1) Źródła prawa zobowiązań.

Źródłami prawa zobowiązań są m.in. Kodeks cywilny i Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Źródła prawa zobowiązań to co innego niż źródła zobowiązań.

Źródłami zobowiązań są m.in. umowy, akty administracyjne, czyny niedozwolone, orzeczenia sądowe.

2) Konstytucja europejska i jej wpływ na prawo krajowe.

3) Prawo rzeczowe a prawo zobowiązań.

Prawo rzeczowe ujmuje normy, które wyznaczają bezwzględne prawa podmiotowe ( skuteczne wobec wszystkich ), a odnoszące się do rzeczy.

Prawo zobowiązań zawiera normy regulujące prawa majątkowe o charakterze względnym, skuteczne wobec indywidualnie oznaczonych podmiotów.

4) Źródła stosunków zobowiązaniowych - umowy, bezpodstawne wzbogacenie, nienależne świadczenie, czyny niedozwolone.

Umowa.

Umową nazywamy dwu lub wielostronne porozumienie się co do istotnych elementów czynności prawnej, mającej cel gospodarczy.

Bezpodstawne wzbogacenie.

Niesłusznie uzyskana korzyść majątkowa bez podstawy prawnej kosztem innej osoby.

Nienależne świadczenie.

Umowa z osobą nieuprawnioną nie wywołuje skutku prawnego, jest bezskuteczna. Świadczenie na rzecz osoby podającej się za organ osoby prawnej jest świadczeniem nienależnym, za które zależy się zwrot tego, co się otrzymało ( świadczenie nienależne ).

Czyny niedozwolone.

Czyny niedozwolone to przestępstwa, wykroczenia, delikty prawa cywilnego np.: zniszczenie cudzego mienia.

Czyny niedozwolone to źródła zobowiązań( prawo karne) to co innego niż czyny zabronione.

Prawo cywilne art. 415 odpowiedzialność majątkową - czyny niedozwolone - określenie techniczne, każdy stan faktyczny, który staje się samoistnym naprawieniem szkody. Nie jest to pojęcie wartościujące i nie zawiera negatywnej oceny o sprawcy szkody.

5) Odpowiedzialność za czyn własny i czyny cudze.

Sprawca szkody nie ponosi winy, ale ponosi on odpowiedzialność, tj. odpowiedzialność deliktowa ( delikt to czyn niedozwolony ) występuje tu jako podmiot ( osoba nie sprawca odpowiedzialny za szkodę ). Odpowiedzialność deliktowa może być oparta na zasadzie: winy, ryzyka. Wina to ujemna ocena porządku prawnego co do zachowania sprawcy podjęta oparta o stan psychiki sprawcy i obowiązującą normę. Brak w kodeksie cywilnym określenia wina. Rodzaj i stopień winy nie ma najważniejszego znaczenia co do odszkodowania. O wysokości odszkodowania decyduje wielkość szkody. Wina zawiera trzy przesłanki:

1. Bezprawność,

2. Umyślność lub zarzucaną nieumyślność,

3. Poczytalność.

Bezprawność jest to obiektywna sprzeczność z porządkiem prawnym. Umyślność lub nieumyślność oznacza zamiar wyrządzenia szkody. Nieumyślność to sprawca przewiduje możliwość wyrządzenia szkody. Bezpodstawne przypuszczenie, ze się uniknie winy.

Poczytalność

Niepoczytalność wykluczenie winy w stosunku do małoletnich. Nieletni 13 - 18 lat. Sędzia dąży do ustalenia czy sprawca osiągnął taki rozwój umysłowy, że mógł pojąć sens i skutek czynu. Choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy, przejściowe zaburzenia czynności psychicznych wyklucza od odpowiedzialności. Nie zwalania od odpowiedzialności użycie środków odurzających ( art. 425 Kodeks cywilny ).

Prawo cywilne w odróżnieniu od prawa karnego nie zna kategorii stanu ograniczonej poczytalności.

Odpowiedzialność za cudzy czyn.

1. Wina w nadzorze. Odpowiedzialność zobowiązanego do nadzoru nad osobą, która z powodu wieku ( mniej niż 13 lat ), stanu psychicznego lub cielesnego ( np.: paraliż ) winy nie ponosi.

2. Wina w wyborze. Odpowiedzialność za osobę, której powierzono wykonanie czynności.

3. Odpowiedzialność za podwładnego, odpowiedzialność powierzającego wykonanie czynności osobie, która podlega jego kierownictwu. Odpowiedzialność funkcjonariuszy. Są to pracownicy organów państwowych. Jeśli szkoda została wyrządzona przez funkcjonariusza każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, która została wyrządzona niezgodnie z prawem przez organ władzy państwowej.

Szczególne odpowiedzialności.

1. Odpowiedzialność skarbu państwa na zasadzie słuszności dotyczy naprawienia takich szkód, za które państwo nie ponosi odpowiedzialności za tą szkodę, ale na zasadzie słuszność powinna być ona naprawiona. Skarb państwa odpowiada za szkody cielesne, rozstrój zdrowia, utraty żywiciela, nie odpowiada za sprawy majątkowe. Jeśli funkcjonariusz działa w ramach osoby prawnej to odpowiedzialność za szkodę tego funkcjonariusza odpowiada osoba prawna ( spółka ) nie skarb państwa. Funkcjonariusze samorządowi ( pracownicy urzędów, radni i osoby, do których stosuje się przepisy o pracownikach samorządowych).

2. Odpowiedzialność za zwierzęta. Odpowiedzialność ponosi osoba, która zwierzę chowa lub się nim posługuje. Wina w nadzorze jak np. zwierzę zabłąkało się. Pies, który zaatakował inną osobę na komendę to właściciel odpowiada jak za czyn własny.

3. Odpowiedzialność za rzeczy. Szkody wyrządzone przez wyrzucenie, wylanie, wypadnięcie przedmiotu z pomieszczenia odpowiedzialność obejmuje właściciela najemcę.

6) Stan wyższej konieczności, dozwolona samopomoc, zgoda poszkodowanego.

7) Prowadzenie cudzych spraw bez zezwolenia.

8) Istota zobowiązania, cel zobowiązań, charakter więzi zobowiązaniowej.

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Świadczenie może polegać na działaniu lub na zaniechaniu.

Zobowiązanie to stosunek prawny polegający, na tym, że jedna osoba ( wierzyciel ) jest uprawiona do żądania spełnienia świadczenia, natomiast druga ( dłużnik ) obowiązana jest to świadcznie spełnić. Powyższe uprawnienia wierzyciela określa się jako wierzytelność, a obowiązek dłużnika jak dług.

Podmiotami stosunku zobowiązaniowego mogą być jedynie podmioty prawa cywilnego ( osoby prawne i osoby fizyczne).

W stosunku zobowiązaniowym występować może wielu wierzycieli i dłużników. Wielość podmiotów może być następstwem różnego rodzaju zdarzeń prawnych, np.: wyrządzenia szkody przez kilka osób, zaciągnięcia zobowiązania przez więcej niż jedną osobę, dziedziczenia. W takich sytuacjach można też mówić, że w istocie mamy doczynienia z tyloma zobowiązaniami ilu jest wierzycieli i dłużników. Pojawia się wówczas kwestia stosunku zobowiązaniowego wewnętrznego łączącego samych wierzycieli lub dłużników.

Czasami bywa tak, że każdy z podmiotów stosunku zobowiązaniowego jest zarazem wierzycielem i dłużnikiem. Zróżnicowany przymiot wiąże się jednak wówczas z dwoma różnymi świadczeniami, nigdy zaś z jednym i tym samym świadczeniem.

Uprawnienie wierzyciela skierowane jest tylko przeciwko konkretnemu dłużnikowi i tylko dłużnik odpowiada za dług. Z tego powodu właśnie wierzytelności określa się jako prawa podmiotowe względne. W odróżnieniu od nich prawa bezwzględne, w szczególności prawa rzeczowe, są skuteczne przeciw każdej osobie naruszającej dane prawo. Co prawda, z chwilą takiego naruszenia powstają uprawnienia nakierowane na ściśle oznaczoną osobę, niemniej jednak mają one charakter niesamoistny, podczas gdy wierzytelności powstają w sposób niezależny od innego prawa. Należy też podkreślić, że zobowiązanie w ogóle nie może powstać, jeżeli osoby wierzyciela i dłużnika nie są oznaczone, a przynajmniej oznaczalne.

W strukturze stosunku zobowiązaniowego obok podmiotów wyróżnić należy także element przedmiotu, którym jest świadczenie, oraz element treści, na który składają się prawa i obowiązki obu podmiotów.

Celem świadczenia jest zaspokojenie określonego interesu ( potrzeby ) wierzyciela. Bez pełnego zaspokojenia tego interesu ( majątkowego lub niemajątkowego ) nie ma należytego wykonania zobowiązania. Świadczeniem więc jest takie powinne zachowanie dłużnika, które prowadzi do uzyskania przez wierzyciela oczekiwanego przezeń wyniku.

Uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika wyznaczają treść prawnego stosunku zobowiązaniowego, decydują o jego konkretnym kształcie. W związku z wierzytelnością wierzycielowi przysługują wobec dłużnika szczególne uprawienia, mające na celu jej zrealizowanie. Są to tzw. roszczenia, za pomocą których można wymusić wykonanie przez dłużnika konkretnych obowiązków, składających się na treść świadczenia.

Treść zobowiązania - na którą składają się uprawniania i obowiązki o charakterze głównym lub ubocznym - nie jest stała i niezmienna. Zmienność wyraża się tym, że w czasie trwania danego stosunku zobowiązaniowego pojawiają się nowe uprawnienia ( obowiązki ) albo też ulegają one przekształceniu lub wygasają.

9) Jednostronne czynności prawne, akty administracyjne, konstytutywne orzeczenia sądowe.

Jednostronne czynności prawne.

Czynności prawne jednostronne charakteryzują się tym, że dochodzą do skutku przez złożenie oświadczenia woli jednej strony.

Akty administracyjne.

Konstytutywne orzeczenia sądowe.

Orzeczenie zastępujące czyjeś oświadczenie woli dopiero kreuje czynność prawną, która stanowi podstawę do powstania określonych uprawnień, w szczególności roszczeń o świadczenia mające bezpośrednią doniosłość społeczną lub gospodarczą. Z tego względu orzeczenia te mają postać orzeczeń konstytutywnych ( prawo tworzących ) a nie deklaratywnych.

10) Czynności prawne i oświadczenia woli.

Czynność prawna jest to skonstruowana przez system prawny czynność konwencjonalna podmiotu prawa cywilnego, której treść określa - co najmniej w podstawowym zakresie - konsekwencje prawne tego zdarzenia prawnego ( art. 56 KC ).

Jedynym koniecznym elementem każdej czynności prawnej, a zarazem wyłącznie charakteryzującym czynności prawne jest oświadczenie woli ( art. 60 KC ). Ono właśnie zawiera treść czynności prawnej, określającą jej konsekwencje prawne.

Oświadczenie woli oznacza przekazanie innej osobie ( osobom ) komunikatu ( ustnego, pisemnego, wrażonego gestem ), iż pragnie się ustanowić, znieść lub zmienić pewien stosunek prawny.

11) Uprawnienia kształtujące.

Uprawnienia kształtujące znamionuje to, że podmiotowi uprawnionemu przysługuje kompetencja do zmiany lub zakończenia istniejącego stosunku prawnego przez jednostronną czynność prawną.

Realizacja prawa kształtującego nie wymaga udziału drugiej strony.

W przypadku wykonania uprawnienia kształtującego przez jedną stronę, druga strona obowiązana jest uznać nową sytuację prawną i dostosować do niej swoje dalsze postępowanie. Obowiązek ten ma charakter pośredni i ogólny, tzn. nieskonkretyzowany w postaci określonego świadczenia.

Uprawnienie kształtujące jest kompetencją do zmiany lub zgaśnięcia już istniejącego stosunku prawnego i to mocą jednostronnej decyzji podmiotu uprawnionego. Ten komu przysługuje uprawnienie kształtujące ma więc kompetencje do jednostronnego ingerowania w sytuację prawną drugiego podmiotu - właśnie na mocy łączącego uprzednio owe podmioty stosunku cywilnoprawnego.

12) Elementy czynności prawnej, klasyfikacja czynności prawnych.

Elementy czynności prawnych:

1. Essentialia negotii

Podstawowe w tym względzie znaczenie maja tzw. essentialia negotii ( elementy przedmiotowe istotne). Są to ustawowo wyróżnione cechy, według których dokonuje się kwalifikacji konkretnej czynności prawnej do ustawowo wyróżnionych typów czynności prawnych.

2. Naturalia negotii

Naturalia negotii ( elementy nieistotne ) wskazane są w ustawie, jako skutki prawne dokonania czynności prawnej określonego typu.

3. Accidentalia negotii

Accidentalia negotii ( elementy dodatkowe ) charakteryzują się tym, że w odróżnieniu od naturalia negotii zastrzeżenie ich w treści czynności prawnej stanowi konieczną przesłankę wystąpienia wskazanych w nich skutków prawnych, w przeciwieństwie do essentialia negotii nie określają one cech swoistych dla danego typu czynności prawnej. Ich rola w procesie kwalifikacji czynności prawnych jest więc na ogół bierna.

Dodatkowe elementy czynności prawnej:

1. Warunek

Przez warunek rozumie się w treści czynności prawnej zastrzeżenie, które uzależnia powstanie lub ustanie skutku prawnego od zdarzenia przyszłego i niepewnego ( art. 89 KC ).

2. Termin

Zastrzeżenie terminu wiąże powstanie lub ustanie skutków czynności prawnych z określonym zdarzeniem przyszłym, ale pewnym.

Elementem czynności prawnej jest także oświadczenie woli.

13) Rodzaje „causa”.

Kauza jest elementem treści czynności przysparzającej albo elementem innej czynności lub stosunku prawnego ( niekoniecznie powstałego z czynności prawnej ), ze względu na który dokonano czynności przysparzającej.

Tradycyjnie wyróżnia się trzy typy kauz:

1. causa obligandi vel acquirendli - przysporzenie znajdujące tu podstawie prawną w nabyciu prawa lub innej korzyści przez dokonującego czynności prawnej.

2. causa solvendi - postawa prawna przysporzenia wyraża się tu w zwolnieniu z istniejącego zobowiązania, które obciążało osobę dokonującą przysporzenia.

3. causa donandi - przysporzenie następuje nieodpłatnie. Sens wyróżnienia tej kauzy polega na tym, iż treść czynności prawnej powinna wskazywać na nieodpłatny charakter przysporzenia. Samo więc oświadczenie o przysporzeniu bez wskazania tej kauzy nie może być poczytane za przysporzenie dokonanie nieodpłatnie; w przypadku takim przysporzenie byłoby więc nieważne. Jak się chce dokonać przysporzeń nieodpłatnie to powinno się o tym w czynności prawnej postanowić.

14) Zobowiązania rezultatu i starannego działania.

Zobowiązanie rezultatu obarcza dłużnika powinnością uzyskania oznaczonego od początku, sprecyzowanego rezultatu, natomiast w zobowiązaniu starannego działania dłużne zachowanie zobowiązanego polega na dołożeniu należytej staranności w zmierzaniu do wybranego celu. Samo uzyskanie tego celu jest poza treścią stosunku zobowiązaniowego. Dłużnik nie ma zatem obowiązku osiągnięcia wybranego celu, a jego powinnością jest staranne zachowanie. Przykładem zobowiązania starannego jest zobowiązanie z umowy o udzielnie pomocy lekarskiej lub adwokackiej.

15) Należyta staranność.

Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju ( należyta staranność ).

Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

16) Oświadczenie woli - chwila jego złożenia, oferta, rodzaje ofert, oferta elektroniczna, chwila zawarcia umowy.

17) Rodzaje terminów i warunków.

18) Przedstawicielstwo i pełnomocnictwo.

Przedstawicielstwo to działanie w cudzym imieniu. Polega ona na tym, że ktoś zwany przedstawicielem dokonuje z jakaś osobą trzecią czynności prawnej, która ma bezpośrednio wywrzeć skutek w cudzej sferze prawnej, a mianowicie reprezentowanego.

Prawo polskie wyróżnia dwa źródła umocowania, dzieląc według tego kryterium przedstawicielstwo na pełnomocnictwo i przedstawicielstwo ustawowe.

W stosunku do pełnomocnictwa źródłem umocowania jest jednostronne oświadczenie woli reprezentowanego zwanego mocodawcą. Natomiast przedstawiciela określa się w tym stosunku prawnym mianem pełnomocnika.

W stosunku przedstawicielstwa ustawowego źródłem umocowania są inne zdarzenia prawne niż czynność prawna reprezentowanego. Ustawa może bezpośrednio określać zdarzenia kreujące umocowanie przedstawiciela ustawowego.

19) Posłaniec, rzekomy pełnomocnik, zastępca pośredni.

Posłaniec przenosi jedynie gotowe oświadczenie innej osoby, nie ma wpływu na treść czynności ani na wybór kontrahenta, nie może podjąć decyzji o dokonaniu lub nie czynności prawnej.

Pełnomocnik rzekomy przekracza zakres pełnomocnictwa, czynności przez niego wykonane nie wywołują skutków prawnych do momentu potwierdzenia przez mocodawcę.

Zastępca pośredni dokonuje czynności na rachunek innej osoby, ale we własnym imieniu. Osoba mocodawcy zostaje ukryta, a zastępca występuje jako ten zewnętrzny obraz mocodawcy. Obowiązki pośrednika wynikają z umowy. Ostatecznie jednak obowiązki i prawa przejdą na osobę zastąpioną. Gospodarcze następstwa ponosi zastępowany. Zastępca pośredni to np.: ajent handlowy, komisant.

20) Rodzaje pełnomocnictw.

Pełnomocnictwo ogólne obejmuje jedynie umocowanie do czynności zwykłego zarządu.

Pełnomocnictwo rodzajowe ( gatunkowe ) wskazuje określoną kategorię czynności prawnych, do których umocowany jest pełnomocnik.

Pełnomocnictwo szczególne dotyczy indywidualnie określonej czynności prawnej ( np.: sprzedaży oznaczonej nieruchomości ).

Mocodawca może ustanowić pełnomocnictwo łączne dla kilku pełnomocników. Wymaganie łącznego działania jest spełnione nie tylko wtedy, gdy pełnomocnicy działają wspólnie i jednocześnie, lecz także wtedy, gdy składają oświadczenia woli oddzielnie i kolejno. W tym ostatnim przypadku czynność jest dokonana z chwila złożenia oświadczenia woli przez ostatniego pełnomocnika łącznego.

Pełnomocnictwo rzekome.

21) Czynności samemu ze sobą.

O czynności prawnej z samym sobą mówi się na określenie następujących sytuacji:

1. Gdy A występuje we własnym imieniu, a równocześnie jako reprezentant osoby B, która jest drugą stroną czynności prawnej ( umowy ),

2. Gdy A sam nie jest stroną czynności prawnej ( umowy ), lecz równocześnie reprezentuje obie jej strony, czyli osoby C i B.

W tych sytuacjach pełnomocnik nie może dokonać czynności samemu ze sobą, chyba że mocodawca zezwala pełnomocnikowi albo wyłączone jest naruszenie interesów mocodawcy lub w jedno osobowych spółkach kapitałowych ( KSH ).

22) Prokura.

Prokura to specyficzny rodzaj pośrednictwa, może jej udzielić tylko spółka handlowa ( KSH ) - prokurent - upoważniona do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Dotyczy czynności wykraczających poza zwykły zarząd ( tj. pełnomocnictwo ogólne ). Poza zakresem prokury jest zbycie przedsiębiorstwa, jego wydzierżawienie nie może zbyć ani obciążyć nieruchomości oraz jej nabyć do w / w potrzebne jest dodatkowe pełnomocnictwo. Prokurent może ustanowić dodatkowego pełnomocnika ( rodzajowe, szczególne ). Prokurentowi nie można zabrać, ograniczyć zakresu czynności, możemy tylko dodać.

Czy prokurent może ustanowić pełnomocnika wykraczającym poza zakres prokury? Nie.

Udzielenie prokury wymaga wpisu do Krajowego Rejestru a swoje czynności pełni od daty wpisu.

23) Forma czynności prawnych. Rodzaje form.

24) Rodzaje podpisów.

Podpis może być własnoręczny.

Podpis służy głownie do identyfikacji osoby składającej podpis oraz do ustalenia treści złożonego przez nią świadczenia woli.

Jest to językowy znak graficzny.

Podpis umieszcza się pod tekstem oświadczenia woli. Podpis składany jest własnoręcznie. Podpis wskazuje imię i nazwisko osoby składającej oświadczenie woli, czasami wystarczy podpisanie się samym nazwiskiem.

Przez podpis elektroniczny rozumie się dane w postacie elektronicznej, które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którym są logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny.

Aby zapewnić bezpieczeństwo podpisowi elektronicznemu przewidziano jego certyfikację. Jest to elektroniczne zaświadczenie służące do weryfikacji podpisu elektronicznego, a potwierdzające tożsamość nadawcy określonych informacji elektronicznych.

25) Skutki niezachowania formy.

Niedochowanie przewidzianej formy czynności prawnej powoduje różne konsekwencje prawne. Z tego punktu widzenia można podzielić formy czynności prawnych na trzy podstawowe rodzaje.

1. Forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności. Nie zachowanie tej formy prawnej powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej, która w konsekwencji nie wywołuje skutków prawnych.

2. Forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych. Niezachowanie tej formy nie powoduje nie ważności czynności prawnej, a jedynie pociąga za sobą niewystąpienie niektórych wskazanych w ustawie konsekwencji prawnych, które by wystąpiły, gdyby zastrzeżona forma została zachowana.

3. Forma czynności prawnej zastrzeżonej dla celów dowodowych. Konsekwencje niezachowania tej formy przejawiają się wyłącznie na płaszczyźnie procesowej.

26) Pojęcie osobowości prawnej. Rodzaje osób prawnych.

Uzyskuje się osobowość prawną z chwilą daty wpisu do rejestru, chyba ze przepisy stanowią inaczej.

Wyjątki od zasady wpisu do rejestru Skarb Państwa, gmina, powiat, województwo, wyznaniowe jednostki organizacyjne.

Osoba prawna to jednostka organizacyjna będąca podmiotem stosunków cywilnoprawnych.

Osobą prawna jest Skarb Państwa i inne jednostki organizacyjne, których przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

Odpowiedzialność majątkowa osób prawnych jest odpowiedzialnością całym swoim majątkiem.

Skarb Państwa jest szczególnym przypadkiem osoby prawnej. Jako podmiot stosunków cywilnoprawnych występuje w sporach na zasadzie równości z innymi podmiotami. Realizuje w tych sporach swoje prawa majątkowe dominium ( własność ), w procesach gospodarczych realizuje swoje imperium ( władzę ) na zasadzie nierównorzędności podmiotów ( sprawy administracyjnoprawne ). Skarb Państwa jako władza na podstawie prawa administracyjnego, konstytucyjnego działa w ramach imperium i nie wkracza w stosunki cywilnoprawne. Skarb Państwa osoba prawna, która nie ma organów i nie ma siedziby.

Państwowe osoby prawne to przedsiębiorstwa państwowe, organizacje państwowe, jednoosobowe spółki skarbu państwa i inne podmioty, gdzie państwo ma duży udział.

Komunalne osoby prawne to gminy, powiaty, województwa.

Inne osoby prawne to wyznaniowe osoby prawne, partie polityczne, fundacje, stowarzyszenia.

Ułomne osoby prawne to jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, ale wyposażone w pewne zdolności ( np.: procesową, wekslową ). Spółka jawna, komandytowa, partnerska, komandytowo - akcyjna. Spółka cywilna ma osobowość, nie ma zdolności wekslowej, jest umową.

Osoba prawna to podmiot, któremu prawo przyznaje osobowość prawną ( spółka ZOO, akcyjna, cywilna, mają one osobowość prawną ).

Art. 41 o siedzibie osoby prawnej ( spółki ). Siedzibą spółki jest miejsce, gdzie siedzibę ma zarząd, chyba że ustawa inaczej stanowi.

27) Pojęcie osoby fizycznej. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.

Osoba fizyczna to jednostka ludzka. Osobą fizyczną jest każdy człowiek od chwili urodzenia aż do śmierci.

Art. 25 o miejscu zamieszkania osoby fizycznej. Miejsce, w którym osoba przebywa z zamiarem stałego zamieszkania. Podlega prawu cywilnemu. Miejsce zameldowania podlega prawu administracyjnemu.

Osoby fizyczne mają zdolność prawna.

Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego. Mamy ją z natury rzeczy, nie można się pozbyć, ograniczyć, zmienić, bierna, pasywna zdolność. Głównie potrzebna do dziedziczenia.

Zdolność prawną ma każda osoba fizyczna ( każdy człowiek ) i osoba prawna.

Nie można się jej zrzec, zbyć albo przenieść na inną osobę.

Powstaje z mocy prawa.

Zdolność prawną posiada każda osoba prawna. Zdolność do czynności prawnych maja osoby prawne ograniczoną. Jest to napisane w statusie ( spółka akcyjna ) bądź w umowie spółki ( spółka ZOO ) Numer EKD ( ewidencji ) pisze się po to, aby określić przedmiot działalności.

Osoby fizyczne maja zdolność do czynności prawnych.

Zdolność do czynności prawnych to możność nabywania praw i obowiązków własnym działaniem. Zdolność aktywna.

Zdolność do czynności prawnych:

• Pełną nabywa się wraz z wiekiem, jak ukończymy 18 lat ( pełnoletniość), mnożna utracić przez ubezwłasnowolnienie częściowe ( kurator ) lub ubezwłasnowolnienie całkowite ( opiekun ). Art. 13 lub 16. W skutek choroby psychicznej, pijaństwa, narkomanii, niedorozwoju umysłowego. Całkowite to osoba nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Skutki całkowitego ubezwłasnowolnienia. Umowa z osobą bez podpisu opiekuna nie jest ważna, bo nie ma ta osoba zdolności prawnej. Wyjątek. Umowę zawiera w drobnych sprawach, bieżących, powszechnych, życia codziennego ( np.: kupna gazety ) chyba ze rażąco krzywdzi tą osobę.

• Ograniczona to jak ubezwłasnowolnienie częściowe.

• Brak to jak ubezwłasnowolnienie całkowite.

28) Rodzaje ubezwłasnowolnienia.

Ubezwłasnowolnienie całkowite oznacza brak zdolności do czynności prawnych. . Całkowite to osoba nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Przesłankami ubezwłasnowolnienia są choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zburzenia psychiczne, pijaństwo, narkomania. W imieniu osób nie mających zdolności do czynności prawnych dokonują tych czynności przedstawiciele. Umowa z osobą bez podpisu opiekuna nie jest ważna, bo nie ma ta osoba zdolności prawnej. Wyjątek. Umowę zawiera w drobnych sprawach, bieżących, powszechnych, życia codziennego ( np.: kupna gazety ) chyba, że rażąco krzywdzi tą osobę.

Ubezwłasnowolnienie częściowe oznacza ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Orzeka sąd w tym samym trybie i z tych samych przyczyn , co ubezwłasnowolnienie całkowite, z tym, że:

1. Tylko co do osoby pełnoletniej, a wiec takiej której przysługuje pełna zdolność do czynności prawnej,

2. Jeśli „ stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc w prowadzeniu jej spraw”.

29) Państwo a osobowość prawna.

30) Rejestry i ich rodzaje.

Rejestry tworzone są dla przejrzystości stosunków gospodarczych. Ułatwia prowadzenie kontroli. Wypełniają funkcję informacyjną ( jak chcemy się dowiedzieć czegoś o danym podmiocie ). Wypełniają funkcję regulacyjną.

Rejestry prowadzone są na ogół przez sądy handlowe, mające w składach rozstrzygających osoby niebędące prawnikami. System prawa romańskiego.

Rejestry prowadzone są przez sądy cywilne pierwszej instancji. System prawa germańskiego. Amstgericht - sąd cywilny pierwszej instancji. Decyzje w sprawach rejestrowych wydawane są w postępowaniu nieprocesowym. Sędzia niemiecki bada formalną zgodność zapisów, celowość zapisów , legalność zapisów. Sędzia usuwa z urzędu dane, które są nieaktualne.

Rejestr jest rejestrem publicznym, każda osoba ma dostęp. Są dane, których się nie udostępnia. Prowadzony przez władze centralne.

W wielkiej Brytanii rejestrację i nadzór prowadzą Domy Spółek lub Rejestry Spółek. Prowadzi dokumentację wymaganą w ustawie o spółkach i o niewypłacalności. Dom Spółek prowadzi rejestr spółek i dyrektorów. Również rejestr dyrektorów nie mających prawa zajmować dalej stanowiska. Istotną role w informowaniu inwestorów odgrywa Giełda Papierów Wartościowych.

Rejestrom we wszystkich tych systemach podlegają nie tylko spółki oraz inne podmioty gospodarcze, ale także znaki firmowe, założyciele spółek.

W rejestrach są nazwiska osób z zarządów, organy reprezentacyjne, osoby posiadające pełnomocnictwo a także prokura.

Dane są jawne w większości, ale część jest utajnionych.

Rejestry publiczne - rejestry handlowe.

Domniemania prawdziwości i znajomości danych w rejestrze.

Przekroczenie udzielonego umocowania tego, co widnieje w rejestrze przez osobę reprezentującą spółkę powoduje bezskuteczność względną takiej czynności ( bezskuteczność zawieszona ).

Krajowy rejestr sądowy KRS wprowadzony w Polsce ustawą z 2 sierpnia 1997 roku o krajowym rejestrze sądowym.

Była zmieniana zanim weszła w życie.

Ustawa przewiduje trzy rodzaje rejestrów:

1. Rejestr przedsiębiorców:

• Spółki prawa handlowego,

• Spółdzielnie,

• Przedsiębiorstwa państwowe,

• Oddziały przedsiębiorców zagranicznych,

• Jednostki badawczo - rozwojowe ,

• Przedsiębiorcy prowadzący na terenie RP działalność w zakresie drobnej wytwórczości,

• Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

2. Rejestr stowarzyszeń obejmuje fundacje, stowarzyszenia, izby gospodarcze, cechy, izby rzemieślnicze, związki zawodowe, publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

3. RDN Rejestr Dłużników niewypłacalnych obejmuje prowadzące działalność gospodarczą, osoby fizyczne, których upadłość ogłoszono lub wniosek o ogłoszenie upadłości został prawomocnie oddalony. Wspólnicy ponoszący odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki jak ogłoszono jej upadłość lub wniosek o ogłoszenie upadłości został prawomocnie oddalony. Dłużników, którzy zostali zobowiązani do wyjawienia majątku w trybie postępowania egzekucyjnego. Osoby, które zostały pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub te pozbawione prawa pełnomocnictwa. Wniosek wierzyciela posiadający tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko osobie fizycznej, która w terminie 30 dni od daty wezwania nie zapłaciła należności stwierdzonej tytułem wykonawczym.

Wpis do KRS następuje na podstawie postanowienia sądu. Wpisy podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Podmiot zobowiązany do złożenia wniosku nie może powoływać się wobec osób trzecich działających w dobrej wierze na dane, które nie zostały wpisane do rejestru od dnia ogłoszenia we Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Podmiot wpisany do rejestru odpowiada za podanie nieprawdziwych danych. Wpis do rejestru na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu. Wniosek o wpis do rejestru składa się na formularzu wydanym wraz z opłatą za wpis, a jeśli wpis podlega publikacji w Monitorze to opłata też za ogłoszenie.

Do wniosku o wpis do rejestru dołącza się:

• Wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu,

• Dokumenty potwierdzające tytuły prawne wnioskodawcy np.: do nieruchomości.

• Dane, które wpisujemy w KRSie:

• Firma lub nazwa,

• Forma prowadzonej działalności,

• Siedziba i adres,

• Osoby reprezentujące i pełnomocnictwo,

• Założyciele.

Pytanie. Oceń funkcje rejestru. KRS funkcja negatywna w związku z obrotem na giełdzie.

31) Organ osoby prawnej.

Osoba prawna działa poprzez swoje organy w sposób przewidziany ustawą lub w statucie.

Organ spółki to jest ten, który reprezentuje spółkę czy osobę prawną.

Organ osoby prawnej składa się z osób fizycznych i ( lub ) prawnych. Działanie organów traktuje się jak działanie osób prawnych.

Organ spółki nie jest podmiotem stosunków prawnych tylko spółka.

W stosunkach cywilnoprawnych osobę prawną reprezentuje organ zarządzający ( zarząd ).

Brak organów jak spółka nie ma zarządu.

Jeśli osoba prawna nie może prowadzić swoich praw z powodu braku organów, sąd ustanawia dla takiej spółki kuratora.

Skutki braku mocowania organów w kodeksie cywilnym, a nie Kodeksie Spółek Handlowych.

1. Organ, który podaje się za zarząd, a nie jest zarządem.

2. Gdy organ przekroczy swoje umocowanie w art. 39 KC

- Osoba jest zobowiązana do zwrotu tego, co otrzymała

- Naprawienie szkody na skutek zawarcia umowy. Odszkodowanie odnosi się do faktycznie poniesionej szkody.

Umowa z osobą nieuprawnioną nie wywołuje skutku prawnego, jest bezskuteczna. Świadczenie na rzecz osoby podającej się za organ osoby prawnej jest świadczeniem nienależnym, za które zależy się zwrot tego, co się otrzymało ( świadczenie nienależne ).

32) Pojęcie mienia i przedsiębiorstwa.

Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Pojęcie mienia odnosi się wyłącznie do aktywów, nigdy zaś do obowiązków, oraz może być stosowane bez odniesienia do konkretnej osoby.

Przedsiębiorstwem jest zorganizowany zespół składników nie materialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto pojęcie przedsiębiorstwa obejmuje także inne wartości, które wpływają dodatnio na wartość rynkową przedsiębiorstwa, lecz nie mogą być przedmiotem obrotu w oderwaniu od zagranicznego kompleksu majątkowego.

33) Posiadanie i jego rodzaje.

Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel ( posiadacz samoistny ), jak i ten, kto nią faktycznie włada jako użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą ( posiadacz zależny ).

Na posiadanie składają się element fizyczny i element psychiczny.

Posiadanie może być wykonywane przez kilka osób, mamy wówczas odczynienia z tzw. współposiadaniem. Przez współposiadanie należy rozumieć taki stan, gdy rzecz znajduje się we wspólnym władztwie kilku osób, które władają nią w taki sposób, jak to czynią współwłaściciele, współnajemcy itp., a więc gdy czynią to z wolą wykonywania wspólnie przysługującego im prawa.

Posiadanie samoistne. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest, ten, kto włada nią jak właściciel albo pod tytułem właściciela.

Posiadanie zależne. Posiadaczem zależnym jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności.

Posiadane bezprawne to posiadanie nieodpowiadające prawu, a posiadanie prawne to posiadanie zgodne ze stanem prawnym.

Posiadanie wadliwe to posiadanie, które zostało nabyte przy użyciu środków niedozwolonych. Posiadanie niewadliwe występuje wtedy, gdy posiadacz uzyskuje posiadanie od dotychczasowego posiadacza albo, gdy nabywa je w sposób pierwotny co do rzeczy nie będącej w posiadaniu.

Posiadanie w dobrej wierze to jak posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, to posiadanie jest usprawiedliwione w okolicznościach danego wypadku. Posiadanie w złej wierze. Posiadaczem w złej wierze jest złodziej.

34) Pojęcie rzeczy i rodzaje rzeczy.

Rzeczami są tylko przedmioty materialne ( art. 45 KC ).

Rzeczami są takie dobra, które odpowiadają łącznie następującym wymaganiom:

1. Są materialnymi częściami przyrody

2. Maja charakter samoistny, tzn. są na tyle wyodrębnione, że mogą być w obrocie traktowane jako dobra samoistne ( wynika to z określenia „przedmioty” ).

Nie są rzeczami ( ponieważ nie stanowią one materialnych części przyrody ):

1. Dobra niematerialne ( utwory literackie czy naukowe, wynalazki )

2. Prawa

3. Różnego rodzaju energie

Nie są rzeczami też ( ze względu na brak samoistności ):

1. Części składowe rzeczy

2. Złoża minerałów ( kopaliny )

3. Woda płynąca, woda w morzu, powietrze

Rzeczami są tylko poszczególne przedmioty. Poszczególne rzeczy jako całość, np.: majątek, przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne itp., bo w ich skład wchodzą też rzeczy nie materialne.

Zwierzęta nie są rzeczami ( ustawa o ochronie zwierząt ), ale w sprawach nieunormowanych w powołanej ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio - jak przewiduje ta ustawa - przepisy dotyczące rzeczy.

Pieniądze są rzeczami, ale są to rzeczy sui generis, wartość ich bowiem nie wynika z ich właściwości fizycznych.

Nie są rzeczami zwłoki ludzkie i ich części, chyba że chodzi o preparaty przygotowane do celów badawczych.

Pojęcie tzw. rzeczy zbiorowej - pewnej całości, na którą składają się rzeczy, z reguły tego samego rodzaju, jak stado owiec, biblioteka itp.

Rodzaje rzeczy:

1. Nieruchomości ( rzeczy nieruchome )

2. Ruchomości ( rzeczy ruchome )

Nieruchomości są to części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności ( grunty ), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Rodzaje nieruchomości:

1. części powierzchni ziemskiej, a więc nieruchomości gruntowe ( zwane przez ustawę gruntami )

2. budynki

3. części budynków będące lokalami

Z nieruchomością gruntową mamy do czynienia wówczas, gdy spełnione są łącznie dwie przesłanki:

a) Część powierzchni ziemskiej stanowi wyodrębniona całość, tzn. jest oznaczona granicami

b) Jest odrębnym przedmiotem własności

Rzeczy ruchome to rzeczy, które nie są rzeczami nieruchomymi.

Niektóre prawa rzeczowe mogą dotyczyć tylko nieruchomości ( użytkowanie wieczyste, służebności, hipoteka, spółdzielcze prawo do lokalu ), niektóre zaś tylko rzeczy ruchomych ( zastaw ).

Są tez takie, które mogą mieć za przedmiot obydwie kategorie rzeczy ( własność, użytkowanie ).

Także niektóre stosunki prawne z zakresu zobowiązań mogą dotyczyć tylko nieruchomości ( dożywocie ), niektóre zaś tylko ruchomości ( pożyczka ).

35) Cześć składowa i przynależności.

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych ( w szczególności ) do części składowych gruntu należą budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane z jej własnością.

Ogólne pojęcie rzeczy składowych zostało ograniczone w następujący sposób:

1. Budynki lub ich części nie są częściami składowymi, lecz samoistnymi nieruchomościami w przypadkach, gdy z mocy ustawy przepisów szczególnych stały się przedmiotem odrębnej własności,

2. Drzewa i inne rośliny są odrębnymi rzeczami ruchomymi, w razie gdy przepisy szczególne przewidują, że stanowią one samoistny przedmiot własności,

3. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, gazu, prądu elektrycznego oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych gruntu lub budynku, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu.

Przynależność jest to samoistna rzecz ruchoma, która pozostaje w związku z inną rzeczą ruchomą albo nieruchomą, nazwaną rzeczą główną.

Związek taki zachodzi wtedy, jeżeli występują w nim łącznie następujące cechy:

1. Właścicielem rzeczy głównej i przynależności jest ta sama osoba,

2. Przynależność jest potrzebna do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem,

3. Przynależność jest z rzeczą główną w faktycznym i stałym związku odpowiadającym wspomnianemu celowi, z tym jednak zastrzeżeniem, że przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną nie powoduje utraty charakteru przynależności.

36) Użytkowanie - cechy, przedmiot, treść.

Użytkowanie to najmocniejsze obciążenie cudzego prawa własności w drodze umownej bądź orzeczenia.

Przedmiotem są rzeczy ruchome i nieruchome.

Jest niezbywalne, wygasa przez niewykonywanie go przez 10 lat.

Ma charakter osobisty chodź nie musi być wykonywane osobiście.

Ma charakter alimentacyjny, więc podkreśla się, że w stosunkach rodzinnych nie stosuje się odpłatności.

Można użytkować zespół środków produkcji w zakresie prawidłowej gospodarki, co oznacza używanie rzeczy i pobieranie z niej pożytków, w drodze umownej pożytki można wyłączyć.

Zwykle korzystanie z rzeczy oznacza ponoszenie kosztów, nakładów przez użytkownika.

Nie można nabyć użytkowania przez zasiedzenie ani przez konstytutywne orzeczenie sądowe.

37) Służebności i ich rodzaje.

Służebności gruntowe

Oznaczoną nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości ( nieruchomości władnącej )prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej.

Służebność przysługuje każdemu właścicielowi własności, a obciąża każdego właściciela własności obciążonej.

Służebności pobierania wody, wypasu bydła, korzystanie z cudzych urządzeń budowlanych, energetycznych, wodociągowych. Powstają na drodze umownej lub sądowej.

Zakres stosowania służebności ma być zgodnie z zasadami współżycia ludzkiego i zasadami obyczajowymi.

Służebność gruntową można nabyć przez zasiedzenie ( w dobrej wierze 20 lat, w złej wierze 30 lat ).

Służebność gruntowa to uprawnienie do korzystania z cudzej nieruchomości.

Służebność osobista

Obciążenie nieruchomości na rzecz konkretnej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treść służebności gruntowej. Niezbywalna i niedziedziczona, wygasa ze śmiercią uprawionego.

38) Wykonanie służebności.

Ma być tak wykonywana, aby jak najmniej obciążała prawo nieruchomości obciążonej.

39) Służebność drogi koniecznej.

Roszczenie o ustanowienie drogi koniecznej przez cudzą nieruchomość:

1. Brak odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub zabudowań.

40) Dzierżawa.

Umowa nazwana.

Wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz lub prawo do używania i do pobierania z nich pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Dzierżawca zobowiązuje się do zapłaty określonego w umowie czynszu.

41) Sposób przeniesienia własności nieruchomości.

Przeniesienie własności nieruchomości następuje mocą jednej umowy o podwójnym skutku:

- umowy zobowiązująco - rozporządzające.

Umowa umowa zobow. do + umowa rozporządzająca umowa

wstępna przeniesienia rzeczą / własnością przeniesienia

własności nieruchomości własności nieruchomości.

Zobowiązanie do przeniesienia własności nieruchomości
przeniesienie własności nieruchomości.

Umowa dotycząca rozporządzenia własnością nieruchomości dopiero przenosi prawo własności.

Zabrania się przeniesienia własności nieruchomości pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu ( Art. 157 KC ).

Jeśli w umowie zob. do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta klauzula „pod warunkiem” lub „z zastrzeżeniem terminu” do przeniesienia własności nieruchomości potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron ( w formie notarialnej ) obejmujące bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przeniesienie własności, dopiero wtedy następuje przeniesienie własności.

Stan niepewności lub zawieszenia są szkodliwe w przypadku prawa własności nieruchomości.

Zakazane jest zastrzeganie warunku lub terminu w treści umów rozporządzających własności nieruchomości, gdyż wtedy umowa jest nieważna.

42) Wpis do księgi wieczystej.

Przez wpis należy rozumieć każdą adnotację w księdze wieczystej wskazującą na zmianę stanu prawnego ( np.: na zmianę osoby właściciela ) lub na ustalenie tego stanu zgodnie z rzeczywistością ( wtedy gdy dotychczasowy wpis nie odpowiadał prawdzie ). Wpisem do księgi wieczystej jest też wykreślenie.

Treść wpisu formułuje sędzia.

Wpisy można podzielić na ostateczne i tymczasowe. Pierwsze definiują określone postępowanie, drugie zabezpieczają tylko jego wynik.

W celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości prowadzi się księgi wieczyste, pomimo że Polsce nie zrealizowano postulatu powszechności ksiąg wieczystych.

Wpis do księgi wieczystej ma charakter deklaracyjny i ujawnia tylko skutki dokonanej czynności prawnej. Wpis ma charakter deklaratywny, ale obowiązkowy.

Uwidacznia się w niej prawo własności a także inne prawa związane z nieruchomością w tym prawo obciążające własność nieruchomości tzn. służebność.

43) Zasada swobody umów i jej treść.

Swoboda zawierania umów ( wolność kontraktowa ) obejmuje swobodę kształtowania treści umowy, decydowanie czy umowę zawrzeć i z kim ją zawrzeć, zmianę, rozwiązanie umowy.

Zasada swobody decydowania o zawieraniu mów. Podmiotom prawa cywilnego przysługuje kompetencja do decydowania o tym, czy i z kim zawierają umowy. Nie są konieczne w tym względzie jakieś szczególne normy upoważniające. Jeśli jednak jakieś przepisy dotyczące tej kwestii zostały wydane, to należy je interpretować na korzyść kompetencji stron.

Umowa to zgodne oświadczenie dwóch stron ( podmiotu, osób prawnych, osób fizycznych zmierzające do ustanowienia zmiany stosunku prawnego ).

Wady umów są uregulowane w 1 części kodeksu.

Umowa jest czynnością prawną, w której biorą udział 2 strony, np.: jest umowa spółki cywilnej, tu udział więcej niż dwóch stron. W charakterze stron może występować kilka osób, które stanowią stronę.

Na ogół umowa nie wiąże osób trzecich zatem jest to podmiot, który umowy nie podpisał. Natomiast może zobowiązywać poświadczenie przez osobę trzecią albo zobowiązywać do rąk osoby trzeciej, która nie jest dłużnikiem ani strona, ale na jej rzecz trzeba daną rzecz dowieść.

Klauzule umowne nie nakładają na osobę trzecią ani na wierzyciela żadnych obowiązków tzn. nie zwalniają dłużnika z obowiązku świadczenia, gdy osoba trzecia odmówi.

Zasada swobody umów nie jest realizowana w sposób nieograniczony.

Podstawy ograniczenia:

1. Z przepisów bezwzględnie obowiązujących ( imperatywnych ),

2. Z ochrony podmiotów słabszych,

3. Z ochrony bezpieczeństwa prawnego.

Ograniczenia:

1. Umowa nie może się przeciwstawić naturze, właściwości stosunku prawnego łączącego strony,

2. Ograniczenia wynikające z ustawy ( przede wszystkim z przepisów bezwzględnie obowiązujących ),

3. Nie może przeciwstawić się zasadom współżycia społecznego ( oznacza niedopuszczalność umów sprzecznych z uczciwością, lojalnością, sprzeczność z uczciwym obrotem ),

4. Strony mogą nałożyć ograniczenie wobec siebie w umowie, np.: prawo odkupu,

5. Może wynikać z decyzji administracyjnej,

6. Istniej obowiązek zawarcia umowy obowiązek kontynuowania umownego sprzeczne z naturą stosunku kontraktowego wynagrodzeniu przetargu.

44) Umowa przedwstępna, list intencyjny, umowa ramowa.

Są to formy przedkontraktowe, nie są umowami, ale mają jej konstrukcję.

Umowa przedwstępna ( wstępna )

Uregulowana w art. 389 i 390. To instrument prawny, z którego strony korzystają, gdy z różnych przyczyn nie mogą jeszcze zawrzeć umowy definitywnej; a także gdy zawarcie umowy definitywnej jest niemożliwe ze względów na przeszkody prawne, faktyczne. Zobowiązuje ona do zawarcia umowy definitywnej ( czyli jej przedmiotem jest zawarcie umowy definitywnej ).

Warunki ważności:

1. Powinna zawierać istotne warunki umowy przyrzeczonej np.: w umowie sprzedaży cena i podmiot; w umowie najmu strony muszą określić lokal i wysokość czynszu.

2. Ustalenie terminu zawarcia umowy definitywnej np.: do 25.VI.

Skutkiem mocniejszym zawarcia umowy przedwstępnej jest obowiązek zawarcia umowy przyrzeczonej a skutkiem słabszym jest obowiązek naprawienia szkody poniesionej na skutek nie zawarcia umowy przyrzeczonej.

Naprawienie szkody występuje, gdy umowa przedwstępna jest ważna i nie została wykonana bezzasadnie.

List intencyjny

Podpisujemy go zanim zawrzemy umowę przedwstępną. W polskim prawie materialnym nie ma przepisów regulujących list intencyjny. Praktyka opiera się na wzorach zagranicznych. Ponieważ strony nie chcą zbytnio podpisywać takiego listu przed umową przedwstępną to podpisanie tego listu jest tylko wyrażeniem chęci do wspólnego działania.

List ten wyraża intencje akceptacyjne przez adresata. Może zatem dotyczyć przyszłej współpracy, sprzedaży, nabycia rzeczy. Czasami jest bliski zaproszenia do składania ofert. Aby zostać uznanym za ofertę musi być przedmiot i cena. W innych przypadkach list intencyjny można nazwać instrukcją w jakim kierunku powinni pójść wspólne działania lub wymiany informacji o wzajemnej gotowości do negocjacji - nazywany jest linią programową dotyczącą wspólnego działania.

Umowa ramowa

Bardziej konkretna niż list intencyjny. To deklaracja stron do działania w celu stworzenia zasad przy tworzeniu konkretnych umów w przyszłości. A także to organizacja formy współpracy w przyszłości. Uznanie umowy ramowej jest kwestią sporu w doktrynie prawa. Wobec nie solidnego partnera możemy tylko wypowiedzieć umowę i dopiero żądać odszkodowania. Dlatego w krótkotrwałych kontaktach handlowych nie należy zawierać umowy ramowej. Jest ona najczęściej zawierana pomiędzy podmiotami dobrze współpracującymi i gdy chodzi o kontakty długotrwałe. Na podstawie umowy ramowej podpisujemy umowę wykonawczą, która wykonuje umowę główną ramową. Nieważność umowy ramowej powoduje nieważność umowy wykonawczej, ale umowa wykonawcza nie powoduje nieważności umowy ramowej.

45) Umowy nazwane i nienazwane.

Umowy nazwane

Unormowane w KC i innych ustawach.

Zawierają elementy niezbędne do kwalifikacji oraz elementy nieswoiste, nie typowe dla danego typu umowy, ale wtedy szukamy elementów przeważających oraz funkcjonalnych podporządkowania celowi głównemu.

Umowy nienazwane

Zwane „sui generis”. Ich treść nie jest przewidziana przez żadną ustawę, wiec nie dają się przyporządkować typologii ustawowej.

1

---