Rachunkowość finansowa - to system informacyjny(mikrosystem), który opisuje działalność gospodarczą dowolnej jednostki i zmiany majątkowe spowodowane tą działalnością i dostarcza informacji dla potrzeb zarządzania tą jednostką i otoczenia.
OTOCZENIE-Grupy użytkowników zewnętrznych (jednostek gospodarczych):
właściciele przedsiębiorstwa
potencjalni inwestorzy
kontrahenci rynkowi
pożyczkodawcy (wierzyciele finansowi)
system fiskalny (podatkowy)
pracownicy
konkurencja
Części składowe rachunkowości:
1. Ewidencja księgowa(księgowość) - to baza danych przez rejestrację bieżących operacji gospodarczych.
2. Rachunek wyników - odpowiada na pytanie jaki jest finansowy rezultat działalności (czy kapitał przynosi korzyści).
3. Sprawozdawczość finansowa - pokazuje określone sprawozdania finansowe.
Obowiązkowe sprawozdania finansowe:
1. Bilans, który opiniuje stan kapitału przedsiębiorstwa na dany moment (dzień bilansowy 31.12.XXXX r. )
2. Rachunek zysków i strat - sprawozdanie, które opisuje w szczegółowy sposób wynik finansowy bieżącego okresu.
3. Informacja dodatkowa i objaśnienia - sprawozdanie opisuje informacje, których brak w innych sprawozdaniach finansowych oraz rozszerza informacje, które są podane syntetycznie w sprawozdaniach finansowych w innych jednostkach.
4. Rachunek przepływu i środków pieniężnych - przedstawia rzeczywiste strumienie wpływających i wypływających środków pieniężnych (kasa, rachunek bankowy).
5. Zmiany w stanie kapitału własnego - opisuje wszelkie zmniejszenia i zwiększenia kapitału.
6. Raport i opinia biegłego rewidenta - bada prawidłowość księgi finansowej.
Obowiązkowe sprawozdanie finansowe jest obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorstw. Dla przedsiębiorstw, które są notowane na rynku giełdowym i dla przedsiębiorstw większych, natomiast dla przedsiębiorstw mniejszych (1,2,3).
Zakres obowiązków rachunkowości.
Prawo bilansowe - jest prawem autonomicznym.
Rachunkowość - opisuje to, co widzi. Nie kreuje rzeczywistości.
Rozliczenia z fiskusem odbywa się poza rachunkowością.
Rodzaje sprawozdań:
dla właścicieli (dokładne)]
do publikacji
dla rozliczeń podatkowych
Wersja prawa bilansowego:
„ Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości DZ. U. Nr 121, poz. 591” - tekst jednolity
Dz. U. Nr 76 z listopada 2001 - 2002 ustawa normuje:
* podstawowe cechy jakościowe sprawozdań finansowych tzn. normuje:
rodzaj informacji jaka musi być sprawozdana
szczegółowość informacji
metody wyceny
forma sprawozdań finansowych
termin sporządzenia sprawozdań finansowych
odpowiedzialność karna i materialna za wiarygodność przedstawionych informacji
uwiarygodnienie danych zawartych w sprawozdaniu finansowym przez ekspertyzę osoby uprawnionej
Podstawowe koncepcje i zasady rachunkowości
koncepcja wiernego i rzetelnego obrazu przedsiębiorstwa, w praktyce system rachunkowości przedstawia sytuację majątkową wiernie i rzetelnie.
Zasady:
memoriałowa - najstarsza zasada. Jest najważniejsza w rachunkowości, bo jest pierwszym gwarantem dobrej informacji w rachunkowości. Ona karze każdą dowolną operację gospodarczą opisać pod datą jej wystąpienia. Dobro czy usługa zostaje postawione do dyspozycji kupującego. Operacje gospodarcze składające się na transakcję kupna i sprzedaży. Zapewnia kompletność informacji.
Ostrożności - dotyczy problemów wyceny. Karze na każdy problem w rachunkowości patrzeć pesymistycznie. Można ją sprowadzić do dwóch reguł:
koszty, zobowiązania i straty nadzwyczajne należy wyceniać zawsze wiarygodnie, ale maksymalnie wysoko
przychody, zyski nadzwyczajne i stan końcowy aktywów należy wyceniać wiarygodnie, ale ostrożnie jak najniżej.
Aktywa netto - to czysty majątek.
Rezerwy obowiązkowe - to koncepcja zachowania się kapitału
ciągłości działania - występuje na dwóch płaszczyznach:
moment sporządzania sprawozdań finansowych, pozwala stosować dozwolone prawem metody wyceny.
współmierności merytorycznej i czasowej kosztów i przychodów - segmentowy rachunek zysków i strat. Dotyczy procedury ustalania wyniku finansowego. (przychody + zyski nadzwyczajne - koszty + straty nadzwyczajne) = wynik finansowy brutto.
W rachunkowości obowiązuje przy rejestracji operacji gospodarczych zasada memoriałowa, która gwarantuje kompletność informacji w danym okresie. Memoriałowe operacje wynikowe, zasady nie można traktować jako operacje wynikowe wpływające, kształtujące wynik finansowy w danym okresie, ponieważ:
koszty memoriałowe mogą dotyczyć zarówno okresu bieżącego jak i okresów przyszłych albo tylko okresów przyszłych
wytworzone w danym okresie dobra i usługi nie muszą być w tym samym okresie sprzedane, a tylko koszt wytworzenia dóbr i usług sprzedanych w danym okresie wpływa na wynik finansowy danego okresu (wynik sprzedaży)
w kosztach memoriałowych danego okresu nie występują koszty nie udokumentowane w danym okresie chociaż poniesione dlatego te koszty nie udokumentowane trzeba dodatkowo uwzględnić w procedurze liczenia wyniku finansowego za dany okres
przychody memoriałowe danego okresu nie muszą w całości wpływać na wynik finansowy w tym samym okresie, ponieważ część z nich dotyczy działalności przedsiębiorstwa w okresach przyszłych
przychody ze sprzedaży dóbr i usług w danym okresie - koszty wytworzenia dóbr i usług sprzedanych w danym okresie = wynik ze sprzedaży
Zasada współmierności przy ustalaniu wyniku ze sprzedaży
Memoriał Współmierność
tak
stawka
RMKC
Memoriał + Współmierność
nie stawka
RMP
- +
Koszty poniesione - są to takie koszty, które wystąpiły, zostały udokumentowane i zarejestrowane pod datą danego okresu.
Koszty działalności - są to koszty, które związane są z produkcją dóbr i usług w danym okresie.
RMKC - rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne(nakłady okresów przyszłych)=> to koszty poniesione w danym okresie, ale w części lub w całości dotyczące działalności przedsiębiorstwa w okresach przyszłych.
Stawka RMKC - to ta część kosztów rozliczonych w czasie, która w danym okresie musi zwiększyć koszty działalności przedsiębiorstwa.
RMKB - rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne => są to z reguły szacunkowo ustalone wielkości wliczone w koszty działalności danego okresu, ponieważ tylko brak dokumentu źródłowego zewnętrznego nie pozwala traktować ich jako koszty poniesione w danym okresie, a są one związane z działalnością przedsiębiorstwa w danym okresie.
Obroty wewnętrzne - są to koszty działalności danego okresu, które nigdy albo w okresach następnych wpłyną na wynik ze sprzedaży.
RMP - rozliczenia międzyokresowe przychodów => są to rozliczenia za otrzymane zaliczki na poczet przyszłej sprzedaży.
Stawka RMP - to ta część otrzymanej zaliczki w okresach poprzednich, która w danym okresie związana jest z realną sprzedażą produktu.
Sprzedaż danego okresu - są to bieżąco sporządzone faktury sprzedaży i stawki, RMP, które wpłyną na wynik z działalności operacyjnej w danym okresie.
Aktywa operacyjne
Aktywami - są różnorodne zasoby majątkowe znajdujące się w dyspozycji przedsiębiorstw, jeśli spełniają trzy następujące warunki:
mogą być wycenione
przedsiębiorstwo sprawuje nad nimi kontrolę
przewiduje się czerpanie z nich korzyści w najbliższym okresie
Aktywny rynek - to taki rynek dóbr i usług, który spełnia równocześnie trzy warunki:
są stale kupujący i sprzedający dane dobro czy usługę
ceny na dane dobro czy usługę są jawne
usługi i dobra są zawsze dostępne na tym rynku
AKTYWA=PASYWA
Obowiązkowa klasyfikacja:
Aktywa trzeba dzielić na: (podział na dwa podzbiory)
Według kryterium czerpania korzyści z aktywów:
aktywa operacyjne - to różnorodne zasoby majątkowe, które wykorzystywane są na bieżąco przez przedsiębiorstwo w toku prowadzenia przez niego działalności, a więc służą do wytwarzania dóbr i usług w tym przedsiębiorstwie, a korzyści to sprzedaż i nieodpłatne świadczenia
aktywa inwestycyjne - to różnorodne zasoby majątkowe, które przedsiębiorstwo nie wykorzystuje w toku swojej działalności operacyjnej, ale czerpie z nich korzyści ponieważ:
wypożycza je za odpłatnością innym jednostkom, a korzyści otrzymywane to odsetki, czynsze, prowizje, dywidendy itp.
Przewiduje, że w najbliższej przyszłości wartość ich wzrośnie
Według kryterium czasu czerpania korzyści
aktywa trwałe - to aktywa operacyjne jak i inwestycyjne, które w danym przedsiębiorstwie użytkowane są dłużej niż rok obrotowy np.: budynek fabryczny, gdzie są hale do produkcji butów
aktywa obrotowe - to zarówno takie aktywa operacyjne jak i inwestycyjne, które w danym przedsiębiorstwie przynoszą korzyści nie dłużej niż rok obrotowy np.: pieniądze w kasie lub na rachunkach
a 'vista, surowce do produkcji dóbr i usług
Klasyfikacja rodzajowa:
Do aktywów trwałych zalicza się:
Trwałe aktywa operacyjne
WniP
Rzeczowe aktywa trwałe (z podziałem na:)
Środki trwałe
Środki trwałe w budowie
Należności długoterminowe
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Trwałe aktywa inwestycyjne
Długoterminowe aktywa inwestycyjne
Aktywa obrotowe:
Obrotowe aktywa operacyjne
Zapasy (rzeczowe aktywa obrotowe)
Należności krótkoterminowe
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Obrotowe aktywa inwestycyjne
Krótkoterminowe aktywa inwestycyjne
Zapasy - mają postać fizyczną, ale przynoszą korzyść w okresie nie dłuższym niż rok obrotowy. Jest to grupa niejednorodna. Zapasy dzielą się na cztery podgrupy rodzajowe.
materiały (nabywa się je i zużywa w toku działalności operacyjnej)
towary (nabywane celem odsprzedaży)
wyroby gotowe (wytwarzane przez przedsiębiorstwo w toku działalności operacyjnej i przeznaczone do sprzedaży)
produkty niezakończone (przyszłe wyroby gotowe)
Należności krótkoterminowe - zalicza się do nich wszelkie należności rynkowe przedsiębiorstw bez względu na termin ich spłaty.
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe - zawierają nakłady okresów przyszłych np.: nadpłacony podatek dochodowy
WNiP - nabyte prawa majątkowe i przywileje, z których przedsiębiorstwo będzie czerpać korzyści dłużej niż rok obrotowy np.: prawo do licencji, do patentu, do używania programów komputerowych, prawa autorskie, koncesji itp. oraz dwa tytuły kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo, a skutkujących korzyściami w okresie dłuższym niż rok obrotowy (koszty prac rozwojowych, nabyta dodatnia wartość firmy)
Koszty prac rozwojowych
Różne konta Pozostałe koszty operacyjne
RMK
2
1
WNiP
3
1) wewnętrzna dodatnia wartość firmy, wewnętrzna ujemna wartość firmy
2) nabyta dodatnia wartość firmy, nabyta ujemna wartość firmy
3) skonsolidowana wartość firmy, rezerwa kapitału z konsolidacji firmy
Amortyzowane trwałe aktywa operacyjne - to aktywa, które muszą być odtwarzane
Rodzaje tych aktywów:
środki trwałe
środki trwałe w budowie
WniP
Wewnętrzna wartość firmy - nazwana jest nieewidencjonowanym aktywem
Przykład:
Nabyta dodatnia wartość firmy
Firma A kupuje firmę B płacąc 100 zł (cena nabyta)
Wartość godziwa aktywów firmy B wynosi 150 zł, a jej zobowiązania 60 zł.
Firma B się likwiduje. Cała transakcja będzie w księgach firmy A.
|
AKTYWA |
SUMA |
|
PASYWA |
SUMA |
1. |
Środki pieniężne |
500 |
1. |
Kapitał własny |
500 |
2. |
- Środki pieniężne |
- 100 |
2. |
Zobowiązania |
60 |
3. |
+ Różne aktywa |
+ 150 |
|
|
|
4. |
Nabyta dodatnia wartość firmy |
10 |
|
|
|
|
RAZEM AKTYWA |
560 |
|
RAZEM PASYWA |
560 |
150 - 60 = 90 - aktywa netto
100 - 90 = 10 - dodatnia nabyta wartość firmy
Nabyta dodatnia wartość firmy = cena nabycia przedsiębiorstwa - wartość godziwa nabytych aktywów netto
Nabyta ujemna wartość firmy
Firma A kupuje firmę B płacąc 100 zł
Wartość godziwa aktywów firmy B wynosi 150 zł, a przejęte zobowiązania wynoszą 30 zł
|
AKTYWA |
SUMA |
|
PASYWA |
SUMA |
1. |
Środki pieniężne |
500 |
1. |
Kapitał własny |
500 |
2. |
- Środki pieniężne |
- 100 |
2. |
Zobowiązania |
30 |
3. |
+ Różne aktywa |
+ 150 |
3. |
Przychody przyszłych okresów |
20 |
|
|
|
|
|
|
|
RAZEM AKTYWA |
550 |
|
RAZEM PASYWA |
550 |
150 - 30 = 120 - aktywa
100 - 120 = - 20 - ujemna nabyta wartość firmy (okazyjny zakup)
Wartość godziwa - to cena, za którą obie strony umowy zgadzają się nabyć dobro lub usługę i uregulować zobowiązania wynikające z realnej bądź hipotetycznej transakcji rynkowej. Obie strony umowy są dobrze poinformowane i nie powiązane ze sobą.
III POZIOM
JD - jednostka dominująca 50 - 100% praw do głosu w JZ
JZ - jednostka zależna
GK - grupa kapitałowa
Rachunkowość holdingów można nazwać para-rachunkowością. Przez cały rok obrotowy wszystkie spółki w holdingu prowadzą swoją rachunkowość jednostkową.
Skonsolidowana wartość firmy:
JD nabywa 30 % praw własności w spółce JZ za 4.000 zł
Wartość godziwa aktywów netto JZ wynosi na moment nabycia udziałów 10.000 zł
wartość godziwa nabytych praw własności
30% * 10.000 = 3.000
b) skonsolidowana wartość firmy
4.000 - 3.000 = 1.000
Amortyzacja - to stopniowe zużywanie się użytkowanych aktywów trwałych w toku prowadzonej działalności operacyjnej i wliczanie tego zużycia w bieżące koszty w celu odtworzenia tych aktywów.
Amortyzowane są:
- trwałe aktywa operacyjne
środki trwałe
WniP
Stawka amortyzacyjna - (Awt) to kwotowo wyrażone bieżące zużycie eksploatowanych obiektów majątku trwałego.
Wb
Awt = t
Wb - wartość brutto amortyzowanego obiektu
t - przewidywany okres użytkowania obiektu wyrażony w latach
Stopa amortyzacyjna - procentowe, roczne zużycie amortyzowanego obiektu liczone od jego wartości brutto
100%
A%t = t
Awt = A% * Wb
Zakumulowana amortyzacja - to wartościowo wyrażony stopień zużycia obiektu na dany moment
n
Awt
t=1
Wartość księgowa netto - (Wknt) to część wartości brutto jeszcze nie zamortyzowana na dany moment
n
Wknt = Wb - Awt
t=1
Metody amortyzacji:
amortyzacja liniowa
metody amortyzacji degresywnej
metoda malejącego salda
metoda sumy cyfr roczny (sald)
metoda amortyzacji naturalnej (na jednostkę produktu)
uproszczone sposoby amortyzowania
Ad4)
Amortyzacji podlega każdy obiekt trwały. Przedmiotem amortyzowania nie jest pojedynczy obiekt aktywów, a zbiorowy obiekt inwentarzowy. Obiekty muszą mieć podobne przeznaczenie, podobną wartość brutto, podobny okres użytkowania. Stawkę amortyzacyjną wylicza się raz. Obejmuje ona sobą 100% wartości obiektu. Obiekt jest o niskiej wartości brutto. Nie jesteśmy w stanie obiektywnie ustalić okresu użytkowania danego obiektu.
Ad1)
Awt = A% * (Wb - O)
O - oszacowana wartość godziwa odpadków uzyskanych z obiektów w momencie jego likwidacji
Ustalić roczne stawki amortyzacyjne obiektu X wiedząc, że:
wartość brutto obiektu wynosi 110 zł, oszacowana wartość 10 zł
ustalono, że obiekt będzie użytkowany przez 4 lata
Sporządzić plan odpisów amortyzacyjnych obiektu X, a ponadto zaksięgować następujący fakt:
na koniec III roku użytkowania obiekt X został przedwcześnie wycofany z eksploatacji na skutek jego nieprzydatności gospodarczej.
Rok |
Stawka bieżąca |
Zakumulowana stawka amortyzacyjna |
Wartość księgowa netto |
0 |
- |
- |
110 |
1 |
25 |
25 |
85 |
2 |
25 |
50 |
60 |
3 |
25 |
75 |
35 |
4 |
25 |
100 |
10 |
Aw1 = 25%(110-10) = 25
Aw2 = 25% * 100 =25
Aw3 = 25% * 100 = 25
Aw4 = 25% * 100 = 25
Nieplanowany odpis amortyzacyjny na datę wycofania obiektu X z użytkowania wynosi
3
Wkn4 = Wb - Awt = 110 - 75 = 35
T=1
Nieplanowany odpis amortyzacyjny jest pozostałym kosztem operacyjnym.
Podstawowe zasady ewidencji amortyzowanych aktywów trwałych.
1) W rachunkowości ewidencja jakiegokolwiek przedmiotu przebiega sposobem brutto
Środki trwałe, WNiP
- stan początkowy - zmniejszenia wartości
według wartości brutto (fizyczne i wartościowe)
brutto
- zwiększenia
(fizyczne i wartościowe)
- wartości brutto
według wartości brutto (sk)
Zakumulowana amortyzacja środków trwałych oraz WNiP
Bieżące stawki amortyzacyjne
(sk) suma stawek amortyzacyjnych
n
Wartość księgowa netto = Wbt - Awt
t=1
Zakumulowana
Rach. Bankowy Środki trwałe amortyzacja śr. trw.
B) 110 25 I rok
Sp) X 110 (1 1) 110 110 B) 25 II
25 III
110 110 35 C)
110 110
Koszty podstawowej Koszty pozostałej
działalności operacyjnej działalności operacyjnej
I 25 C) 35
II 25 D) 2
III 25
Ewidencja pozabilansowa
Środki trwałe w likwidacji
Sp) 110
C - wartość księgowa netto zlikwidowanego obiektu (nieplanowany odpis amortyzacyjny)
Zlikwidowany środek trwały został sprzedany za 20 zł ponosząć koszty transportu 2 zł (wypłata gotówką)
Kasa
Sp) X 2 D) D - koszty likwidacji obiektu (demontaż, rozbiórka, transport
Pozostałe przychody operacyjne Należności
20 E) E) 20
2) Amortyzacja przyspieszona (degresywna)
Metoda malejącego salda
Obliczyć roczne stawki amortyzacyjne środka trwałego X wiedząc, że:
wartość początkowa obiektu wynosi 4.000, a roczna stopa amortyzacyjna 37%
przewidywany okres użytkowania obiektu ustalono na 3 lata
Metoda amortyzacji degresywna - stawki amortyzacyjne są bardzo wysokie
Awt = A% * Wknt wartość księgowa netto
Rok |
Stawka bieżąca |
Zakumulowana stawka amortyzacyjna |
Wartość księgowa netto |
0 |
- |
- |
4.000 |
1 |
1.480 |
1.480 |
2.520 |
2 |
932 |
2.412 |
1.588 |
3 |
588 |
3.000 |
1.000 |
Aw1 = 37% * 4.000 = 1.480
Aw2 = 37% * 2.520 = 932
Aw3 = 37% * 1.588 = 588
Amortyzacja sumy cyfr rocznych
Awt = A% * (Wbt - 0)
Obliczyć roczne stawki amortyzacyjne wiedząc, że:
wartość początkowa obiektu wynosi 2.000, a oszacowane o 200 zł
okres użytkowania obiektu ustalono na 5 lat
T+(1-t)
A% = T(T+1)
2
T - przewidywane lata użytkowania obiektu
t - numer kolejnego roku użytkowania
5(1-1)
A%1 = = 5/15
5(5+1)
2
5(1-2)
A %2 = = 4/15
5(5+1)
2
A%3 = 3/15
A%4 = 2/15
A%5 = 1/15
5/15 + 4/15 + 3/15 + 2/15 + 1/15 = 1
Aw1 = 5/15 * (2.000 - 200) = 600
Aw2 = 4/15 * (2.000 - 200) = 480
Aw3 = 3/15 * (2.000 - 200) = 360
Aw4 = 2/15 * (2.000 - 200) = 240
Aw5 = 1/15 * (2.000 - 200) = 120
600 + 480 + 360 + 240 + 120 + 200 = 2.000
Rok |
Stawka bieżąca |
Zakumulowana stawka amortyzacyjna |
Wartość księgowa netto |
0 |
- |
- |
2.000 |
1 |
600 |
600 |
1.400 |
2 |
480 |
1.080 |
920 |
3 |
360 |
1.440 |
560 |
4 |
240 |
1.680 |
320 |
5 |
120 |
1.800 |
200 |
3) Metoda amortyzacji naturalnej
Stawki amortyzacyjnej zależą od pracy wykonanej przez dany obiekt
(Wb - 0)
Awt = * PBt
PG
PG - planowana praca globalna dla danego obiektu za cały okres jego użytkowania
PB - praca bieżąca okresu wykonana przez dany obiekt
Obliczyć roczne stawki amortyzacyjne środka trwałego X wiedząc, że:
wartość brutto obiektu wynosi 1.200, oszacowane o 100
planowana praca, którą wykona obiekt w ciągu całego życia ekonomicznego wynosi:
I rok 400 j.
II rok 600 j
III rok 100 j
RAZEM 1.100 j
Rok |
Stawka bieżąca |
Zakumulowana stawka amortyzacyjna |
Wartość księgowa netto |
0 |
- |
- |
1.200 |
1 |
400 |
400 |
800 |
2 |
600 |
1.000 |
200 |
3 |
100 |
1.100 |
100 |
Aw1 = 1.200 - 100 : 1.100 * 400 = 400
Aw2 = 1.200 - 100 : 1.100 * 600 = 600
Aw3 = 1.200 - 100 : 1.100 * 100 = 100
Nie ma narzuconych metod amortyzacji w rachunkowości. Przedsiębiorstwo samo wybiera sobie metodę.
Metoda liniowa - (najstarsza)
Zaletą jej jest to, że raz ustalona stawka nigdy się nie zmienia. Na zużycie obiektów wpływa czas. Wiedza o amortyzacji jest pewna. Jednakowy wpływ ma wynik finansowy.
Metoda degresywna - koszty z tytułu amortyzacji są bardzo wysokie.
Amortyzacja naturalna - bardzo rzadko stosowana, ponieważ trudno ustalić pracę wykonywaną przez dany obiekt. Służy do amortyzowania środków transportu.
Rachunkowość jest biografem obiektywnym. Opisuje to, co widzi. Jest to opis obiektywny. Podatki mają politykę fiskalną. Tworzą własne kategorie kosztów i przychodów. Kreuje rzeczywistość.
Terminy księgowe |
Terminy podatkowe |
Przychody księgowe |
Przychody podatkowe |
- koszty księgowe |
- koszty uzyskania przychodów (podatkowe) |
Wynik finansowy brutto (zysk brutto/strata brutto) |
Dochód lub podstawa opodatkowania |
Odroczone podatki
Przedsiębiorstwo A nabyło w roku X maszynę produkcyjną B o wartości 3.000, którą zamierza użytkować przez trzy kolejne lata
Przychody ze sprzedaży usług wykonany przez tą maszynę wynosiły w kolejnych latach 400 tyś, a koszty wytworzenia usług w tym czasie (bez amortyzacji) wynosiły 300 tyś.
Dla potrzeb księgowych przedsiębiorstwo A stosuje amortyzację liniową (wersja A), a dla potrzeb podatkowych amortyzację przyspieszoną (wersja B)
Podatek dochodowy w tych latach wynosił 50 %
Sporządzić planowany rachunek zysków i strat dla potrzeb księgowych i podatkowych
TREŚĆ |
Rok X |
Rok X+1 |
Rok X+2 |
|||
1. Przychody ze sprzedaży usług |
400.000 |
400.000 |
400.000 |
400.000 |
400.000 |
400.000 |
2. Koszty wytworzenia sprzedanych usług |
300.000 |
300.000 |
300.000 |
300.000 |
300.000 |
300.000 |
3. Amortyzacja |
1.000 |
1.500 |
1.000 |
1.100 |
1.000 |
400 |
4. Zysk brutto/dochód |
99.000 |
98.500 |
99.000 |
98.900 |
99.000 |
99.600 |
5. Księgowy podatek dochodowy/bieżące zobowiązania podatkowe |
49.500 |
49.250 |
49.500 |
49.450 |
49.500 |
49.800 |
6. Zysk netto |
49.500 |
49.250 |
49.500 |
49.450 |
49.500 |
49.800 |
Nadwyżka finansowa (wolne aktywa) |
50.500 |
50.750 |
50.500 |
50.550 |
50.500 |
50.200 |
Wynik netto + amortyzacja = nadwyżka finansowa
Księgowanie podatku dochodowego
Zobowiązania podatkowe Rezerwa na odroczone podatki dochodowe
49.250 1) 250 1)
sk) 250
250 250
Kapitał własny/wynik finansowy/podatki
1) 49.500
49.500 - 49.250 = 250 odroczone zobowiązania podatkowe
Rok X+1
Zobowiązania podatkowe Rezerwa na odroczone podatki dochodowe
49.450 2) 250 1)
Sk) 300 50 2)
300 300
Kapitał własny/wynik finansowy/podatki
2) 49.500
49.500 - 49.450 = 50
Rok X + 2
Zobowiązania podatkowe Rezerwa na odroczone podatki dochodowe
49.800 3) 3) 300 250 1)
50 2)
Kapitał własny/wynik finansowy/podatki
3) 49.500
49.800 - 49.500 = 300
Trwała zmiana wartości brutto amortyzowanych obiektów (aktywów trwałych)
Wycena pierwotna - dokonywana jest raz, jest ona łatwa.
Wycena bilansu - (dzień sporządzenia bilansu)
Zmienia się ocena przydatności przez przedsiębiorstwo składnika majątkowego
Metody wyceny:
wartość godziwa, to wartość za którą w hipotetycznych warunkach rynkowych obie strony umowy zgadzają się nabyć dane dobro lub usługę i uiścić zobowiązanie z tym związane. Strony te są między sobą dobrze poinformowane i nie ze sobą powiązane. Wartością godziwą jest zawsze cena giełdowa.
Atrybuty aktywnego rynku:
na danym rynku dane dobro musi mieć stale dostępne dobro
ceny danego dobra są podawane do publicznej wiadomości
stale znajduje się nabywca i dostawca danego dobra czy usługi
Ewidencja podstawowych środków trwałych w budowie
Różne konta Środki trwałe
Środki trwałe
1 w budowie
2
3
5
6
7
Koszty podstawowej
działalności operacyjnej
1 - bieżąco ponoszone koszty związane z budową nowego obiektu środka trwałego
2 - całkowity koszt wytworzenia nowego obiektu środka trwałego (zakończone zadanie inwestycyjne)
Przedsięwzięcie inwestycyjne - np.: budowa autostrad lub jednej autostrady
Zadanie inwestycyjne - np.: odcinek drogi, stacja paliw
Ulepszenia środka trwałego - po przedsięwzięciu środka trwałego będzie:
wydajniejszy
obniżenie kosztów eksploatacji obiektu
podniesienie jakości wytworzenia dóbr i usług
Skutkiem remontów jest ewentualne przywrócenie pierwotnej wartości użytkowej remontowanego obiektu
3 - wszelkie koszty ulepszeń istniejących środków trwałych
4 - bieżąco ponoszone koszty remontów używanych środków trwałych
5 - całkowite koszty ulepszeń zwiększające wartość brutto ulepszonego obiektu
6 - ponoszone koszty modernizacji, adaptacji, rekonstrukcji w obcych dzierżawionych środkach trwałych
7 - całkowity koszt zakończonych adaptacji i modernizacji w obcych środkach trwałych
Leasing
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania, pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe, co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Leasing w rachunkowości:
operacyjny
finansowy
Leasing operacyjny - to umowa między korzystającym a finansującym, z której wynika, że w zasadzie całe ryzyko i korzyści związane z przedmiotem leasingu zostają przy finansującym.
Leasing finansowy - to umowa między korzystającym a finansującym, z której wynika, że w zasadzie całe ryzyko i korzyści związane z przedmiotem leasingu zostają przy korzystającym.
Z reguły umowy leasingu operacyjnego są zawierane na krótko. Mogą być zrywane bez żadnych skutków finansowych, gdy na rynku znajduje się przedmiot tańszy i wydajniejszy.
Księgowe ujęcie leasingu operacyjnego:
Traktowany jest jako świadczenie usług
Zasady: ( Finansujący)
finansujący przez cały okres trwania umowy leasing operacyjny wykazuje w swoich księgach rachunkowych
finansujący amortyzuje ten przedmiot
cyklicznie wysyłane przez niego faktury sprzedażne są traktowane jako przychody ze sprzedaży usług
dla finansującego obciążeniem są wszelkie koszty remontów i konserwacji
finansujący jest obciążony podatkiem majątkowym
Zasady: (Korzystający)
wprowadza obiekt do ewidencji pozabilansowej
w księgach rejestruje zapisywane usługi księgowe
faktury traktuje jako koszty podstawowej działalności operacyjnej
Wg + Ot
Lt = tk
Rata płatności leasingowych
Lt - zagregowana kwota rat płatności leasingowych za cały okres życia ekonomicznego
Wg - wartość godziwa obiektu
Ot - oprocentowanie usługi (leasingu)
tk - okres umowy
Każda rata zawiera ratę kapitałową i oprocentowanie kapitału.
Ewidencja leasingu operacyjnego:
rozpoczęcie umowy leasingu
czas trwania umowy leasingu
zakończenie umowy leasingu
Ad1)
FINANSUJĄCY
Następuje adnotacja szczegółowych aktywów trwałych ( WNiP, środki trwałe) o tym, że nastąpiło zawarcie umowy leasingu operacyjnego.
KORZYSTAJĄCY
Następuje wprowadzenie wartości godziwej do ewidencji pozabilansowej.
Księgi finansującego (leasing operacyjny) - czas trwania leasingu
Sprzedaż Należności Koszty
usług leasingowe RB operacyjne
4
3a
RMCK
3 1 1a
VAT
należny
3b
Zakumulowana
amortyzacja
przedmiotu
Zobowiązania leasingu
leasingowe
2 5
7 Różne
konta
6
1 - znaczące wstępne koszty bezpośrednie związane z doprowadzeniem zawarcia umowy
1a - stawka kosztów z księgowania pierwszego rozliczana przez okres trwania umowy
2 - otrzymanie kaucji gwarancyjnej od korzystającego
3 - cyklicznie wysyłane korzystającemu faktury zawierające:
3a - cenę sprzedanej usługi leasingowej
3b - VAT należny budżetowi od sprzedanej usługi
4 - cyklicznie otrzymywane wpłaty od korzystającego
5 - bieżąca amortyzacja przedmiotu leasingu
6 - koszty konserwacji, remontów, podatki majątkowe itp. obciążenia związane z przedmiotem leasingu
7 - zwrot kaucji gwarancyjnej w momencie zakończenia leasingu
Ad3)
Zakończenie leasingu - występuje tylko adnotacja w ewidencji szczegółowej środków trwałych albo WNiP o zakończeniu leasingu.
CZAS TRWANIA LEASINGU
Księgi korzystającego
RB RMCK Koszty operacyjne
1 1a
Zobowiązania
leasingowe
4 3 3a
VAT naliczony
Należności
leasingowe
3b
2
1 - poniesione znaczne bezpośrednie koszty doprowadzające do zawarcia umowy
1a - stawka kosztów z operacji pierwszej rozliczona proporcjonalnie do czasu trwania umowy
2 - przekazana finansującemu kaucja gwarancyjna
3 - suma otrzymywanych cyklicznie od finansującego faktur zakupowych składająca się z:
3a - ceny nabycia usługi leasingowej
3b - VAT - u naliczonego od zakupionej usługi
4 - cyklicznie przekazywane kwoty na rzecz finansującego
CZAS ZAKOŃCZENIA LEASINGU
Wyksięgowanie z ewidencji pozabilansowej wartości godziwej oddanego finansującemu przedmiot leasingu.
LEASING FINANSOWY
Finansujący
wyksięgowuje leasing z ewidencji bilansowej, a wprowadza do ewidencji pozabilansowej
nie amortyzuje on tego obiektu
nie ponosi żadnych kosztów związanych z konserwacją, remontami, podatkami majątkowymi itp. obciążeniami związanymi z przedmiotem leasingu
Korzystający
wprowadza przedmiot leasingu do ewidencji bilansowej
amortyzuje ten przedmiot leasingu
ponosi koszty remontu, konserwacji, podatku majątkowego itp. obciążenia związane z przedmiotem leasingu
Ratami leasingu finansowego są raty: kapitałowa i oprocentowanie kapitału
Rozpoczęcie leasingu
Finansujący
Przedmiot leasingu Należności leasingowe
1
------------------------------------------------------------------------------------------------
Środki trwałe/WNiP -
leasing finansowy
1'
1 - wartość godziwa przekazanego przedmiotu leasingu korzystającemu
1' - wartość godziwa przekazanego obiektu w leasing
Korzystający
Środki trwałe/WNiP -
Zobowiązania leasingowe leasing finansowy
1
1 - wartość godziwa otrzymanego w leasing obiektu
Czas trwania leasingu - przerzuca ciężar na rzecz korzystającego
CZAS TRWANIA LEASINGU FINANSOWEGO
Finansujący
Przychody Należności
Finansowe leasingowe
Sp)
1b
RB
1a 1
1 - cyklicznie otrzymane wpłaty rat płatności leasingowych obejmujące:
1a - część kapitałową (cząstkę wartości godziwej przedmiotu leasingu)
1b - oprocentowanie od niespłaconego kredytu rzeczowego
Korzystający
Zakumulowana
Zobowiązania amortyzacja Koszty
RB leasingowe
śr. trw./WNiP operacyjne
X 1 1a sp) 2
Koszty Różne
finansowe konta
1b 3
1 - cyklicznie przekazywane finansującemu raty płatności leasingowej obejmujące:
1a - cząstkę wartości godziwej przedmiotu leasingu
1b - oprocentowanie od niespłaconego kredytu
2 - bieżąca amortyzacja przedmiotu leasingu
3 - bieżące koszty remontów, konserwacji, opłaconych podatków majątkowych itp. obciążenia związane z przedmiotem leasingu
Koszty poniesione
(memoriałowe)
Koszty
działalności w danym okresie
Wyroby gotowe
Koszty wytworzenia wyrobów sprzedanych w danym okresie
RMKC
RMKB
Produkty
nie zakończone
Obroty wewnętrzne
Sprzedaż danego okresu
RMP
Wynik finansowy
GK
JZ
JD