ADMINISTRACJA:

organizacja składająca się z różnych jednostek organizacyjnych skupionych wokół organów administracji tworzących układ organizacyjny mający realizować zadania państwowe (rządowe) lub publiczne. Pojęcie publiczne jest szersze od pojęcia państwowe. Publiczne zawiera w sobie państwowe i samorządowe.

działalność polegająca na wykorzystywaniu zadań z zakresu administracji

PRAWO ADMINISTRACYJNE - to zespół norm regulujących organizacje i funkcjonowanie administracji publicznej oraz zachowanie się osób fizycznych i innych podmiotów w zakresie nieuregulowanym przez przepisy należące do innych gałęzi prawa. PA obejmuje trzy części:

Prawo ustrojowe - reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego (Konstytucja, ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym oraz o administracji rządowej w województwie i inne)

Prawo materialne - reguluje wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji publicznej i podmiotów znajdujących się na zewnątrz administracji. Do organów znajdujących się w zewnętrznej sferze działania administracji zalicza się: obywateli, organizacje społeczne oraz jednostki państwowe i niepaństwowe nie podporządkowane organizacyjnie.

Prawo proceduralne (formalne, procesowe) - reguluje tok czynności podejmowanych przez organy w celu realizacji norm prawa materialnego. To prawo dotyczy min:

sądownictwa administracyjnego

ogólnego postępowania administracyjnego

postępowania egzekucyjnego w administracji

postępowania podatkowego

karno-administracyjne (prawo o wykroczeniach)

postępowanie w sprawach porządkowych i dyscyplinarnych

postępowanie w sprawach skarg i wniosków

Podstawa prawna: k.p.a., ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawa - ordynacja podatkowa (PA str.31).

NIE MA CZĘŚCI OGÓLNEJ W PRAWIE ADMINISTRACYJNYM

ŹRÓDŁO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO - to forma, w której powstają i są ogłaszane normy prawne. ŹPA utożsamiane jest z aktem normatywnym, zawierającym obowiązujące normy prawa.

CECHY ŹRÓDEŁ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

jest ich wiele i są różnorodne w sensie składników gatunkowych

nie są skodyfikowane z wyjątkiem procedury administracyjnej

większość pochodzi od samej administracji

są zhierarchizowane tj. akt niższego rzędu nie może być sprzeczny z aktem wyższego rzędu

znane jest prawo lokalne to znaczy ograniczone do terytorialnie określonej części kraju (prawo miejscowe)

ŹRÓDŁEM PRAWA FORMALNIE NIE SĄ ORZECZENIA SN i NSA, choć przy zastosowaniu wykładni zbieżnej z wykładnią sądową w podobnych lub analogicznych sprawach mają zastosowanie kluczowe. Nieco inaczej wygląda sprawa, gdy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ma postać aktu normatywnego i zostało opublikowane w DzU.

SPRAWY REGULOWANE WYŁĄCZNIE PRZEZ KONSTYTUCJĘ:

podstawowe zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa

struktura aparatu państwowego i kompetencje jego organów

podstawowe zasady i formy działania naczelnych, centralnych i lokalnych organów państwa i innych podmiotów

zasady kontroli administracji publicznej

prawa wolności i podstawowe obowiązki obywateli

USTAWA KONSTYTUCYJNA - pod względem mocy równa jest konstytucji, uchwalana jest w trybie konstytucyjnym (nowelizacja konstytucji). UK może wejść w miejsce dotychczasowej konstytucji albo regulować niektóre zagadnienia odmiennie lub uzupełniać postanowienia konstytucji. UK z reguły obowiązuje pewien czas.

USTAWY - jest hierarchicznie bezpośrednio za konstytucją. SPRAWY REGULOWANE WYŁĄCZNIE PRZEZ USTAWĘ (materia ustawowa):

• zmiany konstytucji

• prawo wyborcze

• budżet

• zasady organizacji i tryb pracy Rady Ministrów

• zakres działania oraz tryb powoływania i odwoływania wojewodów

• określenie innych niż gminy jednostek samorządu

• źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego

• zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego

• zasady zrzeszania się jednostek samorządu terytorialnego

• zasady i tryb zawierania umów międzynarodowych

• nakładanie obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków

• zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania przez władze publicznej informacji o obywatelach

Ustawa może regulować wszystkie zagadnienia, których konstytucja nie powierzyła innym organom państwa, albo nie przewiduje dla ich regulacji innej formy.

RATYFIKOWANE I OGŁOSZONE UMOWY MIĘDZYNARODOWE - Ratyfikacja dokonywana jest przez prezydenta RP za zgodą sejmu - jest to jednoznaczne z wyrażeniem zgody na przestrzeganie postanowień umowy. Zgoda Sejmu jest wymagana tylko wobec tych umów, które dotyczą:

• pokoju, sojuszy, układów politycznych lub wojskowych

• członkostwa RP w organizacjach międzynarodowych

• wolności, praw, obowiązków obywateli określonych w konstytucji

• znacznego obciążenia finansowego

• spraw uregulowanych w konstytucji lub ustawie

Ratyfikowana umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przez ustawą.

ROZPORZĄDZENIE Z MOCĄ USTAWY - ma taką samą moc prawną jak ustawa zwykła, czyli nie może uchylać lub zmieniać obowiązujące ustawy, może natomiast zawieszać upoważnienie do wydania przepisów wykonawczych, wiąże w takim samym stopniu sądy, co ustawy.

Od 97 roku takie rozporządzenie może wydać tylko prezydent RP na wniosek Rady Ministrów. W czasie stanu wojennego musi być następnie zatwierdzone przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.

ROZPORZĄDZENIA - mogą być wydawane na podstawie ustaw i w celu ich realizacji. Są aktem wykonawczym do ustaw, które uzupełniają, a nie zastępują. Regulują przede wszystkim prawa i obowiązki obywateli oraz innych podmiotów stojących na zewnątrz administracji oraz ważniejsze zagadnienia o charakterze organizacyjnym. Wydawanie Rozporządzeń wymaga delegacji ustawowej tj. szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie, które określa:

organ właściwy do wydania rozporządzenia

zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu

wytyczne dotyczące treści

Rozporządzenia mogą być wydawane przez:

prezydenta RP

Radę Ministrów

prezesa RM

ministrów kierujących działaniem administracji rządowej

przewodniczących komitetów określonych w ustawach (komitet badań naukowych, komitet

integracji europejskiej)

KRRiTv

W DzU PUBLIKUJE SIĘ:

konstytucję

ustawy konstytucyjne

ustawy zwykłe

rozporządzenia

ratyfikowane umowy międzynarodowe

W MONITORZE POLSKIM PUBLIKUJE SIĘ:

zarządzenia i postanowienia prezydenta RP

uchwały Rady Ministrów

inne zarządzenia (okólniki, instrukcje, obwieszczenia)

inne akty prawne mogą być ogłaszane o ile prawo tego wymaga

WOJEWÓDZKI DZIENNIK URZĘDOWY! NIE USTAW!

UCHWAŁA ZAWSZE POCHODZI OD ORGANU KOLEGIALNEGO

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO - to przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa wydane na podstawie upoważnienia ustawowego (delegacja ustawowa) przez uprawnione do tego organy. Do organów tych zaliczyć można: sejmik województwa, wojewoda, rada powiatu, rada gminy. Przepisem gminnym nie są indywidualne akty administracyjne skierowane do konkretnego adresata (decyzje administracyjne kwalifikowane).

Przykłady aktów prawa miejscowego:

przepisy wewnętrzne danej gminy dotyczące ustroju gminy i jej jednostek pomocniczych (dzielnica, sołectwo, osiedle) [przepisy gminne]

przepisy dotyczące organizacji urzędów i instytucji gminnych [przepisy gminne]

przepisy dotyczące zasad zarządu mieniem gminnym / powiatowym

przepisy dotyczące zasad i trybu korzystania z gminnych / powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

przepisy porządkowe - mogą być wydawane w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących. Wydawane są, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego oraz dla zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

PODZIAŁ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

administracja samorządowa - składa się z województwa samorządowego (samorządu regionalnego) powiatów i gmin (samorządu lokalnego)

administracja państwowa (rządowa) - składa się z Rady Ministrów (szczebel centralny), wojewody (szczebel regionalny). Na szczeblu lokalnym brak jest przedstawicieli administracji państwowej.

PRZEPISY PORZĄDKOWE - przedmiotem regulacji przepisów porządkowych mogą być zakazy lub nakazy określonego zachowania się związane z koniecznością ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Dotyczy to tylko przypadków i zakresu, jakie nie zostały unormowane w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących. W przypadku powiatów przepisy porządkowe wydawane są tylko, gdy przyczyny uzasadniające wydanie ich występuje na obszarze więcej niż jednej gminy.

Za ich naruszenie przewidywane są kary grzywny.

JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO:

organ stanowiący:

GMINA:

Rada Gminy (15-100osób)

POWIAT:

Rada Powiatu:

WOJEWÓDZTWO

Sejmik Województwa

organ wykonawczy:

GMINA:

Zarząd gminy

POWIAT:

Zarząd Powiatu

WOJEWÓDZTWO:

Zarząd Województwa

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO:

Wszystkie one ogłaszane są w WDU. Niektóre w środkach masowego przekazu, w drodze obwieszczeń lub inny sposób miejscowo przyjęty (GMINA: wszystkie przepisy; POWIAT: tylko przepisy porządkowe)

GMINY - stanowione w formie:

uchwały - przez radę gminy, o ile ustawa upoważniająca nie stanowi inaczej.

zarządzenia - przez zarząd gminy, zatwierdzane na najbliższym posiedzeniu rady gminy przez radę gminy

RODZAJE:

przepisy prawa miejscowego (o charakterze ustrojowo-organizacyjnym) - regulują:

ustrój gminy oraz jej jednostek pomocniczych

organizację urzędów i instytucji gminnych

zasady zarządu mieniem gminnym

zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

przepisy porządkowe - [patrz wyżej przepisy porządkowe]

OGŁASZANIE I WEJŚCIE W ŻYCIE (Gmina):

przepisy prawa miejscowego - podpisuje je przewodniczący rady gminy i kieruje do publikacji. Wchodzą życie z dniem ogłoszenia w formie innej niż publikacja w WDU., o ile same te akty nie przewidują terminu późniejszego.

przepisy porządkowe - Wchodzą życie z dniem ogłoszenia w formie innej niż publikacja w WDU, o ile same te akty nie przewidują terminu późniejszego.

WW akty gminnego prawa miejscowego publikowane są również w zbiorze przepisów gminnych.

POWIATU - stanowione w formie:

uchwały - przez radę powiatu, o ile ustawa upoważniająca nie stanowi inaczej.

zarządzenia - przez zarząd powiatu, zatwierdzane na najbliższym posiedzeniu rady powiatu przez radę powiatu. APM powiatu obowiązują na obszarze powiatu lub pewnej jego części i wydawane są na podstawie upoważnień ustawowych (delegacja ustawowa).

Powiaty nie mogą wydawać wspólnych przepisów powiatowych.

RODZAJE:

przepisy prawa miejscowego (o charakterze ustrojowo-organizacyjnym) - regulują:

spawy wymagające uregulowania w statucie

zasady zarządu mieniem powiatowym

zasady i tryb korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

przepisy porządkowe - [patrz wyżej przepisy porządkowe]

OGŁASZANIE I WEJŚCIE W ŻYCIE (Powiat):

przepisy prawa miejscowego - podpisuje je przewodniczący rady powiatu i kieruje do publikacji. Wchodzą życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w WDU, o ile ustawa lub przepis powiatowy stanowi inaczej.

przepisy porządkowe - Wchodzą życie z dniem ogłoszenia w formie innej niż publikacja w WDU.

WW akty powiatowego prawa miejscowego publikowane są również w zbiorze aktów prawa miejscowego powiatu prowadzonego przez starostwo.

WOJEWÓDZTWA - stanowione są przez sejmik województwa oraz wojewodę.

RODZAJE:

rozporządzenia wykonawcze (przepisy prawa miejscowego) - Stanowione są przez sejmik województwa oraz wojewodę. Obowiązują na obszarze województwa lub jego części na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych (ustawa o samorządzie województwa i inne).

rozporządzenia porządkowe (przepisy porządkowe) - Stanowione wyłącznie przez wojewodę. Wydawane są one jedynie w zakresie nieuregulowanym w ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących i tylko, gdy jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

OGŁASZANIE I WEJŚCIE W ŻYCIE (Województwo)

ZASADA GENERALNA DLA APM WOJEWÓDZTW - dzień wydania Wojewódzkiego Dziennika Urzędowego jest dniem ogłoszenia aktów w nim zawartych. Akty te wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia w WDU, chyba, że ustawa lub sam przepis prawa miejscowego przewiduje termin późniejszy. I tak:

rozporządzenia wykonawcze (przepisy prawa miejscowego) - rozporządzenia te podpisuje marszałek województwa niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je do publikacji w WDU. Wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w WDU, o ile przepisy odrębne lub inne akty prawa miejscowego nie stanowią inaczej. Przykłady:

statut województwa

zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim

zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

wyjątek 1:

rozporządzenia porządkowe (przepisy porządkowe) - rozporządzenia te są niezwłocznie przekazywane marszałkowi województwa. Wchodzą one w życie z chwilą ich ogłoszenia - niezależnie od ogłoszenia w WDU - natychmiast w środkach masowego przekazu, w drodze obwieszczeń lub w inny sposób miejscowo przyjęty.

wyjątek 2:

akty prawa miejscowego (zarówno rozporządzenia wykonawcze jak i porządkowe), - gdy z istoty regulacji zawartej w akcie prawa miejscowego, wydanym przez wojewodę na podstawie upoważnienia ustawowego, wynika, że zwłoka w wejściu w życie przepisów w nim zawartych mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenie życia, zdrowia lub mienia, wojewoda może zarządzić ogłoszenie i wejście w życie aktu na zasadach i w trybie przewidywanym dla rozporządzeń porządkowych.

POZOSTAŁE ŹRÓDŁA PRAWA OBOWIĄZUJĄCEGO (NIE POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO):

zarządzenia - są wydawane tylko na podstawie ustawy i w celu jej wykonania. nie mogą regulować spraw zastrzeżonych dla regulacji w formie ustawy i rozporządzenia (tj. nie mogą regulować praw, wolności i obowiązków obywateli). Nie mogą stanowić podstawy do wydania decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów nie związanych organizacyjnie z organami wydającymi zarządzenia.

Nie mogą zastępować aktów powszechnie obowiązujących, ani zmieniać ich treści, sensu i znaczenia. Zarządzenia może wydawać:

prezydent RP

prezes RM

ministrowie

przewodniczący Komitetu Badań Naukowych i Komitetu Integracji Europejskiej.

Te zarządzenia mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne odległe organowi wydającemu zarządzenia. Są one ogłaszane w Monitorze Polskim, ale tylko wtedy, gdy jest to przewidziane w przepisach prawnych, albo, gdy uzna to za wskazane organ, który wydał zarządzenie.

uchwały - są to akty organów kolegialnych, może je wydawać Rada Ministrów w celu wykonania kompetencji określonych konstytucyjne i ustawowo (nie potrzeba delegacji ustawowej). Uchwały mogą być wydawane w zakresie spraw, które nie są uregulowane ustawowo, nie mogą ani zmieniać, ani regulować materii ustawowej. Przedmiotem uchwał mogą być:

sprawy kierownictwa wew.

sprawy polityki administracyjnej (sposoby wykonywania aktów normatywnych powszechnie obowiązujących)

Nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych. Wiążą tylko tych adresatów, którzy są podporządkowani organowi podejmującemu uchwały. nie ma obowiązku ich publikacji, ale RM może opublikować uchwałę w Monitorze Polskim.

statut - jest źródłem prawa administracyjnego, opracowuje go sama jednostka z tym, że jest on zatwierdzany przez organ nadzorujący tę jednostkę. Przepisy zawarte w statutach regulują w ramach określonych ustawowo szczegółowe formy zależności organizacyjnej i funkcjonalnej w danej jednostce i podział kompetencji w obrębie danej jednostki.

statut gminy - jest uchwalony przez Radę gminy, określa on ustrój gminy, charakter i inne jej szczególne cechy. Każda gmina powinna posiadać swój statut. Tylko w gminach liczących pow.?200? tys. mieszkańców projekt statutu powinien zostać uzgodniony z Prezesem Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Uzgodnienie jest warunkiem obowiązywania statutu, jego brak spowoduje nieważność statutu.

ustrój gminy - to struktura organów gminy oraz tryb ich pracy. Zakres i treść regulacji zależy od uznania Rady Gminy, ale przyjęte rozwiązania nie mogą być sprzeczne z ustawami.

regulamin organizacyjny - reguluje wewnętrzny ustrój i funkcjonowanie danej jednostki organizacyjnej. Przedmiotem regulacji są przede wszystkim:

podziały pracy

zakres czynności

układy zależności organizacyjnej

RO musi mieć podstawę ustawowo i mieścić się w granicach prawa powszechnie obowiązującego (np. regulamin organizacyjny Urzędu Gminy, UG to aparat pomocniczy organu wykonawczego gminy - obsługuje i Radę i Zarząd Gminy). Projekt regulaminu opracowuje Zarząd i przedstawia go do uchwalenia Radzie Gminy. Regulamin organizacyjny Urzędu gminy powinien określać:

strukturę urzędu, podział na wydziały lub inne jednostki np. referaty, biura, stanowiska pracy

zakres czynności poszczególnych jednostek

zasady wykorzystywania nadzoru nad poszczególnymi jednostkami

określenie spraw, które przewodniczący zarządu będzie załatwiać osobiście

BUDOWA AKTU PRAWNEGO:

część tytułowa (nagłówek) - która nazywa rodzaj aktu (ustawa, rozporządzenie), określa datę ustanowienia aktu oraz ogólne merytoryczne określenie uregulowanych zagadnień.

treść ustawy - wyjątkowo, gdy zachodzi potrzeba wyraźnego wskazania celu wydania aktu, umieszcza się wstęp (preambułę). Zasadnicza część ustawy dzieli się na jednostki zwane artykułami (dalej mogą one dzielić się na ustępy, punkty, litery).

akt wykonawczy - do ustawy rozpoczyna się od przepisu powołującego się na podstawę prawną wydania aktu, tzn. przepis, w którym upoważniono dany organ do wydania tego aktu. Akty wykonawcze dzielą się na jednostki zwane paragrafami (mogą się dzielić na ustępy, punkty, litery).

CZĘŚĆ MERYTORYCZNA USTAWY - wyróżniamy w niej następujące przepisy:

przepisy ogólne - są wyodrębnione wówczas, gdy zachodzi potrzeba zamieszczenia nich elementów wspólnych dla wielu dalszych przepisów merytorycznych. Określają one zakres podmiotowy i przedmiotowy stosunków regulowanych w tym akcie, ewentualnie zakres stosunków wyłączonych spod działania aktu oraz w razie potrzeby objaśnienia terminów i skrótów używanych w tekście.

przepisy szczegółowe - zawierają konkretne regulacje stosunków społecznych, zamieszcza się je w następującej kolejności:

przepisy prawa materialnego

przepisy o organach i trybie postępowania

względnie przepisy określające sankcję

przepisy przejściowe - regulują oddziaływanie przepisu nowego aktu na stosunki ukształtowane w czasie obowiązywania dotychczasowego prawa, tzn. sposób zakończenia postępowań w sprawach będących w toku. Wskazanie, przez jaki czas będą obowiązywały instrumenty / instytucje, które likwiduje nowy akt. Określenie sposobu powoływania organów, których utworzenie przewiduje nowy akt. Rozstrzygnięcie czy w jaki, zakresie adresaci zachowują uprawnienia i obowiązki powstałe pod działaniem dotychczasowego prawa. Rozstrzygnięcie czy utrzymuje się w mocy przepisy wykonawcze do czasu zastąpienia ich nowymi

przepisy końcowe:

uchylające przepisy dotychczas obowiązujące

o wejściu w życie aktu

APARAT ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

organa administracji publicznej:

organa administracji państwowej (rządowej)

organa administracji samorządowej
organa administrujące administracją, - czyli takie, które nie będąc organami administracji obok własnej działalności wykonują niektóre zadania z zakresu administracji np.: prezydent RP nadaje odznaczenia, organizacje społeczne, zakłady administracyjne w tym szkoły wyższe.

ORGAN ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ (RZĄDOWEJ) I JEJ CECHY (5 cech):

organ administracji to wyodrębniona cześć aparatu administracji publicznej, tworzona na podstawie prawa. To pewna organizacyjna całość, czego wyrazem jest odrębna nazwa, wyodrębnione środki materialne i pracownicy.

działa w imieniu i na rachunek państwa, albo w imieniu i na rachunek jednostki samorządu terytorialnego, będącej odrębnym podmiotem. Wynikają z tego dwie konsekwencje prawne:

działania organu są zabezpieczone przymusem państwowym. Oznacza to z reguły możliwość ukarania osób, które nie podporządkowują się działaniom organu, jak i możliwość wymuszenia w drodze egzekucji podporządkowania się tym działaniom.

działania organu zaliczone (zarachowane) na rachunek państwa lub samorządu terytorialnego wywołują skutki niezależnie od istnienia samego organu tzn. czynności te pozostają ważne nawet wtedy, gdy sam organ zostanie zlikwidowany, albo zniknie cała kategoria organu.

o ile prawo dopuszcza, organ jest upoważniony do posługiwania się środkami władczymi. Upoważnienie do stosowania tych środków musi być wyraźnie przewidziane w ustawie lub akcie wydanym na jej podstawie. Istotą działania władczego jest to, że organ administracji jednostronnie, mocą swoich kompetencji, rozstrzyga o pozycji prawnej drugiej strony stosunku prawnego, która to musi podporządkować się woli organu.

wykonuje zadania publiczne z zakresu administracji i jest to jego głównym zadaniem

organ działa w ramach przyznanych mu kompetencji.

KOMPETENCJA oznacza zbiór uprawnień organu, dotyczących określonego zakresu spraw, w których organ ma prawo - a z reguły obowiązek - działania. Pojęcie to obejmuje nie tylko wskazanie zakresu spraw, którymi organ ma się zajmować, ale także określenie działań, jakie organ ma prawo i obowiązek w tych sprawach dokonywać.

ZAKRES DZIAŁANIA ORGANU - obejmuje tylko wyliczenie spraw, jakimi organ się zajmuje. ZDO jest ustalany w przepisach ustrojowych, natomiast kompetencje organu są zapisane w materialnym prawie administracyjnym, regulującym poszczególne dziedziny życia społecznego. Do dokonania czynności władczej niezbędne jest - obok przepisu określającego zakres działania - także przepis kompetencyjny upoważniający do podjęcia takiego działania.

KOMPETENCJA - to inaczej właściwość organu. Wyróżnia się, co najmniej trzy rodzaje właściwości:

właściwość rzeczowa, - tj. przyznanie organowi prawa do załatwiania określonych kategorii spraw. [uregulowana prawem materialnym]

właściwość miejscowa - określa, który organ ma prawo rozstrzygać daną sprawę z punktu widzenia terytorialnego zasięgu działania. [uregulowana w kpa]

właściwość instancyjna - określa instancję (1. czy 2.) właściwą do rozstrzygania danej sprawy. [uregulowana prawem materialnym]

Organy administracji mają obowiązek z urzędu (bez wniosku) przestrzegać swojej właściwości. Jeżeli przekroczą zakres swojej właściwości to takie działanie będzie nie ważne.

SPORY O WŁAŚCIWOŚĆ:

pozytywne - to takie, w których co najmniej dwa organy uważają się za właściwe do rozpoznania i rozstrzygnięcia danej sprawy.

negatywne - żaden z organów nie uważa się za właściwy w sprawie.

Podmiot rozstrzygający spór jest określony w przepisach. np. spory pomiędzy ministrami rozstrzyga Prezes Rady Ministrów (kpa).

KWESTIA SWOBODNEGO PRZEKAZYWANIA SPRAW, - co do zasady niedopuszczalne jest przenoszenie kompetencji między organami, co oznacza, że nie można innemu organowi przekazać swoich kompetencji, ani zabrać jego nawet, jeżeli jest to organ podporządkowany. Także same strony nie mogą zamienić właściwości organu.

WYJĄTKI!!!:

PRZENOSZENIE KOMPETENCJI (ZMIANY WŁAŚCIWOŚCI) - oznacza, że kompetencje do załatwiania pewnego rodzaju spraw lub danej sprawy zostały przeniesione na inny organ (organ, który do tej pory był właściwy traci swoją kompetencję). Wyróżniamy dwa rodzaje przeniesienia kompetencji:

delegacja - organ stopnia wyższego przekazuje część swoich kompetencji organowi podległemu.

dewolucja, - czyli przejęcie kompetencji przez organu stopnia niższego od organu stopnia wyższego

DZIAŁANIE Z UPOWAŻNIENIA ORGANU, - czyli upoważnienie do wykorzystywania kompetencji. Od przeniesienia różni się tym, że organ nie traci swoich kompetencji, a upoważniony podmiot nie nabywa ich jako własnych, lecz wykonuje je na rachunek i w imieniu organy, do którego kompetencje należą. Upoważnienie może być udzielone:

pracownikowi aparatu pomocniczego tego organu - aparatem pomocniczym organu są urzędy np. urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski, ministerstwo.

innemu organowi administracji np. Rada Gminy upoważni Zarząd Gminy

innemu podmiotowi

URZĄD - to pojęcie ma dwa znaczenia:

synonim słowa organ np. urząd morski, skarbowy, ochrony państwa

zespół pracowników i środków rzeczowych przyznanych organom administracji dla umożliwienia im efektywnego wykonywania zadań

SUBDELEGACJA - to dalsze delegowania. W prawie polskim jest niedopuszczalna. Organ, który otrzymał kompetencji musi ją wykonywać samodzielnie.

ORGAN ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ:

SAMORZĄD GMINY - Gmina, Powiat i Województwa są wspólnotami samorządowymi, na które składa się:

odpowiednie terytorium

członkowie wspólnoty

CZŁONKOSTWO - Członkiem we wspólnocie stajemy się z mocy prawa. Zamieszkiwanie na terenie gminy, powiatu czy województwa jest równoznaczne z przynależnością do danej wspólnoty. Przynależność do wspólnoty ma charakter:

powszechny - wspólnotę samorządową tworzą obywatele polscy, cudzoziemcy i bezpaństwowcy. Przynależność taka nie jest równoznaczne z prawem wyborczym do niej. Czynne i bierne prawo wyborcze do organów samorządu przysługuje:

obywatelom polskim

tym, którzy najpóźniej w dniu wyborów kończy 18 lat

tym, którzy stale zamieszkuje na obszarze działania danej jednostki samorządu

tym, którzy nie zostali pozbawieni praw wyborczych i publicznych

tym, którzy nie zostali ubezwłasnowolnieni

przymusowy - zamieszkiwanie na terenie danej jednostki jest równoznaczne z przynależnością do niej. Nie można odmówić przynależności do wspólnoty. Przynależność nie zależy od aktywności czy bierności. Organy wspólnoty nie mogą wykluczyć ze wspólnoty, nie mogą podjąć uchwały o rozwiązaniu wspólnoty. Przynależność nie zależy od złożenia jakiegokolwiek oświadczenia.

POWIĄZANIA WSPÓLNOT - wszystkie wspólnoty są od siebie niezależne, mają własne zadania i organy, nie są hierarchicznie podporządkowane, nie mogą władczo na siebie oddziaływać, nie mogą współdziałać. W gminie przysługują generalne domniemanie kompetencji w zakresie spraw publicznych. Natomiast do powiatu i województwa należy tylko to, co zostało wyraźnie zapisane w ustawach.

TWORZENIE GMIN - gminę łączy, dzieli, znosi, ustala granicę i nazwę Rada Ministrów w drodze rozporządzenia po przeprowadzaniu konsultacji z mieszkańcami ( w przypadku konsultacji wynik nie jest faktem rozstrzygającym w odróżnieniu od referendum).

WŁADZE GMINY:

REFERENDUM GMINY- polega na udzielaniu na urzędowej karcie do głosowania pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie (a), albo na dokonanie wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami. Wyróżnia się dwa rodzaje referendum:

referendum obligatoryjne (obowiązkowe) - stosowane dla:

odwołania rady gminy przed upływem kadencji

samoopodatkowania mieszkańców na cele publiczne

referendum fakultatywne - stosowane, gdy:

w każdej innej sprawie ważnej dla gminy; o ważności decyduje inicjator referendum (rada) i mieszkańcy gminy (1/10 mieszkańców uprawnionych do głosowania)

tylko w sprawie publicznej, która ma znaczenie lokalne o dotyczy danej wspólnoty i nie została zastrzeżona ustawami na rzecz innych podmiotów. Np. to, iż przedmiotem referendum nie może być integracja Polski z UE.

w sprawie, która mieści się w zakresie właściwości organów gminy

tylko w sprawie, dla której załatwienia przepisy prawa nie wymagają trybu postępowania wykluczającego referendum np. indywidualne sprawy z zakresu administracji załatwia się w drodze decyzji administracyjnej w trybie uregulowanym w kpa.

tylko w celu stanowczego rozstrzygnięcia określonej sprawy i nie można uruchamiać tej procedury tylko wyłącznie po to, aby zasięgnąć opinii mieszkańców w jakiejś sprawie.

Referendum można przeprowadzić:

z inicjatywy organu stanowiącego (Rady Gminy)

na wniosek, co najmniej 10% mieszkańców uprawnionych do głosowania

Referendum będzie ważne, jeżeli weźmie w nim udział, co najmniej 30% uprawnionych do głosowania. Wynik będzie rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań opowie się więcej niż połowa ważnych głosów. WYJĄTEK!!!: za samoopodatkowaniem się mieszkańców musi zostać oddane, co najmniej 2/3 ważnych głosów.

ORGANY GMINY dzielimy na:

STANOWIĄCY I KONTROLNY (RADA GMINY) - Stanowiący tj. mogący podejmować uchwały wiążące adresatów o różnym charakterze np. uchwala budżet gminy, podejmuje uchwałę o nadaniu honorowego obywatelstwa gminy. Kontrolny tj. Rada kontroluje działalność Zarządu i jednostek mu podporządkowanych z prawem i uchwałami Rady. Charakterystyka Rady:

jest organem kadencyjnym (4lata licząc od dnia wyborów)

jest organem przedstawicielskim i kolegialnym, składa się z radnych, których liczba zależy od liczby mieszkańców danej gminy. Właściwą liczbę wybieranych radnych ustala wojewoda w porozumieniu z wojewódzkim komisarzem wyborczym. Liczba radnych jest stała i nie ulega zmianie w trakcie kadencji. Radnych w gminie może być od 15 do 100.

KATEGORIE USTAW ZASTRZEŻONYCH - do wyłącznej właściwości Rady należą sprawy:

organizacyjne (uchwala statut gminy)

planistyczne (uchwala budżet gminy)

finansowo-majątkowe - czynności związane z zarządem mieniem, podejmuje Zarząd Gminy. Jeżeli jednak czynności te przekraczają zakres zwykłego zarządu i zostały wyliczone przez ustawę, to do ich dokonania jest upoważniona tylko Rada Gminy.

osobowe - np. wybór i odwołanie zarządu, powoływanie i odwoływanie sekretarza czy skarbnika.

Ww spraw zastrzeżonych do wyłącznej właściwości Rady nie można przekazać do rozstrzygnięcia, ani Zarządowi, ani innym podmiotom.

PODEJMOWANIE ROZSTRZYGNIĘĆ PRZEZ RADĘ - dokonuje się w drodze uchwał na sesjach (zasada sesyjnego systemu pracy Rady). Sesje zwołuje przewodniczący, a wyróżniamy dwa rodzaje sesji:

zwyczajne - zwoływane z inicjatywy przewodniczącego rady, nie rzadziej niż raz na kwartał.

nadzwyczajne - mogą być zwołane na wniosek Zarządu gminy lub na wniosek, co najmniej ¼ ustawowego składu Rady. Sesja może obejmować jedno lub więcej posiedzeń, może być przerwana i kontynuowana po przerwie, trwa aż do jej zakończenia przez osobę przewodniczącą obrady.

Uchwały Rady Gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności, co najmniej połowy składu organu. W żadnym przepisie ustawy o samorządzie gminnym nie a wymogu głosowania jawnego, a tylko w niektórych przypadkach jest wymóg głosowania tajnego, np. wybór i odwołanie przewodniczącego Zarządu i pozostałych członków zarządu.

PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY - każda Rada ma obowiązek wybrać ze swojego grona przewodniczącego i jednego do trzech wiceprzewodniczących (zależne od ustaleń statutowych). Przewodniczący nie jest organem gminy, a jedynie pełni funkcję organizacyjną kolegialnie rady, zwołuje radę, prowadzi posiedzenia rady, organizuję jej pracę. Przewodniczącym i wiceprzewodniczącymi mogą być tylko radni oraz nie mogą oni być jednocześnie członkami zarządu gminy. Funkcje te mają charakter społeczny, przysługują im - tak jak pozostałym radnym - diety i zwrot kosztów wykonywanej pracy.

KOMISJE RADY GMINY - Rada gminy decyduje o tym, jakie powoła komisje z jednym wyjątkiem, każda rada musi powołać Komisję Rewizyjną, ustalić, jaka będzie jej nazwa, przedmiot działania, skład osobowy, czas funkcjonowania. KR nie są organami gminy i pełnią funkcję usługową wobec rady. Ich rola polega na opiniowaniu, inspirowaniu, wnioskowaniu, kontrolowaniu. Rodzaje komisji rady gminy:

komisje stałe - powoływane są na daną kadencję rady

komisje doraźne - tworzone do załatwiania konkretnej, indywidualnej sprawy.

W skład komisji mogą wchodzić radni oraz osoby spoza składu rady, ale w liczbie nieprzekraczającej połowy składu komisji (biegli, eksperci).

Związek KRG z gminą: Komisje wykonuje swoje zadania w imieniu rady i w zakresie przez nią określonym. KRG przedkłada gminie plany pracy i sprawozdania ze swojej działalności. Tylko rada może udzielać im wiążących dyspozycji, co do sposobów i kierunków działania.

KOMISJA REWIZYJNA - jest jedyną komisją z ustawowo określonym przedmiotem działania. KR kontroluje działalność zarządu gminy i jednostek organizacyjnych, podporządkowanych zarządowi. Cechy KR:

KR nie może kontrolować innych komisji, (ponieważ wszystkie mają równorzędny status), ani przewodniczącego rady, ani radnych.

KR opiniuje wykonanie budżetu gminy i występuje do rady gminy z wnioskiem w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium zarządowi; opiniuje wnioski radnych w sprawie odwołania zarządu gminy z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium oraz wnioski radnych w sprawie odwołania przewodniczącego zarządu (wójta, burmistrza, prezydenta).

W skład KR mogą wejść tylko radni z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady oraz będących członkami zarządu.

WYKONAWCZY (ZARZĄD GMINY) - Zarząd gminy wykonuje zadania wynikające z ustaw i z uchwał danej rady, są nimi:

przygotowywanie projektów uchwał rady z własnej inicjatywy lub na zlecenie rady

gospodarowanie mieniem gminy w zakresie zwykłego zarządu

wykonywanie budżetu gminy

zatrudnianie, zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych

Zarząd jest organem kolegialnym, w jego skład wchodzi: przewodniczący zarządu (wójt, burmistrz, prezydent), jego zastępcy i pozostali członkowie. Rada gminy wybiera zarząd w liczbie 3 do 7 osób spośród radnych lub spoza składu rady. Najpierw wybiera się przewodniczącego zarządu, a dopiero potem na jego wniosek pozostałych członków zarządu (autorska koncepcja zarządu).

Pozycja wójta, burmistrza, prezydenta to przewodniczący zarządu, jego nazwa zależy od charakteru gminy i liczby jego mieszkańców. Wójt jest w gminie o charakterze wiejskim, burmistrz w gminie o charakterze miejskim, prezydent w tych miastach, które liczą pow. 100 tys. mieszkańców oraz w tych miastach, w których do 1990 roku prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym (ówczesna regulacja prawna). FUNKCJE PRZEWODNICZĄCEGO (WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA):

- przewodniczenie zarządowi tzn. organizuje pracę zarządu zapewniając sprawne funkcjonowanie organu kolegialnego. Określa czas i miejsce, zwołuje posiedzenia zarządu, przygotowuje propozycje porządku obrad i projekty odpowiednich rozstrzygnięć poddaje je pod głosowanie.

- kieruje bieżącymi sprawami gminy tj. takimi, które nie są zastrzeżone do kompetencji radu i zarządu, a wymagają operatywnego działania.

- reprezentuje gminę na zewnątrz tj. składa oświadczenia woli w imieniu gminy z jednym wyjątkiem. Zasada jednoosobowej reprezentacji gminy przez przewodniczącego zarządu nie odnosi się do oświadczeń woli w sprawach majątkowych. Takie oświadczenia mogą złożyć dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd, ale statut gminy może postanowić inaczej. Ponad to w takich przypadkach skarbnik gminy musi udzielić kontrasygnaty.

- jest organem administracji publicznej pierwszej instancji tj. wydaje decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach z zakresu administracji w pierwszej instancji. Od decyzji tych służą odwołania do drugiej instancji tj. najczęściej do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO), albo do wojewody.

jest kierownikiem urzędu gminy, zatrudnia i zwalnia pracowników, decyduje o ich wynagrodzeniu, karach, nagrodach, awansie z dwoma wyjątkami:

- rada gminy na jego wniosek powołuje i odwołuje sekretarza i skarbnika gminy

zarząd gminy zatrudnia i zwalnia kierowników gminnych jednostek administracyjnych

zastępuje zarząd - ZASTĘPOWANIE ZARZĄDU - przewodniczący zarządu może w sprawach niecierpiących zwłoki, związanych z bezpośrednim zagrożeniem interesu publicznego może podjąć wszelkie czynności należące do kompetencji zarządu z jednym wyjątkiem: nie jest dopuszczalne jednoosobowe wydawanie przepisów porządkowych. Czynności podjęte zastępstwie zarządu wymagają zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu przez zarząd.

SEKRETARZ, SKARBNIK GMINY - uczestniczą w pracach zarządu, chociaż nie są jego członkami przysługują im takie same uprawnienia jak członkom zarządu z jednym wyjątkiem. Nie mogą brać udziału w głosowaniu, mogą natomiast przedkładać projekty uchwał, zgłaszać wnioski formalne, wypowiadać się w sprawach będących przedmiotem obrad. SKARBNIK GMINY jest głównym księgowym, przysługują jemu kompetencja ustawowa kontrasygnaty. Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązania obciążającego gminę to dla jej skuteczności wymagana jest jego zgoda wyrażona w formie podpisu na stosownym oświadczeniu obok podpisów osób upoważnionych do złożenia oświadczenia w imieniu gminy. Skarbnik ma obowiązek odmówić udzielenia zgody, jeżeli czynność stanowi wykroczenie lub przestępstwo. Skarbnik nie może odmówić udzielenia zgody, jeżeli otrzyma pisemne polecenie swojego zwierzchnika służbowego, udzielając wtedy zgody powiadamia wtedy o tym fakcie radę gminy i RIO.

TERYTORIALNE JEDNOSTKI POMOCNICZE GMINY - gmina może tworzyć sołectwa, dzielnice, osiedla, które są jej jednostkami pomocniczymi. Nie mają one odrębnej osobowości prawnej, ale mają własne organy. SOŁECTWA tworzy się w gminach o charakterze miejskim. W sołectwie organem wykonawczym jest sołtys, wspomaga go rada sołecka, która nie jest organem a pełni jedynie funkcję doradczą i opiniodawczą. Organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie. W DZIELNICACH I UCZELNIACH organami uchwałodawczymi są rady, ale statut osiedli zwłaszcza małego może stanowić, że tym, organem będzie ogólne zebranie mieszkańców. Organami wykonawczymi są zarządy.

POWIAT - jest drugą JST na poziomie lokalnym. Wykonuje zadania z zakresu administracji publicznej o charakterze ponadczasowym, których gmina nie jest w stanie wykonać. Płaszczyzny działania gminy i powiatu są, zatem rozdzielone, w odróżnieniu od gminy powiat może wykonywać tylko te zadania, które zostały jemu przekazane do wykonania wyraźnie przez ustawę. Powiat nie może odbierać gminie żadnych zadań natomiast gmina może wykonywać zadanie należące do powiatu, ale tylko na swój wniosek. Cechy powiatu:

powiat posiada osobowość prawną, odrębną od pozostałych jednostek samorządu i od państwa.

zadania wykonuje poprzez swoje organy, w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

powiat tworzy, łączy, dzieli, znosi Rada ministrów w drodze rozporządzenia po zasięgnięciu opinii zainteresowanych rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich.

USTRÓJ POWIATU - jest wzorowany na samorządzie gminnym. W powiecie referendum obligatoryjne może być przeprowadzone tylko w sprawie odwołania Rady powiatu przed upływem kadencji (nie samoopodatkowania).

ORGANY POWIATU:

RADA POWIATU - jest organem stanowiącym i kontrolnym:

organ kadencyjny

organ przedstawicielski - składa się z kilku radnych (do 60) ich liczba zależy od liczby mieszkańców powiatu

ZARZĄD POWIATU - jest organem wykonawczym

ZADANIA RADY POWIATU - są podobne do zadań Rady gminy i należą do nich sprawy:

organizacyjne - stanowi przepisy prawa miejscowego, w tym uchwala statut powiatu

planistyczne - uchwala budżet powiatu

finansowo-majątkowe - podejmowanie rozstrzygnięć w sprawach w zakresie przekraczającym zwykły zarząd, choć w sprawach wyliczonych przez ustawodawcę (w przeciwieństwie do zarządu, który może podejmować czynności jedynie w zakresie zwykłego zarządu)

osobowe - powołuje i odwołuje na wniosek starosty sekretarza i skarbnika powiatu; wybiera i odwołuje zarząd.

kierowniczo-kontrolne - stanowi o kierunkach działań zarządu, przyjmuje sprawozdania z jego działalności oraz decyduje o udzieleniu lub nie udzieleniu absolutorium zarządowi.

STRUKTURA RADY POWIATU:

przewodniczący rady powiatu - rada ma obowiązek wybrać tylko spośród radnych przewodniczącego i jednego do dwóch wiceprzewodniczących. Przewodniczący organizuje pracę rady, prowadzi jej obrady. Przewodniczący nie otrzymuje pensji, a jedynie dietę i zwrot kosztów wykonywanej pracy (tak jak przy gminach).

Przewodniczący i wiceprzewodniczący rady powiatu nie może być jednocześnie członkiem zarządu powiatu. Ponadto będąc radnym powiatu nie może być jednocześnie radnym gminy lub radnym samorządu województwa.

komisje rady powiatu - tak jak w gminie pełnią funkcję usługową (kontrolują, opiniują, wnioskują, inspirują). Podlegają radzie, która decyduje o ich utworzeniu, składzie osobowym, przedmiocie działania. Wyróżniamy komisje stałe jak i doraźne. W skład komisji rady mogą wchodzić tylko radni, w tym także przewodniczący i wiceprzewodniczący rady oraz członkowie zarządu.

komisja rewizyjna - w jej skład mogą wchodzić tylko radni z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady oraz członków zarządu i powiatowych jednostek organizacyjnych. KR opiniuje wykonanie budżetu powiatu i występuje z wnioskiem do rady powiatu w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium zarządowi.

TRYB PODEJMOWANIA ROZSTRZYGNIĘĆ PRZEZ RADĘ POWIATU:

zasada sesyjnego systemu pracy radnych - sesje dzielą się na zwyczajne i nadzwyczajne. Z wnioskiem o zwołanie może wystąpić zarząd powiatu, ¼ ustawowego składu rady i starostwa.

podejmowanie rozstrzygnięć w drodze uchwał - chwały RP zapadają zwykłą większością głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu rady w głosowaniu jawnych, chyba, że przepisy ustawy o samorządzie terytorialnym stanowią inaczej. W przypadku, gdy liczba głosów oddanych za i przeciw uchwale jest równa, to ustawodawca nie przyznał prawa głosu rozstrzygającego przewodniczącemu Rady.

ZADANIA ZARZĄDU POWIATU:

przygotowywanie projektów uchwał rady i ich wykonywanie

przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu powiatu

gospodarowanie mieniem powiatu

zatrudnianie i zwalnianie kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych

SKŁAD ZARZĄDU POWIATU (łącznie od 4 do 6 osób):

starosta - pełniący funkcję przewodniczącego zarządu

wice starosta

pozostali członkowie zarządu - wybierani spośród radnych, jak i składu rady

FUNKCJE STAROSTY:

przewodniczy zarządowi - na każdej sesji składa radzie powiatu sprawozdanie z działalności zarządu w okresie do poprzedniej sesji

kieruje bieżącymi sprawami powiatu - reprezentuje powiat na zewnątrz (składanie oświadczenia woli). Oświadczenia woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają natomiast dwaj członkowie zarządu lub jeden członek i osoba upoważniona przez zarząd

wydaje decyzję administracyjne w pierwszej instancji (kpa)

może zastępować cały zarząd tylko w sprawach niecierpiących zwłoki, związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających zdrowiu i życiu i w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne. Czynności te wymagają zatwierdzenia przez zarząd.

SEKRETARZ I SKARBNIK POWIATU - pomimo, że nie są członkami zarządu:

mogą brać udział w posiedzeniach zarządu

mogą przygotowywać projekty rozstrzygnięć

mogą zgłaszać wnioski formalne będące przedmiotem obrad

nie mogą głosować

SEKRETARZ POWIATU - w imieniu starosty sprawuje nadzór nad wykonywaniem bieżących zadań przez komórki organizacyjne starostwa w szczególności nad terminowym i prawidłowym załatwieniem spraw, przestrzeganiem regulaminu organizacyjnego starostwa. Zapewnia merytoryczną i techniczno-organizacyjną obsługę posiedzeń rady i zarządu. Może zostać upoważniony przez starostę do wydawania decyzji administracyjnych.

SKARBNIK POWIATU - jest głównym księgowym. Do jego obowiązków należy dbałość o prawidłowe gospodarowanie finansami i budżetem powiatu. Udziela on kontrasygnaty tj. zgody w formie podpisu na dokonanie czynności prawnej powodującej powstanie zobowiązań obciążających powiat. Skarbnik może odmówić udzielenia kontrasygnaty z wyjątkiem, gdy otrzyma pisemne polecenie swojego zwierzchnika służbowego. Powinien odmówić, gdy dokonanie czynności będzie stanowić przestępstwo lub wykroczenie. O takich przypadkach powinien powiadomić RIO i radę powiatu.

WOJEWÓDZTWO - utworzono 16 województw w drodze ustawy. Władzami województwa będzie referendum+2 organy (o. stanowiący i kontrolny: sejmik województwa; o. wykonawczy: zarząd województwa). Konstrukcja referendum jak przy gminie, istnieje zarówno obligatoryjne (odwołanie sejmiku województwa przed upływem kadencji) oraz fakultatywne (w innej ważnej sprawie). Wniosek o przeprowadzenie referendum musi być podpisany, przez co najmniej 5% mieszkańców uprawnionych do głosowania, a jest ważne, gdy weźmie w nim udział 30% mieszkańców. Wynik jest rozstrzygający zwykłą większością głosów i wprowadzany w życie przez SW.

SEJMIK WOJEWÓDZTWA - jak w gminie. Liczy od 45 radnych + po 5 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców w województwach liczących powyżej 2 mln mieszkańców. Mandat radnego województwa nie można łączyć z mandatem radnego gminy, radnego powiatu, funkcją wojewody i wice wojewody oraz z zatrudnieniem na stanowiskach urzędniczych w urzędach rządowej administracji na obszarze województwa.

Ponad to członkostwa w organie samorządu wojewódzkiego nie można łączyć z członkostwem w zarządzie powiatu. Nie ma przeszkód do łączenia mandatu radnego województwa z funkcją wójta, burmistrza, prezydenta o ile nie są oni radnymi.

W odróżnieniu od rady gminy i rady powiatu nie przysługuje sejmikowi generalne domniemanie kompetencji w samorządzie województwa. Takie kompetencje przysługują zarządowi województwa. KOMPETENCJE SEJMIKU:

organizacyjne - stanowienie aktów prawa miejscowego (statut gminy)

planistyczne (strategia rozwoju województwa)

osobowe (powołuje i odwołuje skarbnika)

finansowo-majątkowe (do wyłącznej właściwości sejmiku należą sprawy przekraczające zakres zwykłego zarządu)

STRUKTURA SEJMIKU:

przewodniczący sejmiku - jest obowiązkowo powoływany przez sejmik, może mieć 1-3 zastępców. Nie jest organem samorządu, pełni tylko funkcję organizacyjną sejmiku (organizuje jego pracę i prowadzi jego obrady). Funkcja ta ma charakter społeczny, a przewodniczącemu przysługują tylko diety i zwrot kosztów podróży służbowych.

komisje sejmiku - komisje stałe na daną kadencję i doraźne dla załatwienia konkretnej sprawy. Pełnią funkcję usługową wobec sejmiku, ich rola polega na opiniowaniu i kontrolowaniu. W ich skład mogą wchodzić tylko radni.

KOMISJA REWIZYJNA SEJMIKU WOJEWÓDZTWA - jej powołanie ma charakter obowiązkowy i ma na celu realizowanie funkcji kontrolnych w stosunku do zarządu województwa i wojewódzkich JST. W jej skład mogą wchodzić tylko radni w tym przedstawiciele wszystkich klubów, zadania KRSW:

kontroluje działalność zarządu województwa i jednostek organizacyjnych podległych zarządowi

opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do sejmiku w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium zarządowi

opiniuje wniosek radnych w sprawie odwołania marszałka województwa i poszczególnych członków zarządu.

W skład komisji rewizyjnej sejmiku nie mogą wchodzić:

marszałek województwa

przewodniczący i wice przewodniczący sejmiku

radni będący członkami zarządu

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA - składa się z 5 osób, liczba ich jest stała (marszałek województwa jako przewodniczący, 1 wice przewodniczący i pozostali członkowie). Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu, ani zatrudnieniem w administracji rządowej, ani z mandatem posła lub senatora. Zadań zarządu:

wykonywanie uchwał sejmiku

gospodarowanie mieniem województwa

przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa

przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego, programów wojewódzkich i ich wykonywanie.

organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach

kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie

ich kierowników.

uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego

ZWIĄZKI I POROZUMIENIA

ZWIĄZKI KOMUNALNE (ZW. CELOWE) - mogą być utworzone w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych na rzecz wspólnoty samorządowej. Jednostka ta może być członkiem więcej niż jednego związku. Przystąpienie ma charakter dobrowolny, z jednym wyjątkiem tylko gmina może zostać zobowiązana do utworzenia związku ustawą. Np.: związek komunalny o charakterze obligatoryjnym tworzą gminy warszawskie. Nie można rozwiązać takiego, mogą do niego przystąpić inne gminy dobrowolnie. Utworzenie związku międzygminnego i powiatów wymaga podjęcia uchwały przez organ stanowiący i kontrolny uzgodnienia przez zainteresowane jednostki wszystkich istotnych elementów określających zadania związku i sposób ich wykonania oraz przyjęcia jednobrzmiącego statutu. tylko gmina ma obowiązek powiadomić wojewodę o zmianie przystąpienia do związku, dotyczy to tworzenia nowego związku i przystąpienia do już istniejącego. Wojewoda nie ma prawa sprzeciwu. Związki posiadają osobowość prawną, nabywają ją z chwilą wpisu do rejestru z datą ogłoszenia statutu związku w wojewódzkim dzienniku urzędowym. REJESTR ZWIĄZKÓW MIĘDZYGMINNYCH - prowadzi prezes Rady Ministrów, natomiast REJESTR ZWIĄZKÓW POWIATÓW minister właściwy ds. administracji publicznej. Związki posiadają dwa RODZAJE ORGANÓW:

organ stanowiący i kontrolny (Zgromadzenie Związków)

GMINA - W jego skład wchodzić powinien, co najmniej jeden przedstawiciel każdej gminy. Co do zasady powinien to być wójt, burmistrz, prezydent, ale statut związku może upoważnić gminę do delegowania innego przedstawiciela, choć może nim być tylko członek organu gminy. Statut związku może upoważnić gminę do delegowania dodatkowego przedstawiciela, może nim być wówczas nawet osoba niebędąca radnym.

POWIAT - członkami zgromadzenia związków w powiecie są dwaj przedstawiciele powiatów uczestniczących w związku.

organ wykonawczy (Zarząd Związków) - jest powoływany, co do zasady spośród członków zgromadzenia, ale gdy przewiduje to statut związku można wybrać do zarządu także osoby spoza składu zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu.

POROZUMIENIA KOMUNALNE mogą być tworzone przez:

między gminami

między gminami a miastami na prawach powiatu

między gminą a powiatem

między gminą a województwem na obszarze, na którym leży gmina

między powiatami

między powiatem a miastem na prawach powiatu

między miastami na prawach powiatu

miedzy miastem na prawach powiatu a województwem

między powiatem a województwem na obszarze, na którym leży powiat

między województwami

CELE ZAWIERANIA POROZUMIEŃ - mogą być zawierane w celu powierzenia jednej ze stron prowadzenia określonych spraw publicznych. Po stronie przyjmującego zadanie może być tylko jedna jednostka, a po stronie przekazującej ich większa liczba.

Porozumienia nie posiadają osobowości prawnej, nie tworzy się nowej struktury organizacyjnej. Wybrana jednostka wykonuje zadana za pośrednictwem własnych organów i jednostek organizacyjnych i przejmuje tylko ciężar wykonania zadania. Odpowiedzialność za ich wykonanie nadal ponoszą jednostki przekazujące zadanie, natomiast związek wykonuje zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zawarcie porozumienia wymaga podjęcia stosownej uchwały przez organ stanowiący i kontrolny, nie wymaga zgłaszania wojewodzie, nie podlega wpisowi do rejestru, nie wymaga uchwalenia statutu, a jedynie strony porozumienia powinny ustalić nazwę i przedmiot porozumienia, czas trwania, uczestników, przekazane zadania, sposób ich przekazywania, kosztów ich wykonania.

podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o zasadach postępowania jednostek samorządu terytorialnego do między narodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych.

ZRZESZENIE MIĘDZYNARODOWE - jest to organizacja, związek i stowarzyszenie powołane przez społeczności, co najmniej dwóch państw. Ustawa reguluje procedurę:

współtworzenia zrzeszenia

przystąpienia do już istniejącego

pozostania członkiem zrzeszenia już istniejącego przed dniem wejścia w życie tej ustawy tj. przed 29 stycznia 2001 roku.

ZASADY WSPÓŁTWORZENIA ORAZ PRZYSTĄPIENIA DO ZRZESZENIA:

powinno to odbywać się zgodnie z zasadami polskiego prawa wewnętrznego, polityki zagranicznej państwa i z postanowieniem między narodowych zobowiązań państwa.

Ponadto przystąpienie województwa do międzynarodowego zrzeszenia wymaga także uchwalonych przez sejmik województwa priorytetów współpracy zagranicznej województwa

może odbywać się tylko w granicach ich kompetencji

nie może łączyć się z przekazaniem na rzecz zrzeszenia u któregokolwiek z jego członków nieruchomości, ani praw majątkowych.

PROCEDURA WSPÓŁTWORZENIA ORAZ PRZYSTĄPIENIA DO ZRZESZENIA:

I ETAP - organ stanowiący dane jednostki (rada gminy, rada powiatu, sejmik wojewódzki) podejmuje uchwałę.

II ETAP - przekazuje uchwałę wojewodzie, który ma obowiązek wyrazić opinię w tej sprawie.

III ETAP - wojewoda przekazuje uchwałę z opinią ministrowi właściwemu ds. zagranicznych. Ten zaś wyraża zgodę lub odmawia jej udzielenia w formie decyzji administracyjnej.

Razem z uchwałą o przystąpieniu lub współtworzeniu zrzeszenia przekazuje się ww organom statut zrzeszenia, do którego dana jednostka zamierza wstąpić, listę członków zrzeszenia, urzędowe tłumaczenie tych dokumentów na język polski, a sejmik województwa dodatkowo dołącza priorytety współpracy zagranicznej województwa.

IV ETAP - po przystąpieniu do zrzeszenia zarząd danej jednostki ma obowiązek niezwłocznie przedłożyć informację o przystąpieniu:

właściwemu terytorialnie wojewodzie

ministrowi właściwemu ds. administracji

ministrowi właściwemu ds. rozwoju regionalnego

Do informacji dołącza się dokument świadczący o członkostwie jednostki 3 w zrzeszeniu i jego rządowe tłumaczenie. Takie same obowiązki ma zarząd w razie wystąpienia jednostki ze zrzeszenia i rozwiązania zrzeszenia.

Każda zmiana statutu zrzeszenia celów lub zasad jego działania jest uznawana za istotną i wymaga powtórzenia ww. procedury. Powiadomiony o tym minister właściwy ds. zagranicznych powinien wyrazić zgodę na pozostanie w zrzeszeniu, odmówić jej udzielenia w terminie 14 dni.

Minister właściwy ds. administracji ogłasza w Dzienniku Urzędowym i Monitorze Polskim wykaz JST, które w poprzednim roku kalendarzowym:

przystąpiły do zrzeszenia

współtworzyły zrzeszenie

zostały rozwiązane

LICZEBNOŚĆ I SKŁAD ORGANÓW STANOWIĄCYCH I KONTROLNYCH W:

GMINIE (rada gminy) - zależy od liczby mieszkańców gminy i wynosi od 15 do 100. Ustalana jest przez wojewodę w porozumieniu z wojewódzkim komisarzem wyborczym.

W skład wchodzą:

radni gminy - wybory bezpośrednie

przewodniczący - wybierany przez radę gminy spośród składu rady gminy

wiceprzewodniczący - wybierani przez radę gminy spośród składu rady gminy, w liczbie od 1 do 3 osób. Ich liczba zależy od ustaleń statutowych.

POWIECIE (rada powiatu) - zależy od liczby mieszkańców i wynosi maksymalnie do 60.

W skład wchodzą:

radni powiatu - wybory bezpośrednie

przewodniczący - wybierany przez radę powiatu spośród składu rady powiatu

wiceprzewodniczący - wybierani przez radę powiatu spośród składu rady powiatu, w liczbie od 1 do 2

WOJEWÓDZTWIE (sejmik województwa) - określa to odrębna ustawa. Podobnie jak w gminie???, liczy od 45 radnych + po 5 radnych za każde 500tys. mieszkańców w województwach liczących powyżej 2 milionów mieszkańców.

W skład wchodzą:

radni sejmiku województwa - wybory bezpośrednie

przewodniczący sejmiku - wybierany przez sejmik województwa spośród jego grona

wiceprzewodniczący sejmiku - wybierany przez sejmik województwa spośród jego grona, w liczbie do 3 osób

LICZEBNOŚĆ I SKŁAD ORGANÓW WYKONAWCZYCH W:

GMINIE (zarząd gminy) - wynosi od 3 do 7 osób.

W skład wchodzą:

wójt (burmistrz, prezydent miasta) - wybiera go rada gminy spośród składu rady gminy lub spoza składu rady gminy

ich zastępcy (wiceburmistrz, wiceprezydent), wybierani są na wniosek wójta (burmistrza lub prezydenta) spośród składu rady lub spoza składu

pozostali członkowie zarządu gminy - również oni wybierani są na wniosek wójta spośród składu rady lub spoza składu

POWIECIE (zarząd powiatu) - wynosi od 4 do 6 osób z uwzględnieniem starosty (bez starosty od 3 do 6).

W skład wchodzą:

starosta - wybierany przez radę powiatu spośród składu rady powiatu oraz spoza składu rady

wicestarosta - wybierany przez radę powiatu spośród składu rady oraz spoza składu rady na wniosek starosty

pozostali członkowie zarządu powiatu - wybierani przez radę powiatu spośród składu rady (oraz spoza składu rady na wniosek starosty

WOJEWÓDZTWIE (zarząd województwa) - wynosi 5 osób.

W skład wchodzą:

marszałek województwa - wybierany przez sejmik ze składu sejmiku) jako przewodniczący zarządu

wiceprzewodniczący - mogą być wybrani zarówno ze składu jak i spoza składu sejmiku, w liczbie nie większej niż 2 na wniosek marszałka

pozostali członkowie zarządu województwa - mogą być wybrani zarówno ze składu jak i spoza składu sejmiku na wniosek marszałka

W SKŁAD KOMISJI ZWYKŁYCH (STAŁYCH I DORAŹNYCH) WCHODZĄ W:

GMINIE:

radni gminy

osoby spoza składu rady (tj. przewodniczący, wiceprzewodniczący rady oraz członkowie zarządu gminy) w liczbie nieprzekraczającej połowy składu tworzonej komisji.

POWIECIE:

skład osobowy określany jest przez radę powiatu

WOJEWÓDZTWIE:

skład osobowy określany jest w statucie województwa stanowionym przez sejmik województwa

W SKŁAD KOMISJI REWIZYJNYCH WCHODZĄ W:

GMINIE:

radni gminy z wyjątkiem osób poza składu rady (tj. przewodniczący, wiceprzewodniczący rady oraz członkowie zarządu gminy)

POWIECIE:

radni powiatu z wyjątkiem osób poza składu rady (tj. przewodniczący, wiceprzewodniczący rady oraz członkowie zarządu powiatu)

WOJEWÓDZTWIE:

radni sejmiku województwa, w tym przedstawiciele wszystkich klubów radnych z wyjątkiem osób poza składu rady (marszałka województwa, przewodniczącego i wiceprzewodniczącego sejmiku województwa oraz członków zarządu województwa)

FUNKCJE PRZEWODNICZĄCYCH ORGANÓW STANOWIĄCYCH I KONTROLNYCH W:

GMINIE (przewodniczący rady gminy):

organizuje i prowadzi obrady rady gminy

POWIECIE (przewodniczący rady powiatu):

organizuje i prowadzi obrady rady powiatu

WOJEWÓDZTWIE (przewodniczący sejmiku województwa):

organizuje i prowadzi obrady sejmiku województwa

FUNKCJE PRZEWODNICZĄCYCH ORGANÓW WYKONAWCZYCH:

GMINIE (wójt (burmistrz, prezydent)):

organizuje i prowadzi obrady zarządu

kieruje bieżącymi sprawami gminy, które nie są zastrzeżone a wymagają operatywnego działania

reprezentuje gminę na zewnątrz

wydaje decyzje administracyjne w pierwszej instancji

jest kierownikiem urzędu gminy (zatrudnia i zwalnia pracowników, oprócz sekretarza i skarbnika oraz oprócz kierowników gminnych jednostek administracyjnych)

zastępuje zarząd w sprawach niecierpiących zwłoki, (co wymaga zatwierdzenia na najbliższej sesji rady powiatu), za wyjątkiem samodzielnego wydawania przepisów porządkowych

POWIECIE (starosta gminy):

organizuje pracę zarządu i starostwa powiatowego

kieruje bieżącymi sprawami powiatu

reprezentuje powiat na zewnątrz

wydaje decyzje administracyjne w pierwszej instancji

zastępuje cały zarząd w sprawach niecierpiących zwłoki, (co wymaga zatwierdzenia na najbliższej sesji rady powiatu), za wyjątkiem samodzielnego wydawania przepisów porządkowych

***WOJEWÓDZTWIE (marszałek województwa):

organizuje pracę zarządu i urzędu marszałkowskiego

kieruje bieżącymi sprawami

reprezentuje na zewnątrz

Ustawa z 33 marca O ZBIÓRKACH PUBLICZNYCH - reguluje zasady organizowania przeprowadzania zbiórek publicznych na z góry określony cel w drodze ofiar pieniężnych lub w naturze. Przeprowadzenie zbiórki wymaga uzyskania pozwolenia, które jest udzielane w drodze decyzji administracyjnej. Pozwolenie to wydaje (właściwość miejscowa):

wójt, burmistrz, prezydent, - jeżeli zbiórka ma być przeprowadzona na obszarze gminy lub jej części

starosta, - jeżeli na obszarze powiatu lub jego części obejmującej więcej niż jedną gminę

marszałek województwa, - jeżeli na obszarze województwa lub jego części obejmującej więcej niż jeden powiat

minister właściwy, ds. wewnętrznych:

jeżeli zbiórka je4st przeprowadzana na obszarze obejmującym więcej niż jedno województwo

jeżeli zebrane ofiary mają być wydatkowane za granicą państwa, wówczas wymagana jest zgoda ministra właściwego ds. zagranicznych

PRZESŁANKI DO WYDANIA POZWOLENIA:

cel zbiórki nie jest sprzeczny z prawem

cel jest godny poparcia ze względu na interes publiczny (zbiórki nie można przeprowadzać w interesie osobistym)

OGRANICZENIA DLA WYDANIA POZWOLENIA;

pozwolenie nie jest wydawane dla osób fizycznych -, a jedynie może być wydane stowarzyszeniom i organizacjom, posiadanym osobowość prawną oraz komitetom organizowanym dla przeprowadzania określonego celu

TREŚĆ POZWOLENIA:

czas przeprowadzania zbiórki

sposób jej przeprowadzania

COFNIĘCIE POZWOLENIA następuje przez organ je wydający i w przypadku, gdy:

zbiórka jest niezgodna z przepisami ustawy

dalsze przeprowadzanie zbiórki zagraża bezpieczeństwu, pokojowi czy porządkowi publicznemu

zebrane ofiary nie są przeznaczane na właściwy cel

Wynik zbiórki i sposób zużytkowania zebranych ofiar podaje się do wiadomości organowi udzielającemu pozwolenia oraz ogłasza w prasie o zasięgu obejmującym, co najmniej obszar, na którym przeprowadzana ma być zbiórka.

POLSKIE PRAWO FUNDACYJNE

podstawa prawna: Ustawa o fundacjach z 6 kwietnia 1984 r.

FUNDATOR - to osoba, która składa oświadczenie woli i ustanowienie fundacji. Określa on:

cel fundacji

wyposaża ją majątek początkowy

FUNDACJĘ ZAKŁADA:

osoba fizyczna niezależnie od obywatelstwa i miejsca zamieszkania

osoba prawna mająca siedzibę w Polsce lub zagranicą

Siedziba fundacji powinna znajdować się na terytorium RP. FORMA UTWORZENIA oświadczenie o ustanowienie fundacji powinno być złożone:

w formie aktu notarialnego

w testamencie

Status fundatora NIE przysługuje:

żadnej innej osobie

darczyńcy

osobie zasłużonej dla fundacji

STATUS FUNDATORA - jest ściśle związany z jego osobą, a wszelki prawa i obowiązki mają charakter osobisty (nie mogą być przedmiotem sprzedaży ani darowizny).

AKT FUNDACYJNY - to oświadczenie woli fundatora, wskazujące cele fundacji i środki na ich realizację. Po nim powinien nastąpić wpis do rejestru.

FUNDACJA MOZĘ BYĆ UTWORZONA TYLKO:

dla realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych

i jednocześnie dla celów zgodnych z podstawowymi interesami RP

CEL NIE MOŻE BYĆ - społecznie obojętny, a ni ograniczony podmiotowo. CELEM MOŻE BYĆ:

ochrona zdrowia

rozwój gospodarki i nauki

rozwój oświaty i wychowania

rozwój kultury i sztuki

rozwój opieki i pomocy społecznej

rozwój ochrony środowiska i zabytków

FUNDACJA DZIAŁA NA PODSTAWIE:

ustawy o fundacjach

statutu fundacji

STATUT FUNDACJI - ustala fundator, ale nie może ani odstąpić od osobistego ustalenia statutu i upoważnić do tego inną osobę fizyczną lub prawną. STATUT OKREŚLA:

nazwę i siedzibę fundacji

majątek fundacji (pieniądze, papiery wartościowe, ruchomości i nieruchomości przekazane na własność fundacji)

cele, zasady, formy, zakres działalności fundacji

dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację, ale tylko w zakresie służącym realizacji celów fundacji

skład i organizację zarządu, sposób jego powoływania, jego prawa i obowiązki. ZARZĄD jest jedynym obowiązkowym organem fundacji:

kieruje jej działalnością

reprezentuje ją na zewnątrz

może przewidywać powołanie obok zarządu innych organów fundacji:

ZGROMADZENIE FUNDATORÓW - w jego skład wchodzą sami fundatorzy, albo łącznie z innymi osobami zasłużonymi dla fundacji.

ustala kierunki działalności fundacji

zatwierdza zmiany w statucie

RADA NADZORCZA - w jej skład wchodzą osoby powołane przez fundatorów lub zgromadzenie fundatorów:

sprawuje nadzór i kontrolę na d działalnością statutową i gospodarczą fundacji (prawo spółek)

ocenia pracę zarządu, powołuje i odwołuje jego członków, ustala zasady ich wynagradzania

KOMISJA REWIZYJNA:

kontroluje stan majątkowy, bilans fundacji

ocenia działalność jej organów

RADA PROGRAMOWA - jej skład reguluje statut fundacji:

ustala kierunek działalności fundacji

inicjuje programu o charakterze doradczym

procedurę dokonywania zmian celu fundacji oraz statutu fundacji

ministra właściwego ze względu na cele fundacji

POSIADANIE OSOBOWOŚCI PRAWNEJ PRZEZ FUNDACJĘ - fundacja nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). KRS składa się z rejestru:

przedsiębiorców

stowarzyszeń

innych organizacji społecznych i zawodowych

fundacji

publicznych zakładów opieki zdrowotnej

rejestru dłużników niewypłacalnych

Rejestry prowadzą sądy rejonowe w systemie informatycznym (sądy rejestrowe). Minister Sprawiedliwości tworzy centralną informację KRS, która udziela informacji z rejestru wydając:

odpisy

wyciągi

zaświadczenia

PROCEDURA REJESTRACJI - sąd rejestrowy wydaje postanowienie o wpisie dopiero po stwierdzeniu, że cel i statut fundacji są zgodne4 z przepisami prawa. O wpisaniu powiadamia się ministra i wojewodę właściwych miejscowo ze względu na siedzibę fundacji, jeżeli prowadzi ona działalność na obszarze jednego województwa.

DZIAŁALNOŚĆ FUNDACJI - corocznie fundacja składa sprawozdania ze swojej działalności właściwemu ministrowi. Ten zaś, gdy działalność jest niezgodna z prawem, statutem czy celami fundacji może wystąpić do sądu:

o uchylenie uchwały zarządu

o dokonanie zmian w zarządzie

LIKWIDACJA FUNDACJI - fundacja może być zlikwidowana, gdy:

osiągnie cel, dla którego została utworzona

wyczerpały się środki finansowe i majątek fundacji

ZMIANY W USTAWIE O SAMORZĄDZIE GMIN!!!:

zmniejszono liczbę radnych od 12-60 (było 15-100) oraz zmniejszono liczbę członków zarządu od 3-5 (było 3-7)

na nowo uregulowano procedurę tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia gmin:

nadal decyduje RM w drodze rozporządzenia, ale wchodzi ono w życie z dniem 1 stycznia

nadal wymagane jest przeprowadzenie konsultacji z mieszkańcami gminy, a dodatkowo wymagane jest zasięgnięcie opinii zainteresowanych rad gmin

dopuszcza się możliwość utworzenia młodzieżowej rady gminy, o ile rada gminy wyrazi na to zgodę

zwiększono zadania gminy, dodano turystykę, prowadzenie polityki pro rodzinnej, wspieranie i upowszechnianie idei samorządu, promocję gminy, współpracę ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw

dodano zapis, że gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu i województwa na podstawie odrębnych porozumień

zmniejszono cele współdziałania międzygminnego, obecnie w tej formie można wykonywać wszystkie zadania publiczne, a dawniej jedynie zadania przekraczające możliwości gminy

dodano zapis, że organami gminy są rada i zarząd gminy

pozbawiono przewodniczącego rady prawa głosu rozstrzygającego w razie równej liczby głosów. Obecnie jego zadaniem jest tylko prowadzenie obrad i organizowanie pracy rady

dodano zapis, że działalność organów gminy jest jawna i każdy mieszkaniec ma prawo wstępu na sesję rady oraz posiedzenia komisji, prawo dostępu do protokołów posiedzeń z komisji i organów gminy. Jedyne ograniczenia jawności wynikają z odrębnych ustaw.

w skład wszystkich komisji mogą wejść tylko radni, a w skład komisji rewizyjnej przedstawiciel z każdego klubu rady

KR może kontrolować jednostki pomocnicze gminy (sołectwa, dzielnice, osiedla)

mandatu radego gminy nie można łączyć z mandatem posła, senatora, z funkcją kierownika gminy jednostki organizacyjnej gminy jego zastępcy, prowadzeniem działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólni z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, z której uzyskał mandat

szybciej należy dokonywać wyboru zarządu tj. w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyniku wyborów (było 6)

ustalono treść statutu jednostki pomocniczej, radnych w jednostce nie ma być więcej niż 21

doprecyzowano niektóre procedury np. zwołanie sesji zwyczajnych i nadzwyczajnych, przygotowywanie porządku obrad

wprowadzono zasadę, że gmina nie tylko tworzy stowarzyszenia tylko z gminami, ale też z powiatami i województwami. Założycielami mogą być trzy gminy czy jednostki.

wprowadzono zasadę, że gmina może tworzyć stowarzyszenia nie tylko z gminami, ale też z powiatami i województwami. Założycielami mogą być trzy gminy czy jednostki.

uszczegółowiono niektóre procedury np. zasady zawiadamiania o sesji rady, zasady zwoływania sesji nadzwyczajnych. Do tej pory mogła być zwołana jedynie na wniosek zarządu lub, co najmniej ¼ składu rady. Jeżeli przewodniczący rady nie zwoła jej w ciągu 7 dni wówczas taką sesję może zwołać wójt, burmistrz, prezydent (obecnie).

upoważniono wójta, burmistrza, prezydenta do złożenia wniosku na ręce przewodniczącego rady o umieszczenie w porządku obrad projektu uchwały, co najmniej na 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji. W posiedzeniach komisji rady mogą uczestniczyć radni niebędący jej członkami, mogą składać wnioski, wypowiadać się, ale nie mogą głosować.

nadzór nad działalnością gminną - jedynym kryterium nadzoru jest zgodność z prawem (kryterium legalności), a do tej pory ustawa o samorządzie gminnym dopuszczała dodatkowo, (jeżeli chodzi o nadzór nad wykonywaniem zadań zleconych z zakresu administracji rządowej0 także kryteria celowości, rzetelności i gospodarności. Było to niezgodne z konstytucją.

Organami nadzoru są prezes Rady Ministrów, wojewodowie. W zakresie spraw finansowych są nimi Izby Obrachunkowe. Do tej pory służyły one w zakresie spraw budżetowych.

zmieniono istotę i przesłanki wprowadzania zarządzenia zastępczego przez wojewodę. Wg nowego stanu na trzech szczeblach samorządu wojewoda może wydać zarządzenie zastępcze:

jeżeli osoba pełniąca funkcję sekretarza lub skarbnika naruszy postanowienia ustawy o ograniczeniach prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne to organ stanowiący ma obowiązek odwołać tę osobę z pełnionej funkcji. Do tej pory nie uregulowano konsekwencji nie odwołania. Obecnie upoważniono wojewodę do wezwania rady do podjęcia takiej uchwały w ciągu 30 dni. Jeżeli rada nie zastosuje się do wezwania to wojewoda powiadamia o tym ministra właściwego ds. administracji publicznej i wydaje zarządzenie zastępcze, które będzie skuteczne jak uchwała rady sejmiku o odwołaniu takiej osoby.

ZMIANY DO USTAW O SAMORZĄDZIE POWIATOWYM I SAMORZĄDZIE WOJEWÓDZKIM!!!:

w powiecie zmniejszono liczbę radnych z 20 do 15 w powiatach liczących do 40 tys. mieszkańców. na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. mieszkańców ma przypadać 3 radnych (poprzednio 5), nie więcej jednak niż 39 (poprzednio 60).

zmniejszono liczbę radnych sejmiku województwa z 45 do 30 w województwie liczącym do 2 mln mieszkańców oraz 3 na każde kolejne rozpoczęte 500 tys.

uregulowano tak samo jak w gminie zasadę jawności, zasadę zawiadamiania o sesjach, zwołanie sesji nadzwyczajnych, rolę przewodniczącego organu stanowiącego. w skład zarządu województwa zamiast wiceprzewodniczącego zarządu będą wchodzić wicemarszałkowie.

ZMIANY DOTYCZĄCE TRZECH SZCZEBLI:

• zwiększają się kompetencje organów stanowiących. RADA GMINY zajmuje się ponadto ładem przestrzennym, ochroną środowiska i przyrody, gospodarką wodną, edukacją publiczną, turystyką, porządkiem publicznym, bezpieczeństwem obywateli, ochroną przeciwpożarową, polityką prorodzinną, wspieraniem i upowszechnianiem idei samorządowej, promocją gminy, współpracą z organizacjami pozarządowymi, współpracą ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw. RADA POWIATU - może zajmować się sprawami transportu zbiorowego i dróg publicznych. Zawarto w ustawie możliwość nakładania na powiat - w drodze ustawy - innych dodatkowych zadań np. z zakresu przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych i referendów. SEJMIKOWI WOJEWÓDZTWA - dodano ochronę przeciwpowodziową, transport zbiorowy i drogi publiczne oraz upoważniono ustawodawcę do wprowadzania dodatkowych zadań z zakresu organizacji, przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów.

• określono charakter porozumień w JST zawieranych w celu wykonywania zadania, szczegółowo uregulowano także porozumienia zawierane przez JST z organami administracji rządowej. W sprawach spornych właściwy będzie sąd powszechny.

• wszystkie JST mogą tworzyć stowarzyszenia

• upoważniono organ stanowiący do podejmowania pomocy materialnej uczniom i studentom

• w skład każdej komisji muszą być tylko radni, a w skład komisji rewizyjnej na każdym szczeblu wchodzą przedstawiciele wszystkich klubów

• w posiedzeniach komisji mogą uczestniczyć radni niebędący członkami komisji, mogą zawierać głos w dyskusji, składać wnioski bez prawa udziału w głosowaniu

• radny ma obowiązek kierować się dobrem wspólnoty samorządowej, radny nie jest związany instrukcjami wyborców

• mandatu radnego gminy, powiatu i województwa nie można łączyć z mandatem posła lub senatora, członkostwem w organie innej JST czy wykorzystywać funkcji wojewody lub vice wojewody

• członkostwa w zarządzie nie można łączyć z zatrudnianiem administracji rządowej, z mandatem posła i senatora, ani członkostwem innej JST

• radny nie może połączyć funkcji kierownika danej samorządowej jednostki organizacyjnej oraz jego zastępcy

• radny lub członek zarządu nie może brać udziały w głosowaniu w radzie sejmiku, zarządzie, ani w komisji, jeżeli dotyczy jego interesu prawnego

• jednostki pomocnicze gminy - w dzielnicy i osiedlu organem uchwałodawczym jest rada składająca się z radnych w liczbie nieprzekraczającej 21 osób

• przepisy porządkowe są przekazywane oprócz -100) wojewodzie także wójtom sąsiednich gmin, staroście powiatu, w którym leży gmina i to następnego dnia po ich ustanowieniu

• gminna gospodarka finansowa - projekt budżety przygotowuje zarząd, a obecnie bez zgody zarządu rada nie może wprowadzić w projekcie zmian powodujących zwiększanie wydatków nieznajdujących pokrycia w planowanych dochodach lub zwiększenia planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia źródeł tych dochodów.

• wszystkie związki komunalne podlegają wpisowi do rejestru prowadzonego przez ministra ds. administracji publicznej

• każda jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć stowarzyszenie, ale założycieli powinno być, co najmniej 3

ZGROMADZENIA PUBLICZNE

Podstawa prawna: ustawa z 5 lipca 1990 r. „prawo o zgromadzeniach”

ZGROMADZENIA PUBLICZNE - są organizowane na otwartej przestrzeni, a liczba uczestników jest nieokreślona imiennie. ZP jest to zgrupowanie, co najmniej 15 osób zwołane w celu;

wspólnych obrad

wspólnego wyrażania stanowiska

ORGANIZATOREM ZP może być:

osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych

osoba prawna

grupa osób

inne organizacje

Ww ustawy NIE stosuje się do zgromadzeń:

organizowanych przez organy państwowe i organy JST

związanych z przeprowadzaniem wyborów władz państwowych lub samorządowych

odbywanych w ramach działalności kościołów i związków wyznaniowych

WYMAGANE ZAWIADOMIENIE - Odbycie zgromadzenia wymaga zawiadomienia właściwego organu gminy (wójt, burmistrz, prezydent). Zawiadomienie powinno dotrzeć do adresata nie wcześniej niż na 30 dni przed dniem odbycia, a nie później niż na 3 dni: W zawiadomieniu należy określić:

organizatora

cel i program zgromadzenia

język, którym będą posługiwać się uczestnicy

miejsce, ewentualną trasę przejścia

datę, godzinę rozpoczęcia i przewidywany czas trwania

środki przewidziane przez organizatora służące zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia

Organ gminy ZAKAZUJE ODBYCIA ZGROMADZENIA, jeżeli:

jego cel lub odbycie jest sprzeczny z ustawą o zgromadzeniach lub naruszają przepisy ustaw karnych

odbycie może zagrozić życiu lub zdrowiu ludzi lub zagraża mieniu w znacznych rozmiarach.

Zakaz następuje w drodze wydania decyzji administracyjnej, od której służy odwołanie do wojewody, a dalej do NSA (3 dni).

Organizator i uczestnicy wybierają PRZEWODNICZĄCEGO ZGROMADZENIA:

ma obowiązek czuwać nad przebiegiem zgromadzenia

otwiera je

kieruje jego przebiegiem

zamyka je

może żądać od osoby zachowującej się niewłaściwie opuszczenia miejsca zgromadzenia, a gdy ta nie zastosuje się do tego wezwania może zwrócić się o pomoc do policji lub straży miejskiej

Po zamknięciu uczestnicy mają obowiązek bez nieuzasadnionej zwłoki opuścić miejsce zgromadzenia. W trakcie zgromadzenia może żądać

Przedstawiciel organu gminy może uczestniczyć w zgromadzeniu, a nawet je rozwiązać, jeżeli jego przebieg:

zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu

zagraża mieniu w znacznych rozmiarach

narusza ustawę o zgromadzeniach czy przepisy ustaw karnych

Najpierw wzywa organizatora do rozwiązania i dalej wydaje decyzję:

ustnie

która podlega natychmiastowemu wykonaniu

musi być doręczona organizatorowi w ciągu 24 godzin od jej podjęcia

Organizatorowi służy odwołanie w terminie 3 dni od dnia rozwiązania.

STOWARZYSZENIA Podstawa prawna: Ustawa z 7 kwietnia 1989 r. „o stowarzyszeniach”

STOWARZYSZENIE - to zrzeszenie dobrowolne, samorządne, trwałe o celach niezarobkowych.

dobrowolność - nikt nie może być zmuszony do przynależności, nie można wprowadzać ograniczeń dotyczących występowania ze stowarzyszenia. Zakazane jest tworzenie stowarzyszeń, w których obowiązywałaby zasada bezwzględnego posłuszeństwa ich członków wobec władz stowarzyszenia.

samorządność - samodzielność w określaniu celów, programów i struktur stowarzyszeń.

trwałość - ciągłość w działaniu, a nie doraźność celów.

niezarobkowość - stowarzyszenie opiera się na społecznej działalność swoich członków. może wprawdzie prowadzić działalność gospodarczą, ale dochód z tej działalności musi służyć realizacji celów statutowych i nie może być podzielony między członkami stowarzyszenia

Prawa o stowarzyszeniach nie stosuje się do:

partii politycznych

organizacji społecznych

organizacji religijnych

kościołów i związków wyznaniowych

komitetów powstałych w celu przeprowadzenia wyborów do sejmu, senatu i organów ST

TWORZENIE STOWARZYSZEŃ - stowarzyszenie może utworzyć, co najmniej 15 osób fizycznych posiadających pełną zdolność do czynności prawnych i pozbawionych praw publicznych (tylko obywatele polscy i cudzoziemcy mający miejsce zamieszkania na terenie RP).

Małoletni w wieku 16-18 lat mogą należeć do stowarzyszeń, korzystać z biernego i czynnego prawa wyborczego do władz stowarzyszenia pod warunkiem, że większa część członków zarządu ma pełną zdolność do czynności prawnych.

Małoletni poniżej lat 16 mogą za zgodą przedstawiciela ustawowego należeć do stowarzyszenia, ale nie mają praw wyborczych i nie biorą udziału w głosowaniu.

CEL TWORZENIA STOWARZYSZENIA - tworzy się je w celu wypowiadania się w sprawach publicznych.

Prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach może podlegać ograniczeniom przewidzianym tylko przez ustawy. Ograniczenia te służyć mają zapewnieniu porządku publicznego, ochrony zdrowia lub moralności publicznej, ochrony praw i wolności innych osób.

KATEGORIE STOWARZYSZEŃ:

• zarejestrowane - założyciele:

uchwalają statut stowarzyszenia - tam określa się nazwę, siedzibę i teren działania, cele stowarzyszenia i sposób ich realizacji, zasady nabywania i utraty członkostwa, prawa i obowiązki członków, władze stowarzyszeń, tryb ich wyboru, kompetencje, sposób reprezentowania stowarzyszenia, zaciąganie zobowiązań, sposób uzyskiwania środków finansowych, tryb dokonywania zmian statutu i sposób rozwiązywania stowarzyszeń.

wybierają komitet założycielski - KZ składa do sądu rejestrowego wniosek o rejestrację, statut, listę założycieli, protokół z wyboru komitetu założycielskiego.

ROZPATRZENIE WNIOSKU O REJESTRACJĘ - sąd, w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia może:

wydać postanowienie o zarejestrowaniu po stwierdzeniu, że statut jest zgodny z przepisami prawa, a założyciele spełniają wymagania ustawowe

odmówić zarejestrowania

MAJĄTEK STOWARZYSZENIA - pochodzi ze składek członków, spadków, zapisów, darowizn, ofiar publicznych, dochodów z działalności gospodarczej, dochodów z majątków stowarzyszeń.

OSOBOWOŚĆ PRAWNA STOWARZYSZENIA - uzyskuje ją po rejestracji i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do KRS-u.

WŁADZE STOWARZYSZENIA:

walne zebranie członków lub zebranie delegatów - to organ uchwałodawczy

zarząd

organ kontroli wewnętrznej

ORGANY NADZORUJĄCE - są nimi właściwi ze względu na siedzibę stowarzyszenia:

wojewodowie - stowarzyszenia jednostek lub samorządu terytorialnego

starostowie - inni niż ww stowarz.

ON mają prawo:

żądać od zarządu dostarczenia odpisów uchwał walnego zebrania członków lub zebrania delegatów

żądać niezbędnych wyjaśnień od władz

W razie nie zastosowania się do ww żądań ON może złożyć do Sądu Rejestrowego wniosek o ukaranie grzywną (jednorazowo do 5 tyś zł).

W razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu ON może w zależności od rodzaju i stopnia naruszeń:

wystąpić do władz o usunięcie naruszeń w określonym trybie

udzielić ostrzeżenia władzom

wystąpić do sądu o ukaranie grzywną

Sąd może:

udzielić upomnienia władzom

uchylić uchwałę stowarzyszenia niezgodną z prawem czy statutem

rozwiązać stowarzyszenie

• zwykłe - to uproszczona forma stowarzyszeń. Wymagane są mniejsze formalności przy ich zakładaniu. Wystarczy:

zgłosić, co najmniej 3 osób

uchwalić regulamin (zamiast statutu), który będzie określał nazwę, siedzibę, cel, teren działania i przedstawicieli reprezentujących stowarzyszenie

poinformować organ nadzorujący o założeniu stowarzyszenia i jeśli nie zakaże on działalności stowarzyszenia (w ciągu 30 dni).

Cechy stowarzyszeń zwykłych:

nie podlegają rejestracji

nie posiadają osobowości prawnej

nie mogą prowadzić działalności gospodarczej

nie mogą łączyć się w związki stowarzyszeń

utrzymują się ze składem członkowskich

nie mogą przyjmować spadków, zapisów, darowizn, datków i ofiar publicznych

• związki stowarzyszeń - mogą być tworzone, przez co najmniej 3 stowarzyszenia

PRAWO PASZPORTOWE

Ustawa z 1991 roku.

PASZPORT - dokument urzędowy:

uprawniający do przekraczania granicy i pobytu za granicą

poświadczający obywatelstwo polskie i tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie posiada

RODZAJE PASZPORTÓW:

paszport

paszport dyplomatyczny

paszport służbowy MSZ

paszport blankietowy - wydawany za granicą przez konsula w celu umożliwienia powrotu do kraju obywatelom polskim przebywającym czasowo za granicą i nieposiadającym paszportu wydanego w kraju.

ORGANY PASZPORTOWE - wydają paszporty i dokonują w nich zmian:

wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego osoby ubiegającej się o paszport

konsul za granicą

minister spraw zagranicznych wydaje i dokonuje zmian w paszportach dyplomatycznych i służbowych

minister spraw wewnętrznych w uzasadnionych przypadkach, gdy przemawia za tym ważny interes osoby uprawnionej do otrzymania paszportu

PROCEDURA PASZPORTOWA

Paszporty wydaje się:

po przedstawieniu wymaganych dokumentów

po uiszczeniu opłat paszportowych

Obligatoryjnie organ paszportowy odmawia wydania paszportu na wniosek:

sądu prowadzącego postępowanie w sprawie karnej lub cywilnej

prokuratora generalnego w sprawie, co, do której podjęto czynności związane z przejęciem ścigania o przestępstwo popełnione za granicą

organu prowadzącego postępowania w sprawie karne o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego albo sprawie karno-skarbowej

Organ może odmówić wydania paszportu w kraju:

jeżeli osoba ubiegająca się nie wykonała obowiązku, a zachodzi uzasadniona obawa, że wyjazd za granicę uniemożliwi wykonanie tego obowiązku, a niewykonanie obowiązku jest potwierdzone orzeczeniem sądu lub uprawnionego do tego organu

w razie prawomocnego skazania osoby ubiegającej się, o ile czyn podlega odpowiedzialności karnej w kraju, a został popełniony za granicą

w razie otrzymania potwierdzonej informacji o popełnieniu przez osobę ubiegającą się w czasie jej pobytu za granicą przestępstwa lub wykroczenia z chęci zysku

Mimo wystąpienia ww przesłanek organ paszportowy może wydać paszport uprawniający do jednokrotnego wyjazdu za granicę w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem osoby ubiegającej się o paszport.

Organ powinien wydać paszport w terminie do 3 dni po spełnieniu wymagań w przypadkach nagłych związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny albo potrzebą leczenia osoby ciężko chorej

W razie ubiegania się o paszport przez osobę małoletnią wymagana jest zgoda obojga rodziców lub opiekunów prawnych, chyba, że z orzeczenia sądu wynika, że prawo decydowania w tej sprawie przysługuje jedynie jednemu z rodziców. W razie niemożności uzyskania zgody jednego rodzica zastępuje je orzeczenie sądu.

Paszport jest ważny przez 10 lat od daty jego wydania.

UNIEWAŻNIENIE PASZPORTU - musi lub może nastąpić, jeżeli zajdą przesłanki uzasadniające odmowę wydania paszportu. Osoba, której unieważniono paszport ma obowiązek zwrócić paszport organowi paszportowemu, w przeciwnym razie może wobec niej zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne administracji.

W razie utraty paszportu ... organ wydaje decyzję o unieważnieniu. od decyzji w sprawach paszportu służy odwołanie do ministra spraw wewnętrznych.

DOWODY OSOBISTE

DOWÓD OSOBISTY - to dokument urzędowy pozwalający zidentyfikować okaziciela. To dokument tożsamości osoby, która posiada obywatelstwo polskie i zamieszkuje w kraju.

Obowiązek posiadania dowodu dotyczy obywatela polskiego, zamieszkałego w RP:

z chwila ukończenia 18 roku życia

z chwilą ukończenia 15 roku życia, jeżeli pozostaje w stosunku pracy lub nie zamieszkuje wspólnie z osobami, pod których władzą rodzicielską lub opieką się znajduje albo nie pozostaje pod władzą rodzicielską lub opieką

Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymania dowodu osobistego od ukończenia 13 roku życia.

Dowód ważny jest 10 lat od daty jego wydania WYJĄTKI:

wydany osobie, która nie ukończyła 18 roku życia jest ważny 5 lat od daty wydania

wydany osobie, która ukończyła 65 rok życia na jej wniosek jest ważny na czas nieoznaczony

Organy właściwe do wydania:

wójt

burmistrz

prezydent

Właściwość miejscowa ustalana jest wg miejsca pobytu stałego osoby, ubiegającej się, a w razie braku takiego miejsca wg ostatniego miejsca pobytu stałego tej osoby, a jeżeli miejsca tego nie można ustalić to dowód wydaje organ gminy właściwy dla obszaru dzielnicy śródmieście w Warszawie.

Posiadacz ma obowiązek zmienić DO w razie:

zmiany danych w nim zawartych

uszkodzenia dowodu lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby

upływu terminu ważności

Posiadacz ma obowiązek zwrócić DO w razie utraty obywatelstwa polskiego.

EWIDENCJA LUDNOŚCI - rejestracja danych o miejscu pobytu osoby, o urodzeniach, o zgonach, o zmianie stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk. Ewidencję prowadzą organy gminy i jest to zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Obowiązek meldunkowy polega na:

zameldowaniu na pobyt stały lub czasowy

wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego

zameldowaniu o urodzeniu dziecka

zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego

zameldowaniu o zgonie osoby

Pobyt stały to zamieszkanie w określonej miejscowości, pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Pobyt czasowy to przebywanie w określonej miejscowości pod innym adresem, albo w innej miejscowości pod oznaczonym adresem bez zmiany miejsca pobytu stałego. Osoba zameldowana na pobyt czasowy i przebywająca w tej samej miejscowości nieprzerwanie dłużej niż 2 miesiące ma obowiązek zameldować się na pobyt stały, chyba, że zachodzą okoliczności wskazujące, że pobyt ten nie utracił charakteru czasowego. Do tych okoliczności zalicza się;

wykonywanie pracy poza miejscem pobytu stałego

pobyt związany z wykształceniem

leczeniem

wypoczynkiem

ze względów rodzinnych

odbywanie czynnej służby wojskowej

pobyt w zakładzie karnym, areszcie śledczym itp.

Zameldowanie - osoba, która przebywa w określonej miejscowości, pod tym samym adresem dłużej niż 3 doby ma obowiązek zameldować się na pobyt stały (przed upływem 4 doby licząc od dnia przybycia). W razie przybycia do zakładu hotelarskiego lub do zakładu udzielającego pomieszczenia związane z nauką, pracą, leczeniem, opieką społeczną należy zameldować się na pobyt stały/czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia. Należy zameldować się w organie gminy właściwym ze względu na nowe miejsce pobytu czasowego należy wskazać zamierzony czas pobytu i zgłosić przedłużenie pobytu, zmianę adresu, zamianę pobytu czasowego na stały w ciągu następnej doby. U kierownika zakładu lub osoby przez niego upoważnionej dokonuje się zameldowania na pobyt stały/czasowy w zakładzie hotelarskim lub zakładzie udzielającym pomieszczeń…

Wymeldowanie - obowiązek ten ciąży na osobie, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego dłużej niż 2 miesiące należy wymeldować się w organie gminy właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca, oraz wskazać nowe miejsce pobytu. Co do zasady wymeldować się można tylko osobiście, a zameldować osobiście lub przez członka rodziny, opiekuna czy inną osobę. Organ gminy może wydać z urzędu albo na wniosek strony decyzję w sprawie osoby, która:

utraciła uprawnienie do przebywania w lokalu, pomieszczeniu, czy bez wymeldowania opuściła miejsce pobytu stałego

jeśli osoba bez wymeldowania się opuściła dotychczasowe miejsce stałego pobytu i nie przebywa w nim, co najmniej przez 6 miesięcy, a nowego miejsca nie można ustalić

W razie wyjazdu za granicę na okres powyżej 2 miesięcy należy zgłosić wyjazd, najpóźniej w dniu wyjazdu i zgłosić powrót przed upływem 4 doby licząc od dnia przybycia.

Obowiązek meldowania wczasowiczów i turystów - należy zameldować się na pobyt czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia do:

hotelu

motelu

pensjonatu

domu wypoczynkowego, wczasowego

na strzeżone miejsce biwakowe

do pokoju gościnnego

Obowiązek ten nie dotyczy przybycia w celach turystycznych do określonej miejscowości poza ww zakładami po warunkiem, że pobyt nie przekracza 30 dni. Obowiązek meldowania się na pobyt czasowy jest realizowany u kierownika zakładu czy osoby przez niego upoważnionej. Z obowiązku zameldowania zwolnieni są:

uczestnicy kolonii

obozów turystycznych

i tylko wówczas, gdy ich pobyt nie przekracza 30 dni.

ZMIANA IMION I NAZWISK - ustawa z dnia 15 listopada 1956 roku. Organem właściwym do dokonania zmiany jest starosta. Jest to zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Właściwość miejscową ustala się wg miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w razie jego braku wniosek rozpoznaje prezydent W-wy. Jeśli wnioskodawca jest za granicą to wniosek składa się przez konsula do starosty właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania lub pobytu w Polsce. Wniosek o zmianę nazwiska podlega uwzględnieniu, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami:

gdy wnioskodawca ma nazwisko ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka

o brzmieniu niepolskim

mające formę imienia

ma nazwisko, które jest powszechnie znane i które używa od wielu lat

Wniosek nie podlega uwzględnieniu, gdy:

zachodzi uzasadniona obawa, ze wnioskodawca zamierza zmienić nazwisko w celu ułatwienia sobie działalności przestępczej lub uchyla się od odpowiedzialności karnej czy cywilnej

wnioskodawca chcę zmienić nazwisko na historyczne, wsławione na polu nauki, kultury, chyba, że posiada członka rodziny o tym nazwisku lub jest powszechnie pod nim znany

Nazwisko może mieć, co najwyżej 2 części. Dotyczy to także zawarcia małżeństwa czy przysposobienia. Zmiana nazwiska rodziców przechodzi na małoletnie dzieci, a jeśli zmiana dotyczy jednego z rodziców to przejście na małoletnie dziecko wymaga zgody obojga rodziców (chyba, że jeden z nich pozbawiony jest władzy rodzicielskiej, nie żyje,

nie jest znany). Ponadto, jeśli dziecko ukończyło 14 lat do zmiany wymagana jest jego zgoda.

Zmiana imienia, musi być uzasadniona ważnymi względami:

gdy imię jest ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka albo o brzmieniu niepolskim

Starosta po dokonaniu zmiany imienia czy nazwiska powiadamia o tym fakcie organ ewidencyjny, urząd skarbowy, policję, wojskową komisję uzupełnień, centralny rejestr skazanych.

PRAWO O AKTACH STANU CYWILNEGO - ustawa z 86 r. reguluje kwestie związane z rejestracją:

urodzeń

małżeństw

zgonów

Rejestracja stanu cywilnego osób - dokonuje się w księgach stanu cywilnego w formie aktów urodzenia, małżeństwa i zgonu. Księgi te prowadzone są w urzędach stanu cywilnego (USC). USC wchodzą w skład urzędu gminy, a kierownikiem USC jest wójt, burmistrz, prezydent, ale rada gminy może powołać innego kierownika i jego zastępcę (właściwość miejscowa).

Akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych. Niezgodność aktów z prawdą może być udowodniona wyłącznie w drodze postępowania sadowego (tryb nieprocesowy).

Właściwość rzeczowa dla sporządzania aktów stanu cywilnego rządzi się następująca zasadą:

urodzenie oraz zgon osoby rejestruje się w USC wg miejsca tego zdarzenie, choć istnieją WYJĄTKI!!!:

jeżeli dziecko urodziło się na polskim statku morskim lub powietrznym urodzenie rejestruje się w USC właściwym dla dzielnicy śródmieścia miasta stołecznego W-wa

zgon rejestruje się w USC właściwym dla dzielnicy śródmieście miasta stołecznego W-wy razie stwierdzenia zgonu w postępowaniu sądowym i w razie zgonu osoby na polskim statku morskim lub powietrznym oraz w razie zgonu żołnierza w czynnej służbie wojskowej zmarłym w związku z działaniami wojennymi

!!! Należy odróżnić organ właściwy do rejestracji od organu właściwego do zgłoszenia zdarzenia. Zgłoszenia urodzenia dziecka można dokonać w USC miejsca zamieszkania rodziców lub jednego z nich. Zgłoszenia zgonu można dokonać w USC ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego lub miejsca jego pochowania.

Sporządzanie aktu małżeńskiego - zawarcie małżeństwa następuje w USC właściwym dla osób zamierzających wstąpić w związek małżeński, ewentualnie wybrany przez te osoby. Akt małżeństwa sporządza się w USC właściwym ze względu na miejsce zawarcia małżeństwa.

Wyjątki od ww zasad ogólnych:

jeżeli osoba żądająca dokonania czynności nie ma w kraju miejsca zamieszkania to właściwość miejscową ustala się na podstawie ostatniego miejsca zamieszkania tej osoby w kraju. W razie braku tej podstawy czynność dokonuje się w USC właściwym dla dzielnicy śródmieście miasta stołecznego W-wy.

przed dowolnym kierownikiem USC można złożyć oświadczenie:

o uznaniu dziecka

o nadaniu dziecku nazwiska męża matki

oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa

Zasady sporządzania aktów i ksiąg

SPORZĄDZANIE AKTÓW - akty sporządza się w dniu, w którym dokonani zgłoszenia zdarzenia. sporządza się oddzielnie dla każdego rodzaju aktu. Akty powinny zawierać tylko dane wymagane przez prawo. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, ale organy państwowe, szpitale i inne zakłady, lekarze i położne dokonują zgłoszenia urodzenia lub zgonu na piśmie.

Jeżeli osoby obowiązane do zgłoszenia (urodzenia lub zgonu) nie są w stanie porozumieć się z kierownikiem USC, ani ustnie, a ni pisemnie ze względu na swoją ułomność fizyczną lub nieznajomość języka polskiego to kierownik USC wzywa biegłego lub tłumacza.

SPORZĄDZANIE KSIĄG - księgi prowadzi się w jednym egzemplarzu, oddzielnie dla każdego rodzaju aktu. Zamyka się je po upływie roku kalendarzowego. Przechowuje się je w USC i nie można ich wynosić poza obręb lokalu USC. Mogą być przeglądane przez upoważnionych przedstawicieli organów państwowych i instytucji naukowych.

Szczegółowe zasady rozporządzenie.

W skutek wadliwości czy niezupełności aktu czynić można wobec niego pewne działania, z zachowaniem zasady, iż w kacie nie można dokonywać żadnych zmian, chyba, że ustawa stanowi inaczej.

Akt podlega sprostowaniu:

w razie oczywistego błędu pisarskiego

w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania

Akt podlega unieważnieniu:

gdy dwa akty stwierdzają to samo zdarzenie

akt stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą

przy sporządzaniu aktu miały miejsce uchybienia zmniejszające jego moc dowodową

Akt podlega uzupełnieniu:

gdy nie zawiera wszystkich danych, które powinny być w nim zamieszczone

AKT URODZENIA - urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 14 dni od dnia urodzenia (a w ciągu 3 dni, jeżeli dziecko urodzi się martwe). Do zgłoszenia urodzenia są obowiązani w kolejności:

ojciec

lekarz, położna lub inna osoba obecna przy porodzie

matka, o ile jej stan na to pozwala

jeżeli urodzenie nastąpiło w szpitalu lub w innym zakładzie do zgłoszenia obowiązany jest szpital lub zakład

Wpisaniu do akt urodzenia podlega:

nazwisko

imię (imiona)

płeć dziecka

miejsce i datę urodzenia dziecka

nazwisko i nazwisko rodowe, imiona, miejsce zamieszkania każdego z rodziców w chwili urodzenia się dziecka oraz nazwisko, imię, miejsce zamieszkania zgłaszającego lub dane dotyczące szpitala czy innego zakładu

PRAWA I OBOWIĄZKI KIEROWNIKA USC:

odmówi on przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka imion czy imienia ośmieszającego, nieprzyzwoitego, w formie zdrobniałej oraz imienia niepozwalającego odróżnić płeć

jeżeli rodzice przy sporządzaniu aktu urodzenia nie dokonali wyboru imienia to kierownik USC wpisuje do aktu jedno z imion zwykle w kraju używane. Rodzice dziecka mogą w terminie 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu złożyć kierownikowi USC pisemne oświadczenie o zmianie imienia wpisanego do aktu 3 chwili jego sporządzenia.

jeżeli nie nastąpiło uznanie dziecka, ani sądowe ustalenie ojcostwa to do aktu wpisuje się jako imię ojca imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka, a w razie braku wskazania jedno z imion zwykle w kraju używanych, a jako nazwisko i nazwisko rodowe ojca wpisuje się nazwisko matki

akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców sporządza się na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego, który w miarę możliwości ustala miejsce i datę urodzenia dziecka po zasięgnięciu opinii osoby, pod której opieką dziecko się znajduje, nadaje dziecku imię i nazwisko oraz określa, jakie imiona i nazwiska rodowe rodziców mają być wpisane do aktu. Nazwisko nadane dziecku wpisuje się jako nazwisko jego rodziców. jeżeli nie można ustalić miejsca urodzenia za takie miejsce uznaje się miejsce znalezienia dziecka.

AKT ZGONU - zgon należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu, a jeżeli nastąpiło na skutek choroby zakaźnej to w ciągu 24 godzin. Do zgłoszenia obowiązani są:

małżonkowie lub dzieci zmarłego

najbliżsi, krewni

osoba, która zamieszkuje w lokalu, w którym następuje zgon

osoba obecna przy zgonie lub, która naocznie się o tym przekonała

administrator domu, w którym nastąpił zgon

szpital lub innych zakład

Do aktu zgonu wpisuje się:

nazwisko, imię, nazwisko rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania zmarłego

datę, godzinę, miejsce zgonu lub znalezienia zwłok

nazwisko, imiona, nazwisko rodowe współmałżonka osoby zmarłej

nazwisko, imiona, nazwisko rodowe rodziców zmarłego

dane dotyczące zgłaszającego, imię, nazwisko, miejsce zamieszkania

U osób, u których nie udało się ustalić tożsamości w akcie zgonu wpisuje się;

datę, godzinę, miejsce, okoliczności znalezienia zwłok oraz ich zewnętrzny wygląd

płeć i przypuszczalny rok urodzenia

znaki szczególne zmarłego

opis odzieży i innych przedmiotów przy nim znalezionych

AKT MAŁŻEŃSTWA - do tego aktu wpisom podlegają:

imiona i nazwiska osób zawierających małżeństwo, również nazwiska rodowe

stan cywilny

miejsce i data urodzenia

miejsce zamieszkania

miejsce i data zawarcia małżeństwa

nazwiska, imiona, nazwiska rodowe rodziców każdej z osób wstępujących w związek małżeński

nazwiska i imiona świadków

nazwiska, które będą nosić osoby zawierające małżeństwo po jego zawarciu

nazwiska, które będą nosić dzieci z tego małżeństwa

stwierdzenie, że osoby zawierające małżeństwo złożyły zgodne oświadczania o wstąpienie do małżeństwa

ZASADY (art. 25 krio):

małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich

każdy z małżonków może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko, albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka

nazwisko powstałe z połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów

OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH - art. 47 konstytucji mówi o tym, że każdy ma prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Art. 51. nikt nie może być obowiązany do ujawnienia informacji dotyczącej jego osoby, chyba, że zobowiązuje go to tego ustawa.

ZASADY I TRYB PRZETWARZANIA DANYCH (ustawa z 1997 r. - o ochronie danych osobowych):

określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych

określa prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych

Dane osobowe to każda informacja dotycząca osoby fizycznej, pozwalająca na określenie tożsamości tej osoby. Przetwarzanie danych to jakakolwiek operacja wykonywana na danych osobowych, jak zbieranie przetwarzanie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie, usuwanie w systemach informatycznych, kartotekach, skorowidzach, księgach, wykazach i innych zbiorach ewidencyjnych.

WW ustawę stosuje się wobec:

organów państwowych

organów samorządu terytorialnego

innych państwowych, komunalnych jednostek organizacyjnych

podmiotów niepaństwowych, a także osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających organizacji prawnej, które to przetwarzają dane w związku z działalnością zarobkową, zawodową lub dla realizacji celów statutowych.

Administratorem danych są ww podmioty, decydujące o celach i środkach przetwarzania danych. Przepisy ustawy stosuje się wobec administratora:

który ma siedzibę czy miejsce zamieszkania na terytorium RP

który nie ma siedziby ani nie zamieszkuje, ale przetwarza dane przy wykorzystaniu środków technicznych znajdujących się na terytorium RP

ZASADY PRZETWARZANIA DANYCH jest ono dobrowolne tylko wówczas, gdy:

osoba, której dane dotyczą wyrazi na to zgodę, chyba, że chodzi o usunięcie jej danych

zezwalają na to przepisy

jest to niezbędne osobie, której dane dotyczą w celu wywiązania się z umowy, której jest stroną

jest to niezbędne do wykonania zadań realizowanych dla dobra publicznego

jest to niezbędne do wypełnienia usprawiedliwionych celów administratora danych

OBOWIĄZKI ADMINISTRATORA DANYCH:

poinformować osobę o adresie swojej siedziby, pełnej nazwie, celu zbierania danych, prawie wglądu do swoich danych i ich poprawiania dobrowolności, albo obowiązku podania danych

dołożyć szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczą na; zapewnić, aby dane były przetwarzanie zgodnie z prawem, zbierane dla oznaczonych celów, nie poddawane dalszemu przetwarzaniu i przetwarzaniu niezgodnemu z tymi celami, aby dane były poprawne, merytorycznie i adekwatne do celów przetwarzania, aby były przechowywane w postaci umożliwiającej identyfikację osób

obowiązek zgłoszenia zbioru danych do rejestracji generalnemu inspektorowi ochrony danych osobowych

Zabrania się przetwarzania danych ujawniających:

pochodzenie rasowe lub etniczne

poglądy polityczne

przekonania religijne lub filozoficzne

przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową

kod genetyczny

nałogi

życie seksualne

!!! WYJĄTKI !!! dopuszcza się przetwarzanie ww danych, jeżeli:

osoba, której dane dotyczą wyrazi na to zgodę, chyba, że chodzi o usunięcie jej danych

przepis innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby

jeżeli przetwarzanie danych jest niezbędne do ochrony interesów tej osoby lub innej osoby, gdy nie są zdolne do wyrażenia zgody

jest to niezbędne do wykonywania zadań statutowych kościołów, związków wyznaniowych, stowarzyszeń, fundacji i innych niezarobkowych organów lub instytucji o celach politycznych, naukowych, religijnych, filozoficznych, związkowych, pod warunkiem, że przetwarzanie tych informacji dotyczy członków tych organizacji, albo osób utrzymujących z nimi stałe kontakty

gdy jest to niezbędne do dochodzenia praw przed sądem

jest to niezbędne do wykonania zadań administratora danych, odnoszących się do zatrudnienia pracowników i innych osób

jest ono prowadzone w celu ochrony stanów zdrowia, świadczenia, usług medycznych, leczenia pacjentów przez osoby trudniące się tym zawodowo

dotyczy ono danych, które zostały podane do publicznej wiadomości przez osobę, której dane dotyczą

Rejestr zbioru jest ogólnodostępny?? i jawny. Z obowiązku rejestracji zbioru danych zwolnieni są administratorzy:

danych objętych tajemnicą państwową

danych przetwarzanych dla potrzeb postępowania sadowego

danych dotyczących członków kościołów, związków wyznaniowych

danych osób zatrudnionych u administratora

danych osób zrzeszonych lub uczących się

danych osób korzystających u administratora z usług medycznych, notarialnych, adwokackich czy radcowskich

danych utworzonych na podstawie ordynaci wyborczej (szeroko pojętej)

oraz

danych przetwarzanych tylko w celu wystawienia faktury, rachunku, prowadzonej sprawozdawczości finansowej

danych powszechnie dostępnych

danych przetwarzanych w celu przygotowania pracy wymaganej do uzyskania dyplomu szkoły wyższej lub stopnia naukowego

danych przetwarzanych w zakresie drobnych bieżących spraw życia codziennego

Zadania GIODO (Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych):

• kontrola zgodności przetwarzania danych z przepisami ustawy, wydawania decyzji administracyjnych lub rozpatrywanie skarg w sprawach wynikających z wykonania ustawy

• prowadzi rejestr zbioru danych

• opiniuje projekty aktów prawnych dotyczące danych osobowych

• inicjuje określone przedsięwzięcia w zakresie doskonalenia ochrony danych

Uprawnienia GIODO i uprawnionych przez niego pracowników:

• od 6 do 22 prawo wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się zbiory danych

• prawo żądania złożenia wyjaśnień, przesłuchania osób, okazania dokumentów, kontroli urządzeń, nośników, systemów informatycznych służących do przetwarzania danych.

Jeżeli po przeprowadzonej kontroli GIODO ustali, że:

• naruszono przepisy ustawy to nakazuje administratorowi danych w drodze decyzji administracyjnej przywrócenie stanu zgodnego z prawem (np. uzupełnienie, uaktualnienie, sprostowanie, udostępnienie lub nieudostępnienie danych, zabezpieczenie, usunięcie danych). Od decyzji wydanej przez GIODO NIE!! służy odwołanie do wyższej instancji, ale można zwrócić się do GIODO z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, a gdy GIODO wyda drugą decyzję można złożyć skargę do NSA.

• działanie lub zaniechanie kierownika w jednostce organizacyjnej pracownika lub innego administratora danych wyczerpuje znamiona przestępstwa określone w ustawie, to składa zawiadomienie o popełnienie przestępstwa do organu powołanego do ścigania przestępstw.

OBYWATELSTWO POLSKIE (ustawa z 1962 r.) - to trwała i prawna więź łącząca osobę z określonym terytorium.

zasada wyłączności obywatelstwa - obywatel polski nie może być jednocześnie uznany za obywatela innego państwa

zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą nie będącą obywatelem Polski nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków; zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka

Zasady nabycia obywatelstwa polskiego;

• z mocy prawa - istnieją tu dwie zasady:

• zasada pochodzenia - obywatelstwo polskie nabywa osoba, która przybyła na terytorium RP jako repatriant oraz dziecko zrodzone z rodziców obywateli polskich

• zasada terytorialna -stosowana jest pomocniczo i dotyczy dziecka urodzonego lub znalezionego w Polsce. Takie dziecko nabywa obywatelstwo polskie wówczas, gdy oboje rodziców są nieznani, albo ich obywatelstwo jest nieokreślone, albo nie posiadają żadnego obywatelstwa.

Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, a drugie obywatelem innego państwa nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jeden z rodziców (o ile na gruncie prawa kraju obcego jest to dopuszczalne).

W razie braku porozumienia rodziców każde z nich może zwrócić się w ciągu 3 miesięcy o wydanie rozstrzygnięcia do sądu rejonowego, działającego jako władza opiekuńcza. Właściwość miejscową sądu określa się wg miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeżeli nie ma takiego miejsca wg jego miejsca pobytu w Polsce, a w razie braku takich podstaw właściwym jest sąd rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy. Oświadczenie o wyborze obywatelstwa rodzice powinni złożyć, albo właściwemu miejscowo staroście, jeżeli zamieszkuje w Polsce, albo konsulowi, jeżeli zamieszkuje zagranicą.

Dziecko nabędzie obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu 16 lat, a przed upływem 6 miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed ww organem, a organ wyda decyzję o przyjęciu tego oświadczenia.

Zmiany w ustaleniu osoby, albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określaniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpią przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka.

Zmiany w ustaleniu osoby ojca wynikające z orzeczenia sądu podlegają uwzględnieniu przy określaniu obywatelstwa dziecka do czasu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Jeżeli jednak dziecko osiągnęło już pełnoletność to zmiana obywatelstwa może nastąpić tylko za jego zgodą.

• w drodze aktu administracyjnego - prezydent RP nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę za zrzeczenie się obywatelstwa. Podania składa się za pośrednictwem starosty, a jeżeli wnioskodawca zamieszkuje za granicą za pośrednictwem konsula. Obywatelstwo polskie nadaje się cudzoziemcowi na jego wniosek, jeżeli zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, przez co najmniej 5 lat. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie chociażby nie spełniał tych warunków.

Nadanie obywatelstwa może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa polskiego. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:

• pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską

• drugie z rodziców jest już obywatelem polskim

• drugie z rodziców wyraziło zgodę na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego

Dziecko, które ukończyło 16 lat powinno wyrazić zgodę na nadanie lub rozciągnięcie obywatelstwa polskiego.

Od nadania obywatelstwa należy odróżnić instytucje uznania za obywatela polskiego. Wojewoda! może uznać za obywatela polskiego osobę o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadającą żadnego obywatelstwa, o ile zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, przez co najmniej 5 lat. Uznanie następuje na wniosek tej osoby i rozciąga się na dzieci uznanego, o ile też zamieszkują w Polsce.

• poprzez złożenie stosownego oświadczenia woli - oświadczenie składa się przed właściwym miejscowo wojewodą wg kolejno miejsca zamieszkania wnioskodawcy lub miejsca pobytu, a w razie braku takich podstaw właściwy jest wojewoda mazowiecki. W tym przypadku nabycie obywatelstwa uzależnione jest od przyjęcia tego oświadczenia. Oświadczenia mogą składać:

• dzieci, których rodzice nabyli obywatelstwo polskie po ukończeniu przez nie 16 lat

• cudzoziemiec, który zawarł związek małżeński z obywatelem polskim

• osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego, wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem. Osoba taka może złożyć po ustaniu małżeństwa lub jego stosowne oświadczenie, ale przyjęcie go może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia obywatelstwa obcego.

• dziecko, które nabyło obywatelstwo państwa obcego po ukończeniu 16 lat, a przed uzyskaniem pełnoletności

UTRATA OBYWATELSTWA POLSKIEGO (zrzeczenie się obywatelstwa)

Obywatel polski traci obywatelstwo na swój wniosek po uzyskaniu zgody prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa udzielna obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli udzielono zgody jednemu z rodziców to zgada na zrzeczenie się rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy:

drugiemu z rodziców władza nie przysługuje

drugi rodzic nie jest obywatelem polskim

drugi rodzic jest obywatelem polskim, ale wyrazi zgodę na utratę obywatelstwa polskiego przez dzieci

Jeżeli drugie z rodziców jest obywatelem polskim i sprzeciwia się rozciągnięciu na dzieci zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego udzielonego pierwszemu z rodziców, albo dochodzi do sporów na ty, tle to każde z rodziców -może zgłosić się o rozstrzygnięcie do sądu. Zgoda na zrzeczenie się obywatela polskiego rozciąga się na dzieci, które ukończyły 16 lat tylko za ich zgodą.

USTAWA O CUDZOZIEMCACH z 1997r.

Cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego. Ustawa reguluje zasady i warunki wjazdu na terytorium RP, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium RP cudzoziemców. Ustawa nie ma zastosowania:

• w stosunku do określonej kategorii osób, tzn. do szefów i członków misji dyplomatycznych, urzędów konsularnych państw obcych w Polsce i innych podmiotów korzystających z przywilejów międzynarodowych, z wyjątkiem spraw przekraczania granicy.

• w sprawach odmiennie uregulowanych przez porozumienia międzynarodowe, obowiązuje zasada pierwszeństwa regulacji międzynarodowej obowiązującej w Polsce przed prawem wewnętrznym.

Wiza - zezwolenie właściwego organu wydane cudzoziemcowi uprawniające go do wyjazdu na terytorium RP, przejazdu, pobytu na nim i wyjazdu w czasie, w celu i na warunkach w ni określonych

Karta czasowego pobytu - dokument wydany cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP.

Karta stałego pobytu - dokument wydany cudzoziemcowi, który otrzymał zezwolenie na stałe zamieszkiwanie na terytorium RP (osiedlenie się).

Tymczasowy dokument podróży - dokument wydany cudzoziemcowi uprawniający do jednokrotnego przekroczenia granicy.

Przekroczenie granicy i pobyt na terytorium RP - w tym celu cudzoziemiec powinien posiadać:

• ważny dokument paszportowy

• wizę

• posiadać i okazać środki niezbędne do pokrycia kosztów wjazdu, pobytu, przyjazdu i wyjazdu; (może to być waluta polska lub obca), zaproszenie

• dokument potwierdzający rezerwację i opłacenie zakwaterowania i wyżywienia

• zezwolenie na wjazd do innego państwa lub na powrót do kraju pochodzenia, jeżeli jest ono wymagane

Rodzaje wiz:

• wiza pobytowa - uprawnia do pobytu na terytorium RP bez prawa podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Wydana jest na czas oznaczony, nie dłuższy niż 6 miesięcy. W okresie jej ważności cudzoziemiec może wystąpić o wydanie kolejnej wizy pobytowej na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy, przy czym łączny czas pobytu na terytorium RP na podstawie tych wiz nie może przekroczyć 12 miesięcy licząc od dnia wjazdu.

• wiza pobytowa z prawem do pracy - uprawnia do podjęcia zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej w czasie pobytu na terytorium RP. Może być wydana cudzoziemcowi, który przedstawi zezwolenie na zatrudnienie lub podjęcie innej pracy zarobkowej. Wiza wydawana jest na czas oznaczony, nie dłuższy niż 12 miesięcy. W okresie jej ważności można wystąpić o wydanie kolejnej takiej wizy, przy czym łączny czas nieprzerwanego pobytu i zatrudnienia lub wykonywania pracy zarobkowej nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

• wiza repatriacyjna - wydawana jest cudzoziemcowi pochodzenia polskiego, który zamierza przesiedlić się na stałe na terytorium RP. Wydawana jest na czas oznaczony, nie dłuższy niż 12 miesięcy i w tym czasie powinno nastąpić przekroczenie granicy. Repatriant nie musi posiadać wymaganych środków niezbędnych do pokrycia kosztów wjazdu i pobytu na terytorium RP.

• wiza tranzytowa - uprawnia do przejazdu przez terytorium RP w terminie 2 dni. Może być wydana, jeżeli cudzoziemiec posiada już prawo wjazdu do innego państwa.

Wizy określają czas, w którym może nastąpić wjazd na terytorium RP i czas pobytu, a ponadto mogą określać miejsce przekroczenia granicy i cel pobytu.

Wizy wydają:

wizy pobytowe oraz tranzytowe za granicą wydają kierownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, a w kraju wojewodowie właściwi ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca (w uzasadnionych przypadkach komendanci granicznych placówek kontrolnych staży granicznych).

wizy pobytowe z prawem do pracy wydają kierownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych właściwi ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca, a kolejną taką wizę wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zatrudnienia cudzoziemca.

wizy repatriacyjne wydają kierownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych właściwi ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca po uzyskaniu zgody ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Cudzoziemcowi odmówi się wydania wizy, wydaną wizę unieważni lub odmówi wjazdu na terytorium RP, jeżeli:

• został wydalony z terytorium RP, a od daty wydalenia nie minęły 2 lata

• cudzoziemiec został skazany prawomocnym wyrokiem w Polsce za przestępstwo umyślne na karę, co najmniej 3 lat pozbawienia wolności, albo za granicę za zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego

• istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność mającą na celu pozbawienie niepodległości, oderwanie przemocą części terytorium, obalenie przemocą ustroju lub osłabienie mocy obronnej RP (...)lub, gdy w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją lub jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność

• istnieje uzasadnione podejrzenie, ze prowadzi działalność terrorystyczną (...)

• istnienie uzasadnione podejrzenie, że przewozi lub przenosi przez granicę bez wymaganego zezwolenia broń, materiały wybuchowe, promieniotwórcze, środki odurzające lub psychotropowe

• istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność polegającą na uniemożliwianiu innym osobom przekroczenie granicy wbrew przepisom (...)

• istnienie uzasadnione podejrzenie, że wjazd lub pobyt na terytorium RP mają inny cel niż deklarowany

• jeżeli pobyt cudzoziemca zagrażałby zdrowiu publicznemu

• jeżeli wjazd lub pobyt są niepożądane ze względu na inne zagrożenia dla bezpieczeństwa i obronności państwa, albo z uwagi na konieczność ochrony ładu i porządku publicznego.

• cudzoziemiec nie posiada wymaganych środków niezbędnych na pokrycie kosztów wjazdu, pobytu, przejazdu, wjazdu albo nie posiada wymaganych zezwoleń.

Zaprosić cudzoziemca może:

• obywatel polski zamieszkujący na terytorium RP

• cudzoziemiec posiadający zezwolenie na osiedlenie się na terytorium RP

• osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, mająca siedzibę na terytorium RP

Zaproszenie powinno zawierać dane zapraszającego i osoby zapraszanej; określenie czasu pobytu oraz zobowiązanie zapraszającego do pokrycia wszelkich kosztów związanych z pobytem, w tym kosztów leczenia czy ewentualnego wydalenia z RP.

Ewidencję zaproszeń prowadzi wojewoda. Może on, w drodze decyzji, odmówić dokonania wpisu:

• jeżeli co do cudzoziemca zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę wydania wizy

• jeżeli warunki materialne i mieszkaniowe zapraszającego, wskazują, że nie będzie on w stanie zadość uczynić obowiązkom wskazanym w zaproszeniu

• jeżeli zapraszające w przeszłości nie wypełnił przyjętego przez siebie zobowiązania

Gdy zapraszający nie wywiąże się z przyjętych zobowiązań będzie poddany egzekucji.

Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony - jest wydawane przez wojewodę, właściwego ze względu na miesiące zamierzonego pobytu cudzoziemca. Może być wydane, jeżeli wykaże on, że zachodzą okoliczności uzasadniające jego zamieszkanie na terytorium RP przez okres dłuższy niż 12 miesięcy np.:

• uzyskał zezwolenie na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej

• prowadzi działalność gospodarczą

• podjął naukę

• zawarł związek małżeński z obywatelem polskim albo cudzoziemcem posiadającym zezwolenie na osiedlenie się

Zezwolenie jest wydawane na czas oznaczony do 2 lat z możliwością przedłużenia, nie dłużej jednak niż do 10 lat.

Zezwolenie na osiedlenie się - może być wydane, jeżeli łącznie cudzoziemiec spełnia 3 warunki:

• wykaże istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych z RP

• ma zapewnienie w RP mieszkanie i utrzymanie

• bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał w RP, przez co najmniej 3 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

Karta stałego pobytu - jest ważna, przez co najmniej 10 lat od daty wydanie, a po upływie tego czasu nie podlega wymianie.

Zezwolenie na osiedlenie się nie będzie wydane, jeżeli cudzoziemiec spełnia którąkolwiek z 9 przesłanek uzasadniających odmowę wydania wizy. Cudzoziemcowi można cofnąć zezwolenie na osiedlenie się i nakazać opuszczenie terytorium RP w określonym terminie, jeżeli:

został skazany prawomocnym wyrokiem w RP za przestępstwo umyślne na karę, co najmniej 3 lat pozbawienia wolności

wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa, albo ochrona porządku publicznego

Poza tym cudzoziemcowi można cofnąć zezwolenie, jeżeli opuścił na stałe terytorium RP.

REPATRIANCI - ustawa o repatriacji z 2000 r. reguluje:

zasady nabycia obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji

prawa repatrianta

zasady i tryb udzielania pomocy repatriantom i członkom ich rodzin

Repatriantem - jest osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do RP na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem stałego osiedlenia się. Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się:

• osobę deklarującą narodowość polską i spełniającą łącznie dwie przesłanki

• co najmniej jedno z rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej (tj. potwierdzają swoją przynależność do narodu polskiego w szczególności przez pielęgnowanie polskich tradycji i zwyczajów).

• wykaże swój związek z polskością, w szczególności pielęgnowanie polskiej mowy, tradycji i zwyczajów.

• osobę deklarującą narodowość polską i, które w przeszłości posiadały obywatelstwo polskie oraz spełniają łącznie ww przesłanki.

Dowodami potwierdzającymi polskie pochodzenie mogą być w szczególności (katalog otwarty):

• dokumenty wydane przez polskie władze państwowe lub kościelne, władze byłego ZSRR dotyczące wnioskodawcy lub jego rodziców, dziadków, pradziadków (np. polskie dokumenty tożsamości, akty stanu cywilnego, metryki chrztu, dokumenty potwierdzające odbycie służby wojskowej w wojsku polskim, dokumenty potwierdzające fakt deportacji lub uwięzienia, a także inne dokumenty urzędowe pod warunkiem, że zawierają wpis informujący o narodowości polskiej).

• wszelkie inne dokumenty potwierdzające prześladowania osoby ze względu na jej polskie pochodzenie oraz potwierdzające rehabilitację osoby deportowanej zawierające wpis informujący o jej narodowości polskiej.

Podstawowa zasady:

• osoba przybywająca do RP na podstawie wizy repatriacyjnej nabywa obywatelstwo polskie z mocy prawa, z dniem przekroczenia granicy RP.

• w drodze repatriacji nabywa obywatelstwo polskie niepełnoletnie dziecko repatrianta, pozostające pod jego władzą rodzicielską. Gdy repatriantem jest osoba tylko jedno z rodziców to niepełnoletni nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców, wyrażoną w oświadczeniu złożonym przed konsulem. Jeżeli niepełnoletni ukończył 16 rok życia, nabycie tego obywatelstwa następuje jedynie za jego zgodą.

• z ustawy o obywatelstwie polskim stanowi, że zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.

• wiza repatriacyjna nie może być wydana osobie, która w czasie pobytu poza granicami RP działała na szkodę podstawowych interesów RP lub uczestniczyła, bądź uczestniczy w łamaniu praw człowieka.

• wizę repatriacyjną wydaje konsul dopiero po przedstawieniu dowodu potwierdzającego posiadanie lub zapewnienie lokalu mieszkalnego i źródeł utrzymania w RP (warunki do osiedlenia się).

• dowodem będzie uchwała rady gminy zawierająca zobowiązanie zapewnienia warunków do osiedlenia się przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy, albo oświadczenie w formie aktu notarialnego osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej zawierające zapewnienie tych warunków przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Osobie, która nie ma zapewnionego utrzymania ani lokalu mieszkalnego w RP, a spełnia pozostałe warunki do uzyskania wizy repatriacyjnej, konsul wydaje decyzję o przyrzeczeniu wydania wizy repatriacyjnej. Decyzję tę może uchylić minister właściwy ds. zagranicznych w terminie 10 lat od jej wydania, jeżeli:

• wnioskodawca w tym okresie zostanie skazany w RP, albo za granicą prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa na karę pozbawienia wolności, co najmniej 1 roku

• dowody na podstawie, których ustalono okoliczności faktyczne istotne dla sprawy okazały się fałszywe

• zajdą nowe okoliczności faktyczne, wyjdą na jaw nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, które nie były znane konsulowi

• decyzja o przyrzeczeniu została wydana w wyniku przestępstwa

Uznanie za repatrianta - za repatrianta może być uznana osoba, która łącznie spełnia następujące warunki:

• jest pochodzenia polskiego

• przed dnie wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 2001 r.) zamieszkiwała na stałe na terytorium republik byłego ZSRR

• nie zachodzą, co do niej okoliczności wyłączające wydanie wizy

• przebywa na terytorium RP na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i udzielonego w związku z pobieraniem nauki w szkole wyższej, jako stypendysta strony polskiej.

• złoży stosowny wniosek do wojewody w terminie 12 miesięcy od ukończenia szkoły wyższej

TRYB I TERMINY UDZIELANIA POMOCY REPATRIANTOWI:

• pomoc jednorazowa - udzielana ze środków budżetu państwa jest repatriantowi oraz przybywającym z nim członkom najbliższej rodziny, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym na:

• pokrycie kosztów przejazdu od miejsca zamieszkania do miejsca osiedlenia się, jak również kosztów przewozu koleją mienia repatrianta (koszty równowartości biletu kolejowego II klasy).

• zagospodarowanie i bieżące utrzymanie w wysokości 2-krotnego, pieniężnego, miesięcznego wynagrodzenia

• pokrycie kosztów podjęcia nauki przez niepełnoletniego w wysokości przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia.

• pomoc dodatkowa - może być udzielona repatriantowi z terenu byłego ZSRR na pokrycie w części lub w całości kosztów związanych z remontem, adaptacją lokalu mieszkalnego w miejscu osiedlenia się na terytorium RP.

Pomoc przyznaje się i ustala w drodze decyzji administracyjnej i w zależności od formy pomocy czyni to:

• minister właściwy ds. wewnętrznych - dotyczy pomocy jednorazowej, od tej decyzji nie przysługuje odwołanie, a wnioskodawca może jedynie wnioskować o ponowne rozpatrzenie sprawy i dale j NSA

• starosta - dotyczy pomocy dodatkowej, od tej decyzji służy odwołanie

• uczestnictwo w kursach - konsul może zapewnić pokrycie kosztów kursu językowego osobie, której wydane decyzję o przyrzeczeniu wydania wizy repatriacyjnej a okoliczności pobytu na terytorium, z którego przebywa uniemożliwiły jej poznanie języka polskiego. Ponad to repatriantom i przybyłym z nim do RP członkom najbliższej rodziny może być udzielona pomoc przez zapewnienie uczestniczenia w bezpłatnych kursach języka polskiego i adaptacji w społeczeństwie polskim.

Gminie, która zapewni lokal mieszkalny repatriantowi i członkom jego najbliższej rodziny udzielana jest dotacja z budżetu państwa (na podstawie porozumienia z właściwym miejscowo wojewodą). Gmina, która udzieliła pomocy przez pokrycie kosztów związanych z remontem lub adaptacją lokalu mieszkalny w miejscu osiedlenia się zwraca się koszty udzielonej pomocy, udokumentowane, uzasadnione w wysokości nie przekraczającej 200% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia.

Pracodawcy zatrudniającemu repatrianta, gmina może zrefundować część kosztów poniesionych na:

• wynagrodzenie

• nagrody

• składniki na ubezpieczenie społeczne

• wyposażenie stanowisk pracy i szkolenie zawodowe repatrianta

Co najmniej 1 z ww form pomocy musi być zrealizowana w 1. roku od dnia nabycia obywatelstwa polskiego. Warunkiem refundacji jest pozostawanie przez repatrianta w zatrudnieniu przez określony czas albo 48 albo 24 miesiące (24 m. dotyczą jedynie kosztów szkolenia).

Koszty udzielonej pomocy repatriantowi nie mogą przekroczyć 20-krotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Gmina dokona refundacji ww kosztów, jeżeli otrzyma na nie pomoc finansową z budżetu państwa w formie dotacji celowej.

ZWIĄZKI ZAWODOWE - status związków zawodowych reguluje ustawa z 91r.

Związki zawodowe - to dobrowolna i samodzielna organizacja ludzi pracy, powołana do reprezentowania i obrony interesów zawodowych i socjalnych. Dobrowolność polega na tym, że nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej, w szczególności nie może to być warunkiem rozwiązania stosunku pracy, pozostawania w zatrudnieniu, ani awansowania pracownika. Dobrowolne jest tworzenie związków, wstępowanie do nich i występowanie z nich.

Samorządność:

• związek jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej, samorządu terytorialnego, innych organizacji.

• związek samodzielnie określa swoją strukturę organizacyjną w statucie związków albo innych uchwałach.

W ustawie nie określono kryteriów tworzenia związków, najczęściej są tworzone wg kryterium zatrudnienia w jednym zakładzie pracy, wykonywania jednego zawodu, przynależności placówki zatrudnienia lub miejsca zamieszkania na obszarze określonej jednostki np. dzielnicy, miasta, gminy, regionu.

Prawo tworzenia i wstępowania do związków mają:

• pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami

• emeryci i renciści w związku z przejściem na emeryturę i rentę zachowują swoje prawa przynależności i wstępowania do związków

• osoby bezrobotne zachowują swoje prawo przynależności do związku i mają prawo wstępowania do związku w przypadkach i na warunkach określonych w statucie związku.

Tworzenie związków zawodowych:

• co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków podejmuje uchwałę o utworzeniu związku

• osoby te uchwalają statut, który powinien określać: nazwę, siedzibę, terytorialny i podmiotowy zakres działalności związku, cele i zadania, sposoby ich realizacji, zasady nabywania i utraty członkostwa, prawa i obowiązki członków, strukturę organizacyjną związku, sposób reprezentowania związku, osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu związku, organy związku, tryb ich wyboru, odwołania, zakres kompetencji, okres kadencji, źródła finansowania działalności zw., sposób ustanawiania składek członkowskich, zasady uchwalania i zmian statutu, sposób rozwiązania związku i likwidacji majątku zw.

• wybór komitetu założycielskiego w liczbie od 3 do 7 osób

• komitet założycielki składa wniosek o rejestrację związku do KRS w terminie 30 dni od dnia założenia związku, w przeciwnym razie taka uchwała traci moc.

• związek zawodowy z dniem zarejestrowania n nabywa osobowość prawną, związek zawodowy będzie skreślony z rejestru, gdy:

organ wskazany w statucie związku podejmuje uchwałę o rozwiązaniu związku

zakład pracy, w którym dotychczas działał związek został wykreślony z rejestru z powodu likwidacji, upadłości albo jego przekształcenia organizacyjno-prawnego, które uniemożliwia dalszą działalność tego związku

liczba członków związku będzie wynosiła mniej niż 10 osób przez okres dłuższy niż 3 miesiące

Związek zawodowy może prowadzić swoją działalność gospodarczą w celu realizacji zadań statutowych. Dochód z tej działalności może być przeznaczony tylko na realizację zadań statutowych związku, nie może być przeznaczony do podziały pomiędzy członków związku.

Związek zawodowy reprezentuje pracowników, emerytów, rencistów, bezrobotnych, broniąc ich godności, praw, interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych.

W ZAKRESIE PRAW I INTERESÓW ZBIOROWYCH, związki reprezentują wszystkich pracowników niezależnie od ich przynależności związkowej.

Uprawienia o charakterze publicznoprawnym przysługują związkom dwóch kategorii:

• ogólnokrajowej organizacji międzyzwiązkowej

• ogólnokrajowym związkom zawodowych reprezentatywnych dla pracowników większości zakładów pracy

Prawa ww instytucji:

• mają prawo opiniowania założeń i projektów aktów prawnych, aktów wykonawczych do ustaw dotyczących spraw pozostających w kręgu zainteresowań związku. Organy władzy, organy administracji państwowej, organy samorządu terytorialnego kierują te założenia albo projekty do odpowiednich władz statutowych związku, określając termin przedstawienia opinii nie krótszy niż 30 dni; jeżeli związek nie przedstawi opinii w tym terminie, uważa się, że zrezygnował z prawa jej wyrażenia. Ww podmioty mogą uwzględnić stanowisko związku albo odmówić w całości lub w części, ale wówczas powinny uzasadnić swoje stanowisko. W razie rozbieżności stanowisk związek może przedstawić swoją opinie na posiedzeniu właściwej komisji sejmowej, senackiej, organu samorządu terytorialnego.

Ponadto związku mają prawo wyrażać swoje opinie na temat założeń i projektów, aktów w środkach masowego przekazu.

• mają prawo występowania z wnioskiem o wydanie lub zmianę ustawy albo innego aktu prawnego w zakresie spraw objętych zadaniami związku, wnioski kieruje do posłów lub organów mających prawo inicjatywy ustawodawczej, a te podmioty mają obowiązek w terminie 30 dni przedstawić związkowi swoje stanowisko, a gdy będzie ono negatywne także jego uzasadnienie.

• występowanie do SN z wnioskiem o wyjaśnienie przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, które to budzą wątpliwość lub, których stosowanie w praktyce wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądowym.

• mają prawo kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy i nadzoru na przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, np. poprzez uczestnictwo przedstawicieli związku w organach kontroli i nadzoru (w radach nadzorczych ZUS-u). Federacje to ogólnokrajowe zrzeszenia związków zawodowych a konfederacje to ogólnokrajowe organy międzyzwiązkowe, tworzone przez ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych.

W ZAKRESIE PRAW I INTERESÓW INDYWIDUALNYCH - w sprawach indywidualnych, stosunek pracy związków zawodowych reprezentują prawa i interesy swoich członków (wyjątek: związek może podjąć się obrony prawa i interesów pracownika niezrzeszonego, ale tylko na jego wniosek).

Zakładowa Organizacja Związkowa - to podstawowe ogniwo związku zawodowego usytuowane w zakładzie pracy. Z ustawy o związkach zawodowych wynika, że do zakresu działania ZOZ należy:

• zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie uregulowanym w przepisach prawa pracy np. Kodeks pracy wprowadza obowiązek konsultacji lub uzyskania zgody ZOZ na rozwiązanie stosunku pracy.

• zajmuje stanowisko wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników np. dot. warunków pracy, zasad wynagradzania.

• sprawuję kontrolę nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad BHP. Jeżeli ZOZ ma uzasadnione podejrzenie, że w danym zakładzie występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników to może wystąpić do pracodawcy o przeprowadzenie odpowiednich badań. Zawiadamia o tym właściwego inspektora pracy, a pracodawca ma 14 dni na zawiadomienie ZOZ o swoim stanowisku oraz powinien udostępnić wyniki przeprowadzonych badań o poinformować o sposobie i terminach usunięcia stwierdzonych zagrożeń.

• kieruje działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziała z państwową inspekcją pracy.

• zajmuje się warunkami życia emerytów i rencistów

W jednym zakładzie może istnieć wiele ZOZ. Każdy z nich broni praw i reprezentuje interesy swoich członków. Pracownik niezrzeszony ma prawo do obrony swoich praw na zasadach dotyczących pracowników będących członkami ZOZ, o ile wybrany przez niego ZOZ wyrazi na to zgodę.

Pracodawca musi zwrócić się do ZOZ, gdy wymaga tego Kodeks pracy.

25

---