POMIAR TĘTNA

Tętnem nazywamy faliste odkształcenie tętnicy podczas skurczu serca. Skurcz komór serca powoduje powstanie tzw. fali tętna w tętnicach. Częstością tętna nazywamy ilość uderzeń serca na minutę. U dorosłych ilość uderzeń na minutę wynosi ok. 60 - 80.U dzieci : 90 - 140/minutę. Tętno można sobie zbadać przykładając opuszki palców 2,3 i 4 (wskazujący, środkowy, serdeczny) nad tętnicą promieniową (okolica nadgarstka).

CO TO JEST TĘTNO??

Tętno to rytmicznie powtarzające się odkształcenie tętnicy odpowiadające skurczom serca.

CO TO JEST CZESTOŚĆ TĘTNA??

Częstość tętna określa się liczbę wyczuwanych dotykiem odkształceń tętnicy, zwanych także uderzeniami tętna, w przeliczeniu na minutę. Wartość ta pozwala zwykle ocenić czynność serca i najczęściej odpowiada liczbie skurczów serca w ciągu minuty.

JAK ROZPOZNAĆ,, UDERZENIA'' TĘTNA??

Palpacyjnie, czyli obmacywaniem, uciskaniem tętnic.

KTÓRYMI PALCAMI BADAMY CZĘSTOŚĆ TĘTNA??

Najwygodniej badać trzema palcami jednocześnie. W ten sposób łatwiej jest znaleźć tętno, a jeśli jednym z palców wyczujemy tętno pozostałe należy również umieścić nad tętnicą. Pomiar jest znacznie łatwiejszy jeśli trzema palcami jednocześnie wyczuwamy tętno.

NA JAKIEJ TĘTNICY NAJCZĘŚCIEJ BADA SIĘ CZĘSTOŚĆ TETNA??

U osoby przytomnej częstość tętna bada się najczęściej na tętnicy promieniowej. Szukamy jej poniżej kciuka, na wysokości nadgarstka, w zagłębieniu, "rynience" pomiędzy kością promieniową a ścięgnem. U osoby nieprzytomnej, ze znacznym spadkiem ciśnienia tętniczego, fala tętna jest najczęściej dostępna badaniu palpacyjnemu tylko na dużych tętnicach. W praktyce zazwyczaj bada się tętno na tętnicy szyjnej lub pachwinowej. Badanie tętna na tętnicy szyjnej rozpoczynamy od zlokalizowania najbardziej uwypuklonej chrząstki krtani. U mężczyzn miejsce to bywa wyraźnie widoczne i nazywane jest "jabłkiem Adama". Po przesunięciu trzech palców w bok "pod mięsień", natrafiamy na tętno.

Podczas czynności reanimacyjnych badanie tętna na tętnicy szyjnej jest utrudnione z powodu przeniesionych na szyję ruchów masażu serca. W znacznie mniejszym stopniu dotyczy to pochwin i dlatego tętnica udowa jest często wykorzystywana dla oceny skuteczności masażu serca.

BRADYKARDIA??

Bradykardia (łac. bradycardia), stan charakteryzujący się wolną czynnością (pracą) serca, czyli zwolnienie częstości uderzeń serca poniżej normy.

Z definicji uznaje się za bradykardię stan kiedy częstość akcji serca wynosi poniżej 60 razy na minutę. Bradykardia może występować fizjologicznie u sportowców lub osób z wagotonią (nadmierna aktywność błędnika) oraz patologicznie : zaburzenia powstawania bodźca w układzie bodźcotwórczym, zaburzenia przewodnictwa, działanie leków.

Wśród stanów patologicznych powodujących bradykardię można wymienić:

- zmiany zwyrodnieniowe w układzie bodźcoprzewodzącym

- choroba niedokrwienna serca

- niedoczynność tarczycy

- przedawkowanie beta - adrenolityków, glikozydów

- hiperkaliemia - nadmierne stężenie potasu we krwi

TACHYKARDIA??

Tachykardia inaczej częstoskurcz- to przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę. Tachykardia nie zawsze jest objawem choroby. Najczęściej akcja serca przyspiesza wskutek zdenerwowania lub wysiłku fizycznego.

Inne przyczyny tachykardii to między innymi:

- gorączka;

- działanie kofeiny, alkoholu albo nikotyny;

- nadczynność tarczycy;

- zawał lub inne postaci choroby niedokrwiennej serca;

- niewydolność oddechowa;

- różne choroby serca;

- niewydolność serca.

Przyspieszona akcja serca występuje również w wielu arytmiach. Tachykardia, której towarzyszy niemiarowa akcja serca, nosi nazwę tachyarytmii.

WARTOŚCI CIŚNIENIA TĘTNICZEGO

KATEGORIA	SKURCZOWE (mm Hg)	ROZKURCZOWE (mm Hg)
OPTYMALNE	<120	<80
NORMALNE	<130	<85
WYSOKIE NORMALNE	130-139	85-89
NADCIŚNIENIE I STOPNIA (ŁAGODNE)	140-159	90-99
NADCIŚNIENIE II STOPNIA (UMIARKOWANE)	160-179	100-109
NADCIŚNIENIE III STOPNIA (CIĘŻKIE)	>=180	>=110

Różnica miedzy ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym nie powinna być:

- mniejsza niż 40 mm Hg

- większa niż 63 mm Hg

---