11.17.2010

Cd farmakoterapii z poprzedniego wykładu

Inne leki psychotropowe

• Klometiazol - syntetyczna pochodna tiazylowa stosowana w leczeniu majaczenia alkoholowego

• Cuproteron (Androcur) lek hormonalny, hamujący nadmierną pobudliwość, zastosowanie w seksuologii (chemiczna kastracja)

Środki psychozotwórcze:

Substancje halucynogenne mające właściwości wywoływania zaburzeń psychicznych.

Problemy wynikające z farmakoterapii i działania pielęgniarskie:

• Zaniechanie przyjmowania leków

• Cel: stosowanie się chorego do zasad terapii

• Motywowanie chorego do zażywania leków

• Poznanie oczekiwań chorego związanych z podawaniem leków (np. inna pora, miejsce, lek)

• Podawanie płynu do popicia

• Obserwacja chorego czy zażył leki

• Poinformowanie lekarza, gdy pacjent nie przyjmuje leków - zmiana postaci leków na depot (postać leku o wolnym uwalnianiu do krwioobiegu, długotrwale krąży w organizmie) lub zastosowanie przymusu bezpośredniego

• Nieprzestrzeganie przez chorego zasad leczenia po okresie hospitalizacji

• Cel: aktywny współudział chorego w procesie leczenia

• Motywowanie chorego do utrzymania leczenia

• Stosowanie psychoedukacji (niepicie alkoholu, systematyczne zażywanie leków wg wskazania lekarza, stosowanie właściwej diety niewchodzącej w interakcje z lekami, przestrzeganie wizyt u lekarza i stosowanie się do jego zaleceń

• Wzmacnianie pozytywne starań pacjenta

• Wskazywanie korzyści płynących z leczenia

• Umiejętność rozróżniania objawów nawrotu choroby, objawów utrzymujących się wraz z chorobą i objawów ubocznych występujących ze stosowania leków

• Gromadzenie leków w celach samobójczych

• Cel: zapobieganie czynom samobójczym

• Obserwacja chorego

• Nawiązanie kontaktu terapeutycznego

• Kontrola czy chory nie ma własnych leków

• Wnikliwa kontrola zażywania leków pry personelu (symulacja zażycia)

• Pojawienie się objawów ubocznych leków

• Cel: zmniejszenie lub zniesienie dolegliwości

• Poinformowanie pacjenta o działaniach ubocznych i powikłaniach po zażyciu leku

• Edukowanie chorego co do zasad przyjmowania leków psychotropowych oraz rozpoznawania objawów niepożądanych i różnicowania ich z objawami nawrotu choroby

• Włączenie w opiekę nad chorym jego rodziny

• Obserwowanie chorego pod kątem objawów ubocznych, powikłań

• Parkinsonizm polekowy

• Motywowanie chorego do samodzielnego przeciwdziałania objawom

• Zastosowanie ciepłej kąpieli, gimnastyki, spaceru

• Wykonanie u mniej sprawnych pacjentów czynności higienicznych

• Obserwowanie stopnia zaburzeń i szybkie interweniowanie (lek „przeciwparkinsonowski”)

• Akatyzja (niemożność usiedzenia na miejscu) i tazykineza (przymus chodzenia, niepokój)

• Akceptacja chorego tworzenie atmosfery spokoju

• Obserwacja chorego

• Prowadzenie ćwiczeń mięśni nóg (napinanie i rozluźnianie mięśni)

• Spadki ortostatyczne ciśnienia tętniczego

• Informowanie pacjenta i spadkach ciśnienia przy szybkim wstaniu z miejsca

• Zalecenie chorym powolną pionizację

• U pacjentów z tendencją do tego typu zaburzeń zalecenie przebywania w łóżku godzinę po podaniu leków

• W razie wystąpienia zaburzenia postępowanie jak w omdleniu (informacja dla pacjenta i jego rodziny)

[lek klozapina - wywołuje spadki ciśnienia tętniczego]

• Suchość w ustach

• Żucie gumy bezcukrowej picie płynów obojętnych

• Zaparcia

• Rozpoznanie problemu pacjent może go nie dostrzec lub interpretować urojeniowo

• Zamazanie ostrości wzroku na skutek upośledzenia akomodacji

• Wyjaśnienie przyczyn

• Pomoc przy czynnościach których chory nie może wykonać

• Obserwować chorego pod kątem zaburzeń równowagi

• Zatrzymanie moczu

• Identyfikacja czynników ryzyka (płeć męska)

• Rozpoznanie problemu

• Zmiany skórne

• Obserwacja zmian skórnych

• Unikanie promieni słonecznych

• Senność

• Dostosowanie codziennych czynności zadań do możliwości chorego

• Przyrost masy ciała

• Wsparcie psychiczne

• Kontrola masy ciała i obwodu brzucha

• Dyskretna kontrola zachowań dietetycznych pacjenta

• Stosowanie umiarkowanych wic zen fizycznych

• Stosowanie diety niskotłuszczowej i niskowęglowodanowej

• Edukacja rodziny i pacjenta (samokontrola masy ciała i spożywania posiłków)

• Zaburzenia miesiączkowania, ginekomastia, zaburzenia funkcji seksualnych

• Obserwacja pacjenta

• Identyfikacja innych przyczyn dysfunkcji

• Zachowanie atmosfery intymności i nadziei na ustąpienie dolegliwości

• Złośliwy zespół neuroleptyczny

• Obserwacja chorego (ocena stanu psychicznego i somatycznego)

• Różnicowanie z objawami choroby podstawowe

• Właściwe postępowanie pielęgnacyjne: obniżenie temperatury ciała - kąpiel, zaspokojenie potrzeb, wsparcie

• Kontrola bilansu płynów

• Ośrodkowy zespół antycholinergiczny

• Obserwacja pacjenta

• Monitorowanie funkcji życiowych

• Ocena orientacji pacjenta

• Zapewnienie warunków bezpieczeństwa

• Agranulocytoza

• Ocena pacjenta pod kątem częstości przeziębień, bólu gardła, gorączki

• Pobranie krwi do badan morfologicznych

• Zabezpieczenie chorego przed czynnikami infekcyjnymi

• Przedawkowanie leków

• Cel: niedopuszczenie do śmierci i ciężkich następstw zatrucia

• Obserwacja chorego

• Edukacja chorego odnośnie kontroli stężenia leku we krwi, przestrzeganie dawek leków i czasu zażycia, samokontroli objawów, skutecznego interweniowania, zażywania odpowiedniej ilości płynów

• Wykonywanie EKG w.p. wywoływanie wymiotów, płukanie żołądka

• Kontrola pracy nerek, parametrów życiowych

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o Ochronie Zdrowia Psychicznego (ze zmianami z 1 lipca 2005 r.)

Podstawową przesłanką, na której opiera się Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego, jest uznanie, że zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona prawa osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa.

Przepisy ustawowe dzielą się na trzy grupy:

1. Zapewnienie promocji zdrowia psychicznego.

Zapobieganie zaburzeniom psychicznym.

Kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób z zaburzeniami psychicznymi.

2. Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych dla życia w środowisku rodzinnym i społecznym.

Oznacza to określenie nowoczesnego modelu opieki w formie doraźnej, ambulatoryjnej, dziennej, środowiskowej, szpitalnej, w domach pomocy społecznej; zobowiązanie wojewodów do tworzenia i prowadzenia zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej.

3. Ochrona praw obywatelskich osób z zaburzeniami psychicznymi przez wzmocnienie przestrzegania praw określonych w obowiązujących ustawach o zawodzie lekarza, o zakładach opieki zdrowotnej; gwarancje praw obywatelskich pacjentów poddawanych przymusowemu postępowaniu.

Zgoda na leczenie:

• Leczenie zaburzeń psychicznych na podstawie ustawy jest dobrowolne

• Ustawa w przypadkach nagłych lub szczególnie uzasadnionych określa zasady możliwości działania bez wymaganej zgody chorego - odbywa się to zawsze w jego dobrze pojmowanym interesie

Zgoda - swobodnie wyrażona zgoda osoby z zaburzeniami psychicznymi, która niezależnie od stanu jej zdrowia psychicznego - jest rzeczywiście zdolna do zrozumienia przekazywanej w dostępny sposób informacji o celu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego, jej stanie zdrowia, proponowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych oraz o dających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich zaniechania.

Aby zgoda była ważna muszą być spełnione warunki:

• Poprzedzona przystępnie podaną informacją na temat sytuacji pacjenta

• Osoba chora musi być zdolna do zrozumienia przekazanej informacji

• Musi posiadać zdolność do swobodnego wyrażenia decyzji

• Wyrażona zgoda musi określać w sposób budzący wątpliwości, czego dotyczy

Warunkiem koniecznym przymusowej hospitalizacji osoby chorej psychicznie jest stwierdzenie, iż jej dotychczasowe zachowanie zagraża bezpośrednio własnemu życiu lub zdrowiu innych osób.

Przymus bezpośredni (art.18)

Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, Orzy wykonywaniu czynności przewidzianych w ustawie, można stosować tylko wtedy, gdy przepis niniejszy ustawy do tego upoważnia albo osoby te:

1. dopuszczają się zamachu przeciwko: życiu lub zdrowiu własnemu lub innych osób lub bezpieczeństwu powszechnemu lub

2. w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, lub

3. poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.

Albo, gdy przepis ustawy do tego upoważnienia tzn. w przypadku:

• Konieczności dokonania niezbędnych czynności leczniczych

• Oraz w celu zapobieżenia samowolnemu opuszczenia szpitala psychiatrycznego przez osobę przyjętą bez zgody (art. 34)

W razie potrzeby przy przyjęciu do domu pomocy społecznej

Formy przymusu bezpośredniego: przytrzymać, podać lek, unieruchomić - pasy, kaftan, izolacja.

Osoby zakłócające lub uniemożliwiające funkcjonowanie zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej: przytrzymanie, przymusowe podanie leku.

Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego przez:

• Lekarza zakładu opieki zdrowotnej - ocenia w terminie 3 dni kierownik tego zakładu, jeżeli jest lekarzem lub lekarz przez niego upoważniony.

• Pielęgniarkę jednostki organizacyjnej pomocy społecznej lub innego lekarza - ocenia, w terminie 3 dni, upoważniony przez wojewodę lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.

Czas trwania przymusu wg zlecenia lekarskiego nie może trwać dłużej niż 4h. W razie potrzeby lekarz po osobistym badaniu może przedłużać na następne okresy 6-godzinne.

W DPS-ie przedłużenie na okresy 6-godzinne może wydawać pielęgniarka.

Zadania pielęgniarki wynikające z ustawy:

• Promocja zdrowia

• Kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec chorych psychicznie

• Zapewnienie intymności

• Edukacja chorego i jego rodziny

• Informowanie pacjenta o sposobach i metodach leczenia (upoważniony lekarz, ale pielęgniarka w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgniarskiej)

• Współpraca w zespole terapeutycznym (przekazywanie informacji)

• Terapia zajęciowa

Stany nagłe w psychiatrii - postępowanie medyczne

Stan nagły jest sytuacją wymagającą natychmiastowego działania w celu uniknięcia jego poważnych skutków (śmierć, urazy fizyczne i psychiczne, zniszczenie mienia)

Stany nagłe mogą występować w przebiegu: zaburzeń psychotycznych, zaburzeń lękowych, nadużywania lub uzależnienia od substancji psychoaktywnych.

Agresja i przemoc

Agresja jest to zachowanie fizyczne lub werbalne zmierzające do skrzywdzenia drugiej osoby lub grupy osób, niszczenia lub uszkadzania przedmiotów, zwierząt czy też ludzi i samego siebie.

Zasady postępowania z pacjentem agresywnym:

• Określenie przyczyny zachowania

• Przedstawić się pacjentowi

• Zainteresowanie, nie lekceważenie pacjenta, licząc ze agresja minie

• Przedstawienie się, wypowiadanie slow wolno, jasno, śmiało, wystarczająco głośno,

• Nawiązanie rozmowy, mówienie o agresji w sposób jasny, otwarty

• Rozluźnienie pacjenta słowami lub postawą ciała

• Zapewnienie o gotowości świadczenia wszelkiej pomocy w opanowaniu impulsów agresywnych i odzyskaniu kontroli nad samym sobą

• Nie należy się śpieszyć, ale dać choremu czas na uspokojenie się

• Określenie ograniczenia swobody pacjenta i konsekwentne egzekwowanie postanowień

• Zachowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa (zebranie jak najwięcej informacji, obserwować zachowania pacjenta i własne, wycofać się jeśli pacjent jest uzbrojony, unikać kontaktu w cztery oczy w izolowanych pomieszczeniach, zachować dystans fizyczny - nie mniej niż 2 metry - nie dotykać pacjenta, zachęcić pacjenta żeby usiadł, jeśli odmówi - nie zmuszać)

4

---