CZYNNOŚCI PROCESOWE

POJĘCIE CZYNNOŚCI PROCESOWEJ

Proces składa się z faktów procesowych. Są nimi:

• Zdarzenia procesowe - fakty niezależne od uczestników procesu, z którymi prawo łączy skutki procesowe. Do zdarzeń można też zaliczyć upływ czasu, ale nie jest to zdarzenie sensu stricto.

• Czynności procesowe - zachowania uczestników procesu, mające na celu wywołanie określonych skutków

Przewidzianych przez prawo karne procesowe. Najszersze uprawnienia do dokonywania czynności procesowych mają organy i strony procesowe.

Czynności mogą mieć postać pozytywną (zachowanie; czynność sensu stricto) lub negatywną (zaniechanie np. wniesienia środka odwoławczego; wątpliwa koncepcja).

Można je podzielić na proste - pojedyncze zachowania określonego podmiotu i złożone - przejawiają się w nich zachowania kilku podmiotów np. zeznania/wyjaśnienia składają się też z pytań.

Podział czynności ze względu na charakter i treść:

• Czynności faktyczne - inaczej rzeczowe np. przeszukanie, zatrzymanie, sprowadzenie świadka

• Spostrzeżenia procesowe - czynności receptywne, stanowią „drugą stronę” oświadczeń wiedzy, polegają na przyjęciu do wiadomości informacji i żądań. Np. wysłuchanie stron przez sąd.

• Oświadczenia procesowe

*zdolność do czynności procesowych - uprawnienie do osobistego dokonywania ich w procesie.

*legitymacja do dokonywania czynności procesowych - uprawnienie do osobistego dokonywania czynności procesowych w ramach posiadanego upoważnienia. Np. obrońca tylko na korzyść oskarżonego.

Czynność procesowa może być wyraźna albo dorozumiana (np. interwencja prokuratora w ściganie przestępstw prywatnoskargowych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności w trybie prywatnoskargowym). Regułą są czynności wyraźne, dorozumiane wymagają pewności, że określone zachowanie = określona wola uczestnika.

OŚWIADCZENIA W PROCESIE KARNYM

Stanowią przewidziane przez prawo uzewnętrznienie treści psychicznych uczestnika procesu w celu przekazania ich innym uczestnikom.

• Oświadczenia wiedzy - uzewnętrznienie wiedzy o faktach, np. oświadczenia dowodowe (zeznania, wyjaśnienia, opinie), przytoczenia procesowe (tezy wniosków dowodowych, wskazanie możliwości dowodowych), sprawozdania procesowe (np. protokół)

• Oświadczenia woli

• Postulujące - wnioski, żądania, także sądów np. wystąpienie sądu odwoławczego o wyjaśnienie zagadnienia prawnego do SN

• Imperatywne - przejaw woli organu prowadzącego, są wiążące dla uczestników lub podległego organu

Brak woli (np. choroba psychiczna) = brak oświadczenia woli. Wady oświadczeń woli -> wadliwość czynności opartej na oświadczeniu.

Możliwe jest zastępstwo w

• Oświadczeniu woli powziętej przez inną osobę, np. pełnomocnik. Jest możliwe, gdy nie wyłączają tego przepisy.

• Powzięciu woli jest możliwe, gdy przewidują to przepisy np.:

• Przedstawiciel ustawowy pokrzywdzonego

• Organ działający za pokrzywdzonego niebędącego osobą fizyczną

• Osoba działająca na korzyść oskarżonego, gdy jest on nieletni lub ubezwłasnowolniony

• Pełnomocnik, chyba, że z pełnomocnictwa wynika co innego

Wola wyrażona w zastępstwie osoby uprawnionej jest uważana za jej wolę.

Cofnięcie oświadczenia

• Imperatywnego, przybierającego postać decyzji procesowej organu - z reguły nieodwołalne. (Ale: korekta wyroku jest możliwa, jeżeli sąd nieprawidłowo zaliczył okres tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej kary)

Postanowienia i zarządzenia mogą być odwołane tylko wtedy, gdy organ może je uchylić, zmienić lub w ich miejsce wydać decyzję innej treści. Np. postanowienie o:

• Oddaleniu wniosku dowodowego, ale późniejsze dopuszczenie dowodu nie jest w istocie odwołaniem oświadczenia

• Zastosowaniu środka zapobiegawczego należy niezwłocznie uchylić lub zmienić z urzędu, jeżeli ustaną przyczyny, wskutek których został on zastosowany, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie albo zmianę

• Przedstawieniu zarzutów, jeżeli w śledztwie okaże się, że oskarżonemu należy zarzucić czyn nie objęty wydanym uprzednio postanowieniem o przedstawieniu zarzutów albo czyn w zmienionej w istotny sposób postaci lub też, że czyn zarzucany należy zakwalifikować z surowszego przepisu

*nie można odwołać czynności faktycznej i spostrzeżenia procesowego!!!!

• Pozostali uczestnicy mają prawo do cofnięcia oświadczeń, przyjmuje się, że do momentu wydania decyzji, chyba, że były one wadliwe. Gdy z kontekstu skutków prawnych tak wynika, raz wyrażona wola jest wiążąca (oświadczenie świadka, że nie korzysta z prawa do odmowy zeznań). Możliwe jest odwołanie oświadczenia wiedzy, np. przyznania się do winy, zeznań, wyjaśnień, ale nie niweczy to poprzednich oświadczeń, chyba, że stanowi tak przepis szczególny.

DOPUSZCZALNOŚĆ I SKUTECZNOŚĆ CZYNNOŚCI PROCESOWYCH STRON

Żeby czynność mogła wywierać skutki procesowe musi być dopuszczalna i skuteczna.

Czynność jest niedopuszczalna, gdy:

• Występuje wyraźny zakaz ustawowy

• Czynności dokonano poza zakresem przyznanych uprawnień

• Upłynie termin prekluzyjny lub zawity

• Czynności dokonano przez osobę nieuprawnioną lub nieupoważnioną

• Brak prawnych warunków dopuszczalności czynności

Skutki dokonania czynności mimo niedopuszczalności:

• Przez organ procesowy

• Powstanie wady (wyliczenie w art. 439 § 1), która wymaga uchylenia orzeczenia w ramach wniesionego środka odwoławczego albo z urzędu

• W innych przypadkach uchylenie w ramach środka odwoławczego (z powodów określonych w przepisach szczególnych i obrazy przepisów prawa procesowego z art. 438 pkt.2)

• Jeśli chodzi o czynności inne niż decyzje, to skutki są niejednolite. Np. czynność niedopuszczalna powoduje nielegalność dowodu, który podlega eliminacji z materiału dowodowego.

• Przez stronę - z reguły skutkuje bezskutecznością. Organ nie ustosunkowuje się merytorycznie do czynności tylko stwierdza jej bezskuteczność np. przez pozostawienie odwołania bez rozpoznania.

Wadliwa czynność może być uzdrowiona w drodze konwalidacji, która następuje:

• Z mocy prawa - gdy wadliwość czynności nie ma znaczenia w nowym stanie prawnym

• Na skutek zaszłości niezależnej od strony np. małoletni, który dokonał czynności staje się pełnoletni, albo uchylone zostaje ubezwłasnowolnienie

• Na skutek uzupełnienia braku przez uczestnika z jego inicjatywy albo na wezwanie organu

Przyjmuje się, że czynność jest uzdrowiona od momentu jej dokonania. Powtórzenie wadliwej czynności nie uzdrawia jej, wcześniejsza wadliwa czynność powinna być pominięta lub usunięta przez dokonujący jej podmiot.

*konwersja polega na tym, że za pomocą jednej czynności uzyskuje się skutki innej np. apelacja wniesiona w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyroku uzyskuje skutek wniosku o sporządzenie uzasadnienia pomimo jego niewniesienia

FORMA CZYNNOŚCI PROCESOWYCH

Zasadniczo czynności podejmowane na rozprawie powinny mieć formę ustną, forma pisemna jest wymagana na podst. wyraźnego unormowania. Niektóre czynności wymagają zachowania formy i ustnej i pisemnej (wyrok).

Błędne oznaczenie czynności nie pozbawia jej znaczenia prawnego, liczy się treść. Np. zażalenie wniesione przeciwko wyrokowi należy traktować jak apelację.

Art. 119. § 1. Pismo procesowe powinno zawierać:

  1)   oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, której dotyczy,

  2)   oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo,

  3)   treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem,

4. Datę i podpis składającego pismo.

* w przypadku niektórych pism przepisy przewidują szczególne wymagania np. akt oskarżenia

§ 2. Za osobę, która nie może się podpisać, pismo podpisuje osoba przez nią upoważniona, ze wskazaniem przyczyny złożenia swego podpisu.

Jeżeli pismo zawiera braki formalne, które nie pozwalają na nadanie biegu albo nie dołączono upoważnienia do dokonania czynności, składającego wzywa się do uzupełnienia w ciągu 7 dni. Uzupełnione w tym terminie pismo uważa się za skuteczne od dnia wniesienia. W przeciwnym razie jest bezskutecznie, o czym powinien być poinformowany wnoszący w wezwaniu.

*przymus adwokacki

TERMINY PROCESOWE

• Pojęcie i rodzaje

Materialnoprawne - ich obliczanie odbywa się wg reguły computatis naturalis, są okresami ustawowymi, nie mają do nich zastosowania przepisy karnoprocesowe.

Procesowe - pojęcie wieloznaczne:

• Termin procesowy właściwy - czas na dokonanie czynności

• Termin w szerszym znaczeniu - końcowy moment, do którego jest możliwe dokonanie czynności

• Terminy określające dopuszczalny czas stosowania środka przymusu

• Czas rozpoczęcia/kontynuacji rozprawy

Terminy mają na celu przyspieszenie biegu procesu.

Terminy procesowe właściwe dzielą się na:

1. Ustawowe

1. Stanowcze - ich przekroczenie powoduje bezskuteczność czynności (prekluzyjne i zawite), inne skutki procesowe albo uchybienia mogące mieć wpływ na treść orzeczenia (pozostałe terminy stanowcze)

• Zawite - terminy do wnoszenia środków zaskarżenia (wszystkich) oraz inne, które ustawa za zawite uznaje. Mogą być przywrócone.

*Należy uznać, że termin jest zawity, jeżeli nawet nie dot. środka zaskarżenia ani nie wskazuje na to przepis, ale ma taki charakter.

• Prekluzyjne - terminy powodujące skutek zawitości, które nie podlegają przywróceniu. O charakterze terminu prekluzyjnego decyduje kontekst uregulowania (termin ostateczny).

• Pozostałe - nie są ani zawite, ani prekluzyjne, ani porządkowe. Dokonanie czynności po ich upływie nie powoduje jej bezskuteczności, ale wywiera inne skutki procesowe.

• Niestanowcze - porządkowe - ich upływ w ogóle nie powoduje skutków procesowych. Są kierowane głównie do organów, ich niedochowanie wywołuje skutki dyscyplinarne.

• Ustanawiane przez organ procesowy

• Obliczanie terminów

• Nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin

• Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach, kończy się w dniu odpowiadającym nazwą dniowi początkowego, a jeżeli w danym miesiącu nie ma takiego dnia, w ostatnim dniu tego miesiąca

• Koniec terminu = dzień ustawowo wolny od pracy, czynność można wykonać następnego dnia

Termin zostaje zachowany, jeżeli pismo przed jego upływem zostało:

• Nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego

• Nadane w polskim urzędzie konsularnym

• Złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej

• Złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu

• Złożone przez członka załogi polskiego statku morskiego kapitanowi statku

A także, jeżeli zostało omyłkowo wniesione do niewłaściwego organu.

• Przywrócenie terminu zawitego

Przesłanki:

• Wystąpienie przeszkody powodującej niedotrzymanie terminu albo w powzięciu (np. brak zawiadomienia, stan nieprzytomności uprawnionego) albo w zakomunikowaniu woli (powódź, choroba). Nie ma wątpliwości, jeżeli przeszkoda trwała przez cały termin, w innym przypadku należy poddać ją indywidualnej ocenie.

• Przeszkoda jest niezależna od strony - brak jakiejkolwiek winy strony.

*choroba i nagły wyjazd nie są przyczynami przywrócenia terminu dla prokuratora. SN: Zawinienie personelu technicznego lub pomocniczego nie stanowi podstawy dla przywrócenia terminu, chyba, że nieprawidłowość była niezależna od prokuratora.

*adwokat odpowiada za przewinienia sekretarki i zespołu adwokackiego

*zaniedbania obrońcy nie mogą pogarszać sytuacji oskarżonego

• Złożenie w terminie 7 dni od daty ustania przeszkody wniosku o przywrócenie terminu (termin zawity, podlega przywróceniu). Liczy się od momentu, w którym osoba uprawniona dowiedziała się o ustaniu przeszkody.

• Dopełnienie czynności, której należało dokonać w terminie - wniosek powinien odpowiadać wymogom

Dla pisma procesowego, dodatkowo wymaga się równoczesnego dopełnienia czynności. W razie jej nie dokonania należy żądać uzupełnienia pod rygorem uznania pisma za bezskuteczne.

Wniosek składa się do organu, przed którym miała być dokonana czynność. O przywróceniu orzeka sąd lub prokurator postanowieniem, na które nie przysługuje zażalenie. Skutkiem jest uznanie, że czynność została dokonana w terminie.

Przywrócenie terminu jest trwałe, organ nie może z urzędu go cofnąć. Wyjątek dotyczy przywrócenia terminu do wniesienia środka odwoławczego, bo jego zasadność bada sąd odwoławczy i może pozostawić odwołanie bez rozpoznania. Na takie postanowienie przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu, chyba, że orzekał SN.

Zażalenie przysługuje na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu.

Samo złożenie wniosku nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, ale może o tym postanowić organ, do którego wniosek wpłynął albo organ uprawniony do rozpoznania środka zaskarżenia. Odmowa wstrzymania wykonania nie wymaga uzasadnienia.

MIEJSCE CZYNNOŚCI PROCESOWYCH

W postępowaniu przygotowawczym - z reguły pomieszczenia organu ścigania i inne miejsca (np. oględziny). Do tych czynności nie mają w zasadzie dostępu inne osoby. Udział pokrzywdzonego, podejrzanego i ich przedstawicieli POSTĘPOWANIE RZYGOTOWAWCZE STR. 6

W postępowaniu sądowym - gmach sądowy.

Sąd może w ustalonych dniach odbywać posiedzenia w określonej miejscowości, jeżeli tak zarządzi Minister Sprawiedliwości (roki sądowe).

Sąd może pełnić czynności poza siedzibą a także poza obszarem właściwości, ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości i znaczne zmniejszenie kosztów.

Sąd może dokonać poszczególnych czynności w ramach rozprawy poza salą rozpraw przez cały skład albo przez sędziego delegowanego, jeżeli jest to konieczne ze względu na trudności albo jeżeli strony wyrażą na to zgodę.

*Pomoc sądowa - przesłuchanie świadka albo sprawdzenie okoliczności faktycznych przed wydaniem orzeczenia na posiedzeniu można zlecić sędziemu wyznaczonemu albo sądowi wezwanemu

Językiem czynności sądowych jest język polski, osoba niewładająca nim w wystarczającym stopniu ma prawo do bezpłatnej pomocy tłumacza.

ORZECZENIA

• Podziały orzeczeń

*Decyzje procesowe (oświadczenia organów procesowych) zapadają w formie orzeczeń lub zarządzeń. Są wiążące dla uczestników tak długo jak obowiązują. Mogą wywoływać skutki zewnętrzne np. ne bis in idem.

Orzeczenia dzieli się na :

• Postanowienia (jeżeli ustawa nie wymaga wyroku) i wyroki. Zalicza się do nich także uchwały SN. W postępowaniu przygotowawczym wydaje się tylko postanowienia.

• Odwołalne lub nieodwołalne (czy organ może je zmienić lub uchylić z własnej inicjatywy a nie w ramach środka odwoławczego)

• Zaskarżalne i niezaskarżalne (czy mogą być zaskarżone zwyczajnym środkiem)

• Wyroki I instancji są zaskarżalne apelacją

• Wyrok nakazowy - sprzeciwem

• Wyrok zaoczny - apelacją oraz przez oskarżonego sprzeciwem, do którego można dołączyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku na wypadek nieuwzględnienia lub nieprzyjęcia sprzeciwu

• Postanowienia zamykające drogę do wydania wyroku i co do środka zabezpieczającego - zażaleniem, sprzeciwem, quasi-sprzeciwem, pozostałe postanowienia są niezaskarżalne

• Kończące i niekończące postępowania - znaczenie z punktu widzenia dopuszczalności nadzwyczajnych środków kontroli (kasacji i wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem).

• Merytoryczne i formalne

• Wyroki - orzeczenia wydawane wyłącznie przez sądy i trybunały.

Wyrok wydaje się kiedy ustawa wymaga takiej postaci rozstrzygnięcia!! Kryteria:

• Orzeczenie rozstrzygające o przedmiocie procesu, ustalające winę lub niewinność oskarżonego

*w I instancji wydaje się wyroki uniewinniające, skazujące, warunkowo umarzające postępowanie karne, zaoczne, nakazowe, łączny.

• Stan zaawansowania procesu - bezwarunkowe umorzenie postępowania z powodu przeszkód procesowych przed rozpoczęciem przewodu sądowego - postanowienie, po rozpoczęciu - wyrok (brak czynu albo brak znamion - wyrok uniewinniający)

*bezwarunkowe umorzenie z przyczyn innych niż przeszkody np. umorzenie absorpcyjne - postanowienie

Wyrok ma postać uroczystą, wysłuchuje się go stojąc, jest wydawany w imieniu RP.

Wyrok wydany w postępowaniu pierwszoinstancyjnym jest orzeczeniem kończącym postępowanie.

• Uchwały SN - wiążą w sprawie, w której sąd odwoławczy zwrócił się do SN w sprawie dokonania zasadniczej wykładni ustawy, po uprzednim odroczeniu sprawy

• Postanowienia - są formą orzeczenia, wydaje się je, kiedy nie jest wymagana forma wyroku. Niektóre

przepisy wprost określają, że decyzja ma zapaść w formie postanowienia. W postępowaniu przygotowawczym wydaje je prokurator, inny uprawniony organ a w wypadkach przewidzianych w ustawie sąd.

Postanowienia mogą kończyć postępowanie (zamykać drogę do wyroku) lub rozstrzygać kwestie incydentalne. Mają charakter imperatywny.

Postanowienia postulatywne to np. zwrócenie się do SN o wyjaśnienie zagadnienia prawnego, wniosek do sądu apelacyjnego o przedłużenie aresztu tymczasowego.

Postanowienie może być wydane na rozprawie lub posiedzeniu (jeśli zachodzi potrzeba sprawdzenia okoliczności faktycznych przed orzeczeniem na posiedzeniu, sąd dokonuje tego sam, przez sędziego wyznaczonego lub sąd wezwany).

Stronom i osobie, której postanowienie bezpośrednio dotyczy służy zażalenie na postanowienia:

• Zamykające drogę do wydania wyroku, chyba, że ustawa stanowi inaczej,

• Co do środka zabezpieczającego i inne, jeżeli ustawa tak stanowi

Pozostałe postanowienia w zasadzie nie mogą być kontrolowane w trybie zażaleniowym, można wtedy jednak w apelacji podnosić zarzuty, które nie stanowiły lub nie mogły stanowić przedmiotu zażalenia. Zaskarżenie nie wstrzymuje wykonania postanowienia.

Istnieją postępowania niepełne, które dla swojej skuteczności wymagają zatwierdzenia przez prokuratora np. o zawieszeniu postępowania.

• Uzasadnienie orzeczeń

Uzasadnienia nie można oddzielać od orzeczenia mimo uregulowania go jako czynności odrębnej.

Uzasadnienie ma przekonywać strony o słuszności rozstrzygnięcia i odwieść je od wniesienia środka odwoławczego przez wyjaśnienie motywów, jakimi kierował się organ. Poza tym w postępowaniu odwoławczym uzasadnienie pozwala na pełniejsze zrozumienie zapadłych rozstrzygnięć i ich kontrolę w instancji odwoławczej.

Wyroki zapadłe w I instancji podlegają uzasadnieniu z reguły na wniosek strony, a z urzędu:

• Wydane przez sąd wojskowy, nie dot. uwzględniających wnioski z art. 335 i 387. (335 - Wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego bez przeprowadzenia rozprawy; 387 - wniosek oskarżonego o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego)

• W razie zgłoszenia zdania odrębnego

Jeżeli wniosek o uzasadnienie dot. niektórych oskarżonych, można je ograniczyć tylko do niektórych części.

Wyroki sądu apelacyjnego z reguły podlegają uzasadnieniu z urzędu. Sporządza się je w terminie 14 dni od ogłoszenia wyroku. Wyjątek: jeżeli wyrok zostaje utrzymany w mocy bo apelacja jest oczywiście bezzasadna, to uzasadnienie na wniosek, chyba, że było zdanie odrębne.

Uzasadnienie postanowienia sporządza się na piśmie wraz z samym postanowieniem, a w zawiłej sprawie lub z innych ważnych przyczyn można je odroczyć do 7 dni. Jeżeli orzeczenie nie jest zaskarżalne a inna strona się nie sprzeciwiła to uwzględnienie wniosku nie wymaga uzasadnienia. Nie wymaga go też dopuszczenie dowodu.

Art. 325e. § 1. Postanowienia o wszczęciu dochodzenia, odmowie wszczęcia dochodzenia, umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw, umorzeniu dochodzenia oraz o jego zawieszeniu wydaje prowadzący postępowanie. Mogą one zostać zamieszczone w protokole, o którym mowa w art. 304 a (z zawiadomienia o przestępstwie), i nie wymagają uzasadnienia.- A zaskarżyć je można i to utrudnia kontrolę instancyjną!!

• Uzewnętrznienie i oznajmianie orzeczeń

Od chwili uzewnętrznienia orzeczenie nie może być zmienione w wyniku dalszej narady (reasumpcja) i jest wiążące dla organu, który je wydał, staje się dokumentem urzędowym i nie może być uznane za nieistniejące ani nie mogą być w nim dokonywane merytoryczne poprawki poza uzupełnieniem.

Postanowienie wydane na posiedzeniu jest uzewnętrzniane przez przekazanie go do wykonania do sekretariatu (podobnie postanowienia w postępowaniu przygotowawczym).

Orzeczenie ogłoszone na rozprawie lub posiedzeniu jest jednocześnie uzewnętrznione i oznajmione. Czasami podlega doręczeniu np. oskarżonemu pozbawionemu wolności, który nie ma obrońcy i nie był obecny podczas ogłaszania wyroku.

Oznajmienie jest czynnością powiadamiającą o wydaniu orzeczenia, od tego czasu liczy się termin do zaskarżenia.

Art. 100. § 2. Orzeczenie lub zarządzenie wydane poza rozprawą należy doręczyć prokuratorowi, a także stronie i osobie niebędącej stroną, którym przysługuje środek zaskarżenia, jeżeli nie brali oni udziału w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu; w innych wypadkach (jeśli nie podlega zaskarżeniu) o treści orzeczenia lub zarządzenia należy powiadomić strony.

§ 3. Wyrok zapadły na posiedzeniu oraz postanowienie z uzasadnieniem w wypadku wskazanym w art. 98 § 2 doręcza się stronom.

Po ogłoszeniu przewodniczący lub członek składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku.

• Sprostowanie oczywistej pomyłki (pisarskiej, rachunkowej, w obliczeniu terminów) w orzeczeniu, zarządzeniu lub

ich uzasadnieniu jest możliwe w każdym czasie. Dokonuje go organ, który omyłkę popełnił, a w postępowaniu odwoławczym organ, przed którym się ono toczy może sprostować orzeczenie I instancji z urzędu. Sprostowanie orzeczenia następuje w orzeczeniu, a zarządzenia w zarządzeniu. Na decyzje wydane w I instancji przysługuje zażalenie.

• Uzupełnienie orzeczeń art. 420 kpk

Jest możliwe, gdy w orzeczeniu nie zamieszczono rozstrzygnięcia co do:

• Przepadku

• Zaliczenia tymczasowego aresztowania (także jeżeli nieprawidłowo zaliczono okres tymczasowego aresztowania i to wg Marszała nie jest dobre rozwiązanie, bo pozwala na modyfikację wadliwego orzeczenia), zatrzymania, zawieszenia oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu, nakazu powstrzymania się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów

• Dowodów rzeczowych

Uzupełnienie następuje w drodze postanowienia, wydanego na posiedzeniu, na którym mogą być obecne strony (powinny być o nim poinformowane), a oskarżonego aresztowanego sprowadza się gdy sąd lub prezes sądu uzna to za konieczne. Na postanowienie stronom i innym osobom, których prawa zostały naruszone przysługuje zażalenie. O uzupełnieniu orzeka organ, który wydał orzeczenie, może to zrobić przed i po jego uprawomocnieniu się.

Jeżeli w orzeczeniu nie zamieszczono rozstrzygnięcia o kosztach, albo trzeba dodatkowo ustalić ich wysokość albo rozstrzygnąć o kosztach postępowania wykonawczego, orzeczenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sąd I instancji lub odwoławczy.

Na orzeczenie w przedmiocie kosztów służy zażalenie, jeżeli nie wniesiono apelacji. W razie wniesienia apelacji i zażalenia - zażalenie rozpoznaje sąd odwoławczy łącznie z apelacją. (art. 626)

ZARZĄDZENIA

Wydaje się je w kwestiach niewymagających postanowienia. Są oświadczeniami imperatywnymi. W postępowaniu jurysdykcyjnym wydaje je prezes sądu, przewodniczący wydziału, przewodniczący składu albo upoważniony sędzia (i to właśnie podmiot wydający decyduje o formie decyzji, a nie słówko „zarządza” w przepisie).

Art. 373.  Od zarządzeń przewodniczącego wydanych na rozprawie głównej przysługuje odwołanie do składu orzekającego(orzeka postanowieniem), chyba że sąd orzeka jednoosobowo.

Do wydania zarządzenia poza rozprawą nie jest konieczne posiedzenie, bo to decyzja jednoosobowa.

Zarządzenie wydane na rozprawie podlega ogłoszeniu na rozprawie, poza rozprawą - doręczeniu prokuratorowi i stronie i osobie, która nie jest stroną, a przysługuje jej środek zaskarżenia, jeśli nie brali udziału w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu. W innych przypadkach powiadamia się strony o treści.

Oczywiste omyłki pisarskie prostuje się jak przy orzeczeniach.

Zarządzenie jest zaskarżalne zażaleniem tylko gdy zamyka drogę do wydania wyroku lub jest to wyraźnie przewidziane w przepisach. Np. zarządzenie o odmowie przyjęcia środka odwoławczego, zarządzenie o sprostowaniu omyłki pisarskiej w zarządzeniu.

POLECENIA

Polecenie nie jest rozstrzygnięciem procesowym. Jest imperatywnym oświadczeniem sądu lub prokuratora.

Polecenia są kierowane do Policji i innych organów prowadzących postępowanie karne i oznaczają nałożenie na adresata obowiązku określonego zachowania - jest on nimi związany. Uważa się, że polecenia powinny mieć formę pisemną.

*wszystkie instytucje państwowe, samorządowe i społeczne są zobowiązane w zakresie swego działania do udzielania pomocy organom prowadzącym postępowanie karne.

TRYB WYDAWANIA RZECZEŃ

• Forum dla wydania orzeczenia

Orzeczenia zapadają na rozprawie lub posiedzeniu.

Rozprawa - etap, na którym zapada rozstrzygnięcie o przedmiocie procesu na podstawie przeprowadzonych dowodów. Mogą na niej zapadać wyroki, które są na niej też ogłaszane i postanowienia. Jeśli nie ma rozprawy to do wydania orzeczenia jest konieczne wyznaczenie posiedzenia.

W posiedzeniu bierze udział skład sądzący. Strony, osoby niebędące stronami, jeśli ma to znaczenie dla ich interesów jeśli ustawa tak stanowi, chyba że ich udział jest obowiązkowy. W pozostałych przypadkach mogą wziąć udział w każdym posiedzeniu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Decyzje na posiedzeniu zapadają na podstawie zgromadzanego materiału dowodowego, ale jeśli zajdzie potrzeba wyjaśnienia jakichś okoliczności to dokonuje tego sąd, sędzia delegowany lub sąd wyznaczony.

Na posiedzeniu orzeczenie wydaje się po wysłuchaniu obecnych osób. Jest to z reguły postanowienie. Wyjątki:

• Skazanie oskarżonego na posiedzeniu

• Warunkowe umorzenie przed rozprawą na wniosek prokuratora

• Wyrok nakazowy

Treść wyroku udostępnia się publicznie przez złożenie jego odpisu na okres 7 dni w sekretariacie sądu, o czym należy uczynić wzmiankę w protokole posiedzenia.

W postępowaniu przygotowawczym do wydania postanowienia nie jest konieczne posiedzenie, bo decyzje zapadają jednoosobowo, chyba że sąd rozpoznaje w jego toku zażalenie na postanowienie prokuratora- wtedy konieczne jest posiedzenie.

• Narada i głosowanie nad orzeczeniem POSTĘPOWANIE GŁÓWNE STR. 11

• Zdanie odrębne

Ta instytucja zapewnia przegłosowanemu sędziemu wyrażenie swojego stanowiska. Samo przegłosowanie nie oznacza powstania zdania odrębnego, dzieje się tak dopiero po podpisaniu orzeczenia, kiedy sędzia zaznaczy swoje zdanie odrębne (zdanie odrębne, zd. odr., Votum separatum, cum voto separato przy nazwisku) podając, w jakiej części i w jakim kierunku kwestionuje orzeczenie. Zdanie odrębne dotyczące uzasadnienia zaznacza się przy podpisywaniu go. Oświadczenie sędziego zgłoszone po podpisaniu i ogłoszeniu orzeczenia nie jest zdaniem odrębnym.

Skutki:

• Z urzędu sporządza się uzasadnienie wyroku

• Uzasadnienie wyroku podpisuje cały skład sądzący

• Składający zdanie odrębne dołącza w ciągu 7 dni jego uzasadnienie, nie dot. ławnika

Zdanie odrębne nie jest przyczyną odwoławczą, ale może skłonić stronę do wniesienia środka odwoławczego opartego na przyczynach odwoławczych z art. 438.

Ogłoszenie zdania odrębnego wraz z nazwiskiem sędziego, jeżeli wyraził na to zgodę, następuje łącznie z wyrokiem.

PRAWOMOCNOSĆ ORZECZEŃ

Prawomocność to stan, w którym orzeczenie jest ostateczne, niepodważalne.

*nieodwołalne w trybie zwyczajnych środków odwoławczych - w konsekwencji jeśli zaskarżono orzeczenie względem jednego współoskarżonego to nie uprawomocnia się ono także względem innych i wyrok nie może być wykonany

*niezaskarżalność za pomocą zwyczajnych środków odwoławczych - jeśli wyrok jest zaskarżony tylko co do jednego oskarżonego lub jednego czynu, w pozostałym zakresie jest prawomocny - prawomocność części wyroku

• Prawomocność formalna - kiedy nie można już zaskarżyć orzeczenia zwyczajnym środkiem odwoławczym

1. Upłynął termin do jego wniesienia a strony nie skorzystały z uprawnienia (dla ostatniej uprawnionej osoby!!)

2. Prezes sądu I instancji odmówił przyjęcia wniesionego środka odwoławczego

3. Sąd odwoławczy pozostawił środek bez rozpoznania

4. Sąd pozostawił bez rozpoznania cofnięty środek odwoławczy

5. Nie wniesiono wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku

6. Wyczerpany zostanie tok instancji na skutek wydania przez sąd II instancji orzeczenia kończącego postępowanie

2-6 - jeśli środek odwoławczy wniosły 2 strony, to nieprzyjęci środka jednej strony nie powoduje prawomocności formalnej, bo pozostaje środek drugiej strony

O prawomocności w takim rozumieniu mówi się przede wszystkim w odniesieniu do orzeczeń kończących postępowanie (sądowych i w postępowaniu przygotowawczym). Wzruszenie prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe może nastąpić w drodze kasacji, wznowienia postępowania i podjęcia postępowania warunkowo umorzonego a w postępowaniu przygotowawczym - wznowienia lub nadzwyczajnego wznowienia umorzonego postępowania przygotowawczego.

• Prawomocność materialna

Powstaje jednocześnie z prawomocnością formalną, jest ona jej skutkiem. Wyraża się w postaci zakazu podwójnego sądzenia tej samej osoby o ten sam czyn (uchylenie prawomocnego orzeczenia powoduje ustanie zakazu), jego granice wyznacza tożsamość przedmiotowa i podmiotowa.

Prawomocność materialna wywołuje skutek do wewnątrz (zakaz kontynuowania tego samego postępowania przeciwko tej samej osobie o ten sam czyn) oraz na zewnątrz (zakaz prowadzenia innego postępowania przeciwko tej samej osobie o ten sam czyn).

Zakaz ne bis in idem nie wyklucza sądzenia tej samej osoby o ten sam czyn w innym układzie procesowym (gdy nastąpiło umorzenie z powodu przeszkody procesowej o charakterze względnym).

*skutki związane z osądzeniem czynu ciągłego

*proces dodatkowy zasada skargowości

NIEWAŻNOŚĆ ORZECZEŃ

Obecnie w KPK nie ma instytucji nieważności orzeczeń - każde orzeczenie od chwili wydania jest ważne bez względu na wady, którymi zostało dotknięte (np. gdy w składzie orzekającym była osoba nieuprawniona!!) - Została usunięta ze względu na próby wykorzystywania jej jako dodatkowej instancji odwoławczej i na utrudnianie postępowania, ale te argumenty są nieuprawnione ;).

Skutki likwidacji:

• Przełamanie skargowości w zakresie środków odwoławczych

• Osłabienie prawomocności orzeczeń (mogą być uchylone z powodu dawnych przyczyn nieważności i innych uchybień)

• Wątpliwości co do orzeczeń nieważnych w czasie ich wydania

Istota nieważności polega na założeniu, że orzeczenie dotknięte najpoważniejszymi uchybieniami jest nieważne. Uchybienia te mają charakter ekstremalny i są wymienione przez ustawę. Orzeczenie nimi dotknięte jest nieważne ex tunc i podlega stwierdzeniu nieważności przez sąd wyższego rzędu.

*w ramach KPK można mówić o sententia non existens - decyzjach niebędących orzeczeniami np. gdy wyda je ekstremistyczna grupa ;), woźny, aplikant itd.

Nieważność występuje poza KPK:

• W ustawie z 23.02.1991 O uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - z powodu zmian ustrojowych

• Ustawa o SN: Art. 64. Sąd Najwyższy na wniosek Prokuratora Generalnego unieważnia prawomocne orzeczenie wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądów w chwili orzekania, jeżeli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawach o postępowaniach sądowych.

POZOSTAŁE GRUPY CZYNNOŚCI PROCESOWYCH

• Protokoły - mają formę pisemną, stanowią podstawową formę dokumentowania czynności procesowych

Spisania protokołu wymagają:

• Przyjęcie ustnego zawiadomienia o przestępstwie, wniosku o ściganie i jego cofnięcie,

• Przesłuchanie oskarżonego, świadka, biegłego i kuratora,

• Dokonanie oględzin, otwarcia zwłok oraz wyjęcie zwłok z grobu,

• Przeprowadzenie eksperymentu, konfrontacji oraz okazania,

• Przeszukanie osoby, miejsca, rzeczy i systemu informatycznego oraz zatrzymanie rzeczy i danych informatycznych, otwarcie korespondencji i przesyłki oraz odtworzenie utrwalonych zapisów,

• Zaznajomienie podejrzanego z materiałami zebranymi w postępowaniu przygotowawczym,

• Przyjęcie poręczenia,

• Przebieg posiedzenia sądu, jeżeli stawią się na nim uprawnione osoby albo ich obecność jest obowiązkowa,

• Przebieg rozprawy

Inne czynności - jeżeli wymaga tego przepis szczególny albo przeprowadzający czynność uzna to za potrzebne. W przeciwnym razie sporządza się notatkę urzędową.

Art. 148. § 1. Protokół powinien zawierać:

  1)   oznaczenie czynności, jej czasu i miejsca oraz osób w niej uczestniczących,

  2)   przebieg czynności oraz oświadczenia i wnioski jej uczestników,

  3)   wydane w toku czynności postanowienia i zarządzenia, a jeżeli postanowienie lub zarządzenie sporządzono osobno, wzmiankę o jego wydaniu,

  4)   w miarę potrzeby stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu czynności.

§ 2.  Wyjaśnienia, zeznania, oświadczenia i wnioski oraz stwierdzenia określonych okoliczności przez organ prowadzący postępowanie zamieszcza się w protokole z możliwą dokładnością. Osoby biorące udział w czynności mają prawo żądać zamieszczenia w protokole z pełną dokładnością wszystkiego, co dotyczy ich praw lub interesów.(Wyjątek art. 325h - utrwalenie czynności dowodowych innych niż niepowtarzalne następuje w formie protokołu ograniczonego do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności)

§ 3. W protokole nie wolno zastępować zapisu treści zeznań lub wyjaśnień odwoływaniem się do innych protokołów.

§ 4. Osoby biorące udział w czynności mają prawo żądać odczytania fragmentów ich wypowiedzi wciągniętych do protokołu.

Protokół z rozprawy

• Spisuje aplikant, pracownik sekretariatu lub asesor sądowy, jeżeli nie bierze udziału w składzie orzekającym

• Podpisują go przewodniczący i protokolant (jeśli przewodniczący nie może, czyni to jeden z członków składu za niego, podając przyczynę)

Pozostałe protokoły

• Spisuje osoba przybrana w charakterze protokolanta przez przeprowadzającego czynność (jeżeli nie jest pracownikiem organu prowadzącego postępowanie, odbiera się od niej przyrzeczenie) lub on sam

• Podpisują je wszyscy biorący udział w czynności, należy go uprzednio odczytać i uczynić o tym wzmiankę

Osoby biorące udział w czynności mogą zgłosić zarzuty co do treści protokołu, podlegają one wciągnięciu do protokołu wraz z oświadczeniem osoby wykonującej protokołowaną czynność.

Skreślenia, poprawki i uzupełnienia wymagają omówienia przez sporządzającego protokół.

Przesłuchania podejrzanego przez prokuratora nie może protokołować prowadzący dochodzenie - w orzecznictwie uważa się, że jego obecność wyłącza swobodę wypowiedzi.

Jeżeli protokół nie został należycie podpisany bezpośrednio po zakończeniu czynności, brakujące podpisy mogą być złożone później, ze wskazaniem daty ich złożenia i przyczyn opóźnienia.

W protokole rozprawy lub posiedzenia można prostować oczywiste omyłki rachunkowe lub pisarskie, w każdym czasie, z urzędu lub na wniosek. Wniosek ze wskazaniem nieścisłości lub opuszczeń mogą złożyć strony i inne osoby mające interes prawny.

Po wysłuchaniu protokolanta przewodniczący składu uwzględnia wniosek i wydaje zarządzenie o sprostowaniu, w przeciwnym razie orzeka postanowieniem, po wysłuchaniu protokolanta, sąd w składzie, który rozpoznawał sprawę. Jeżeli nie można utworzyć tego samego składu, postanowienie nie zapada, a poszczególni jego członkowie oraz protokolant składają do akt sprawy oświadczenie co do zasadności wniosku.

W razie uwzględnienia wniosku należy w sprostowanym protokole umieścić odpowiednią wzmiankę, którą podpisują przewodniczący i protokolant.

Wniosek o sprostowanie protokołu rozprawy lub posiedzenia pozostawia się bez rozpoznania, jeżeli został złożony po wysłaniu akt sprawy do wyższej instancji.

Art. 155. § 1. O treści sprostowania zawiadamia się strony, a o odmowie sprostowania osobę, która zgłosiła wniosek o sprostowanie.

§ 2. Wniosek o sprostowanie, niezależnie od sposobu jego załatwienia, dołącza się do protokołu.

Obok protokołu można:

• Sporządzić stenogram - Stenograf (jeżeli nie jest pracownikiem organu prowadzącego postępowanie, odbiera się od niego przyrzeczenie) przekłada stenogram na pismo zwykłe, przy czym czyni wzmiankę, jakim posługiwał się systemem; pierwopis stenogramu oraz jego przekład stają się załącznikami do protokołu

• Utrwalić przebieg czynności za pomocą aparatury utrwalającej obraz i dźwięk, o czym informuje się osoby uczestniczące w czynności. Jeśli względy techniczne nie stoją na przeszkodzie, utrwala się przesłuchanie:

• świadka i biegłego - gdy zachodzi niebezpieczeństwo, że przesłuchanie tej osoby nie będzie możliwe w dalszym postępowaniu oraz gdy przesłuchanie jest prowadzone przez sąd wezwany lub sędziego delegowanego

• Pokrzywdzonego >15 lat w sprawach o przestępstwa w sprawach o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przeciwko rodzinie i opiece

• świadka >15 lat w sprawach o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej oraz o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy

Zapis dźwiękowy i jego przekład stają się załącznikami do protokołu. Strona ma prawo otrzymać na swój koszt jedną kopię zapisu dźwięku lub obrazu. Nie dotyczy to przesłuchania na rozprawie odbywającej się z wyłączeniem jawności albo w postępowaniu przygotowawczym.

W obu powyższych przypadkach protokół można ograniczyć do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności!!

• Doręczanie pism

Pisma doręcza się w uwierzytelnionych odpisach. Jeżeli oskarżony przebywa na wolności, to pisma powinny być doręczone do niego tak, żeby ich treść nie była dostępna dla innych osób.

Jeżeli stawiennictwo jest obowiązkowe, doręcza się wezwanie, jeśli nie - zawiadomienie.

Postanowienie doręcza się pokrzywdzonemu, który zwróci się o to w zawitym terminie 7 dni.

Pisma doręcza się:

• Przez pocztę, inny podmiot zajmujący się doręczaniem korespondencji, pracownika organu wysyłającego lub Policję ( w razie niezbędnej konieczności)

• Adresatowi, a w razie jego nieobecności dorosłemu domownikowi, a jak go nie ma to administracji domu, dozorcy, sołtysowi (jeżeli podejmą się dostarczyć pismo).

• Jeśli nie można ich doręczyć w powyższy sposób - przez pozostawienie w najbliższej placówce pocztowej (te doręczane przez pocztę), w najbliższej jednostce Policji albo we właściwym urzędzie gminy (doręczane w inny sposób)

O pozostawieniu doręczający umieszcza zawiadomienie w skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata albo w innym widocznym miejscu ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono oraz że należy je odebrać w ciągu 7 dni; w razie bezskutecznego upływu tego terminu, należy czynność zawiadomienia powtórzyć jeden raz; tak samo należy postąpić w razie doręczenia pisma administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi.

• W miejscu stałego zatrudnienia adresata - pozostawia się osobie upoważnionej do odbioru korespondencji

• Drogą elektroniczną, dowodem jest potwierdzenie transmisji danych

Art. 138.  Strona, a także osoba niebędąca stroną, której prawa zostały naruszone, przebywająca za granicą, ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju; w razie nieuczynienia tego pismo wysłane na ostatnio znany adres w kraju albo, jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy uważa się za doręczone.

Art. 139. § 1. Jeżeli strona, nie podając nowego adresu, zmienia miejsce zamieszkania lub nie przebywa pod wskazanym przez siebie adresem, pismo wysłane pod tym adresem uważa się za doręczone.

§ 3.  Przepis § 1 nie dotyczy pism wysłanych po raz pierwszy po prawomocnym uniewinnieniu oskarżonego.

• Odtwarzanie zaginionych lub zniszczonych akt sprawy

Postępowanie w wypadku zaginięcia lub zniszczenia w całości lub w części akt sprawy będącej w toku przeprowadza:

• Sąd, w którym sprawa ostatnio się toczyła

• SN jedynie w zakresie odtworzenia akt tego sądu

Postępowanie w wypadku zaginięcia lub zniszczenia akt sprawy prawomocnie zakończonej przeprowadza sąd, w którym sprawa się toczyła w I instancji, lub inny sąd wskazany w ustawie. Odtworzenie następuje w częściach niezbędnych do wykonania orzeczenia, wznowienia postępowania, przeprowadzenia postępowania w trybie kasacji albo urzeczywistnienia innych uzasadnionych interesów stron.

Akta postępowania przygotowawczego odtwarza prokurator.

Prezes sądu wzywa strony do złożenia w oznaczonym terminie wniosków co do sposobu odtworzenia akt sprawy a strony i osoby posiadające potrzebne dokumenty do ich przedstawienia, a w razie potrzeby zarządza ich przymusowe odebranie. Po sporządzeniu uwierzytelnionych odpisów dokumenty zwraca się.

W celu odtworzenia akt sąd przeprowadza postępowanie, w tym również dowody, jakie uzna za konieczne. W szczególności bierze pod uwagę wpisy do rejestrów karnych, repertoriów i innych ksiąg biurowych, utrwalenia dźwięku lub obrazu, notatki protokolantów, sędziów, ławników, prokuratorów i adwokatów, którzy uczestniczyli w sprawie. Może też przesłuchać w charakterze świadków wszelkich uczestników sprawy, której akta zaginęły lub uległy zniszczeniu, a także inne osoby, które mogą mieć wiadomości co do treści akt. Strony mają prawo wziąć udział w posiedzeniu.

Postanowienie co do odtworzenia akt sprawy ustala jego zakres lub stwierdza, że odtworzenie akt jest niemożliwe. Przysługuje na nie zażalenie.

Jeżeli akta sprawy prawomocnie nie ukończonej nie mogą być odtworzone albo zostały odtworzone w części, należy czynności procesowe powtórzyć w zakresie niezbędnym do kontynuowania postępowania.

• Dostęp do akt sprawy

Przysługuje stronom, podmiotowi z 52 KK, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym (mają możność sporządzenia odpisów z akt i żądania wydania odpłatnie kserokopii), a za zgodą prezesa sądu innym osobom. Prezes sądu może w razie uzasadnionej potrzeby zarządzić wydanie odpłatnie uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy.

Jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo ujawnienia tajemnicy państwowej, przeglądanie akt, sporządzanie odpisów i kserokopii odbywa się z zachowaniem rygorów określonych przez prezesa sądu lub sąd. Uwierzytelnionych odpisów i kserokopii nie wydaje się, chyba że ustawa stanowi inaczej.

W postępowaniu przygotowawczym przeglądanie akt, sporządzanie notatek i odpisów wymaga zgody prowadzącego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Wyjątkowo dostęp do akt jest łatwiejszy dla pokrzywdzonego jeśli wydano postanowienie o odmowie wszczęcia oraz podejrzanego i obrońcy na ich wniosek, przed terminem końcowego zaznajomienia z materiałami śledztwa.

Na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym przysługuje stronom zażalenie.

*TK orzekł, że niezgodne z Konstytucją jest pozbawianie oskarżonego i obrońcy możliwości zapoznania się z aktami wniosku prokuratora o zastosowanie lub przedłużenie tymczasowego aresztowania.

- 10 -

©Missi 2009-02-19

---