STRUKTURA ORGANIZACYJNA
I. Stanowisko organizacyjne - miejsce zajmowane przez pracownika w organizacji.
-zakres realizacji funkcji
-relacje w stosunku do innych stanowisk
-rodzaj i wielkość przydzielonego wyposażenia
II. Komórka organizacyjna - zespół ludzki składający się z kierownika i pracowników realizujące cel zadania zgodnie z celem danej organizacji.
III. Jednostka organizacyjna - zbiór komórek organizacji, które:
-realizują wspólnie pewne stałe określone funkcje
-znajdują się jako całość określonej zależności od innych składowych części organizacji
-są wyposażone w aparatury,
-zarządzane są przez własny człon kierowniczy
1.więzi organizacyjne
2.zależnośći organizacyjne - każda świadomie ukształtowana relacja między składnikami organizacji
-zależności typu funkcjonalnego - wynikające z podziału funkcji i zadań organizacji między wykonawców,
informacyjne
operacyjne
doradcze
-zależności typu hierarchicznego -
rozkazodawcze
regulacyjne
IV. Dokumentacja przedsiębiorstwa:
-statut przedsiębiorstwa (organizacyjny)
cel i przedmiot działania
siedziba i region działania
forma organizacyjno - prawna
wykaz i zakres działania podstawowych organów przedsiębiorstwa
zasady tworzenia i likwidacji poszczególnych jednostek org. Przedsiębiorstwa
-schemat organizacyjny - przedstawia w formie graficznej zasadnicze hierarchiczne zależności między głównymi jednostkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa.
-stanowisko kierownicze
-stanowisko doradcze (sztabowe)
-stanowisko wykonawcze (liniowe)
-regulamin organizacyjny - zawiera przede wszystkim:
opis zależności pomiędzy wyróżnionymi jednostkami przedsięb.
podstawowe zasad funkcjonowania i zarządzania
wzorcowe sposoby działania na poszczególnych stanowiskach organizacyjnych
-zakresy czynności (kart funkcji) - obejmują szczegółowe rejestry zadań, uprawnień i odpowiedzialności poszczególnych stanowisk organizacyjnych
-ramowe instrukcje organizacyjne - ustalają wzory działania i procedury postępowania niezbędne do prawidłowego wykonania zadań
V.Zasady budowania struktur organizacyjnych.
1.celowości- przewiduje konieczność jasnego określenia celu dla całej org. I poszczególnych elementów
2.podziału- celu ogólnego na cele cząstkowe
3.specjalizacji- jednostki org. należy grupować zgodnie według możliwie jednorodnych zadań wyodrębnionych w procesie podziału celu ogólnego
4.równowagi, zakresu zadań, uprawnień odpowiedzialności,
5.jedności rozkazodawstwa, jednoosobowego kierownictwa,
6.ustalania granic nadzoru - odnosi się do przestrzegania racjonalnej wielkości zespołu, jakim sprawnie może kierować 1 przełożony
VI.Struktura smukła- niska rozpiętość kierowania, mało osób w zespole, duża liczba szczebli hierarchicznych
Zalety: -możliwość operacyjnego kierowania zespołem bezpośrednich podwładnych,
Wady: -oddalenie kierownictwa wyższych szczebli,
-utrudnienie obiegu informacji,
-możliwość zniekształcenia informacji,
-wzrost kosztów zarządzania związanych z ilością
VII.Struktura płaska
VIII.Struktura liniowa- powstaje w wyniku powiązania wszystkich komórek organizacyjnych, których zależności funkcjonalne pokrywają się z hierarchicznymi
Zalety: -jednoosobowe kierownictwo,
-łatwe podejmowanie decyzji,
-indywidualna odpowiedzialność,
-łatwość przejrzystego ustalania zakresów kompetencji i odpowiedzialności
Wady: -mała elastyczność działania i wynikająca z tego sztywność organizacji
-stosunkowo duża centralizacja,
-trudność w opanowaniu przez kierowników całej wiedz o funkcjonowaniu organizacji
IX.Struktura funkcjonalna - dominacja zależności funkcjonalnej nad hierarchiczną. Istotą tego rozwiązania jest specjalizacja stanowisk kierowniczych w realizowaniu określonych funkcji
Cecha charakterystyczna -zerwanie z zasadą jedności rozkazodawstwa
Zalety: -zdolność do szybkiego reagowania
-możliwość korzystania przez wykonawców z kompetentnej rady kierowników funkcjonalnych,
Wady: -trudności w rozgraniczaniu zakresu kompetencji i odpowiedzialności kierowników funkcjonalnych,
-możliwość otrzymywania przez podwładnych sprzecznych poleceń,
-naruszenie zasady jedności rozkazodawstwa
X.Struktura liniowa -Oprócz stanowisk i komórek typowo liniowych występują w niej sztaby:
Zalety: -przestrzeganie zasady jednoosobowego kierownictwa,
-możliwość korzystania przez kierowników liniowych z opinii wysoko wykwalifikowanych
Wady: -możliwość utożsamiania się komórek sztabowych z kierownictwem liniowym,
XI.Struktura dywizjonalna: - wydzielenie dużych jednostek organizacyjnych - tzw. dywizji kierowanych przez kierowników mających dużą samodzielność działania.
kryterium geograficzne
-grup odbiorców
-grup wyrobów
Całością zarządza centrala, zatrzymuje dla siebie kluczowe funkcje takie jak:
-gospodarowanie inwestycyjne,
-gospodarowanie kadrami kierowniczymi,
-badanie i rozwój,
-export, import,
XII.Struktura macierzowa: koncepcja budowy bazuje na zasadzie przedmiotowego grupowania jednostek organizacyjnych, jak i stanowisk pracy uprzednio łączonych według kryterium funkcjonalnego.
Zalety: -zapewnia organizacji elastyczność w dostosowywaniu się do zmian otoczenia,
-możliwość kompleksowego skupiania się na szczegółowym problemie .....
-zwiększenie odpowiedzialności kierownika odpowiedzialnego za przedsięwzięcie dzięki rozszerzaniu.....
-usprawnianie przepływu informacji,
Wady: -zerwanie z zasadą.....
-możliwość sporów między kierownikami funkcjonalnymi, a kierownikami przedsięwzięć,
-stawianie kierownikom i podwładnym trudnych zadań co stanowi trudności ze skompletowaniem grup zadaniowych,
-kosztowne wdrożenie,
-niepewność i zagrożenie towarzyszące kierownikom przedsięwzięć i pracownikom zespołu w chwili zakończenia przedsięwzięć,