Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Inwestycyjny jest niezale偶n膮 instytucj膮 utworzon膮 na mocy Traktatu o EWG Sw膮 dzia艂alno艣膰 rozpocz膮艂 z dniem 1 stycznia 1958 w Luksemburgu ,aby wspiera膰 projekty i inwestycje maj膮ce na celu zr贸wnowa偶ony rozw贸j proces贸w integracyjnych w ramach UE jak i poza jej granicami. G艂贸wnym zadaniem tej instytucji jest udzielanie po偶yczek i gwarancji , umo偶liwiaj膮cych finansowanie wszystkich sektor贸w gospodarki , s艂u偶膮c tym samym pomoc膮 s艂abiej rozwini臋tym regionom Wsp贸lnot. Cz艂onkami EBI s膮 pa艅stwa cz艂onkowskie UE ,kt贸re wnios艂y wk艂ad do jego kapita艂u zak艂adowego. Kapita艂 zak艂adowy EBI pochodzi wi臋c z wk艂ad贸w pa艅stw cz艂onkowskich i ze 艣rodk贸w uzyskanych na mi臋dzynarodowych rynkach kapita艂owych. Wielko艣膰 udzia艂u poszczeg贸lnych pa艅stw cz艂onkowskich w kapitale zak艂adowym jest ustalana na podstawie warto艣ci PKB danego kraju i liczby jego mieszka艅c贸w. Pa艅stwa cz艂onkowskie wp艂acaj膮 20% og贸lnej sumy subskrybowanego kapita艂u 录 w z艂ocie a 戮 w walutach narodowych. Pozosta艂a cze艣膰 ma charakter fundusz gwarancyjnego na zobowi膮zania EBI i jest wp艂acana na 偶膮danie banku. W 2000 roku kapita艂 zak艂adowy Banku wynosi艂 100 mld euro.
Poni偶sza tabela przedstawia udzia艂 pa艅stw cz艂onkowskich w tym kapitale w 2000 roku:
Niemcy |
17.766.355.000 EUR |
Francja |
17.766.355.000 EUR |
W艂ochy |
17.766.355.000 EUR |
Wielka Brytania |
17.766.355.000 EUR |
Hiszpania |
6.530.656.000 EUR |
Holandia |
4.924.710.000 EUR |
Belgia |
4.924.710.000 EUR |
Szwecja |
3.267.057.000 EUR |
Dania |
2.493.522.000 EUR |
Austria |
2.444.649.000 EUR |
Luksemburg |
124.677.000 EUR |
Europejski Bank Inwestycyjny dzia艂aj膮c jako instytucja non profit udziela wieloletnich niskoprocentowych po偶yczek firmom i instytucj膮 maj膮cym swoj膮 siedzib臋 na obszarach unii lub te偶 w pa艅stwach kandyduj膮cych do cz艂onkostwa.
Projekty finansowane przez bank na terytorium UE musza przyczynia膰 si臋 do realizacji takich cel贸w jak:
- podnoszenie mi臋dzynarodowej konkurencyjno艣ci przemys艂u
- wspieranie dzia艂alno艣ci ma艂ych i 艣rednich przedsi臋biorstw
- rozbudowa i modernizacja infrastruktury
Priorytetowo tak偶e traktowany jest transport i telekomunikacja EBI wspiera rozw贸j regionalny r贸wnie偶 po przez kredyty adresowane do indywidualnych przedsi臋biorc贸w. Si臋gn臋艂y one poziomu ponad 66 mld euro na przestrzeni 1994-1997 co oznacza 77% og贸lnej warto艣ci po偶yczek udzielanych w UE. Poza terytorium UE Bank kieruje si臋 zasadami wsp贸lnotowej polityki wspierania rozwoju udzielaj膮c kredyt贸w na inwestycje w ponad 120 krajach Afryki Karaib贸w oraz w Azji i Ameryce 艁aci艅skiej. Rozszerzenie dzia艂alno艣ci EBI na obszary inne ni偶 terytorium UE by艂o mo偶liwe w wyniku upowa偶nienia Banku do takiej dzia艂alno艣ci przez jego pa艅stwa cz艂onkowskie. Poniewa偶 kryterium dzia艂alno艣ci EBI nie jest maksymalizacja zysk贸w, warunki udzielenia pomocy finansowej s膮 bardzo korzystne na co wp艂ywaj膮 tak偶e wysoka wiarygodno艣膰 finansowa Banku i jego udzia艂owc贸w.
Oprocentowanie po偶yczek ustalane jest dwojako EBI okre艣la poziom sta艂ej stopy procentowej z jednoczesn膮 zmienn膮 koszyka walut lub te偶 zmienn膮 stop膮 procentow膮 .Wysoko艣膰 st贸p procentowych jest jednakowa dla wszystkich wnioskodawc贸w. Okres karencji sp艂aty po偶yczek jest zr贸偶nicowany i zale偶y od okresu d艂ugo艣ci kredytowania z regu艂y nie przekracza 5 lat. Od momentu podpisania kontraktu po偶yczkowego realizacja projektu jest stale monitorowana przez EBI , dzi臋ki czemu mo偶e on odpowiednio reagowa膰 w sytuacji wyst膮pienia dodatkowych potrzeb finansowych jak r贸wnie偶 stoi na stra偶 w艂a艣ciwego, zgodnego z prawem i pierwotnym przeznaczeniem przyznanych 艣rodk贸w. Ostatecznie Bank ocenia , czy inwestycja zosta艂a zrealizowana zgodnie z umow膮 i ocenia jej rezultaty.
W pa艅stwach nie nale偶膮cych do UE EBI anga偶uje swoje 艣rodki przede wszystkim w projekty zmierzaj膮ce do rozwoju infrastruktury transport , telekomunikacja, energetyka a tak偶e poprawy stanu 艣rodowiska naturalnego i zwi臋kszenia konkurencyjno艣ci przedsi臋biorstw w dziedzinie transportu i telekomunikacji projekty te s艂u偶y膰 maj膮 modernizacji narodowych sieci transportowych oraz rozwoju ich po艂膮cze艅 z sieciami innych pa艅stw , w tym g艂贸wnie cz艂onk贸w UE.
Bank ma w艂asn膮 struktur臋 administracjn膮 i samodzielne organy decyzjne , wyraznie oddzielone od innych organ贸w UE, aczkolwiek 艣ci艣le z nimi wsp贸艂pracuj膮ce. Bank jest kierowany i zarz膮dzany przez:
-Rad臋 Gubernator贸w
-Rad臋 Dyrektor贸w
-Zarz膮d
-Komitet Kontroler贸w
Rada Gubernator贸w sk艂ada si臋 z ministr贸w nominowanych przez pa艅stwa cz艂onkowski po jednym z ka偶dego pa艅stwa.
Do jego obowi膮zk贸w nale偶y:
-ustalanie og贸lnych kierunk贸w polityki kredytowej Banku
-decydowanie o podwy偶szeniu kapita艂u zak艂adowego
-powo艂ywanie cz艂onk贸w Rady Dyrektor贸w i komitetu zarz膮dzaj膮cego
-zatwierdzanie corocznego raportu na temat dzia艂alno艣ci EBI przygotowywanego przez rad臋 dyrektor贸w
-zatwierdzanie bilansu rachunk贸w zysk贸w i strat
-zatwierdzanie procedur formalnych i zasad prowadzenia Banku
Ponadto Rada Gubernator贸w podejmuje decyzj臋 o przyznaniu kredytu na realizowanie inwestycji w ca艂o艣ci lub cz臋艣ciowo poza obszarem UE .Rada jest r贸wnie偶 organem w艂a艣ciwym do decydowania o zawieszeniu operacji bankowych a tak偶e likwidacji Banku je偶eli zachodzi taka konieczno艣膰. Rada podejmuje decyzje wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w jej cz艂onk贸w. Wi臋kszo艣膰 ta musi reprezentowa膰 co najmniej 50% kapita艂u zak艂adowego EBI.
Rada Dyrektor贸w sk艂ada si臋 z dyrektor贸w i 13 zast臋pc贸w. S膮 oni mianowani na kadencje 5 letnie. Niemcy , Francja , W艂ochy , Wielka Brytania maj膮 po 3 miejsca Hiszpania ma 2 miejsca, pozosta艂e pa艅stwa cz艂onkowskiego 1 dyrektor jest mianowany przez Komisj臋 Europejsk膮. Cz艂onk贸w Rady rekrutuje si臋 z grona wysokich urz臋dnik贸w bankowych instytucji finansowych lub gospodarczych ich niezale偶no艣膰 i kompetencje nie mog膮 budzi膰 zastrze偶e艅 .Rada ma wy艂膮czne prawo podejmowania decyzji dotycz膮cych przyznawania po偶yczek i udzielania gwarancji bankowych ustalania st贸p procentowych a tak偶e zaci膮gania po偶yczek przez Bank. Nadzoruje zgodno艣膰 dzia艂ania banku z postanowieniami Traktatu Rzymskiego i statutu EBI. Rada dyrektor贸w na koniec ka偶dego roku finansowego przedk艂ada Radzie Gubernator贸w raport z dzia艂alno艣ci ,kt贸ry po uzyskaniu akceptacji jest publikowany.
Zarz膮d jest organem wykonawczym EBI na jego czele stoi prezes wspomagany przez 7 wiceprezes贸w. Maj膮 oni status funkcjonariuszy europejskich odpowiadaj膮 tylko przed bankiem
Ich kadencja trwa 6 lat .Organ zarz膮dza bie偶膮c膮 dzia艂alno艣ci膮 Banku pod nadzorem Rady Dyrektor贸w. Prezesowi zarz膮du podlega personel EBI kt贸ry liczy 1033 osoby.
Komitet kontroler贸w sk艂ada si臋 z 3 kontroler贸w mianowanych przez Rad臋 Gubernator贸w spo艣r贸d wszystkich wysokich urz臋dnik贸w organ贸w kontrolnych pa艅stw cz艂onkowskich EBI na trzy lata z mo偶liwo艣ci膮 reelekcji. Sprawdza prawid艂owo艣膰 prowadzenia operacj oraz ksi膮g Banku oraz zatwierdza bilans rachunek zysk贸w i strat.
Europejski Bank Inwestycyjny 艣ci艣le wsp贸艂pracuje z innymi instytucjami UE jednocze艣nie zachowuj膮c w艂asn膮 niezale偶no艣膰 administracjn膮 i procedury decyzyjne. Wsp贸艂dzia艂anie to gwarantuje optymaln膮 efektywno艣膰 stosowanych przez Bank instrument贸w umo偶liwia wsparcie inwestycji o szczeg贸lnie istotnym z punktu wodzenia interesu wsp贸lnotowego , znaczeniu zar贸wno na obszarze unii jak i poza ni膮 .
G艂贸wnym partnerem EBI jest Komisja Europejska - wsp贸艂praca tych instytucji w g艂贸wnej mierze dotyczy takich kwestii jak :
Wprowadzenie zasad polityki rozwoju regionalnego , ochrony 艣rodowiska , transportu oraz realizacji przedsi臋wzi臋膰 podejmowanych wsp贸lnie z krajami spoza Unii
Jako instytucja zarz膮dzaj膮ca publicznymi 艣rodkami UE Bank podlega kontroli Trybuna艂u Obrachunkowego, sprawuj膮cego nadz贸r nad gospodark膮 finansow膮 Unii. Bank jest obok Komisji Europejskiej i 80 innych bank贸w z obszaru Unii, g艂贸wnym udzia艂owcem utworzonego1994 Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego ,kt贸rego celem jest finansowanie infrastruktury transeuropejskiej oraz inwestycji kapita艂owych.