STRUKTURA ORGANIZACYJNA.

Struktura organizacyjna to sieć powiązań i zależności pomiędzy elementami składowymi organizacji. Obrazuje:

1. Stosowany w organizacji podział pracy

2. Powiązania między częściami organizacji

3. Strukturę hierarchii i władzy

4. Układ odpowiedzialności

Prawidłowo skonstruowana organizacja powinna zapewniać trwałość i ciągłość funkcjonowania organizacji, pomimo zmian w jej składzie osobowym oraz koordynować stosunki z otoczeniem zewnętrznym

W strukturze organizacji wyróżnia się:

1. Organy zarządzające, które mogą być kolegialne lub 1-osobowe

   1. Kolegialne występują w fundacjach, stowarzyszeniach, spółdzielniach i niektórych spółkach

• Walne zgromadzenie posiadające uprawnienia ustawodawcze

• Rada nadzorcza, lub komisja rewizyjna o uprawnieniach kontrolnych

• Zarząd- uprawnienia kierownicze

  1. Jednoosobowe właściwe są dla niektórych spółek, indywidualnych biznesów, przedsiębiorstw państwowych

1. Komórki organizacyjne – są nimi grupy lub zespoły stanowisk pracy, wyposażone w odpowiednie środki wykonujące zadania podobne co do rodzaju lub przedmiotu, np.. Wydział, dział, oddział, filia, zakład, sekcja, warsztat. W zależności od rodzaju realizowanych zadań i ich związku z przedmiotem działalności organizacji, mogą to być komórki:

   1. Podstawowe, które realizują głównie zadania wynikające z przedmiotu działalności, np.. Wydział produkcji

   2. Pomocnicze – świadczą usługi na rzecz podstawowych (oddział transportu)

   3. Funkcjonalne i administracyjne – pomagają w kierowaniu organizacjami, np.. Dział kontroli jakości, finansowy, sekcja kadr

Do komórek organizacyjnych nie podlegają włączeniu niektóre samodzielne stanowiska pracy, jak radca prawny, inspektor BHP i zarządzające organizacją (prezes)

1. Piony organizacyjne – stanowią realizujące tę samą funkcję komórki podporządkowane zarządzającemu najwyższego szczebla lub lub kolejnemu w hierarchii kierownikowi np. pion produkcji, handlu, marketingu, ekonomiczny, administracyjny

2. Ogniwa – są to piony wyróżnione ze względu na charakter realizowanych zadań:

   1. Ogniwo zarządu, które stanowią dyrektor, jego zastępcy oraz komórki bezpośrednio im podległe

   2. Ogniwo ruchu – zalicza się komórki podstawowe i pomocnicze, przyczyniające się do wykonywania produktów, wyrobów, usług

1. Stanowisko pracy – odpowiednio wyposażone miejsce, w którym jeden lub kilku pracowników wykonuje określone jednorodne zadania

Punktem wyjścia przy projektowaniu stanowisk jest określenie zakresu pożądanej specjalizacji, a więc w jakim ogólne zadanie zostanie podzielone na mniejsze części specjalizacja daje tak pozytywne jak i negatywne efekty:

1. Pozytywne – możliwość osiągnięcia dużej wprawy przez pracownika, skrócenie czasu przechodzenia od jednego do drugiego zadania, prostsze i tańsze przyuczenie kandydata do stanowiska, łatwość opracowania i wytworzenia wyposażenia stanowiska

2. Negatywne – występowanie u pracownika znużenia i zmęczenia, unikanie pracy, wzrost wypadkowości, obniżenie jakości pracy

Cztery typy więzi wyrażających relację w postaci połączeń i zależności składowych organizacji:

1. Hierarchiczne – wyrażają się w zależności podwładnego od przełożonego, a ich istota są uprawnienia przełożonego do wydawania poleceń, przydzielania zadań, kontroli ich wykonania

2. Funkcjonalne – wyrażają się w pomaganiu i doradzaniu w wykonywaniu zadań

3. Techniczne – wynikają z podziału pracy i wyrażaj się we wzajemnych zależnościach członków zespołu podczas realizacji wspólnego przedsięwzięcia

4. Informacyjne – wyrażają się w e wzajemnym informowaniu członków organizacji

Ponieważ w organizacji występują różne składowe niezbędne jest ustalenie stosunków podporządkowania pomiędzy nimi.

Dokonuje się to zgodnie z zasadą:

1. jedności rozkazodawstwa, sugeruje by każda osoba w organizacji była podporządkowana jednemu i tylko jednemu przełożonemu

2. skalarna – sugeruje by od najwyższego do najniższego stanowiska przebiegała wyraźna i nieprzerwana linia władzy