Paulina Gnatowska
Dzienniki niemieckie
Frankfurter Rundschau
Historia
FR to druga gazeta jaka powstała w Niemczech po drugiej wojnie światowej, ale pierwsza w strefie amerykańskiej. Została założona 1 sierpnia 1945 roku, jej głównym zadaniem miało być szerzenie ideałów wolnoparlamentarnych. FR podjęła prace w pomieszczeniach zamkniętej przez Hitlera w 1943r. „Frankfurter Zeitung”. Licencje wydano na siedmiu ludzi:
Wilhelm Knothe, Wilhelm Karl Gerst, Paul Rodemann, Hans Etzkorn, Arno Rudert, Otto Grossmann i Emil Carlebach. W zasadzie przyjmuje sie jednak, że FR zostala zalożona przez komunistę Arno Ruderta i socialistę Karla Gerolda, którzy w 1947r. zostali jedynymi posiadaczami licencji FR. Po śmierci Ruderta w 1954 roku, Gerold stał sie samodzielnym wydawca FR. Taki stan rzeczy utrzymał się aż do jego smierci 20 lat pozniej. Powołano wtedy fundację jego imienia, która nadal zajmuje się wydawaniem gazety w ramach Druck- und Verlagshaus Frankfurt. W 2004 roku 90% udziałów FR kupiło Towarzystwo Drukarskie i Wydawnicze (DDVG), należące do partii SPD. Dziennik miał od pewnego czasu poważne kłopoty finansowe. Mimo intensywnych poszukiwań nie udało się znaleźć inwestora gotowego zaangażować się w ratowanie gazety. Zdecydowało się na to SPD.
Podstawowe dane
Nakład: ok.180 tys. egz.
Wydawca: Die Druck- und Verlagshaus Frankfurt
Wydania: miejskie, ponadregionalne, kilka mutacji regionalnych oraz wydanie internetowe.
Od 30 maja tego roku FR wychodzi w formacie tabloidowym.
Linia polityczna
"Frankfurter Rundschau" jest poważnym dziennikiem opiniotwórczym w kręgach związkowych, lewicowych intelektualistów, przedstawicieli wolnych zawodów i sympatyków SPD. W roku ubiegłym zaangażował się w dyskusję na temat Centrum przeciwko Wypędzeniom. Plany utworzenia Centrum w Berlinie uznał za szkodliwe politycznie, zwłaszcza w kontekście stosunków polsko-niemieckich.
FR prezentuje poglądy lewicowe.
Program FRiSCH
Gazeta prowadzi program dla młodzieży FRiSCH ( Frankfurter Rundschau In der Schule). W ramach projektu młodzi ludzie w wieku od 15 do 21 lat, mają szanse pracować w redakcji FR. W gazecie jest nawet strona poświęcona na artykuły napisane przez młodzież
Ciekawostka
3 sierpnia 2004 roku doszło do rzeczy nietypowej. Cały nakład gazety został wstrzymany, ponieważ okazało się, że zamiast swojego typowego nagłówka „gazeta niezależna” na pierwszej stronie był napis „gazeta zależna”. Część nagłówka bowiem zakryło zdjęcie Woodiego Allena.
Die Welt
Historia
„Die Welt” został powołany w 1946r. przez okupacyjne władze alianckie dla strefy brytyjskiej. Gazeta miała główną siedzibę w Hamburgu. Gazeta cieszyła się od początku dużym zainteresowaniem czytelników, była uważana za obiektywną i rzetelną (do lat 90. nad tytułem ukazywał się napis „niezależna gazeta ponadpartyjna”). W 1953r. wykupił ją hamburski wydawca Axel Springer. Lata 1954-1968 to bardzo dobry okres dla wydawnictwa Axel Springer. Są to czasy kształtowania się wielkich koncernów prasowych. W 1967r. Axel Springer ogłosił zasady, którymi miały kierować się wszystkie jego tytuły. Były to:
stać na straży prawa i wolności w Niemczech oraz wspierać jednoczenie się Europy
działać na rzecz pojednania Żydów i Niemców oraz wspierać podstawowe prawa Izraela
wspierać sojusz transatlantycki oraz Stany Zjednoczone w ramach wspólnych wartości wolnych narodów
Odrzucać wszelkie formy ekstremizmu politycznego
podtrzymywać zasady wolnego rynku
W 1975r. redakcja przeniosła się do Bonn, a następnie w 1993r. do Berlina.
Kolejni redaktorzy naczelni gazety:
Thomas Schmid (ab 01. Januar 2007)
Roger Köppel (seit 07. Juni 2004)
Jan-Eric Peters (seit 1. Januar 2003 gesamtverantwortlicher Chefredakteur, seit 1. April 2005 Herausgeber Die Welt / Berliner Morgenpost)
Wolfram Weimer (2000 - 2002)
Mathias Döpfner (1998 - 2000)
Thomas Löffelholz (1995 - 1998)
Herbert Kremp (1969 - 1985, mit zwei Unterbrechungen)
Hans Zehrer (1946 / 1953 - 1966)
Rudolf Küstermeier (1946 - 1953)
Najważniejsze dane
„Die Welt” należy do koncernu Axel Springer. Chociaż należy on do największych dzienników opiniotwórczych Niemiec, od lat przynosi straty. Utrzymuje się dzięki pieniądzom, które dla wydawnictwa zarabia „Bild Zeitung”(największa w Europie bulwarówka). Redakcja gazety mieści się w Berlinie. Gazeta dostępna jest w całych Niemczech,a także w 130 innych krajach(m.in. w Polsce).
„Die Welt” ma wydania regionalne: Hamburg, Berlin, Bayern. Obecnie redaktorem naczelnym jest Christoph Keese.
Wygląd
„Die Welt” składa się z kilku działów:
1. Polityki z kraju i zagranicy
2. Forum, w którym znajdują się teksty publicystyczne i komentarze
3. Magazyn - tematyka społeczna
4. Gospodarka
5. Finanse
6. Felieton
Ponadto gazeta wydaje różne dodatki. Łącznie z wydaniem internetowym jest ich ok.13, m.in. Sport, Kultur, Lifestyle, Satire, Debatte, Reise.
Od 2005r. istnieje wydanie gazety w mniejszym, tabloidowym formacie. Nazywa się ono „Welt Kompakt”. „Welt Kompakt”, który ciągnie sprzedaż do góry, jest od wersji podstawowej tańszy (50 eurocentów zamiast 1,30 euro) i - co ważniejsze - oczyszczony ze słynnej springerowskiej ideologii. Jest to wydanie lżejsze w treści, zamykane później niż „Die Welt”, skierowane do ludzi młodych, mających mało czasu.
Wydanie internetowe
Można je znaleźć na stronie www.welt.de. „Die Welt” była pierwszą ogólnoniemiecką gazetą codzienną, która uruchomiła wydanie internetowe. Było to w 1995 roku. Jest tam bezpłatne archiwum artykułów. Serwis jest bardzo bogaty, zawiera najświeższe informacje z kraju i ze świata, dużo nagrań video i audio, różne gry, wydania regionalne itd.
Czytelnicy
„Die Welt” ma sprzedany nakład na poziomie ponad 200 tys. egz. Według danych ze strony internetowych tę gazetę czyta więcej mężczyzn niż kobiet (68 do 32%). Najwięcej czytelników plasuje się w grupie wiekowej od 30 do 59lat (54%). 55% czytelników ma wyższe wykształcenie. Są to w większości ludzie dobrze sytuowani.
Linia polityczna
„Die Welt” uważany jest za dziennik konserwatywny i prawicowy. Raczej wystrzega się radykalizmów i zachowuje względny obiektywizm.
Die Tageszeitung
Historia
*Według pani Stasiak-Jazukiewicz („Wybrane zagraniczne systemy informacji masowej”) taz powstała w 1989r. Jej założycielem i wydawcą była korporacja Roberta Maxwella oraz ówczesny rząd NRD. Przez pierwsze 6 m-cy wychodziła w nakładzie 100tys. egz. W roku 1990 udziały rządu NRD przejęła spółka dziennikarska, a Maxwell swój pakiet akcji sprzedał koncernowi elektrycznemu Bosch. Nowi właściciele zastosowali akcje promocyjną, która była wielkim sukcesem i zaowocowała zwiększeniem nakładu do 300tys. egz.
Logo gazety to łapa (pisana czasem tazze). W wyniku zaniedbania uregulowań prawnych, w latach 80-tych Jack Wolfskin zarejestrowal znak łapy dla siebie. W 2002 roku taz przegrala spór prawny, ale może nadal używac swego logo, pod warunkiem, ze wystepuje on w połączeniu z nazwą gazety.
Od 1992 roku die tageszeitung stało się spółdzielnią.
Od 12 maja 1995r. gazeta była dostępna w całości w Internecie.
Od 2005 roku gazeta przyznaje nagrodę „Taz-Panter“ dla obywateli, którzy z odwagą i fantazją działają społecznie. Nagroda wynosi 5 tys. Euro.
Taz podejmowała w swojej historii kilka interesujących akcji.
Jedną z pierwszych było opublikowanie w numerze próbnym „taz ddr“ w 1990 roku wszystkich obiektów Stasi w byłej NRD. To posunięcie było mocno krytykowane przez władze, co nie przeszkodziło w otwarciu dodatku „taz ost“ w macierzystej gazecie.
W 2003 roku przy okazji konkursu eurowizji, na łamach gazety czytelnicy mogli ułożyć piosenkę i wybrać melodię dla piosenkarki Senait Mehari, która zajęła później 3. miejsce.
W grudniu 2003 roku w ramach protestu studenckiego przeciw redukcji etatów na uniwersytecie berlińskim, redakcja była przez jakiś czas okupowana.
Taz była też źródłem tzw. afery kartoflanej, kiedy to 26 czerwca 2006 roku opublikowała artykuł „Polens neue Kartoffel. die die Welt beherrschen wollen“ (nowe kartofle Polski. Łobuzy, które chcą zawładnąć światem). Po tym artykule prezydent Kaczyński wymawiając się chorobą nie pojechał na zaplanowane rozmowy z Francją i Niemcami. A minister Ziobro groził nawet wszczęciem postępowania karnego przeciw gazecie.
Podstawowe dane
Nakład wynosi ok. 55 tys. egz., ale gazeta czytelnictwo szacuje na poziomie ok. 200 tys. osób.
Redaktor naczelny: Bascha Mika (urodzona w Polsce)
Istnieją 2 wersje gazety: „tazberlin” i „taznord” (dla landów: Bundesländer Bremen, Hamburg, Niedersachsen und Schleswig-Holstein)
Cechą szczególną tej gazety są satyryczne nagłówki. Kilka przykładów: „oh, mein Gott“ (wybór Ratzingera na papieża), „ooops-they did it again“ (gdy Bush został ponownie wybrany na prezydenta), „Castro nicht mehr Fidel“ (wiadomość o chorobie dyktatora).
Finanse
Gazeta właściwie od początku swego istnienia borykała się z problemami finansowymi, częstymi więc były tzw.kampanie ratunkwe, mające przyciągać klientów.
Dopiero w 2003 roku taz osiągnęła zysk, po jednej z takich kampanii ratunkowych.
W 2005 roku taz zmieniła pierwszą stronę, by zwiększyć sprzedaż kioskową. Teraz główny temat podkreśla wielkie zdjęcie na stronie tytułowej.
Na stronie internetowej można znaleźć ofertę uczestnictwa w spółdzielni wydającej taz. Należy tylko wpłacić 500 euro na początek. „Wer GenossIn werden möchte, zahlt einmalig eine Einlage von mindestens 500 Euro. Viele steigen freiwillig höher ein oder stocken ihren Anteil regelmäßig auf. Der Anteil lässt sich auch in 20 Raten à 25 Euro abzahlen. “
Spółdzielnia ma ok. 7600 członków, współpracowników i „przyjaciół”, co daje kapitał ok.7.4 mln euro.
Niewielkie udziały w gazecie ma partia zielonych.
Gazeta prowadzi też kawiarnie i sklepy.
Dodatki
Od 1995 roku dodawany do gazety jest miesięcznik „le monde diplomatique“. Jest to niemieckojęzyczne wydanie francuskiego magazynu dotyczącego polityki zagranicznej, który podobnie jak taz ma poglądy lewicujące.
W 2004 roku wystartowała „Extrablatt-Erlesenes“, gdzie pisały niemieckie sławy (pisarka Juli Zeh, dziennikarz Michael Jurgs, pisarz Maxim Biller, grafik i satyryk F.W. Bernstein oraz pisarz Michael Rutschky) a znani rysownicy Eckhard Henscheid i Manfred Bofinger prowadzili wschodnio-zachodni dialog za pomocą kreskówek. Miało to na celu pozyskanie
nowych czytelników.
Perşembe (po turecku czwartek) był to dodatek dwujęzyczny (po niemiecku i turecku) wydawany od roku 2000 w każdy czwartek. Redaktorem odpowiedzialnym byl Ömer Erzeren. Eksperyment ten zostal jednak zawieszony.
Linia polityczna
Generalnie reprezentuje poglądy liberalno-lewicowe.
Gazeta sama siebie określa jako pozycję dla krytycznej publiczności, reprezentujacą głosy nieznajdujące posłuchu u wladz. Taz przeciwstawia się dyskryminacji kogokolwiek.
W 2005 r. byli przeciwko CDU, wydali znaczki przeciw Angeli Merkel i polityce Busha. Obstaje generalnie przy Zielonych, ale też często ich krytykuje.
Czytelnicy
Według źródeł podanych na stronie internetowej gazety czytelnictwo wynosi ok. 260 tys os. Są to ludzie młodzi, lepiej wykształceni i dobrze zarabiający.
Ciekawostka
Do 1991 roku pensje szeregowego dziennikarza i redaktora odpowiedzialnego były takie same. Do tej pory pensje są stosunkowo mniejsze niż w innych znaczących gazetach, ale redaktorzy są gotowi rezygnować z pieniędzy na rzecz solidarności z gazetą.
Źródła:
Janusz Adamowski, Bartłomiej Golka, Ewa Stasiak-Jazukiewicz „Wybrane zagraniczne systemy informacji masowej”, Warszawa 1996, Dom Wydawniczy Elipsa
www.przekroj.pl („Wojna gazetowych światów, Aleksandra Pawlicka)
de.wikipedia.org