PRAWO ADMINISTRACYJNE

Zbigniew Leoński- „Zarys prawa administracyjnego”

Prawo administracyjne składa się z trzech części:

1) ustrojowa - część o ustroju administracyjnym. Zawiera normy dotyczące tworzenia organów tworzenia

innych podmiotów administracyjnych ( podmiotów administracyjnych, ich funkcjonowania, zakresu ich

działania, systemów organów administracji i zachodzących w tym systemie procesów ) ( kierownictwo

kontrola nadzór koordynacja) podział administracyjny państwa ( zasadniczy- województwo gmina,

pomocniczy - sołectwa , szczególny - adm. Leśna wojskowa pocztowa)

2) prawo materialne - normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów i administracji i

podmiotów niepodporządkowanych administracji stojących na zewnątrz administracji

3) prawo proceduralne - (procesowe) zawiera normy które mają na celu urzeczywistnienie, wykonywanie prawa

ustrojowego i materialnego.

ADMINISTRACJA PUBLICZNA - administracja to system podmiotów tworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenia działalności na podstawie ustaw kierownictwie wewnętrznym i zewnętrznym w stosunku do podmiotów podporządkowanych oraz w stosunku do społeczeństwa. Przebieg i skutki tej działalności przypisywane są państwu jako takiemu.

• Administracja to wyodrębnione administracyjne struktury

• Adm. Jako działalność mająca na celu realizację zadań publicznych

• Mianowanie nominacja wybór - ludzie zatrudniani w strukturach administracyjnych

• Działa w imieniu państwa i na rachunek państwa dotyczy to organów administracji rządowej

• Działa we własnym imieniu i na własny rachunek - dotyczy organów administracji samorządowej

• Administracja podejmuje działania nie dla osiągnięcia zysku

• Organizacja o charakterze jednolitym i ogólnym a także bezosobowym i władczym

• Opiera się z reguły na pracy zawodowego i fachowego personelu

• Jest zorganizowana i działa na zasadzie kierownictwa i podporządkowania

• Działa w sposób ciągły i stabilny. Może działać nie tylko na wniosek zainteresowanych, obywatel może działać z własnej inicjatywy

Administracja jest pewną działalnością która obejmuje następujące sfery

1) reglamentacyjno - porządkowa tradycyjna klasyczna sfera działania administracji ( zakaz wyd. pozwoleń)

2) sfera zaspokajania podstawowych potrzeb ludności w skali klasowej, administracja świadcząca nie władcza

2 etapy A| organizowanie usług B| świadczenie usług.

3) aktywizowanie społeczeństwa w celu nawiązania współdziałania z administracją przy wykonywaniu przed

państwem zadań.

4) sfera wpływu administracji na gospodarkę rynkową ( kontyngenty ,cła, koncesje, pozwolenia, zezwolenia)

ADMINISTRACJA WŁADCZA działa przy pomocy nakazów zakazów przy wkraczaniu w sferę prawną obywatela może ograniczać wolność własność , może nakładać na obywatela obciążenia ( np. wywłaszczenie)

ADMINISTRACJA ŚWIADCZĄCA zapewnia określone świadczenia tj. np. pomoc społeczna , dotacje, subwencje przy użyciu środków charakterystycznych dla prawa cywilnego, lub przy pomocy działań faktycznych.

WŁADZTWO ADMINISTRACYJNE oznacza ze jednostka lub grupa jednostek działająca jako organ państwa może wprowadzać swoje zarządzenia w drodze przymusu państwowego bez ingerencji sądu. Państwo może udzielać władztwa innym podmiotom w zakresie przez siebie ustanowionym, wówczas także podmioty korzystają z przywileju egzekwowania swych rozstrzygnięć przy użyciu przymusu państwa. Władztwo administracyjne czyli prawo użycia przymusu przez organy administracyjne dla zrealizowania swoich rozstrzygnięć.

ŻRÓDŁA PRAWA zob. prawoznawstwo i p konstytucyjne

Przyczyny takiej budowy aparatu administracyjnego:

• Funkcjonalne - do wykonywania administracji w różnych dziedzinach wymagane są specjalne kwalifikacje

• Terytorialne - różne zadania dla różnych obszarów kraju

• Organizacyjne - oznaczają ze w zależności od zadań organów różny jest ten stopień powiązania administracji z innymi organami.

KONTROLA - jest to porównywanie stanu faktycznego czyli stanu który zastaliśmy z pewnym założonym wzorcem. Następnie następuje analiza porównania , porównania i wyciągnięcia wniosków . jednostka kontrolująca nie może ingerować w działalność podmiotu kontrolowanego.

NADZÓR - jest to kontrola + możliwość użycia środków nadzorczych ( np. wstrzymanie wykonania decyzji, zawieszenie w czynnościach.) wyraźnie wymieniony organ nadzorujący środki nadzoru i zakres wyrażone w ustawie. Organ nadzorujący ponosi odpowiedzialność za działalność jednostek w takim zakresie w jakim je kontroluje.

KOORDYNACJA - harmonizowanie działań jednostek.

KIEROWNICTWO - najszersze uprawnienie : kontrola + nadzór + koordynacja może używać wszelkich środków w celu oddziaływania na jednostki poza tymi których prawo zakazuje

CENTRALIZACJA - charakteryzuje się hierarchicznym podporządkowaniem od góry do dołu. Mamy do czynienia z zależnością

a) służbową - oznacza iż organ wyższego stopnia może ingerować w działalność organów niższych w każdej chwili gdy uzna to za stosowne

b) osobową - oznacza możliwość decydowania o obsadzie personalnej organów niższych zwłaszcza na kierowniczych stanowiskach.

DECENTRALIZACJA - jest przeciwieństwem centralizacji zakłada samodzielność organów niższych wiec organy wyższe nie mogą decydować o ich obsadzie personalnej. Obsadza się stanowiska w drodze wyborów. Organ wyższy nie może wydawać poleceń co do sposobu załatwiania prac może wkraczać tylko w przypadkach wyraźnie określonych w przepisach prawa. W ramach decentralizacji organy posiadają własne kompetencje. Mają samodzielność faktyczną czyli samodzielność finansową mają własne źródła dochodów i samodzielnie nimi rozporządzają.

AUTONOMIA - polega na polega na przyznaniu organowi zarządzającemu określoną częścią terytorium państwa kompetencji do stanowienia przepisów prawa rangi ustawowej w szerokim zakresie spraw bez ingerencji władz centralnych, decentralizacja natomiast dotyczy nie stanowienia ale stosowania prawa.

ZAKRES DZIAŁANIA - wyliczenie spraw którymi organ się zajmuje. ujęty w przepisach ustrojowych.

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW - do podjęcia konkretnych działań władczych obok przepisu określającego zakres działania konieczny jest przepis upoważniający do podjęcia takiego działania czyli przepis kompetencyjny, p kompetencyjne zawarte są w prawie materialnym. Wyróżnia się :

• Właściwość miejscową- ( terytorialną ) określa jaki organ terenowy ma kompetencje do rozstrzygania danej sprawy z punktu widzenia terytorialnego zasięgu działań.

• Właściwość rzeczowa - przyznanie organowi administracyjnemu prawa do rozstrzygania tylko określonych kategorii spraw.

• Właściwość instancyjna - ( funkcjonalna) określa instancję właściwą do rozstrzygnięcia danej sprawy.

• jeżeli organ administracyjny przekroczy zakres swoich kompetencji to takie działanie będzie dotknięte sankcją nieważności również gdy organ podejmie działanie które w ogóle nie należy do kompetencji organu administracyjnego działanie to będzie dotknięte sankcją nieważności. Zdarza się ze w wyniku niedoskonałości przepisów kompetencyjnych dwa organy w jednej sprawie uważają się za kompetentne albo dwa organy uważają się za niekompetentne do rozstrzygnięcia mimo iż któryś z nich powinien sprawę rozstrzygnąć

PRZENIESIENIE KOMPETENCJI - oznacza ze kompetencje do załatwiania pewnego rodzaju spraw zostały przeniesione na inny organ. Wiąże się to z utratą kompetencji tego organu który do tej pory był właściwy przybiera różna postać i jest to delegacja - organ wyższy przekazuje kompetencje niższemu. Dewolucja - natomiast jest to przejęcie kompetencji organu niższego przez organ wyższy. Zmiana lub przeniesienie wymagają podstawy prawnej.

DZIAŁANIE Z UPOWAŻNIENIA ORGANÓW - powoduje przejście prawa do rozstrzygania danego problemu z zakresu właściwości jednego organu do drugiego organu. Podmiot któremu powierzono dokonanie zadania nie przejmuje jego kompetencji a tylko je wykonuje w imieniu , na rzecz i na rachunek. Organ który upoważnił nadal zachowuje swoje kompetencje.

STOSUNEK ADMINISTRACYJNO- PRAWNY - między państwem a administracją, administracją a obywatelami, i innymi podmiotami oparty na normach prawa administracyjnego.

Działająca władczo administracja może jednostronnie zdecydować o treści tego stosunku.. obywatel ma prawo zaskarżania zgodnie z przysługującymi mu środkami odwoławczymi. Podmioty w takim stosunku nie są równorzędne.

Przedmiot stosunku administracyjno prawnego leży w sferze zadań administracji publicznej natomiast podmioty to : os. Fizyczne , os. Prawne, do których skierowany jest nakaz lub zakaz.

Z drugiej strony organ w stosunku administracyjno prawnym jeden z podmiotów reprezentuje władztwo i stąd nierównorzędność gdyż prawo przyznaje organowi administracji publicznej jako jednemu z podmiotów stosunku administracyjno prawnego prawo do orzekania oraz prawo do przesądzania o sprawie w sposób wiążący innych uczestników tego stosunku.

Obowiązki i uprawnienia które są częścią stosunku administracyjno prawnego mogą polegać na działaniu , znoszeniu, zaniechaniu. Wynikają one z prawa podmiotowego. Maja w zasadzie charakter osobisty tzn żę nie mogą być one przenoszone na inne osoby.

Stosunek administracyjno prawny może wynikać z mocy ustawy , może być nawiązany w drodze aktu administracyjnego także z działań faktycznych

Stosunek proceduralny - ma charakter czasowy przejściowy a jego podstawą są normy proceduralne konkretnie przepisy postępowania administracyjnego. Ten stosunek nawiązuje się z chwilą wszczęcia postępowania administracyjnego i wygasa z chwilą podjęcia ostatecznej decyzji.

ORGAN ADMINISTRACJI - organ administracji stanowi wyodrębniona część aparatu administracji publicznej tworzona na podstawie prawa działa w imieniu państwa i na jego rachunek - administracja rządowa i w swoim imieniu i na swój rachunek - administracja samorządowa. O ile prawo to dopuszcza organ administracji jest upoważniony do posługiwania się środkami władczymi. Wykonuje zadania publiczne z zakresu administracji . działa w ramach przyznanych mu przez prawo kompetencji biorąc pod wzgląd ww element mamy do czynienia z abstrakcyjna definicja organu administracyjnego.

ORGAN ADMINISTRACJI - to człowiek lub grupa ludzi znajdujących się w strukturze administracji państwa lub samorządu terytorialnego. Powołuje się go w celu realizacji norm prawa administracyjnego w sposób i ze skutkami właściwymi temu prawu w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji.

RODZAJE ORGANÓW ADMINISTRACYJNYCH:

1) .

a)organy rządowe prezydent rada ministrów

b)samorządowe Rada gminy, powiatu, sejmik wojewódzki

2).

a)organy naczelne - prezydent rada ministrów

2. organy centralne - prezes rządu szef służby cywilnej

3. organy terenowe ( lokalne) - rada gminy rada powiatu sejmik wojewódzki

3)

1. organy decydujące - mają prawo podejmowania wiążących decyzji

2. organy pomocnicze - opiniodawcze

3. organy kontrolne

4)

1. organy jednoosobowe

2. organy kolegialne

5)

1. organy administracji zespolonej

2. organy administracji niezespolonej

---