1.1.3 Pomiar tętna

1. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest wykazanie, że powrót tętna do normy zależy od poprzedzającego obciążenia fizycznego oraz od stopnia wytrenowania i cech indywidualnych człowieka.

2. Przebieg ćwiczenia.

Badanie przeprowadziliśmy na dwóch osobach płci żeńskiej i jednej osobie płci męskiej.
Do pomiaru tętna użyliśmy pulsometru złożonego z czujnika, który osoby ćwiczące zakładały na klatkę piersiową i miernika zakładanego na nadgarstek. Na początku osoby wybrane
do eksperymentu dokonały trzech pomiarów tętna w stanie spoczynku w pozycji siedzącej
w odstępach 1 minuty. Następnie przez 1 minutę wykonywały przysiady. Po zakończeniu ćwiczenia dokonano kolejnego pomiaru tętna, który powtarzano co 1 minutę do czasu, aż puls osiągnął wartość zanotowaną przed rozpoczęciem pracy.

3. Wyniki badań.

Wyniki zostały zamieszczone w tabeli poniżej.

czas		Tętno [ud/min]
[min]	Zuza	Ania	Marcin
0	82	88	90
1	84	85	94
2	83	86	91
3	149	160	168
4	100	130	136
5	98	102	124
6	92	108	116
7	86	100	111
8		93	105
9		90	97
10		87	96
11			92

Krzywa zmian częstości tętna podczas spoczynku i po zakończeniu pracy.

4. Ocena i wnioski.

Badanie wykazało, że tętno zarówno przed, jak i po wykonaniu pracy fizycznej oraz czas powrotu pulsu do normy są indywidualnymi cechami każdego człowieka. Zależą one głównie od poziomu wytrenowania danej osoby. Osoby bardziej wytrenowane charakteryzuje niższe tętno spoczynkowe (u zawodników wartość ta osiąga nawet 36) oraz bardzo szybki powrót do wyjściowego poziomu po wykonanym ćwiczeniu. Te osoby nie osiągają również tak wysokiego tętna podczas wykonywania pracy fizycznej jak osoby mniej wytrenowane.

Można zauważyć, że regularność tętna jest inna przed wykonaniem ćwiczenia i po. Przed wykonaną pracą liczba uderzeń w kolejnych jednostkach czasu jest bardziej regularna niż po zakończeniu wysiłku fizycznego.

Korzystając z kryterium Christensena możemy ocenić koszt fizjologiczny pracy osób uczestniczących w ćwiczeniu: Ania i Marcin po wysiłku fizycznym osiągnęli puls odpowiednio 160 i 168. Puls ten mieści się w zakresie 150-175 ud/min co odpowiada bardzo wysokiemu kosztowi fizjologicznemu. Natomiast Zuza z wynikiem 149 mieści się w przedziale 125-150 ud/min oznaczającym wysoki koszt fizjologiczny. Zarówno koszt fizjologiczny, jak i czas powrotu pulsu do wartości mierzonych przed rozpoczęciem pracy pokazują, że Zuza najlepiej zniosła wysiłek fizyczny spośród badanych osób.

Należy pamiętać, że stopień ciężkości tej samej pracy może być dla każdego pracownika inny, ponieważ ocena tego zależy od stopnia wytrenowania. Przykładem wykorzystania wyników badania w racjonalizacji procesu pracy jest dobór osób do wykonywania zadań wiążących się z wysiłkiem fizycznym oraz zapewnienia im odpowiednich przerw na odpoczynek w harmonogramie pracy. Do takiego rodzaju pracy zaliczamy np. pracę w sklepie czy magazynie (noszenie towaru, układanie na pułkach itd.).

---