V-22

Czas - 45 min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

TEMAT:

OSTRZEGANIE , JAZDA W WARUNKACH ZMNIEJSZONEJ PRZEJRZYSTOŚCI POWIETRZA, UŻYWANIE ŚWIATEŁ ZEWNĘTRZNYCH

CEL POZNAWCZY:

• poznanie zasad używania sygnałów świetlnych i dźwiękowych,

• poznanie przepisów dotyczących jazdy podczas zmniejszonej przejrzystości powietrza,

• poznanie zasad użycia świateł zewnętrznych pojazdu,

• poznanie związku pomiędzy poznawanymi zasadami ruchu drogowego a ich praktycznym zastosowaniem w ruchu drogowym,

• poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się na drodze,

• poszerzenie wiedzy na temat znaków drogowych.

CEL KSZTAŁCĄCY:

• kształcenie odpowiedzialnej postawy słuchacza kursu przepisów ruchu drogowego,

• kształcenie świadomości, że każdy uczestnik ruchu drogowego ma wpływ na bezpieczeństwo,

• kształcenie zrozumienia zależności pomiędzy stanem kompetencji kierującego, a poziomem bezpieczeństwa,

• kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,

• wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.

CEL WYCHOWAWCZY:

• kształcenia postawy poszanowania dla przepisów ruchu drogowego,

• wdrożenie do kulturalnego zachowania się na drodze,

• kształtowanie nawyku używania właściwych pojęć dotyczących ruchu drogowego,

• wyrabianie postawy uczestnika ruchu przestrzegającego prawo,

• kształcenie postawy kierującego świadomego swego wkładu w bezpieczeństwo na drodze.

METODA:

• wykład,

• wyjaśnienie,

• pokaz plansz,

• pokaz z użyciem modeli i makiet,

• pogadanka,

• pokaz z użyciem programu na CD,

• pokaz filmu DVD,

• test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• tablica,

• flamastry,

• wskaźnik,

• ustawa „prawo o ruchu drogowym”,

• odtwarzacz DVD,

• TV,

• komputer ,

• rzutnik multimedialny,

• „Znaki drogowe”: plansza nr 1 -17,

• „Sytuacje drogowe”: plansza nr 34 „Jazda nocą”,

• plansza „Światła zewnętrzne samochodu”,

• program CD „Znaki i sygnały drogowe”,

• Film: „Podstawowe pojęcia i definicje w ruchu drogowym”; „Znaki zakazu” - zakaz używania sygnałów dźwiękowych (1 min),

STRUKTURA LEKCJI

SPRAWY ORGANIZACYJNE:

• sprawdzenie obecności,

• wpisanie tematu do dziennika,

• inne sprawy organizacyjne.

POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO AKTUALNEGO TEMATU

Jakie zasady obowiązują podczas przejeżdżania przez tory przejazdy kolejowe i tramwajowe?

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

OSTRZEGANIE , JAZDA W WARUNKACH ZMNIEJSZONEJ PRZEJRZYSTOŚCI POWIETRZA, UŻYWANIE ŚWIATEŁ ZEWNĘTRZNYCH

UŻYWANIE SYGNAŁU DŹWIĘKOWEGO LUB ŚWIETLNEGO

Art. 29.

1. Kierujący pojazdem może używać sygnału dźwiękowego lub świetlnego, w razie gdy zachodzi konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie.

Kierujący musi więc ocenić sam co stanowi niebezpieczeństwo. Mogą to być utrudnienia na drodze spowodowane wypadkiem lub zagrożeniami związanymi ze stanem nawierzchni (np. rozlany olej, przeszkoda na jezdni) oraz sytuacje, w których mogłoby dojść do wypadku. Do takich sytuacji zaliczyć możemy wejście pieszego nieoczekiwanie pod pojazd lub próbę wymuszenia pierwszeństwa.

Wynika z tego przepisu, że sygnał dźwiękowy lub świetlny nie jest przeznaczony do ponaglania pieszych na przejściu, karcenia powolnych kierujących na skrzyżowaniach ani poganiania rodziny do szybszego wyjścia z domu. Sygnał świetlny z kolei nie służy do ostrzegania przed radarami ani do oceny zachowania innych kierujących.

Do ostrzegania przed grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem służy sygnał dźwiękowy i najczęściej światła drogowe lub awaryjne.

ZAKAZ UŻYWANIA SYGNAŁU DŹWIĘKOWEGO LUB ŚWIETLNEGO

Art. 29.

2. Zabrania się:

1. nadużywania sygnału dźwiękowego lub świetlnego;

2. używania sygnału dźwiękowego na obszarze zabudowanym, chyba że jest to konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem.

3. ostrzegania światłami drogowymi w warunkach, w których może to spowodować oślepienie innych kierujących.

Kiedy ktoś lekkomyślnie wyprzedza na trzeciego lub wykonuje inny niebezpieczny i niezgodny z przepisami manewr, może nie być czasu na ostrzeganie. Wtedy najważniejsze jest ratowanie siebie i innych.

Trzeba też pamiętać, że trąbienie na innych kierowców i błyskanie na nich światłami budzi w nich agresję. Jeżeli jednak sytuacja tego wymaga, używajmy sygnału dźwiękowego zdecydowanie. Niech będzie naprawdę słyszany.

Zakaz używania sygnałów dźwiękowych może być wprowadzony znakiem B-29 „zakaz używania sygnałów dźwiękowych”.

Znak B-29 umieszczany jest na drogach poza obszarem zabudowanym w rejonie obiektów, które ze względu na swój charakter powinny być szczególnie chronione przed hałasem. Są to zakłady lecznicze, sanatoria, parki, rezerwaty itp. Ustawiany jest w odległości ok. 150m przed obiektem.

Znak ten dopuszcza jednak użycie sygnałów dźwiękowych w sytuacji bezpośredniego

zagrożenia bezpieczeństwa ruchu, czyli jest znakiem warunkowym.

Znak B-29 odwołuje znak B-30 „koniec zakazu używania sygnałów dźwiękowych”

Oprócz ostrzegania o niebezpieczeństwie, obowiązek używania określonych sygnałów mają niektóre pojazdy w pewnych. warunkach:

• podczas mgły poza obszarem zabudowanym

• podczas holowania przez pojazd holujący pojazd silnikowy

• przez pojazd uprzywilejowany

• przez pojazd wykonujący prace na drodze

• przez pojazd przewożący zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku do lat 18 podczas wsiadania lub wysiadania dzieci lub młodzieży

• przez autobus szkolny podczas wsiadania lub wysiadania dzieci

Podczas omawiania tego tematu prezentujemy odpowiednie światła samochodu na planszy, w zależności od tematu, który omawiamy.

PRZEZNACZENIE ŚWIATEŁ ZEWNĘTRZNYCH POJAZDU

Światła pojazdu służą do:

1. oświetlania drogi przed i za pojazdem i zapewniają widoczność kierującemu (światła mijania, drogowe, przeciwmgłowe przednie, światło cofania);

2. określają pozycję pojazdu i umożliwiają innym kierującym zlokalizowanie pojazdu (światła pozycyjne przednie i tylne, światła do jazdy dziennej, światła postojowe, światła awaryjne, światła odblaskowe, światło przeciwmgłowe tylne);

3. sygnalizują zamiar wykonania manewru lub dają informację o manewrach wykonywanych (światła kierunkowskazów, światłą hamowania, światła cofania).

4. ostrzegania innych użytkowników drogi o niebezpieczeństwie

Wskazujemy poszczególne światła na planszy lub prezentujemy przy użyciu programu na CD

OBOWIĄZKOWE UŻYWANIE ŚWIATEŁ MIJANIA

Art. 51.

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany używać świateł mijania podczas jazdy w warunkach normalnej przejrzystości powietrza.

Używanie świateł mijania jest współczesną tendencją w Europie i na świecie i niewątpliwie podnosi poziom bezpieczeństwa na drogach. Dowodzą tego statystyki. Jeśli jedziemy w pełnym słońcu a nadjeżdżający z przeciwka kierujący mają opuszczone osłony przeciwsłoneczne to znaczy, że widzą drogę źle. Nas również. Dbając o własne i innych kierujących bezpieczeństwo pamiętajmy o włączaniu świateł mijania.

3. W czasie od świtu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystości powietrza, zamiast świateł mijania, kierujący pojazdem może używać świateł do jazdy dziennej.

Wyposażone są w te światła tylko niektóre samochody. Większość samochodów w Polsce takich świateł nie ma. Jeżeli są, mogą być włączane tylko w dzień i tylko zamiast świateł mijania.

MOŻLIWOŚĆ UŻYWANIA ŚWIATEŁ DROGOWYCH

4. W czasie od zmierzchu do świtu, na nieoświetlonych drogach, zamiast świateł mijania lub łącznie z nimi kierujący pojazdem może używać świateł drogowych, o ile nie oślepi innych kierujących albo pieszych poruszających się w kolumnie.

Użycie świateł drogowych łącznie ze światłami mijania zależy od technicznych rozwiązań zastosowanych w pojeździe. Świateł tych można używać zarówno na obszarze zabudowanym jak i poza nim ale tylko na nieoświetlonych drogach. Pojęcie „droga nieoświetlona” może budzić wątpliwości. W praktyce czasami trudno ustalić, co jest drogą oświetloną, a co nie.

ZASADY UŻYWANIA ŚWIATEŁ DROGOWYCH I ICH ZMIANA NA ŚWIATŁA MIJANIA

Światła drogowe świecą bardzo daleko i mają mocne światło. Umożliwiają przez to jazdę z większą prędkością, bowiem kierujący widzi duży odcinek drogi przed pojazdem. Mogą jednak oślepiać jadących z przeciwka.

Art. 51.

Kierujący pojazdem, używając świateł drogowych, jest obowiązany przełączyć je na światła mijania w razie zbliżania się:

1. Pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka, przy czym jeżeli jeden z kierujących wyłączył światła drogowe - drugi jest obowiązany uczynić to samo;

Starajmy się jechać na światłach drogowych jak najdłużej. Nie zmieniajmy ich już wtedy, gdy zobaczymy nadjeżdżający pojazd. Bierzmy również pod uwagę ukształtowanie drogi. Jeżeli jedziemy po łuku, to nasze światła nie oślepiają nadjeżdżającego z przeciwka. Dostosować należy również prędkość do jazdy nie na światłach drogowych, lecz na światłach mijania, po zmianie. Obserwujmy i zapamiętujmy drogę, bowiem po zmianie świateł drogowych na światła mijania następuje moment, kiedy nie widzimy praktycznie nic. Nie wolno oślepiać również pieszych w kolumnie. Niektórzy kierujący mają trudności z przystosowaniem wzroku do zmiennego natężenie światła podczas jazdy nocą. Powinni wtedy prędkość dostosować do indywidualnych predyspozycji. Musi to być prędkość bezpieczna.

2. Do pojazdu poprzedzającego, jeżeli kierujący może być oślepiony

Im lepsze mamy światła tym szybciej musimy je przełączyć na światła mijania zbliżając się do samochodu przed nami - światło odbija się w lusterkach i trafia prosto w oczy kierującego, bowiem tak właśnie lusterka są ustawione. Zmieniajmy światła z drogowych na mijania wtedy, gdy wyraźnie widzimy światła pozycyjne pojazdu przed nami. Wykorzystujmy jego światła do obserwacji drogi Jeżeli wykonujemy manewr wyprzedzania, to światła drogowe włączamy ponownie w momencie kiedy nasz pojazd zrówna się z pojazdem wyprzedzanym. Również wtedy, gdy jesteśmy wyprzedzani, w momencie gdy wyprzedzający nas pojazd znajdzie się przed nami, zmieniamy światła z drogowych na mijania. Należy dbać o prawidłowe ustawienie świateł. Jest to konieczne aby nie oślepiać innych i dobrze wykorzystać moc świateł swojego samochodu;

3. Do pojazdu szynowego lub komunikacji wodnej, jeżeli poruszają się w takiej odległości, że istnieje możliwość oślepienia kierujących tymi pojazdami.

Przedstawiony powyżej Artykuł 51 określa zasady używania świateł zewnętrznych w warunkach normalnej przejrzystości powietrza. Użycie świateł zewnętrznych w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza stanowi odrębne zagadnienie, regulowane innymi przepisami.

PIESI I ZWIERZĘTA W NOCY

Szczególnie narażoną na niebezpieczeństwo grupą użytkowników dróg są piesi i rowerzyści. Na ciemnej drodze, ubrany na ciemno pieszy jest w nocy słabo widoczny. On jednak, jako że doskonale widzi nadjeżdżający pojazd, jest przekonany, że kierujący widzi go równie dobrze.

Jadąc prze obszary leśne obserwujmy pobocza. Zwierzęta pojawić się potrafią nagle na jezdni a często zdezorientowane światłami sarny i lisy w ostatniej chwili wbiegają na jezdnię. Nie zawsze o możliwości pojawienia się dzikich zwierząt ostrzegają nas znaki.

Wzdłuż autostrad ustawione są ogrodzenia z siatki, zapobiegające wtargnięciu dzikich zwierząt.

JAZDA W WARUNKACH ZMNIEJSZONEJ PRZEJRZYSTOŚCI POWIETRZA - OBOWIĄZKI KIERUJĄCEGO; UŻYWANIE ŚWIATEŁ PODCZAS JAZDY I POSTOJU

Art. 30.

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza, spowodowanej mgłą, opadami atmosferycznymi i innymi przyczynami, a ponadto:

1. Kierujący pojazdem silnikowym jest obowiązany:

1. włączyć światła mijania lub przeciwmgłowe przednie albo oba te światła jednocześnie.

Światła przeciwmgłowe dają szersze pole widzenia i lepiej przenikają mgłę. Włączenie świateł drogowych w tych warunkach powoduje efekt „białej ściany” i dużo gorszą widoczność;

2. poza obszarem zabudowanym podczas mgły dawać krótkotrwałe sygnały dźwiękowe w czasie wyprzedzania lub omijania.

Ten przepis nie przyjął się na naszych drogach i ostrzegać w ten sposób należy bardzo ostrożnie, bowiem reakcje innych kierujących mogą być nieprzewidywalne;

2. Obowiązek używania świateł mijania lub przeciwmgłowych o którym powyżej , dotoczy również kierujących pojazdem podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego.

3. Kierujący pojazdem może używać tylnych świateł przeciwmgłowych, jeżeli zmniejszona przejrzystość powietrza ogranicza widoczność na odległość mniejszą niż 50 m. W razie poprawy widoczności kierujący pojazdem jest obowiązany niezwłocznie wyłączyć te światła.

Światło przeciwmgłowe tylne może być jedno lub dwa. Należy przestrzegać wskazanych 50m widoczności. Nie wolno włączać światła przecimgłowego tylnego „na wszelki wypadek”, bowiem jest ono bardzo silne i szczególnie w nocy może bardzo utrudniać jazdę kierującym pojazdami znajdującymi się za nami. Zawsze wyłączać trzeba to światło jeżeli widoczność się poprawi. Nawet jeżeli ma to miejsce tylko na krótkim odcinku drogi.

UŻYWANIE ŚWIATEŁ PRZEZ MOTOCYKLISTÓW, MOTOROWERZYSTÓW I KIERUJĄCYCH POJAZDAMI SZYNOWYMI

Kierujący motocyklem, motorowerem lub pojazdem szynowym jest obowiązany używać podczas jazdy świateł mijania przez cały rok.

UŻYWANIE ŚWIATEŁ PRZECIWMGŁOWYCH NA DROGACH KRĘTYCH

Na drodze krętej, oznaczonej odpowiednimi znakami drogowymi, kierujący pojazdem może używać przednich świateł przeciwmgłowych od zmierzchu do świtu również w warunkach normalnej przejrzystości powietrza.

OBSŁUGA OŚWIETLENIA POJAZDU - RADY PRAKTYCZNE

Nawet jeżeli mamy najlepsze światła, prędkość musimy dostosować do warunków, spodziewanych niebezpieczeństw, ukształtowania drogi. Pamiętajmy, że ocena odległości w nocy jest utrudniona, że jedno światło nie zawsze oznacza motocykl, częściej jest to samochód z przepaloną żarówką. Często nawet kierujący nie zdaje sobie sprawy, że jedna żarówka nie świeci. Najbardziej niebezpieczna jest sytuacja, kiedy nie świeci żarówka z lewej strony. Należy wozić ze sobą zapasowe żarówki i umieć je wymienić. Nie jest to obowiązkowe, lecz nie wolno poruszać się po drogach publicznych niesprawnym pojazdem, a takim jest pojazd z przepaloną żarówką. Jeżeli więc nie chcemy spędzić nocy w lesie albo wędrować pieszo do najbliższej stacji benzynowej, zaopatrzmy się w komplet zapasowych żarówek, latarkę i umiejętność wymiany tych żarówek. Wykorzystujmy też odbicie swoich świateł w lakierze samochodu stojącego na skrzyżowaniu przed nami lub witryny sklepów, żeby sprawdzić, czy wszystkie światła z przodu działają prawidłowo. Do obsługi codziennej należy również kontrola wszystkich świateł pojazdu. Dbajmy również w czasie podróży o czystość reflektorów i szyb samochodu. Warto wozić ze sobą płyn bo mycia szyb (oprócz tego w zbiorniczku spryskiwaczy i jakiś sprzęt do mycia szyb i reflektorów).

Jeżdżąc nocą po dobrze oświetlonych ulicach miasta można nawet nie zauważyć, że światła samochodu nie są włączone. Aktualne przepisy nakazują jazdę przez cały rok z włączonymi światłami mijania.

UŻYWANIE ŚWIATEŁ ZEWNĘTRZNYCH PODCZAS ZATRZYMANIA WYNIKAJĄCEGO Z WARUNKÓW LUB PRZEPISÓW RUCHU DROGOWEGO

Kierujący jest obowiązany do używania świateł mijania również podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego. Jeżeli jednak zatrzymanie trwa dłużej (ponad 1 minutę) to dopuszcza się wyłączeni świateł zewnętrznych pod warunkiem, że na tym samym pasie ruchu, przed tym pojazdem i za nim stoją inne pojazdy.

UŻYWANIE ŚWIATEŁ ZEWNĘTRZNYCH POJAZDU PODCZAS POSTOJU I ZATRZYMANIA NIE WYNIKAJĄCEGO Z WARUNKÓW LUB PRZEPISÓW RUCHU DROGOWEGO

Kierujący pojazdem silnikowym w warunkach niedostatecznej widoczności, podczas zatrzymania nie wynikającego z warunków ruchu lub przepisów ruchu drogowego oraz podczas postoju, jest obowiązany używać świateł pozycyjnych przednich i tylnych lub świateł postojowych. Jeżeli jest to pojazd lub pojazd z przyczepą o długości nieprzekraczającej 6 m to dopuszcza się włączenie świateł postojowych jedynie od strony środka jezdni. Rozwiązania konstrukcyjne większości samochodów nie pozwalają jednak na takie używanie świateł postojowych.

Można wyłączyć wszystkie światła podczas postoju pojazdu:

• w miejscu oświetlonym w stopniu zapewniającym widoczność pojazdu;

• poza jezdnią i poboczem.

Dodatkowe światło oświetlające przedmioty przydrożne (szperacz) może być włączone tylko podczas zatrzymania lub postoju i pod warunkiem, że nie oślepi innych uczestników ruchu. Nie dotyczy to pojazdów uprzywilejowanych.

PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:

Prezentacja pytań testowych na ekranie, słuchacze odpowiadają, prowadzący zaznacza podane odpowiedzi i sprawdza ich poprawność. (opcja nauka).

Wykorzystać CD:

Prawko B -testy i nauka - CREDO

Pytania nr:

321 - 340

PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ:

Opanowanie wiadomości dotyczących podanego materiału w stopniu umożliwiającym dalszą sprawną naukę przepisów ruchu drogowego.

Jeżeli na zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.

4

---