AKADEMIA GÓRNICZO - HUTNICZA
im. Stanisława Staszica w Krakowie
WYDZIAŁ WIERTNICTWA, NAFTY I GAZU
Symulacja testu DLB w systemie PVT
Termodynamika gazu ziemnego
Wykonał:
IV rok WNiG
Spec: Gazownictwo ziemne
KRAKÓW 2005
Przeprowadzić symulację badań róznicowych w systemie PVT, dla próbki płynu złożowego o składzie podanym w tabeli. Początkowe ciśnienie panujące w złożu, z którego pobrano próbkę zostało określone na Pi = 12 MPa. Zmierzona, początkowa temperatura złożowa wynosiła Ti = 390 K.
Parametry wyznaczane:
Ciśnienie nasycenia
Stałe równowagi, składy i udziały molowe faz występujacych w układzie
Współczynnik ściśliwości oraz gęstości całego układu oraz występujacych w nim faz
Nazwa składnika |
zi |
pc [Pa] |
Tc [K] |
ω [-] |
Mw [kg/kmol] |
|
metan |
C1 |
0,200 |
4590000 |
190,5640 |
0,0110 |
16,0420 |
etan |
C2 |
0,390 |
4850000 |
305,3200 |
0,0980 |
30,0700 |
propan |
C3 |
0,200 |
4210000 |
369,8300 |
0,1490 |
44,0970 |
dekan |
C10 |
0,210 |
2090000 |
617,7000 |
0,4880 |
142,2850 |
Test differential liberation jest przeparowadzany w stałej temperaturze, równej temparaturze złożowej. Wtrakcie testu DLB, w kolejnych krokach przeprowadzane jest odbieranie z komory PVT całej ilości fazy gazowej pojawiającej się w komorze po obniżeniu ciśnienia.
1. Obliczenia przeprowadzone dla warunków złożowych. Współczynnik ściśliwości wyznaczony
w oparciu o równanie stanu Soave - Redlicha - Kwonga:
Gęstość:
p = 12 MPa |
T = 382 K |
parametr |
faza ciekła |
udział molowy [%] współczynnik ściśliwości M [kg/kmol] ρ [kg/m3] |
1 1,0440 53,6350 194,1075 |
2. Procedura pomiarowa w teście DLB rozpoczyna się od poziomu ciśnienia nasycenia wyznaczanego z korelacji Wilsona dla 100% - go udziału fazy ciekłej.
p = 21,454 MPa |
T = 382 K |
p, T - ciśnienie i temperatura układu;
pc, Tc - ciśnienie i temperatura krytyczne i -tego składnika mieszaniny;
ω - czynnik acentryczny i -tego składnika mieszaniny;
parametr |
faza ciekła |
udział molowy [%] współczynnik ściśliwości M [kg/kmol] ρ [kg/m3] |
1 1,259196 53,6350 283,6590 |
3. Stała równowagowa wyznaczona z korelacji Wilsona. Udział fazy gazowej obliczany z równania Rachforda - Rice'a i iteracji Newtona - Raphsona.
Równanie Rachforda - Rice'a:
p = 18,151MPa |
T = 382 K |
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
metan |
0,200 |
3,8416 |
0,155 |
0,594 |
udział molowy [%] |
1,0000 |
0,8967 |
0,1033 |
etan |
0,390 |
0,8727 |
0,395 |
0,345 |
współczynnik ściśliwości |
1,1830 |
1,2042 |
1,1229 |
propan |
0,200 |
0,2823 |
0,216 |
0,061 |
masa molowa M [kg/kmol] |
53,6350 |
57,2087 |
22,6160 |
dekan |
0,210 |
0,0008 |
0,234 |
0,0002 |
gęstość ρ [kg/m3] |
259,0979 |
271,5125 |
115,0993 |
iteracja |
V |
fv(V) |
fv'(V) |
fv(V)/fv'(V) |
0 |
0,5000 |
-0,4614 |
-1,3706 |
0,3367 |
1 |
0,1633 |
-0,0759 |
-1,1915 |
0,0637 |
2 |
0,0996 |
0,0050 |
-1,3654 |
-0,0037 |
3 |
0,1033 |
2,38E-05 |
-1,3525 |
-1,76E-05 |
4 |
0,1033 |
5,37E-10 |
-1,3524 |
-3,97E-10 |
4. W kolejnym kroku testu następuje odebranie z komory PVT całej ilości fazy gazowej. Procedura ta jest wykonywana w warunkach utrzymywania w układzie stałego ciśnienia (wydatek, z jakim do komory jest zatłaczana rtęć, jest równy wydatkowi, z jakim odbierana jest faza gazowa). Wynika z tego, że globalny skład mieszaniny w komorze PVT w późniejszym kroku testu, będzie równy aktualnemu składowi fazy ciekłej.
Stała równowagowa wyznaczona z korelacji Wilsona. Udział fazy gazowej obliczany z równania Rachforda - Rice'a i iteracji Newtona - Raphsona.
p = 14,154 MPa |
T = 382 K |
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
metan |
0,155 |
4,9275 |
0,097 |
0,479 |
udział molowy [%] |
1 |
0,8493 |
0,1507 |
etan |
0,395 |
1,1194 |
0,388 |
0,435 |
współczynnik ściśliwości |
1,1011 |
1,1271 |
1,0861 |
propan |
0,216 |
0,3621 |
0,239 |
0,087 |
masa molowa M [kg/kmol] |
57,2087 |
62,9931 |
24,6032 |
dekan |
0,234 |
0,0011 |
0,276 |
0,0003 |
gęstość ρ [kg/m3] |
231,4840 |
249,0216 |
100,9327 |
iteracja |
V |
fv(V) |
fv'(V) |
fv(V)/fv'(V) |
0 |
0,5000 |
-0,4203 |
-1,3987 |
0,3005 |
1 |
0,1995 |
-0,0635 |
-1,2349 |
0,0514 |
2 |
0,1481 |
0,0036 |
-1,3878 |
-0,0026 |
3 |
0,1507 |
1,26E-05 |
-1,3781 |
-9,18E-06 |
4 |
0,1507 |
1,57E-10 |
-1,3780 |
-1,14E-10 |
5. Stała równowagowa wyznaczona z nomogramu Winna. Udział fazy gazowej obliczany z równania Rachforda - Rice'a i iteracji Newtona - Raphsona. Następuje również odebranie z komory PVT całej ilości fazy gazowej.
p = 7,151 MPa |
T = 382 K |
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
metan |
0,097 |
4,2500 |
0,052 |
0,220 |
udział molowy [%] |
1 |
0,7293 |
0,2707 |
etan |
0,388 |
1,7000 |
0,326 |
0,555 |
współczynnik ściśliwości |
0,9710 |
0,9995 |
1,0249 |
propan |
0,239 |
0,9000 |
0,246 |
0,221 |
masa molowa M [kg/kmol] |
62,9931 |
70,020 |
30,5972 |
dekan |
0,276 |
0,0120 |
0,376 |
0,005 |
gęstość ρ [kg/m3] |
146,0609 |
168,99 |
67,2172 |
iteracja |
V |
fv(V) |
fv'(V) |
fv(V)/fv'(V) |
0 |
0,5000 |
-0,2419 |
-1,3069 |
0,1851 |
1 |
0,3149 |
-0,0414 |
-0,9479 |
0,0437 |
2 |
0,2713 |
-0,0005 |
-0,9289 |
0,0005 |
3 |
0,2707 |
-2,73E-08 |
-0,9288 |
2,94E-08 |
6. Stała równowagowa wyznaczona z nomogramu Winna. Udział fazy gazowej obliczany z równania Rachforda - Rice'a i iteracji Newtona - Raphsona. Ostatni krok testu DLB jest prowadzony
w warunkach zbliżonych do normalnych.
p = 0,651 MPa |
T = 382 K |
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
metan |
0,052 |
22,5000 |
0,005 |
0,118 |
udział molowy [%] |
1 |
0,5897 |
0,4103 |
etan |
0,326 |
4,5000 |
0,134 |
0,603 |
współczynnik ściśliwości |
0,9529 |
0,9672 |
0,9943 |
propan |
0,246 |
1,2500 |
0,223 |
0,278 |
masa molowa M [kg/kmol] |
75,0203 |
104,7114 |
32,3442 |
dekan |
0,376 |
0,0004 |
0,638 |
0,0003 |
gęstość ρ [kg/m3] |
21,0290 |
28,9176 |
8,6886 |
iteracja |
V |
fv(V) |
fv'(V) |
fv(V)/fv'(V) |
0 |
0,5000 |
-0,1876 |
-2,2167 |
0,0846 |
1 |
0,4154 |
-0,0103 |
-2,0183 |
0,0051 |
2 |
0,4103 |
0,0000 |
-2,0146 |
4,86E-06 |
3 |
0,4103 |
-7,52E-12 |
-2,0146 |
3,73E-12 |
4 |
0,4103 |
|
|
|
Dane:
Początkowe ciśnienie panujące w złożu, z którego pobrano próbkę zostało określone na:
pi = 12 [MPa]
Zmierzona początkowa temperatura złożowa wynosi:
Ti = 382 [K]
NP = 3
Skład gazu:
składnik |
udział molowy |
udział molowy |
metan CH4 |
z1 = 0,2 |
z1 = 0,2 |
etan C2H6 |
z2 = 0,4 - 0,005 ⋅ (NP - 1) |
z2 = 0,39 |
propan C3H7 |
z3 = 0,2 |
z3 = 0,2 |
butan C10H22 |
z4 = 0,2 + 0,005 ⋅ (NP - 1) |
z4 = 0,21 |
Dodatkowe dane:
Temperatura normalna:
Tn = 273,15 [K]
Ciśnienie normalne:
Pn = 101325 [Pa]
Uniwersalna stała gazowa:
MR = 8,314 [kJ/(kmol ⋅ K)]
Wartości parametrów składników gazu:
składnik |
udział molowy zi [-] |
ciśnienie krytyczne Pc [MPa] |
temperatura krytyczna Tc [K] |
czynnik acentryczny ω [-] |
masa molekularna M [kg/kmol] |
C1 |
0,2 |
4,641 |
190,55 |
0,0115 |
16,042 |
C2 |
0,39 |
4,913 |
305,50 |
0,1050 |
30,068 |
C3 |
0,2 |
4,264 |
369,80 |
0,1520 |
44,094 |
C10 |
0,21 |
2,124 |
618,96 |
0,4870 |
142,276 |
Obliczenia:
Wyznaczenie ciśnienia nasycenia
Początkowe ciśnienie
pi = 12 [MPa]
Wyznaczanie stałych równowagi Kr z semi-teoretycznego równania Wilsona
gdzie:
pc - ciśnienie krytyczne i- tego składnika
Tc - temperatura krytyczna i- tego składnika
ω - czynnik acentryczny i- tego składnika
p0 - aktualne ciśnienie płynu
Ti - aktualna temperatura płynu
Wyznaczenie Vm (udziału fazy gazowej mieszaniny) z równania Rachforda-Rice'a
Równanie Rachforda-Rice'a
Równanie rozwiązujemy iteracyjnie metodą Newtona-Raphsona
df - pochodna funkcji f
n - numer kolejnej iteracji
Funkcja fv(Vm)
Pochodna funkcji fv(Vm) → dfv(Vm)
Udział fazy gazowej (dla n+1 kroku iteracji)
Jako początkowy udział fazy gazowej przyjmujemy Vn = 0,5
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,171 |
- 1,400 |
0,122 |
1 |
0,3779 |
- 0,025 |
- 1,274 |
0,019 |
2 |
0,3583 |
- 0,007 |
- 1,281 |
0,005 |
3 |
0,3529 |
- 0,001 |
- 1,113 |
8,9 ⋅ 10-4 |
4 |
0,3520 |
|
Ostateczny udział fazy gazowej:
Ostateczny udział fazy ciekłej:
Udziały molowe składników mieszaniny w poszczególnych fazach:
xi - faza ciekła
yi - faza gazowa
Zestawienie wyników dla ciśnienia p0 = pi = 12 [MPa]
składnik |
udział molowy zi [-] |
stała równowagi Kr [-] |
udział molowy w fazie ciekłej xi [-] |
udział molowy w fazie gazowej yi [-] |
C1 |
0,2 |
5,883 |
0,076 |
0,427 |
C2 |
0,39 |
1,373 |
0,346 |
0,471 |
C3 |
0,2 |
0,432 |
0,251 |
0,107 |
C10 |
0,21 |
1,2 ⋅ 10-3 |
0,327 |
3,8 ⋅ 10-4 |
Udział fazy gazowej:
Udział fazy ciekłej:
Z obliczeń wynika, że w warunkach złożowych płyn złożowy występuje w dwóch fazach - ciekłej i gazowej. Aby wyznaczyć ciśnienie nasycenia (ciśnienie, powyżej którego występuje tylko faza ciekła), zwiększamy ciśnienie w komorze ciśnieniowej systemu PVT aż do chwili, gdy płyn złożowy będzie występował tylko w fazie ciekłej (udział fazy ciekłej
L = 1, udział fazy gazowej V = 0).
W kolejnych krokach zwiększamy stopniowo ciśnienie i dla kolejnych ciśnień wyznaczamy udziały fazy ciekłej i fazy gazowej (przy pomocy takich obliczeń jak dla ciśnienia początkowego -
z korelacji Wilsona), aż do momentu gdy w układzie będzie występować tylko faza ciekła - ciśnienie będzie większe od ciśnienia nasycenia.
Nie zmienia się całkowity skład płynu (udziały molowe zi poszczególnych składników pozostają bez zmian, masa molowa całej mieszaniny Mm jest stała), nie zmienia się temperatura (temperatury zredukowane Tr poszczególnych składników nie zmieniają się).
W kolejnych krokach ciśnienie zwiększamy początkowo o ∆p = 4 [MPa], a udział fazy ciekłej będzie zbliżał się do 100% (L = 1), ∆p = 2 [MPa].
Zestawienie wyników obliczeń dla kolejnych wartości ciśnień
Wyniki obliczeń iteracyjnych dla równania Rachforda-Rice'a (metoda Newtona-Raphsona)
p1 = 16 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,369 |
- 1,361 |
0,271 |
1 |
0,229 |
- 0,032 |
- 1,212 |
0,026 |
2 |
0,203 |
- 0,014 |
- 1,263 |
0,011 |
3 |
0,192 |
- 0,001 |
- 1,291 |
7,7 ⋅ 10-4 |
4 |
0,191 |
|
Udział fazy gazowej:
Udział fazy ciekłej:
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
C1 |
0,2 |
4,412 |
0,121 |
0,534 |
C2 |
0,39 |
1,007 |
0,389 |
0,392 |
C3 |
0,2 |
0,324 |
0,229 |
0,074 |
C10 |
0,21 |
9,2 ⋅ 10-4 |
0,261 |
2,3 ⋅ 10-4 |
p2 = 20 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,515 |
- 1,381 |
0,372 |
1 |
0,128 |
- 0,099 |
- 1,155 |
0,085 |
2 |
0,043 |
0,011 |
- 1,402 |
- 0,007 |
3 |
0,05 |
-0,002 |
- 1,374 |
0,001 |
4 |
0,049 |
|
Udział fazy gazowej:
Udział fazy ciekłej:
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
C1 |
0,2 |
3,531 |
0,177 |
0,629 |
C2 |
0,39 |
0,805 |
0,394 |
0,317 |
C3 |
0,2 |
0,259 |
0,208 |
0,054 |
C10 |
0,21 |
7,4 ⋅ 10-4 |
0,221 |
1,6 ⋅ 10-4 |
p3 = 22 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,578 |
- 1,399 |
0,413 |
1 |
0,087 |
- 0,125 |
- 1,069 |
0,116 |
2 |
- 0,035 |
0,039 |
- 1,478 |
- 0,026 |
3 |
- 0,009 |
0,015 |
- 1,336 |
- 0,01 |
4 |
0,001 |
|
Udział fazy gazowej:
Udział fazy ciekłej:
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
C1 |
0,2 |
3,208 |
0,199 |
0,658 |
C2 |
0,39 |
0,732 |
0,391 |
0,295 |
C3 |
0,2 |
0,236 |
0,200 |
0,047 |
C10 |
0,21 |
6,8 ⋅ 10-4 |
0,210 |
1,4 ⋅ 10-4 |
p4 = 24 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,635 |
- 1,424 |
0,445 |
1 |
0,055 |
- 0,168 |
- 1,024 |
0,164 |
2 |
- 0,109 |
0,034 |
- 1,518 |
- 0,022 |
3 |
- 0,087 |
- 0,003 |
- 1,404 |
0,002 |
4 |
- 0,089 |
|
Udział fazy gazowej:
Udział fazy ciekłej:
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
C1 |
0,2 |
2,936 |
0,2 |
0 |
C2 |
0,39 |
0,669 |
0,39 |
0 |
C3 |
0,2 |
0,215 |
0,2 |
0 |
C10 |
0,21 |
6,2 ⋅ 10-4 |
0,21 |
0 |
Na podstawie obliczeń można stwierdzić, że wartość ciśnienia nasycenia wynosi
w przybliżeniu pnas = 22 MPa (dla tej wartości udział fazy ciekłej w układzie wynosi prawie 100%
L = 99,9%)
Symulacja testu DLB
Ustalamy ciśnienie w komorze PVT na poziomie p = 24 MPa (powyżej wartości ciśnienia nasycenia) i wyznaczamy parametry płynu (masa molowa, współczynnik ściśliwości, gęstość itd.) dla tego ciśnienia.
Następnie obniżamy ciśnienie w komorze do ciśnienia poniżej ciśnienia nasycenia
i wyznaczamy parametry płynu dla aktualnego ciśnienia.
Po wyznaczeniu parametrów usuwamy z komory PVT wydzielony z płynu gaz poprzez zatłoczenie do komory płynu roboczego (utrzymując w komorze stałe ciśnienie). Nowy skład płynu jest taki sam jak obliczony wcześniej skład fazy ciekłej.
Powtarzamy ten cykl kilka razy, za każdym razem wyznaczając własności płynu złożowego.
Dla ciśnienia p0 = 24 MPa
Stałe równowagi i udziały molowe są takie same jak wyliczone w ostatnim cyklu wcześniejszych obliczeń (dla ciśnienia p = 24 MPa)
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
C1 |
0,2 |
2,936 |
0,2 |
0 |
C2 |
0,39 |
0,669 |
0,39 |
0 |
C3 |
0,2 |
0,215 |
0,2 |
0 |
C10 |
0,21 |
6,2 ⋅ 10-4 |
0,21 |
0 |
Udział fazy gazowej:
Udział fazy ciekłej:
Masa molowa mieszaniny gazu
i - kolejny numer składnika
Wyznaczanie współczynnika ściśliwości na podstawie równania stanu Soave-Redlicha-Kwonga
Parametr α:
Wyznaczanie parametrów a, b, A, B
Współczynnik ściśliwości
Gęstość układu
p , T - aktualne ciśnienie i temperatura gazu
MR - uniwersalna stała gazowa
Mm - masa molowa mieszaniny
Ponieważ w układzie przy tym ciśnieniu nie występuje faza gazowa, są to równocześnie parametry fazy ciekłej
Zestawienie wyników dla ciśnienia p0 = 24 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,635 |
- 1,424 |
0,445 |
1 |
0,055 |
- 0,168 |
- 1,024 |
0,164 |
2 |
- 0,109 |
0,034 |
- 1,518 |
- 0,022 |
3 |
- 0,087 |
- 0,003 |
- 1,404 |
0,002 |
4 |
- 0,089 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
2,936 |
0,2 |
0 |
udział molowy [%] |
100 |
1 |
0 |
C2 |
0,39 |
0,669 |
0,39 |
0 |
współczynnik ściśliwości |
|
|
|
C3 |
0,2 |
0,215 |
0,2 |
0 |
masa molowa M [kg/kmol] |
53,632 |
53,632 |
0 |
C10 |
0,21 |
6,2 ⋅ 10-4 |
0,21 |
0 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Zmniejszamy ciśnienie w komorze i przeprowadzamy obliczenia dla nowego cisnienia
Zestawienie wyników dla ciśnienia p1 = 22 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,578 |
- 1,399 |
0,413 |
1 |
0,087 |
- 0,125 |
- 1,069 |
0,116 |
2 |
- 0,035 |
0,039 |
- 1,478 |
- 0,026 |
3 |
- 0,009 |
0,015 |
- 1,336 |
- 0,01 |
4 |
0,001 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
3,208 |
0,199 |
0,658 |
udział molowy [%] |
100 |
0,999 |
0,001 |
C2 |
0,39 |
0,732 |
0,391 |
0,295 |
współczynnik ściśliwości |
|
|
|
C3 |
0,2 |
0,236 |
0,200 |
0,047 |
masa molowa M [kg/kmol] |
53,632 |
53,645 |
21,518 |
C10 |
0,21 |
6,8 ⋅ 10-4 |
0,210 |
1,4 ⋅ 10-4 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Zestawienie wyników dla ciśnienia p2 = 20 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,515 |
- 1,381 |
0,372 |
1 |
0,128 |
- 0,099 |
- 1,155 |
0,085 |
2 |
0,043 |
0,011 |
- 1,402 |
- 0,007 |
3 |
0,05 |
-0,002 |
- 1,374 |
0,001 |
4 |
0,049 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
3,531 |
0,177 |
0,629 |
udział molowy [%] |
100 |
0,951 |
0,049 |
C2 |
0,39 |
0,805 |
0,394 |
0,317 |
współczynnik ściśliwości |
|
|
|
C3 |
0,2 |
0,259 |
0,208 |
0,054 |
masa molowa M [kg/kmol] |
53,645 |
55,301 |
22,026 |
C10 |
0,21 |
7,4 ⋅ 10-4 |
0,221 |
1,6 ⋅ 10-4 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Zestawienie wyników dla ciśnienia p3 = 18 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,446 |
- 1,367 |
0,326 |
1 |
0,174 |
- 0,071 |
- 1,191 |
0,059 |
2 |
0,115 |
- 0,032 |
- 1,313 |
- 0,024 |
3 |
0,139 |
- 0,027 |
- 1,274 |
0,021 |
4 |
0,118 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
3,924 |
0,149 |
0,584 |
udział molowy [%] |
100 |
0,882 |
0,118 |
C2 |
0,39 |
0,895 |
0,395 |
0,353 |
współczynnik ściśliwości |
|
|
|
C3 |
0,2 |
0,288 |
0,218 |
0,063 |
masa molowa M [kg/kmol] |
55,301 |
57,741 |
22,787 |
C10 |
0,21 |
7,4 ⋅ 10-4 |
0,238 |
1,6 ⋅ 10-4 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Zestawienie wyników dla ciśnienia p4 = 16 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,369 |
- 1,361 |
0,271 |
1 |
0,229 |
- 0,032 |
- 1,212 |
0,026 |
2 |
0,203 |
- 0,014 |
- 1,263 |
0,011 |
3 |
0,192 |
- 0,001 |
- 1,291 |
7,7 ⋅ 10-4 |
4 |
0,191 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
4,412 |
0,121 |
0,534 |
udział molowy [%] |
100 |
0,809 |
0,191 |
C2 |
0,39 |
1,007 |
0,389 |
0,392 |
współczynnik ściśliwości |
|
|
|
C3 |
0,2 |
0,324 |
0,229 |
0,074 |
masa molowa M [kg/kmol] |
57,741 |
60,869 |
23,648 |
C10 |
0,21 |
9,2 ⋅ 10-4 |
0,261 |
2,3 ⋅ 10-4 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Zestawienie wyników dla ciśnienia p5 = 14 [MPa]
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,285 |
- 1,359 |
0,209 |
1 |
0,291 |
- 0,029 |
- 1,209 |
0,023 |
2 |
0,268 |
- 0,001 |
- 1,236 |
0,001 |
3 |
0,267 |
0,00 |
- 1,237 |
0,00 |
4 |
0,267 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
4,882 |
0,098 |
0,479 |
udział molowy [%] |
100 |
0,733 |
0,267 |
C2 |
0,39 |
1,151 |
0,375 |
0,432 |
współczynnik ściśliwości |
|
|
|
C3 |
0,2 |
0,371 |
0,240 |
0,089 |
masa molowa M [kg/kmol] |
60,869 |
64,263 |
24,641 |
C10 |
0,21 |
1,1 ⋅ 10-4 |
0,287 |
3,1 ⋅ 10-4 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Na podstawie uzyskanych wyników możemy stwierdzić, że w miarę obniżania ciśnienia
i odbierania gazu z komory rośnie masa molowa zarówno całego układu jak i poszczególnych faz. Jest to spowodowane tym, że w pierwszej kolejności z cieczy uwalniane są lżejsze frakcje i po ich odebraniu w komorze PVT pozostaje większy udział węglowodorów cięższych. Związany z tym jest również wzrost gęstości frakcji ciekłej. Ponieważ spada ciśnienie w komorze, gęstość frakcji gazowej maleje.
W kolejnych krokach testu powoli spada udział frakcji ciekłej a wzrasta gazowej.
Wyznaczanie stałych równowagi w oparciu o nomogram Winna
Pierwsze przybliżenie ciśnienia zbieżności
Jako składnik lekki przyjmuję metan CH4
Jako składnik ciężki przyjmuję dekan C10H4
Temperatura układu:
Ti = 382 [K]
Ciśnienie układu:
pi = 12 [MPa]
Na wykresie zbieżności dla temperatury układu Ti na linii łączącej punkty C1 oraz C10 znajduję punkt którego rzędną jest ciśnienie zbieżności pzb
Z wykresu ciśnienia siatkowego dla ciśnienia zbieżności
oraz ciśnienia układu
pi = 12 [MPa]
odczytuję ciśnienie siatkowe pst
pst = 25 [MPa]
Na nomogramie Winna wyznaczam punkt siatkowy
punkt przecięcia izotermy układu
Ti = 382 [K]
z izobarą układu
pi = 12 [MPa]
łączę z punktem dla którego Kr = 1
Punkt w który wyznaczona linia przecina izobarę ciśnienia siatkowego jest punktem siatkowym.
Punkt ten pozwala na wyznaczenie stałych równowagi Kr
Stałe równowagi wyznaczamy z nomogramu Winna
Wyznaczamy Vm (udziału fazy gazowej mieszaniny) z równania Rachforda-Rice'a
Wyznaczamy udziały molowe składników mieszaniny w poszczególnych fazach
Wyznaczanie drugiego przybliżenia ciśnienia zbieżności
Obliczenie zastępczej temperatury krytycznej fazy ciekłej
W sumowaniu pomijam składnik lekki CH4
Składnikiem, którego temperatura krytyczna jest najbliższa wyliczonej wartości zastępczej temperatury jest propan
Wyniki obliczeń
Iteracja |
Vm |
fv(Vm) |
dfv(Vm) |
|
0 |
0,5 |
- 0,171 |
- 1,400 |
0,122 |
1 |
0,3779 |
- 0,025 |
- 1,274 |
0,019 |
2 |
0,3583 |
- 0,007 |
- 1,281 |
0,005 |
3 |
0,3529 |
- 0,001 |
- 1,113 |
8,9 ⋅ 10-4 |
4 |
0,3520 |
|
składnik |
zi |
Kr |
xi |
yi |
parametr |
całość mieszaniny |
faza ciekła |
faza gazowa |
C1 |
0,2 |
5,883 |
0,076 |
0,427 |
udział molowy [%] |
100 |
1 |
0 |
C2 |
0,39 |
1,373 |
0,346 |
0,471 |
współczynnik ściśliwości |
1,380 |
1,380 |
- |
C3 |
0,2 |
0,432 |
0,251 |
0,107 |
masa molowa M [kg/kmol] |
53,632 |
53,632 |
0 |
C10 |
0,21 |
1,2 ⋅ 10-3 |
0,327 |
3,8 ⋅ 10-4 |
gęstość ρ [kg/m3] |
|
|
|
Wyznaczanie stałych równowagi w oparciu o nomogram Winna dla nowego ciśnienia
Pierwsze przybliżenie ciśnienia zbieżności
Jako składnik lekki przyjmuję metan CH4
Jako składnik ciężki przyjmuję dekan C10H4
Temperatura układu:
Ti = 382 [K]
Ciśnienie układu:
pi = 22 [MPa]
Na wykresie zbieżności dla temperatury układu Ti na linii łączącej punkty C1 oraz C10 znajduję punkt którego rzędną jest ciśnienie zbieżności pzb
Z wykresu ciśnienia siatkowego dla ciśnienia zbieżności
oraz ciśnienia układu
pi = 22 [MPa]
odczytuję ciśnienie siatkowe pst
pst = 24 [MPa]
Ze względu na małe różnice pomiędzy kolejnymi ciśnieniami siatkowymi nowy punkt siatkowy będzie się praktycznie pokrywał z poprzednim. W związku z tym nie jest możliwe na podstawie nomogramu Winna wyznaczyć w miarę dokładnie stałych równowagi - dla kolejnych ciśnień układu sytuacja będzie się powtarzać.
2