szkoła lozańska I7HZJZFVNADEVCYM6ZBJFLSDZW3FQQP6WE7E7NI


Szkoła lozańska

Prekursorem tej szkoły był Francuz A.A.Cournot. Wydał swoją pracę w 1838 pt. „Matematyczne zasady bogactwa”, gdzie sformułował problem równowagi monopolu. Cournot jest prekursorem szkoły lozańskiej (matematycznej) tak jak Gossen jest prekursorem szkoły austriackiej, jak prekursorem szkoły Jevonsa był L Walras- Francuz, syn mniej znanego Augusta Walrasa. L.Walras objął w roku 1870 katedrę ekonomii politycznej wydziału prawa Uniwersytetu w Lozannie (Szwajcaria). Szwajcaria jest krajem wielojęzycznym, większość mówi w języku niemieckim, część mówi po francusku, część po włosku i niewiele po retoromańsku. W latach 1874-1877 ogłosił Walras swoją pracę pt. „Elementy czystej ekonomii politycznej”. Walras powołał w niej zasady, koncepcje ogólnej równowagi ekonomicznej. Problemem równowagi ekonomicznej zainteresował się włoski inżynier kolejowy Alfredo Pareto, kt utrzymywał kontakty naukowe z Walrasem i Walras odchodząc na emeryturę polecił jako swego następcę właśnie Pareto. Stał się najwybitniejszym przedstawicielem szkoły lozańskiej tak jak Bohn-Bawerk szkoły austriackiej. Pareto pisał po francusku i włosku, był także socjologiem, twórcą teorii elit społecznych, aczkolwiek badania socjologiczne prowadził odrębnie od badań ekonom. Pod koniec życia związał się z faszystowskim ruchem Mussoliniego (Mussolini zdobył władzę w 1922 i został dyktatorem Włoch i w nagrodę minował Pareto senatorem włoskim). Pareto długo się tym nie nacieszył, bo zmarł w 1923.

Szkoła lozańska (matematyczna) zdobyła dużą popularność we Włoszech. Takimi wybitnym przedstawicielem szkoły lozańskiej we Włoszech byli Enrico Barone i Luigi Amarosa- pisali w pierwszej połowie XX w. zajmowali się problemem możliwości funkcjonowania gospodarki typu kolektywistycznego (socjalistycznej) opartej na państwowej własności środków produkcji. W 1908 E. Barone napisał artykuł pt. „Minister produkcji w państwie kolektywistycznym”.

Szkoła lozańska (matem.) wywarła duży wpływ na powstanie szkoły szwedzkiej w nauce ekonmii. Ekonomiści szkoły szwedzkiej odegrali dużą rolę w rozwoju ekonomii światowej w XX w. Niektórzy ekonomiści stawiają szkołę szwedzką na 3 miejscu w skali światowej (USA-1, WB-2, Polska-4). Szkoła szwedzka rozwijała swoją działalność szczególnie w latach 30-tych XX w. Ale prekursorem szkoły szwedzkiej nawiązującej do szkoły matematycznej był Knut Wicksel - studiował na uniwersytetach niemieckich, kt w XIX w. przeżywały swój rozkwit, podjął studia ekonomiczne w Niemczech, studia prawnicze w Szwecji i został prof. ekonomii na płd. Szwecji. Pisał w języku niemieckim.

Drugim prekursorem szkoły szwedzkiej był Gustaw Cassel- działał aktywnie jeszcze w latach 30-tych XX w. Nawiązywali oni do dorobku szkoły lozańskiej.

W okresie międzywojennym wystąpiło ciekawe zjawisko łączenia dorobku tych szkół kierunku marginalistycznego. Największą siłę oddziaływania miała szkoła neoklasyczna (angloamerykańska), kt stworzył A.Marshal. Wystąpiło jednak zjawisko łączenia dorobku szkoły austriackiej ze szkołą neoklasyczną, powstała nowa szkoła wiedeńska (L.Mieses, Hayek). Powstało także zjawisko łączenia dorobku szkoły neoklasycznej z lozańską (matem.). Na koncie angielskim takie próby podjął John, Richard Hicks, ekonomista angielski urodzony w 1904, wydał pracę pt. „Wartość i kapitał” w 1939, gdzie podjął dosyć ciekawą próbę połączenia szkoły neoklasycznej z lozańską. Hicks spopularyzował koncepcję np. teorię wyboru Pareta. Szkoła matematyczna miała także swój rezonans w Polsce. Jej wybitnym przedstawicielem był Władysław Zawadzki z Wilna, studiował na wielu uczelniach zagranicznych, żył w latach 1885-1939, syn księgarza. Zawadzki wydał w 1914 pracę, w kt przedstawił swoją koncepcję równowagi ogólnej szkoły lozańskiej, w języku francuskim, uchodząca za najlepszy wykład koncepcji równowagi ogólnej szkoły lozańskiej. Później został Ministrem Skarbu i wreszcie profesorem SGH w W-wie. Jego uczniem sprzed wojny i w czasie PRL-u był Aleksy Wagar, także przedstawiciel szkoły matem. w Polsce.

Założenia metodologiczne szkoły lozańskiej:

  1. Ekonomia polityczna wg Walrasa zajmuje się bogactwem społecznym, będącym zbiorem rzeczy materialnych i niematerialnych. Rzeczy te są użyteczne i występują w ilościach ograniczonych. Walras dzieli ekonomię na trzy komponenty. Pierwszy to ekonomia polityczna czysta, drugi: ekonomia polityczna stosowana i trzeci komponent: ekonomia społeczna. Ekonomia polityczna czysta skupia uwagę na procesie wymiany. Jest ona nauką teoretyczną, abstrakcyjną i ścisłą.

  2. Przedmiotem ekonomii czystej jako nauki o dobrach rzadkich tworzących bogactwo jest kształtowanie się cen w warunkach doskonałej konkurencji. Ponieważ zjawiska wymiany przedstawiają pewne wielkości ilościowe dające się zmierzyć, przeto najwłaściwszą metodą rozumowania w ekonomii politycznej czystej jest zdaniem Walrasa metoda matematyczna. W związku z tym ekonomia polityczna czysta jest nie tylko nauką abstrakcyjną, lecz również aprioryczną (racjonalną) analogiczną do nauk fizyko-matematycznych

  3. W szkole lozańskiej występują w ograniczonej postaci pierwiastki subiektywne. W przypadku Walrasa teoria użyteczności krańcowej.

  4. W ekonomii czystej Leona Walrasa i Vilfredo Pareto ważną rolę odgrywa idea współzależności. Związki między wielkościami ekonomicznymi uznaje się za związki funkcjonalne czyli wzajemnie zależne. Obok wielkości ekonomicznych, będących wielkościami rynkowymi, w rozumowaniu ekonomistów lozańskich występują czynniki uznane za pozaekonomiczne, które w sposób jednostronny jako przyczyna wpływają na kształtowanie się wielkości ekonomicznych. Do czynników pozaekonomicznych zalicza się np.: stan techniczny gospodarki narodowej, ludność i jej kwalifikacje, gusta konsumentów, ustrój społeczno-gospodarczy. Przyjmuje się założenie, że te czynniki pozaekonomiczne nie ulegają zmianom, że są stałe. Noszą więc one nazwę wielkości danych czyli dat. Szkoła lozańska skoncentrowała się więc wyłącznie na analizie statycznej. Walras i Pareto uważają, że związki między rynkami na poszczególne dobra są tak ścisłe, iż należy dążyć do badania relacji między wielkościami rynkowymi w ich całokształcie, w skali całego rynku. Z tych względów ekonomiści szkoły lozańskiej starają się opisywać taki układ wielkości ekonomicznych, w którym wszystkie one są już do siebie dostosowane. Nazywa się to stanem ogólnej równowagi ekonomicznej.

Koncepcja ogólnej równowagi ekonomicznej szkoły lozańskiej.

Teoria ogólnej równowagi ekonomicznej Walrasa dotyczy stanu równowagi osiągniętego przez cały system gospodarczy. Walras dochodzi do niej stopniowo poprzez teorię wymiany. Najpierw na rynku dwóch dóbr i dwóch wymieniających, a następnie na rynku wielu dóbr i wielu wymieniających. Walras stawia następujący problem do rozwiązania. Mając dane: po pierwsze wielkość zasobów produkcyjnych, po drugie określoną technikę produkcji, po trzecie dane gusta czyli preferencje konsumentów należy określić ilości dóbr produkowanych i wymienianych jak również ceny, po jakich odbywa się wymiana w układzie równowagi ogólnej zapewniającym równocześnie stan równowagi każdego z osobna wziętego podmiotu ekonomicznego. Stan równowagi będzie trwał dopóty, dopóki nie wystąpi jakakolwiek zmiana w datach czyli czynnikach pozaekonomicznych. W wypadku naruszenia stanu równowagi nastąpią procesy adaptacyjne, przystosowawcze prowadzące do nowego stanu równowagi, który będzie odpowiadał nowemu układowi dat.

Punktem wyjścia koncepcji ogólnej równowagi ekonomicznej jest podział bogactwa społecznego na 2 kategorie: kapitały i dochody. Kapitałami są te dobra, które nie zużywają się po jednorazowym użyciu, czyli są to dobra trwałe, tj. ziemia, zdolność ludzi do wykonywania pracy, budynki i maszyny (środki trwałe). Dochody obejmują:

  1. nietrwałe dobra spożycia,

  2. środki obrotowe używane w produkcji: surowce, energię,

  3. usługi dóbr kapitałowych, czyli kolejne zastosowania trzech rodzajów kapitału uprzednio wymienionych.

Jest to oczywiście nawiązanie do francuskiego ekonomisty Jean Baptist Saya, ekonomisty klasycznego. Przecież Leon Walras był Francuzem.

Usługi produkcyjne dóbr kapitałowych otrzymują wynagrodzenie w postaci renty gruntowej, płac i procentów. Usługi stanowią dochód od kapitału, zużywają się jednorazowo.

Analizę równowagi ogólnej Walras rozpoczyna od analizy rynku produktów, mieści się w niej jego teoria wartości, następnie przechodzi do analizy rynku usług czynników produkcji, czyli wg jego określenia rynku usług dóbr kapitałowych, wreszcie do analizy rynku kapitałów i na końcu dopiero w oparciu o te trzy stadia rozumowania uzasadnia teorię równowagi ogólnej. Teoria równowagi ogólnej Walrasa składa się wiec z kilku stadiów. Każde z tych stadiów stanowi kolejne przybliżenie w dążeniu do określenia równowagi ogólnej. Zbudowana jest w postaci systemu równań wyrażonych za pomocą cen. Ten system równań przedstawia współzależność wszystkich zjawisk gospodarczych. Walras prowadzi rozumowanie przy użyciu metod i symboli matematycznych. Stąd nazwa szkoła matematyczna w odniesieniu do szkoły lozańskiej. Omówimy teraz te 3 fazy równowagi ogólnej.

I faza równowagi ogólnej: rynek produktów.

Teorię cen produktów Walras analizuje zarówno na przykładzie dwóch dóbr i dwóch wymieniających, jak i przy założeniu wielości dóbr i wymieniających. Jeśli rynek produktów znajduje się w stanie równowagi ogólnej, to wartości wymienne dóbr są proporcjonalne do ich rzadkości. Oznacza to, że im dane dobro jest rzadsze, tym ma większą wartość wymienną.

II faza równowagi ogólnej: rynek usług czynników produkcji.

W tej II fazie równowagi ogólnej jako centralna postać występuje osoba przedsiębiorcy. Przedsiębiorca wynajmuje usługi wszystkich czynników produkcji i płaci za nie ich właścicielom wynagrodzenie w postaci renty gruntowej, płacy roboczej oraz procentu. On też sprzedaje gotowe produkty. W ten sposób przedsiębiorca realizuje związek pomiędzy rynkiem produktów a rynkiem usług czynników produkcji. Z kolei właścicielem usług po sprzedaniu ich na rynku usług zakupują na rynku produktów potrzebne im gotowe wyroby (produkty). W efekcie końcowym sumy zakupów i sprzedaży muszą się równać nie tylko na każdym z rynków z osobna, lecz również suma sprzedaży na jednym rynku musi się równać sumie zakupów na drugim oraz odwrotnie. Musi bowiem istnieć równość transakcji. Jest to podstawą istnienia statycznej równowagi nie tylko na każdym z rynków z osobna, lecz także pomiędzy rynkami. Zdaniem Walrasa w warunkach równowagi ogólnej cena produktu musi się równać sumie cen usług czynników produkcji użytych do jego wytworzenia, tzn. cena produktu = jego kosztom produkcji.

III faza równowagi ogólnej: rynek kapitałów

Podaż kapitałów (ziemi, zdolności ludzi do wykonywania pracy, środków trwałych) tworzona jest przez osoby posiadające większe wydatki niż dochody. Jeśli się ma większe wydatki niż dochody trzeba sprzedawać oczywiście też swoją zdolność do pracy. Kapitały są zakupywane przez ludzi mających oszczędności tj. nadwyżkę dochodów nad wydatkami. W praktyce nabywcami są przedsiębiorcy. W wyniku konkurencji ustala się jednolita cena wszystkich kapitałów. Pomiędzy rynkiem kapitałów a rynkami produktów i usług czynników produkcji istnieje ścisła współzależność. Od cen produktów zależą ceny usług czynników produkcji, a od cen usług ceny nabywanych kapitałów. Istnieje więc tu ogólna współzależność rynków. Na każdym zaś rynku istnieje współzależność między popytem a cenami wszystkich dóbr. W rezultacie istnieje powszechna współzależność wszystkich wielkości gospodarczych, którą oddaje system równań równowagi ogólnej. Układ równań jest rozwiązywalny, ponieważ liczba niewiadomych jest równa liczbie równań. W praktyce stworzony w ten sposób układ równań ma znaczenie wyłącznie modelowe. Liczba niewiadomych i równań sięga bowiem milionów, są to liczby astronomiczne. Z tych względów nie można się nimi posługiwać przy podejmowaniu wszelkich decyzji gospodarczych. Nic też dziwnego, że Pareto tak dowcipnie wyraził się, że „chcąc zorientować się jak się kształtują ceny na rynku nie rozwiązuje układu równań tylko posyła swoją gosposię, która właśnie przychodzi z targu i informuje go jak kształtują się ceny produktów”. A więc trzeba udać się na rynek i zaobserwować jak kształtują się ceny, jak kształtuje się popyt i podaż.

Koncepcja ogólnej równowagi ekonomicznej ma mechanistyczny charakter. Jedną z jej istotnych wad stanowi jej absolutnie statyczny charakter. System gospodarczy ujmuje się adynamicznie. Dąży się tylko do opisania i ujęcia w system równań matematycznych stanu równowagi.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
epidemiologia, czynniki ryzyka rola pielegniarki rak piersi szkola, nauczyciel
Gnieźnieńska Wyższa Szkoła
szkola promujaca zdrowie
Szkoła pisania
Struktura treningu sportowego (makrocykl) szkoła PZPN
Szkoła pleców 2
sytuacje kryzysowe szkoła
Projekt 1 Szkoła rodzenia
20dor zaw w szkołach UE
Szkoła i jej program
2004 07 Szkoła konstruktorów klasa II
Mehran Mansha Sobotnia Szkoła Piękności
BHP szkoła sala biologiczna
Nowe przepisy BHP w szkołach i placówkach oświatowych
warzywa-mini, szkoła, zkoła, warzywa
Hieroglifowa zagadka, Język polski i szkoła podstawowa
Giaur, Szkoła

więcej podobnych podstron