych prostych należy je zlokalizować w sztuce tarcicy rdzeniowej, bądź też ustawić tak kłodę ażeby pęknięcia znalazły się w szczelinie rzazu. Pęknięcie gwiaździste należy umiejscowić w najmniejszej liczbie sztuk tarcicy, a kłody ze zgnilizną w postaci łukowego pasma.
c)-niedokładność doboru kłód na zmianę szerokości desek zastosowanie kłody o większej średnicy niż potrzeba wzrasta wielkość odkrycia,przy zastosowanej mniejszej kłodzie maleje
-grubość tarcicy bocznej-kłody cienkie do 28 cienka tarcica boczna(im mniejsza tym lepiej), kłody grubsze(odziomkowa) -gruba tarcica boczna 22;25