1. Współczesna mapa polityczno-gospodarcza świata.

1. Warunki państwowości w świetle prawa międzynarodowego:

- określone terytorium

- ludność zamieszkująca dane terytorium

- suwerenna władza państwa

2. Państw świata jest powyżej 200. Liczba państw co roku się zwiększa

Rok liczba państw suwerennych w XXw.

• 55

• 73

• 76

• 126

• 150

• 169

• 195

3. W 1960r. 17 państw Afrykańskich uzyskało niepodległość („Rok Czarnej Afryki”)

4. Od 1990r. w wielonarodowych państwach typu federacyjnego: ZSRR, Jugosławia, Czechosłowacja- tworzenie odrębnych, suwerennych jednostek politycznych.

Kraje jednonarodowe: Brazylia, Australia, Arabia Saudyjska, Wschodnia Europa

Kraje wielonarodowe: Afryka, Indie, Rosja

5. Próby integracji państw

- 1958- Zjednoczona Republika Arabska/Egipt + Syria/ do 1961r.

- 1964- Tanzania/Tanzania + Zanzibar/

- 1990- Jemen/Jemeńska Republika Arabska/Jemen N + Jemeńska Republika Ludowo- Demokratyczna/Jemen S/

- 1990- Republika Federalna Niemiec/Niemcy z RFN + NRD

6. Ład światowy po II wojnie światowej

Model ładu światowego dzisiaj (hegemonistyczny)

Model ładu światowego w przyszłości

7. Konwencja praw morza:

- strefa wód terytorialnych do 17 mil morskich

- strefa ekonomiczna do 200 mil morskich

Strefa wód terytorialnych- wody należące tylko do danego kraju, można je eksploatować, w rejonie tych wód można ingerować (zestrzelić samolot)

Strefa ekonomiczna- statki mogą spokojnie pływać, ale jeśli chcą je eksploatować to musza mieć zezwolenie państwa do którego należą wody.

8. Potencjał gospodarczy i strategiczno-polityczny:

- powierzchnia

- liczba ludności

- położenie geograficzne

- środowisko geograficzne w tym klimat i bogactwa naturalne

- odsetek użytków rolnych

- dostępność komunikacyjna/drożność kraju

- stopień wykorzystania zasobów środowiska przyrodniczego

9. Syntetyczne miary poziomu gospodarczego:

- PKB (produkt krajowy brutto) = dochód narodowy bez kosztów materialnych i kosztów zakupu obcych usług

- dochód narodowy na 1 mieszkańca

- zużycie energii na 1 mieszkańca

- spożycie kalorii i protein/ 2700kcal, 50-80g

- odsetek analfabetów

- wskaźnik śmiertelności niemowląt

- konsumpcja

- ubezpieczenia

- czas wolny

- jakość środowiska: miejsce zamieszkania, pracy, wypoczynku

10. Geograficzno-ekonomiczne typy państw świata:

a) WRKK (wysoko rozwinięte kraje kapitalistyczne):

- dochód roczny na osobę to 20-30tys $,

- ¼ zamieszkałej powierzchni Ziemi,

- 1/6 ludności świata

- USA, Japonia, Niemcy

- silna koncentracja produkcji i kapitału

- nowoczesne technologie

- wyspecjalizowana siła robocza

- dobra organizacja pracy

- dynamiczny rozwój nowoczesnych kierunków produkcji

- przemysł elektroniczny, optyczny, telekomunikacyjny

b) Kraje postkomunistyczne:

- Czechy, Słowacja, Węgry, Polska, Estonia

- dochód roczny na osobę to 10-12tys $

c) Kraje socjalistyczne:

- Rosja, Ukraina, Białoruś, Armenia, Kuba, Wietnam

- PKB w Rosji to ok. 5tys. $, Ukraina i Białoruś ok. 2-3tys $

d) Kraje słabo rozwinięte ekonomicznie:

- kraje naftowe: Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Kuwejt, PKB 10-20tys $

- kraje uprzemysłowione: Singapur, Hongkong, Korea Południowa, Tajwan, PKB 2-5tys $

- kraje o niskim poziomie rozwoju, PKB 300-2tys $

- kraje zacofane ekonomicznie: Mozambik, Etiopia, Nepal, Uganda, PKB 300$

11. Indeks zaufania kredytowego- kryteria:

- stabilność polityczna kraju

- zadłużenie zagraniczne

- ograniczenia importowe

- dochody z eksportu

- zabezpieczenie w zakresie zaopatrzenia w energię

Współczesna mapa polityczno-ekonomiczna świata

1. Pojęcie państwa w świetle prawa międzynarodowego: określone terytorium, ludność zamieszkująca to terytorium, suwerenna władza państwowa

2. Liczba państw stale się zmienia; ok. 200

3. Przyrost liczby państw po I i II wojnie światowej

4. Państwa jednolite narodowościowo i wielonarodowe(Rosja, USA, b.Jugosławia)

5. Powierzchnia lądowa i morska

6. Polska=312,7 tys. Km², 9 miejsce w Europie i 69 na świecie; 38mln m-ców=8 miejsce w Europie i 3 na świecie

7. Esklawa-Obwód Kalinagracki, część terytorium państwa oddzielona od reszty kraju innymi państwami(Litwą, Łotwą, Białorusią)

8. Miasta-państwa; Watykan, Monako, Singapur

9. Podział polityczno-gospodarczy państw po II wojnie światowej: kraje socjalistyczne, kraje kapitalistyczne wysoko rozwinięte, kraje słabo rozwinięte(kapitalistyczne, socjalistyczne)

10. Zasadnicze zmiany polityczno-gospodarcze po 1989r.

1. Polska 1989r.-pierwsze wolne wybory, niekomunistycznego I rządu Mazowieckiego, 1990r. wybór prezydenta w powszechnych wyborach Lecha Wałęsy

2. 1990r. połączenie NRD i RFN

3. 1990-1991-poszczególne republiki związkowe ZSRR zaczęły ogłaszać swoją niepodległość

11. Transformacja-wprowadzenie zasad gospodarki wolnorynkowej i proces prywatyzacji, reprywatyzacji

12. Potencjał gospodarczy i strategiczno-polityczny: powierzchnia, l. ludności, położenie geograficzne, środowisko geograficzne, w tym bogactwa naturalne, gleby, odsetek użytków rolnych, dostępność komunikacyjna, stopień korzystania zasobów środowiska przyrodniczego

---