OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRAWA TURYSTYCZNEGO.
Kryteria Prawa Turystycznego:
metoda regulacji stosunków prawnych
rodzaj regulowanych stosunków społecznych
Podstawowe gałęzie prawa:
prawo administracyjne
prawo pracy
prawo podatkowe
prawo karne
Kompleksowe gałęzie prawa:
prawo gospodarcze: obejmuje normy prawne regulujące organizację i funkcjonowanie przedsiębiorców i wykonanie przez nich działalności gospodarczej.
prawo turystyczne - jeden z działów prawa gospodarczego
prawo turystyczne - zespół powszechnie obowiązujących przepisów prawa regulujących organizację i funkcjonowanie przedsiębiorców turystycznych i wykonywanej przez nich działalności gospodarczej oraz stosunki społeczne występujące w związku z uprawianiem turystyki przez osoby.
PODMIOT I PRZEDMIOT REGULACJI PRAWA TURYSTYCZNEGO.
Dotyczy 2 grup osób:
tych podmiotów, które uczestniczą w prowadzeniu działalności gospodarczej; np. organizator turystyki, pośrednik, agent turystyczny, przewodnik, pilot wycieczki turystycznej.
te osoby na rzecz, których usługi są świadczone; np. klienci: turysta, odwiedzający.
Zakres przedmiotowy:
status prawny przedsiębiorcy tur. i hotelowego
status prawny pilota wycieczek
warunki uczestnictwa turysty i odwiedzającego
świadczenia, prowadzenia usług tur.
ochrona prawna klienta
warunki szczególnej odpowiedzialności przedsiębiorcy tur. i hotelowego wobec niewykonania lub nienależnego wykonania usługi.
Przez usługi turystyczne ustawodawca rozumie:
usługi przewodnickie - oprowadzenie i udzielenie informacji związanych z tymi miejscami, obiektami;
usługi hotelowe - wynajem domów, pokoi, mieszkań, miejsc kempingowych i związana z tym inne usługi (np.. śniadanie dla gościa hotelowego);
inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym - wykonywane tylko na rzecz 2 grup podmiotów; turysty i odwiedzającego.
TURYSTA: osoba, która podróżuje do innej miejscowości poza stałym miejscem pobytu i jej cel nie jest związany z zarobkowaniem i jej pobyt w miejscu odwiedzanym wiąże się z co najmniej 1 noclegiem.
ODWIEDZAJĄCY: to samo co wyżej, ale pobyt nie wiąże się z koniecznością noclegu.
2. PODSTAWOWE ŹRÓDŁA PRAWA TURYSTYCZNEGO.
Konstytucja RP z kwietnia 1997 r.:
zasada wolności człowieka, swoboda uprawiania turystyki, swoboda przemieszczania się
zasada wolności wyboru miejsca zamieszkania
wolność korzystania z dóbr kultury
obowiązek władz publicznych do popierania rozwoju kultury fizycznej, ochrony środowiska, ochrony konsumenta.
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych:
Przepisy tej ustawy określają warunki świadczenia usług przez krajowych i zagranicznych przedsiębiorców na terenie RP i za granicą jeżeli umowa została zawarta na terenie RP.
Ustawa z 19 listopada 1999 r. - prawo działalności gospodarczej.
Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.
Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. - o krajowym rejestrze sądowym.
Przepisy kodeksu cywilnego:
ustawa o kulturze fizycznej
ochronie przyrody
paszportach
prawo dewizowe
kodeks cywilny
Kodeks wprowadza podział przepisów:
przepisy prawa powszechnie obowiązującego w ujęciu krajowym zalicza przepisy zamieszczone w Konstytucji RP, ustawach, w przepisach wykonawczych.
przepisy prawa wewnętrznego
UMOWY MIĘDZYNARODOWE RATYFIKOWANE:
Konwencja Warszawska z 1929 r. - o ujednoliceniu niektórych prawideł dotyczących przewozu lotniczego
Konwencja Nowojorska - obejmuje ułatwienia celne w turystyce i kwestię czasowego przewozu prywatnych pojazdów drogowych w 1954 r.
Konwencja Ateńska 1974 r. - dotyczyła przewozu morzem pasażerów i bagażu
Konwencja Stambulska 1990 r. - dotyczy odprawy czasowej
Konwencja Paryska 1962 r. - o odpowiedzialności osób prowadzących hotele za rzeczy wniesione do hotelu
W 1991 roku podpisaliśmy umowę „Układ Europejski” ustanawiający stowarzyszanie między RP a wspólnotami europejskimi i państwami członkowskimi, mocą której nastąpiło stowarzyszenie RP z Unią Europejską. Polska zobowiązała się do przeniesienia unormowań prawnych Unii Europejskiej (implementacja) do prawa krajowego.
1990 r. - dyrektywa w sprawie pakietów turystycznych
1994 r. - dyrektywa w sprawie ochrony nabywców w odniesieniu do niektórych aspektów umów o nabycie prawa do korzystania z nieruchomości na zasadzie podziału czasowego
1968 r. - dyrektywa w sprawie zniesienia barier utrudniających lub uniemożliwiających podejmowanie i prowadzenie w państwach członkowskich usług hotelarskich
1975 r. - dyrektywa w zakresie usług świadczonych przez pilotów wycieczek, tłumaczy
1982 r. - dyrektywa w sprawie usług transportowych i agencji podróży.
3. SPOSÓB REGULOWANIA STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH I CYWILNOPRAWNYCH.
STOSUNEK ADMINISTRACYJNOPRAWNY: nie występuje równorzędność stron. Jest adresat formy, na którego pracodawca nakłada nakaz, zakaz lub udziela zgody. Pracodawca kontroluje adresata. Ten co ma obowiązek (nakaz, zakaz) jest podporządkowany temu co kontroluje.
STOSUNEK CYWILNOPRAWNY: w jego ramach nie ma dominacji, jest równorzędność obu stron z punktu widzenia ekonomicznego wcale tak być nie musi.
Wyróżniamy normy:
bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) - wyraża nakaz lub zakaz powszechnie obowiązujący i żadna ze stron nie może wpłynąć na jej zmianę;
względnie obowiązujące (dyspozytywne) - większość przepisów prawa cywilnego ma charakter norm dyspozytywnych, stosuje się je wtedy gdy strony stosunku nie postanowiły inaczej;
semiimperatywne - określają minimum uprawnień adresata (określonej osoby), i nie może być umniejszone umową obustronną.
4. KONSTYTUCYJNE PODSTAWY PRAWA TURYSTYCZNEGO:
zasada wolności działalności gospodarczej
zasada ochrony własności
zasada równości przedsiębiorców wobec prawa
Ad. A. Konstytucja proklamuje zasadę wolności działalności gospodarczej. wyraża się ona :
- w swobodzie podejmowania działalności gospodarczej - każdy kto spełnia warunki może podjąć działalność;
- w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Zgodnie z prawem dział. gospod. jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych w przepisach prawa. Ograniczają ją tylko ustalenia dotyczące koncesjonowania dział. gospod. oraz wydawania zezwoleń na jej wykonanie. Ustalony zakres koncesjonowania obejmuje 8 dziedzin, w tym mające znaczenie dla turystów usługi transportu lotniczego, przewozy kolejowe, budowę i eksploatację autostrad płatnych oraz usługi ochrony osób i mienia. Do reglamentacji (ograniczenia) dział. może dojść tylko w przypadku, gdy są spełnione warunki:
- dotyczące formy - tylko przepisy w randze ustawy
- tylko ze względu na ochronę ważnego interesu publicznego: bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa, porządek publiczny, ważny interes państwowy, ochrona wolności obywateli.
Ad. B. Zasada ochrony własności polega na tym, że prawo własności jest chronione w sposób szczególny (bez względu na to komu przysługuje). Właściciel rzeczy ma zagwarantowane dwie swobody:
- korzystania z rzeczy (używania);
- jest uprawniony do swobodnego rozporządzenia rzeczą (może ją darować, sprzedać, zmienić, obciążyć hipoteką);
Uprawnienia te traktowane są jako uprawnienia bezwzględnie obowiązujące. Odstępstwo może nastąpić przepisami ustawy.
Ad. C. Prowadzenia dział. gospod. powinno się odbywać na równych prawach, wszyscy przedsiębiorcy powinni być równo traktowani (dotyczy to m.in. uzyskiwania gwarancji, zdolności kredytowej). W konsekwencji muszą być stosowane takie same kryteria prawne wobec wszystkich przedsiębiorstw.
5. PODMIOTY ŚWIADCZĄCE USŁUGI TURYSTYCZNE
Kwestie dotyczące podmiotów świadczących usługi regulują przepisy ustawy z 19 listopada 1999 r. Prawo dział. gospod. oraz ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.
Nazwa „przedsiębiorstwo turystyczne” nie wynika z tekstu ustawy. Pod tą nazwą rozumiemy 3 grupy przedsiębiorstw:
organizatorzy turystyki
pośrednicy turystyczni
agenci turystyczni
Może być również tak, że ten sam podmiot prowadzi świadczenie usług o charakterze organizatora, pośrednika, agenta turystycznego. Z zastrzeżeniem, że gdy dokonuje ściśle określonych czynności z klientem musi dokładnie określić w jakim charakterze on w tym wypadku występuje (np. pośrednik).
Przedsiębiorcą mogą być 4 rodzaje osób:
osoby fizyczne - identyfikowane z imienia, nazwiska, miejsca zamieszkania
osoby prawne - jednostki organizacyjne, które przez wpis do rejestru przedsiębiorstw nabywają osobowość prawną.
SPÓŁKA Z. O. O. - jest formą spółki kapitałowej; jej charakterystyczną cechą jest to, że za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka, całym swoim majątkiem, natomiast wspólnicy za zobowiązania spółki swoim osobistym majątkiem nie odpowiadają. Przez zarejestrowanie spółka nabywa osobowość prawną.
SPÓŁKA AKCYJNA - jej podstawową cechą jest wyłącznie majątkowy charakter stosunków między nią samą a akcjonariuszami; rozwiązuje się przez zbycie akcji; s. akcyjna jest osoba prawną, w której dominującą rolę odgrywa kapitał.
* nie mające osobowości prawnej spółka prawa handlowego
SPÓŁKI OSOBOWE:
SPÓŁKA JAWNA - to spółka, która prowadzi we własnym imieniu przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze. Nie ma osobowości prawnej, ich wpis do rejestru spółek nie powoduje nabycia osobowości prawnej. Spółka jest uprawniona do nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Wspólnicy za długi ponoszą odpowiedzialność swoim własnym majątkiem. Umowa powstaje w drodze umowy.
SPÓŁKA PARTNERSKA - to odmiana spółki jawnej
SPÓŁKA KOMANDYTOWA - to spółka, która ma na celu prowadzenie w większym rozmiarze przedsiębiorstwa zarobkowego pod wspólną firmą, a wobec wierzycieli za zobowiązania spółki przynajmniej 1 wspólnik (zwany komplementariuszem) odpowiada bez ograniczeń a odpowiedzialność przynajmniej 1 (znanego komandytariuszem) jest ograniczona. Powstaje w drodze zawarcia przez wspólników umowy w formie aktu notarialnego. Są dwie grupy wspólników: komplementariuszem - uprawnieni i zobowiązani do prowadzenia spraw spółki i komandytariusze - ich rola ogranicza się do wniesienia wkładów i czerpania z tego zysku.
SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA - powstaje w drodze umowy zawartej przez wspólników. W umowie wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działania w oznaczony sposób w szczególności przez wniesione wkłady. Umowa spółki wymaga formy pisemnej. Majątek spółki jest współwłasnością łączną wspólników. Wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Klasyfikacja działalności ekonomicznej:
wytwórcza
roboty budowlane
handlowa
usługowa
Cele (kryteria) działalności ekonomicznej:
charakter zarobkowy - każdy przedsiębiorca jest nastawiony na zysk
sposób zorganizowany - organizowanie zaopatrzenia, współpracy z innymi, organizowanie rynków zbytu
sposób ciągły - powtarzanie działalności
6. SYTUACJA PRAWNA PODMIOTÓW ZAGRANICZNYCH
Polski prawo przewiduje możliwość uczestniczenia podmiotów zagranicznych w świadczeniu usług turystycznych na terytorium RP wyłącznie przez przedstawicielstwa.
Przedsiębiorca zagraniczny - tzw. osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą. Wyróżniamy 3 grupy osób zagranicznych:
osoby fizyczne mające stałe miejsce zamieszkania za granicą (mają zezwolenia na pobyt). Przedsiębiorcą może być obywatel obcego państwa przebywający w Polsce pod warunkiem, że uzyska zezwolenie na osiedlenie się w Polsce. Wtedy zrównuje się on z obywatelem Polski i ma takie same prawa do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej.
osoby prawne z siedzibą za granicą oraz nie mające osobowości prawnej. Osoby zagraniczne dzielimy na:
osoby fizyczne mające stałe miejsce zamieszkania za granicą
osoby prawne mające stałą siedzibę za granicą
nie mające osobowości prawnej (spółki osobowe) z siedzibą za granicą
Mogą one podejmować i prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie na zasadzie wzajemności (podmioty te mogą prowadzić działalność gospodarczą w Polsce a polskie podmioty na tych samych prawach w ich państwie). Jest 1 wyjątek, gdy z umowy międzynarodowej wynika przyzwolenie by przedsiębiorstwa danego państwa mogły prowadzić działalność gospodarczą.
spółki wskazanych osób fizycznych i prawnych z siedzibą za granicą. Przedsiębiorstwa wykonują działalność gospodarczą za granicą. Działają na zasadzie wzajemności lub indywidualnej umowie i pozwoleniu. Tworzą one oddziały tych przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa zagraniczne tworzą oddziały na terytorium RP, działające wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności danego przedsiębiorstwa zagranicznego (reklama i promocja przeds. zagr. nie mogą wytwarzać, wykonywać prac budowlanych czy świadczyć usług). Taki dział ma obowiązek używać nazwy przeds. zagr. w języku państwa, jakiego siedziby wraz z przetłumaczoną na język polski nazwę formy prawnej przedsiębiorcy (np.. jakiego rodzaju jest ta spółka handlowa, jak też prowadzić oddzielną rachunkowość w języku polskim). Musi być także ustanowiona w oddziale osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego.
zarejestrowanie przedsiębiorstwa - wpis do sądowego rejestru. Przepisy te reguluje ustawa z sierpnia 1997 r. o krajowym rejestrze sądowym. Każdy przedsiębiorca musi uzyskać wpis do rejestru krajowego przedsiębiorstw. Rejestracji dokonują sądy gospodarcze na wniosek zainteresowanych stron.
PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Prowadzenie działalności gospodarczej regulują przepisy:
prawo działalności gospodarczej z 19 listopada 1999 r. Określa ona kwestie podejmowania i prowadzenia działalności w Polsce;
ustawa o krajowym rejestrze sądowym z sierpnia 1997 r. Określa warunki i tryb rejestrowania przedsiębiorców;
ustawa o usługach turystycznych z sierpnia 1997 r. Określa szczególne warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług turystycznych.
16.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO.
Przedsiębiorca może podjąć działalność gospod. tylko wtedy gdy uzyska wpis do rejestru przedsiębiorców. Rejestr ten jest jedną z części krajowego rejestru sądowego.
KRS składa się z 3 części:
rejestru przedsiębiorców
rejestru stowarzyszeń, organizacji społecznych i zawodowych, fundacji publicznych, zakładów opieki zdrowotnej
rejestru dłużników niewypłacalnych
KRS jest prowadzony w systemie informatycznym przez sądy gospodarcze jako jednostki organizacyjne sądów rejonowych. Sądy gospodarcze obejmują swoim zasięgiem całość lub część województwa. Zbiory informatyczne znajdujące się w sądach są integralną częścią ogólnego rejestru sądowego i wchodzą w skład centralnej informacji krajowego rejestru sądowego.
Zadaniem centralnej informacji KRS jest:
utworzenie (prowadzenie) połączeń informatycznych
utworzenie zbioru informacyjnego
udzielanie informacji z rejestru (przekazywanie z urzędu informacji o przedsiębiorcach zarejestrowanych i mieszkających na terenie objętym rejestracją)
udzielanie odpisów z rejestru
Postępowanie rejestracyjne odbywa się na podstawie przepisów kodeksu cywilnego z uwzględnieniem przepisów szczególnych z ustawy o krajowym rejestrze sądowym:
krajowy rejestr sądowy, w tym rejestr przedsiębiorców, jest rejestrem jawnym. Oznacza to, że każdy ma prawo dostępu do danych za pośrednictwem centralnej informacji KRS, każdy ma prawo otrzymać odpisy, wyciągi, poświadczenia o rejestrze.
ten sąd rejonowy, gospodarczy, który dokonuje wpisu, prowadzi odrębne akta rejestrowe, gdzie są wszystkie dokumenty dotyczące przedsiębiorcy. Każdy ma prawo przeglądania akt rejestrowych. Prowadzi się zbiory wzorów podpisów osób upoważnionych do reprezentowania przedsiębiorcy. Dane z rejestru nie mogą być usunięte. Po wpisaniu do rejestru, podlega to ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wydawanym przez Ministra sprawiedliwości (wpis osób fizycznych nie podlega ogłoszeniu, przedsiębiorca występuje jako osoba fizyczna lub wspólnik spółki prawa cywilnego). W odniesieniu do informacji w KRS i rejestrze przedsiębiorców obowiązuje domniemanie prawne - przyjmuje się z mocy ustawy, że wpisy są prawdziwe.
17. CHARAKTERYSTYKA REJESTRU PRZEDSIĘBIORCÓW W RAMACH KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO
Postępowanie rejestracyjne kończy się postanowieniem sądu rejonowego gospodarczego i jest to wpis do rejestracji. Do wpisu rejestracji i przedsiębiorców podlega:
przedsiębiorca będący osobą fizyczną lub wykonującą działalność na podstawie umowy o spółkach prawa cywilnego
spółdzielnie , przedsiębiorstwa państwowe
jednostki badawczo-rozwojowe
towarzystwa ubezpieczeniowe
oddziały przedsiębiorstw zagranicznych
inne podmioty jeżeli podjęły działalność gospodarczą.
Zakres przedmiotowy - zgromadzone informacje są zawarte w 6 działach:
informacje pozwalające na identyfikację indywidualną przedsiębiorcy (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, nazwa jednostki, siedziba)
wskazuje się organ uprawniony do reprezentowania przedsiębiorcy (osoby wchodzące w skład tego organu)
przedmiot działalności gospodarczej (w zakresie świadczenia usług) - określa się wg nazewnictwa podanej w polskiej klasyfikacji działalności; dokumenty dotyczące sprawozdań finansowych
dane dotyczące zaległości, zadłużeń (podatkowych, celnych, na rzecz ZUS-u); podmioty będące wierzycielami , informacje dotyczące zapoczątkowania postępowania układowego lub upadłościowego
informacje dotyczące powołania lub odwołania kuratora
informacje dotyczące postępowania likwidacyjnego (zapoczątkowanie likwidacji, powołanie likwidatora)
18. DYREKTYWY USTAWOWE POPRAWNEGO SPOSOBU PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Z przepisów ustawy - prawo działalności gospodarczej - wynika dyrektywa poprawnego prowadzenia działalności gospodarczej oraz podstawowe obowiązki, które powinien przestrzegać przedsiębiorca turystyczny w ramach prowadzonych usług turystycznych.
Przedsiębiorca powinien wykonywać działalność gospodarczą na zasadach:
uczciwej konkurencji. Uczciwa konkurencja nie jest zdefiniowana. Jest pojęciem występującym w naukach ekonomicznych i prawoznawczych. W warunkach ekonomicznych rozumie się, iż konkurencja jest wolna, całkowita i rzeczywista. Konfrontacje wszystkich przedsiębiorców w sferze popytu i podaży. Celem konkurencji jest osiągnięcie wynagrodzenia za świadczenie usług. W prawoznawstwie uczciwa konkurencja polega na dążeniu wielu niezależnych od siebie przedsiębiorców do uzyskania największej ilości klientów, następuje to kosztem innych przedsiębiorców (uprawnienia występują po stronie przedsiębiorcy do rywalizacji o klientów).
Czyny nieuczciwej konkurencji - działania konkurencyjne sprzeczne z prawem, tylko wtedy gdy ono zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy lub interes klienta. Czynem niedozwolonym są tylko takie, które odpowiadają opisowi normatywnemu zawartemu w ustawie.
poszanowania dobrych obyczajów. Ustawodawca nie definiuje tego pojęcia. W prawoznawstwie występuje zgodność co do tego, które reguły należy traktować jako dobra obyczaje. Są on oparte na normach prawa zwyczajowego dotyczące określonych sposobów postępowania. Są rezultatem wielokrotnego powtarzania zachowania i akceptowania go. Do norm zwyczajowych zalicza się postępowanie sumienne - uczciwe z poszanowaniem godności innych osób.
poszanowanie słusznych interesów konsumenta. Interes konsumentów: stanowi o tym konstytucja oraz przepisy ustaw szczególnych (wzory umów, zawieranie umów itp.)
19. OBOWIĄZKI USTAWOWE PRZEDSIĘBIORCY TURYSTYCZNEGO
Obowiązkiem przedsiębiorcy jest spełnienie wszystkich warunków określonych przepisami prawa. Szczególnie musi przestrzegać te przepisy, które służą ochronie zdrowia i życia ludzkiego, moralności społecznej, ochronie środowiska.
Obowiązek posiadania wymagań kwalifikacji zawodowych - dotyczą przedsiębiorcy, osób zarządzających i pracowników (wiedza i umiejętności zawodowe).
Obowiązek oznakowania zewnętrznego przedsiębiorstwa (nakaz administracyjno-prawny), każdy przedsiębiorca ma ten obowiązek, chodzi o szyldy: treść na nich powinna odpowiadać wymogom; oznaczenie przedsiębiorcy - kim jest (imię, nazwisko, jednostka organizacyjna), zwięźle określać przedmiot działalności gospodarczej, produkowanie rzeczy, świadczenie usług turystycznych, inne usługi.
Obowiązek związany z płatnością posiadaniem rachunku bankowego - dokonywanie płatności. Przyjmowanie winno nastąpić za pośrednictwem banku wtedy gdy transakcja jednorazowa wiąże się z przeniesieniem wartości co najmniej 3000 EURO, przy stałych kontaktach 1000 EURO. Każdy przedsiębiorca ma ustawowy obowiązek posiadania rachunku bankowego. Jest to obowiązek szczególny. Ma on również obowiązek zawiadomienia Urzędu Skarbowego o posiadaniu kont bankowych i wskazaniu cech identyfikacyjnych (bank, numer konta). Może posiadać kilka rachunków w różnych bankach. Wtedy ma obowiązek podać w Urzędzie Skarbowym: informacje o posiadaniu kont i wskazaniu, które jest rachunkiem podstawowym oraz poinformować banki o wszystkich rachunkach wskazując, który jest podstawowym (związane jest to z tworzeniem bezpiecznego obrotu gospodarczego i tzw. „prania brudnych pieniędzy”).
22. Charakter prawny zezwoleń w ramach reglamentacji administracyjno-prawneJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Reglamentacja prawno- administracyjna działalności gospodarczej jest odstępstwem od konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej. Reglamentacja polega na przewidzianym przepisami prawa ograniczeniu swobody podejmowania działalności gospodarczej. Ograniczenie wyraża się w tym, że przepisy uprawniają organy samorządowe do ingerowania w dział. gosp. (wydaje decyzje na przyzwolenie). Reglamentacja ma postać koncesjonowania lub zezwoleń (licencji).
Ustawa w prawie działalności gospodarczej nie definiuje tych pojęć, określa tylko sposób udzielania, odmowy lub ograniczenia ich udzielenia.
Charakter prawny zezwolenia. Posiada ono 2 podstawowe cechy:
zezwolenie jest decyzją administracyjną uprawnionego organu adm.
na, którego rodzaju działalność gospodarczą wymagane jest zezwolenie określają przepisy ustawy szczegółowej
Istota prawna zezwolenia:
Nie dotyczy tych dziedzin dział. gosp. objętych koncesjami (8 rodzajów dział. gosp.) lub zezwoleniem (kilkadziesiąt rodzajów). Zezwolenia są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości wykonania dział. gosp. czy spełnia wymogi prawa powszechnie obowiązującego. Wymaganie uzyskania zezwolenia jest wówczas gdy dział. nie może być wolna, ale musi podlegać kontroli np. gdy chodzi o ochronę dobra lub interesów klienta - konsumenta. Obowiązki uzyskania zezwolenia określają przepisy odrębnych ustaw. Udzielenie zezwolenia regulują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Reglamentacja dział. gosp. w zakresie świadczenia usług turystycznych - reglamentacją jest objęta działalność organizatora imprez turystycznych i pośredniczenia w zawieraniu umów. Formą zezwolenia nie są obojętne działania polegające na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów przez agenta.
W odniesieniu do kwestii udzielania zezwoleń występuje różnica unormowań między przypisami prawa dział. gosp. a ustawą o usługach turystycznych. W sprawach spornych pierwszeństwo mają przepisy prawa dział. gosp. jako ustawy wydanej później niż ustawa o usługach turystycznych.
23. POSTĘPOWANIE O UZYSKANIE ZEZWOLENIA NA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ W CHARAKTERZE ORGANIZATORA TURYSTYKI LUB POŚREDNIKA TURYSTYCZNEGO.
postępowanie następuje na wniosek osoby zainteresowanej. Wyklucza to możliwość wszczynania postępowania o udzielenie zezwolenia z urzędu. Wydana decyzja jest decyzją administracyjną. Zezwolenie powinno zawierać wszystkie elementy, jakie powinna spełniać każda decyzja administracyjna:
oznaczenie organu adm. publicznej wydającego zezwolenie
datę wydania
oznaczenie stron (kogo dotyczy)
wskazanie postawy prawnej i rozstrzygnięcie z uwzględnieniem podstawy prawnej
uzasadnienie faktyczne i prawne
możliwość odwołania się od decyzji
Wniosek powinien zawierać:
oznaczenie przedsiębiorcy ubiegającego się o zezwolenie (indywidualizacja przedsiębiorcy: nazwa, adres)
wskazanie numeru z rejestru przedsiębiorców
informacja co do rodzaju i zakresu wykonywania dział. gosp.
miejsce wykonywania działalności
stwierdzenie, będące potwierdzeniem tego, że przedsiębiorca spełnia wszystkie wymogi dotyczące wykształcenia i praktyki oraz gwarancji bankowych i ubezpieczenia (musi przedstawić dokumenty potwierdzające zawarcie umów gwarancji bankowych lub ubezpieczenia z zapewnieniem pokrycia kosztów powrotu klientów z zagranicy oraz wykonania lub niewykonania warunków umowy).
Wydanie decyzji administracyjnej następuje po stwierdzeniu czy spełnione są wymagania. W toku postępowania mogą powstać wątpliwości powodujące konieczność wezwania przedsiębiorcy do uzupełnienia informacji lub kontrolnego sprawdzania faktów.
Organem ustawowo uprawnionym do wydawania zezwoleń jest wojewoda właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy. Może on wydać decyzję o udzielaniu zezwolenia, odmowie, cofnięciu lub ograniczeniu zezwolenia.
Decyzja o udzieleniu zezwolenia - jeżeli przedsiębiorca spełnia wszystkie warunki w sprawie uzyskania zezwolenia, wówczas wojewoda ma prawo i obowiązek jego wydania. Jest ono udzielane na czas nieokreślony. Jest to jednak wyjątek: wydawane na czas określony tylko wtedy, gdy taki wniosek składa przedsiębiorca. Jeżeli wnioskujący przedsiębiorca nie spełnia wszystkich warunków wówczas wojewoda ma prawo i obowiązek odmowy udzielenia zezwolenia.
Zezwolenie udzielane jest za pobranie opłaty skarbowej. jej wysokość określają przepisy ustawy szczegółowej, z września 2001 r. o opłatach skarbowych.
Cofnięcie zezwolenia następuje w formie decyzji administracyjnej:
obligacyjne cofnięcie - polega na tym, że jeżeli organ stwierdzi nieprawidłowe okoliczności, w wykonaniu działalności to musi zezwolenie cofnąć
fakultatywne - może ale nie ma okoliczności np. prawomocne orzeczenie sądu zakazujące prowadzenia świadczenie usług turystycznych
Cofnięcie może nastąpić w przypadku:
prawomocnego wyroku sądu zakazującego działalności
jeżeli przedsiębiorca przestał spełniać warunki
kiedy nie usunął stwierdzonych w toku kontroli uchybień
Ograniczenie polega na tym, że zakres uprawnień jest umniejszony. Może mieć ono charakter:
przedmiotowy - zawężony zakres usług
terytorialny - zmniejszony zasięg prowadzonej działalności gospodarczej
Ograniczenie może nastąpić w przypadku wydania prawomocnego wyroku sądowego.
28. OCHRONA PUBLICZNO - PRAWNA PRZYRODY.
Ochrona publiczno-prawna przyrody uregulowana jest ustawą z 16 października 1991 r. o ochronie przyrody. Przez ochronę przyrody rozumie się zachowanie, właściwe wykorzystywanie i odnawianie zasobów przyrody, w szczególności tych, które mają postać dziko występujących (roślin i zwierząt), siedlisko tych roślin i zwierząt objętych szczególną ochroną, przyrodę nieożywioną. Celem ochrony przyrody jest utrzymanie procesów ekologicznych i procesów w ekosystemach w prawidłowym stanie, zachowanie dziedzictwa geologicznego, zapewnienie stałego istnienia gatunków roślin i zwierząt.
Organami prawnymi ustanowionymi do stosowania tych przepisów są: Minister do spraw środowiska i Wojewoda.
Ochrona przyrody może przybierać formy:
tworzenie parków narodowych
uznawanie określonych obszarów za rezerwaty przyrody
tworzenie parków krajobrazowych i wyznaczanie obszarów chronionego krajobrazu
wprowadzenie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt.
Jeżeli jest stosowana któreś z wymienionych form, to Wojewoda ma obowiązek umieszczenia teorii informacyjnych o ograniczeniu, zakazie lub nakazie związanym z ochroną przyrody.
Naruszenie tych zakazów i nakazów może kwalifikować się jako występek, a tym samym powodować odpowiedzialność karną sprawców.
29. OCHRONA PUBLICZNO - PRAWNA DÓBR KULTURY.
Publiczno - prawna ochrona dóbr kultury uregulowana jest przepisami ustawy z 15 lutego 1965 r., o ochronie dóbr kultury. Dobrem kultury są bogactwa naturalne i z tej racji powinny być chronione. Do dóbr kultury zalicza się każdy przedmiot ruchomy lub nie, dawny lub współczesny mający znaczenie dla dziedzictwa kulturowego o charakterze zabytku.
Celem tej ochrony jest:
utrzymanie w należytym stanie
zachowanie dóbr kultury
zapewnienie prawidłowego korzystania z udostępnienie dóbr kultury ogółowi społeczeństwa, a w szczególności dla celów naukowych, dydaktycznych, wychowawczych.
Ochrona dóbr kultury polega na: zabezpieczeniu przed zniszczeniem, uszkodzeniem, zabezpieczeniem przed wywozem, zapewnieniu trwałego prowadzenia dokumentacji naukowej i nienaukowej (ewidencji i rejestru) dóbr kultury; konserwacji i odbudowie dóbr kultury.
Przedmioty chronione to: dzieła budownictwa, obiekty etnograficzne, dzieła rzeźbiarskie, malarstwa, pamiątki historyczne, pola bitew, obozy zagłady, obiekty archeologiczne, cmentarze, obiekty kultury materialnej i warsztaty, materiały bibliotekarskie, kolekcje i zbiory krajowej kultury.
Nadzór nad ochroną sprawują minister właściwy do spraw kultury i ochrony środowiska. Generalny konserwator zabytków, w województwach - wojewódzki konserwator zabytków, dyrektorzy muzeów, Biblioteka Narodowa i inne.
Obowiązuje ogólny zakaz wywozu dóbr kultury za granicę. Wyjątek pod pewnym warunkiem: zwolnić może Generalny Konserwator Zabytków. Decyzję o pozwoleniu na wywóz może on podjąć tylko wtedy, gdy stwierdzi, że brak przedmiotów nie spowoduje uszczerbku dla dóbr kultury danego narodu.
Zakaz wywozu nie dotyczy pewnych przedmiotów:
dzieł twórców żyjących
dzieł rzemiosła przemysłu artystycznego wytworzonych po 8 maja 1945 r.
materiałów bibliotekarskich wydanych po 8 maja 1945 r.
Można wywieźć dobra przywiezione przez osoby korzystające z immunitetu dyplomatycznego, a także te, które były przywiezione z zastrzeżeniem, że zostaną przywiezione z powrotem. Sprawca naruszający zakaz dopuszcza się występku - odpowiedzialność karna.
Zasada organizacji muzeów oraz udostępnienia ich zbiorów zwiedzającym określa ustawa z 21 listopada 1996 r. o muzeach. W rozumieniu tej ustawy muzeum to jednostka organizacyjna nie nastawiona na osiąganie zysku, której celem jest trwała ochrona dóbr kultury, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnienie podstawowych wartości, historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie możliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwienie kontaktu ze zbiorami.
Cele te muzea realizują w szczególności przez gromadzenie, katalogowanie i naukowe opracowywanie dóbr kultury, odpowiednie ich przechowywanie i konserwację, urządzanie wystaw, prowadzenie działalności wydawniczej i edukacyjnej.
Rzeczy ruchome i nieruchomości wpisane do inwentarza muzealiów tworzą zbiór określony mianem „muzealia”, który stanowi dobro ogólnospołeczne.
Muzea mogą być tworzone przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, jednostki samorządu terytorialnego, osoby fizyczne i prawne, organy administracji rządowej.
Ochrona publiczno - prawna dóbr:
ustawa ze stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej. W myśl tej ustawy kultura fizyczną jest wiedza, wartości, zwyczaje jak i działanie dla rozwoju psychofizycznego. działania usprawniające i przywracające zdrowie człowieka.
Kultura fizyczna obejmuje ochronę ustawową. każdy obywatel może korzystać z określonych form kultury fizycznej w zakresie prawidłowej realizacji rekreacji ruchowej, wychowanie fizyczne. Dbałość o zdrowie wszystkich obywateli i rozwój psychofizyczny.
Wg ustawodawcy realizacja tych celów powinna być spełniona przez sport, aktywność osób, wychowane fizyczne, doskonalenie sił poprzez rekreację ruchową, rehabilitację ruchową - przywrócenie sprawności psychofizycznej.
Warunki w odniesieniu do uprawiania sportu:
jest dobrowolne i powinno odbywać się zgodnie z przepisami do ustawy i stosunków oraz regulaminów związków sportowych.
sport uprawiać mogą osoby posiadające status zawodnika profesjonalnego lub amatorskiego
zawodnicy zobowiązani są do posiadania licencji potwierdzającej możliwość uprawiania określonych dyscyplin sportowych. Licencji udzielają Związki Sportowe. Nie jest to postępowanie administracyjne
zawodnik nie może jednocześnie reprezentować kilku klubów, związków w tej samej dyscyplinie.
Rekreacja i rehabilitacja ruchowa:
organizowanie działalności w tej dziedzinie jest obowiązkiem organów rządowych, regionalnych stowarzyszeń i związków
organizowanie zawodów, imprez, popularyzowanie walorów
ustawodawca nie zabrania organizowania imprez w zakresie rekreacji ruchowej przedsiębiorcom (organizatorom)
zajęcia rekreacji ruchowej i rehabilitacyjnej mogą prowadzić rehabilitanci.
! ! ! Bezpieczeństwo w kulturze fizycznej ! ! !
osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność są odpowiedzialne za bezpieczeństwo, porządek i higieniczne warunki.
uprawianie alpinizmu, sportów motorowodnych, żeglarskich, nurkowania, daleko-wschodnich sztuk walki wymaga odpowiednich kwalifikacji. Ich organizacja i uczestnictwo w nich jest możliwe w odniesieniu do osób uprawnionych.
35. PODSTAWOWE UNORMOWANIA USTAWOWE Z ZAKRESU PRAWA CELNEGO, KTÓRE POWINIEN UWZGLĘDNIĆ TURYSTA I PRZEDSIĘBIORCA TURYSTYCZNY.
Unormowania dotyczące wiz reguluje:
ustawa z czerwca 1997 r. o cudzoziemcach oraz
rozporządzenie wykonawcze do tej ustawy z 1998 r. z czerwca w sprawie określania środków niezbędnych do wjazdu, pobytu i wyjazdu z kraju.
Wiza - szczególna odmiana decyzji administracyjnej, wydana w postaci odrębnego dokumentu albo adnotacji w paszporcie. Uprawnia do przekroczenia granicy oraz do pobytu na terenie państwa.
Wyróżniamy wizy:
pobytowe - upoważniają do przebywania na terenie państwa przez określony czas
tranzytowe - upoważniają do przejazdu przez terytorium, określony jest czas przejazdu w godzinach, ostatecznie w dniach
imigracyjne - pozwalają na podjęcie pracy w kraju
służbowe - udzielane osobom wyjeżdżającym w celach oficjalnych, w interesach
dyplomatyczne - wydawane osobom korzystającym z immunitetu politycznego
Wiza jest wydawana jako zezwolenie cudzoziemcowi przez właściwy organ RP, stanowi zezwolenie na przekroczenie granicy, pobyt w kraju i wyjazd z niego.
Cudzoziemiec może przekroczyć polską granicę jeżeli:
posiada ważny paszport
wizę wydaną przez upoważniony do tego polski organ
potwierdzi i udokumentuje posiadanie środków niezbędnych do pobytu na terenie państwa polskiego
Z ustawy z 1998 r. wynika, że każda osoba, które przyjeżdża do Polski w związku z faktem, że jest uczestnikiem wycieczki turystycznej, że przyjechała na zawody sportowe, w celach leczniczo - sanitarnych musi udokumentować iż posiada minimum 20 zł na każdy dzień pobytu w kraju, lub równowartość tej sumy w postaci środków płatniczych, które można zamienić na polską walutę. Może również udokumentować, że otrzyma fundusze na miejscu np. od rodziny.
Wiza uprawnia cudzoziemca do 1-krotnego lub na dłuższy czas wyjazdu do kraju. Okres ważności wizy nie może być dłuższy niż 5 lat.
Prawo Polskie przewiduje przypadki gdy wizy nie można udzielić:
gdy w przeszłości doszło do wydalenia
kiedy cudzoziemiec został skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo na karę pozbawienia wolności od 3 lat
istnieje podejrzenie, że cudzoziemiec posiada wrogie plany w stosunku do kraju np. chęć pozbawienia niepodległości
osobiście wobec której istnieje przypuszczenie, że może uczestniczyć w działaniach mających charakter terrorystyczny.
36. PODSTAWOWE UNORMOWANIA USTAWOWE Z ZAKRESU PRAWA CELNEGO, KTÓRE POWINIEN UWZGLĘDNIĆ TURYSTA I PRZEDSIĘBIORCA TURYSTYCZNY.
Prawo celne - zespół przepisów prawa, które regulują międzynarodowy obrót towarami, a także
Prawo celne działa w interesie bezpieczeństwa państwa, służy ochronie interesów gospodarczych państwa, bezpieczeństwa stanu zdrowia społeczeństwa.
Przepisy celne utrudniają turystykę . Dla ułatwienia w 1954 r. państwa zawarły konwencję Nowojorską. Dotyczyła ona również przewozu transportu własnego przez granicę - podróż własnym samochodem.
Prawo celne reguluje ustawa ze stycznia 1997 r. - Kodeks celny. Dotyczy on:
reguluje zasady, tryb przewozu i wywozu towaru na obszar Polski i z niego
określa prawa i obowiązki osób, które to robią
określa prawa i obowiązki organów celnych
Polskie prawo celne określa 2 zasady dotyczące zobowiązań celnych:
wprowadzenie lub wyprowadzenie towaru na/z obszar(u) celny/ego następuje w chwili przewozu/wywozu do/z terenu Polski.
powoduje z mocy przepisów prawa powstanie prawa celnego i innych obowiązków wynikających z przepisów ustawy.
Prawo celne na własny użytek operuje pojęciami:
towar krajowy - całkowicie uzyskany lub wyprodukowany w kraju
towar nie krajowy - całkowicie uzyskany lub wyprodukowany poza terenem kraju.
Każdy towar podlega obowiązkowi celnemu. Wyjątek stanowią operacje uprzywilejowane: istota ich polega na tym, że dochodzi do zwolnienia z obowiązku opłaty cła.
Z opłaty celnej zwolnione są 2 grupy rzeczy:
rzeczy osobiste potrzebne osobiście w czasie podróży i pobytu w kraju
upominki nie mające charakteru przeznaczenia handlowego
Organy celne:
dyrektor izby celnej
dyrektor urzędu celnego
Funkcjonariuszowi przysługuje prawo:
kontroli dokumentów
ustalenia tożsamości osoby
oględzin towaru
kontroli księgowości towaru
pobrania próbki towaru
rewizji celnej
kontrola i zatrzymanie środka transportu, którym przewożony jest towar
kontrola osoby.
37.PODSTAWOWE UNORMOWANIA USTAWOWE Z ZAKRESU PRAWA DEWIZOWEGO, KTÓRE POWINIEN UWZGLĘDNIĆ TURYSTA I PRZEDSIĘBIORCA TURYSTYCZNY.
Regulowane jest ustawą z grudnia 1998 r. Prawo dewizowe reguluje:
zasady obrotu dewizowego
nadzwyczajne ograniczenia w obrocie dewizowym ze względu na zagrożenie….
zasady kontroli dewizowej
właściwości organów w sprawach dewizowych
Akty wykonawcze: na szczególną uwagę zasługuje rozporządzenie ministra finansów ze stycznia 1999 r. w sprawie granicznej i pocztowej kontroli dewizowej.
Prawo dewizowe posługuje się pojęciem rezydenta i nie rezydenta w odniesieniu do osoby krajowej lub nie. Rezydent - osoba fizyczna, prawna z siedzibą w kraju, podmiot nie będący osobą prawną, ale jednostką organizacyjną, której prawo przyznaje zdolność do czynności prawnej. Nie rezydent - osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna, która zamieszkuje lub ma siedzibę za granicą w kraju należącym do Unii Europejskiej (wg ustawy z 27 lipca 2002r.).
Krajowe środki płatnicze - pieniądze będące w kraju środkami płatniczymi, ale też dokumentów pełniących funkcję płatnicze (weksle, czeki, przekazy i inne dokumenty).
Wartości dewizowe - zagraniczne środki płatnicze, waluty i dewizy płatnicze, złoto i platyna w stanie nieprzerobionym: w postaci sztabek; monety złote bite po 1850 r. nominowane w walutach obcych, papiery wartościowe.
Obrotem dewizowym jest dokonywanie czynności prawnych w następstwie, których dokonuje się wymiany lub przewozu. Prawo stanowi, że w prawie dewizowym nie wolno czynić tylko tego co jest zakazane.
Kontrolę dewizową sprawuje minister finansów, organy kontroli skarbowej NBP w zakresie czynności dokonywanych na rzecz rezydentów i nie rezydentów (zezwolenie na wwóz dewiz ), banki poczta, organy administracji celnej, organy straży granicznej.
Z unormowań rozporządzenia z 1999 r., wynika, że rezydenci i nie rezydenci dokonujący przewozu lub wywozu obowiązani są udokumentować uprawnienia w postaci pisemnego zgłoszenia przywozu, zaświadczenia banku i zezwolenia dewizowego.
Obowiązek nie dotyczy wywozu dewiz z kraju o wartości nie przekraczającej (wg ustawy z 27 lipca 2002 r. 10 tys. EURO(nie potrzebne pisemne potwierdzenie, wystarczy ustne oświadczenie wobec organu dewizowego lub funkcjonariusza straży granicznej).
38.ISTOTA UMOWY UWZGLĘDNIAJĄCEJ JEJ CYWILNOPRAWNY CHARAKTER ORAZ TRYBY ZAWARCIA UMOWY.
Umowa zawarta między przedsiębiorcą tur. a klientem. Umowa jest pojęciem z zakresu prawa cywilnego, nie zostało zdefiniowane. W prawoznawstwie występuje pełna zgodność co do tego, że jest to czynność prawna 2 stronna.
Umowa ma 3 elementy:
występuje udział 2 stron; osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne
dochodzi do zgodnego złożenia oświadczeń 2 stron
wspólny cel sprowadzony do osiągnięcia określonego skutku.
W nauce prawa umowy dzielimy na trzy typy i rodzaje umów. Na ten podział wpływa również pewien walor praktyczny - umowa spełnia określone warunki, funkcje.
W obrocie cywilno-prawnym wyróżniamy:
umowy 1 stronne (1 ze stron występuje wyłącznie w roli dłużnika, a druga w roli wierzyciela np. darowizna)
umowa dwustronna charakteryzuje się tym, że każda ze stron występuje zarówno w charakterze wierzyciela jak i dłużnika np. sprzedaż domu
umowa wzajemna powinno dojść do jednoczesnego spełnienia świadczeń przez obie strony - występuje równowaga świadczeń, powinny być spełnione jednocześnie - odstępstwo od tego może wynikać z zawodowej umowy lub orzeczenia sądowego. Druga strona może się wstrzymać i poczekać na tą pierwszą.
Odpłatność w ramach umowy:
Umowy dzielimy na:
odpłatne obie strony odnoszą korzyści i ponoszą ciężary np. sprzedaż domu;
nieodpłatne: tylko 1 ze stron odnosi korzyści a 2 ponosi tylko obowiązki; np. darowizny, umowa użyczenia - np. zegarka, ponieważ ta rzecz wróci do nas w tej samej postaci w przeciwieństwie do pożyczenia np. masła.
Umowy konsensualne - zawarcie umowy powoduje powstanie skutków po obu stronach zawierających ją np. umowa o usługę turystyczną
Umowy realne - skutek wywołują dopiero w momencie wydania rzeczy drugiej stronie; np. oddanie na przechowanie rzeczy kiedy wyjeżdżam, umowa zawarta wcześniej
Umowy nazwane - to typy umów, które zostały normatywnie określone w kodeksie cywilnym (umowa kredytu bankowego, przewozu). Strony mogą ograniczać się tylko do stwierdzenia istoty umowy a wszystkie pozostałe rzeczy można wyczytać z treści umowy.
Umowy nienazwane - to przeciwieństwo umów nazwanych. Nie zostały normatywnie opisane przepisami ustaw kodeksu cywilnego oraz………….. treść została określona przez same strony np. umowa cesji - dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność do majątku osoby 3 na rzecz cesynentariusza, umowa francisingu - udostępnia firmom jego logo.
Umowy mieszana - są swoistym zespołem elementów umów nazwanych i nienazwanych (umowa najmu, sprzedaży, ubezpieczenia) i powstaje nowy twór.
Umowa przedwstępna - stanowi swoiste przygotowanie, jest przyrzeczeniem zawarcia w przyszłości umowy, może pochodzić od 1 lub obu stron. Powinna zawierać istotę przyszłej umowy przyrzeczonej i termin jej zawarcia. W zależności od tego czy 1 czy 2 osoby zawarły umowę przedwczesną mogą żądać 1 lub 2 wykonania tej umowy. Z treści umowy może wynikać obowiązek zawarcia umowy przyrzeczonej.
Zadatek - jest czynnością realną, ustawodawca stanowi, że jeżeli do niewykonania umowy to zadatek przepada (jeżeli nie została zrealizowana z mojej winy) - dawcy; jeżeli z winy biorcy jest - zwrócony w dwójnasób np. hydraulikowi.
39. UMOWA SPRZEDAŻY.
A) Związane z obrotem towarowym.
Umowę sprzedaży określają przepisy kodeksu cywilnego. Występują 2 strony:
sprzedawca (zbywca)
kupujący (nabywca)
Jest to umowa 2-stronna. Na obu stronach ciążą obowiązki, uprawnienia między nimi występuje ścisła korelacja. Jest umowa wzajemną, która charakteryzuje się:
równowagą świadczeń, które powinny być spełnione równocześnie
jest umową odpłatną, chyba że jest darowizną
umową konsensualną, rodzi obowiązki z chwilą jej zawarcia. Odstąpienie od umowy może odbywać się już z pewnymi konsekwencjami.
Przedmiotem umowy sprzedaży mogą być:
rzeczy:
ruchome - wszystkie rzeczy, które nie kwalifikujemy jako nieruchomość
nieruchome - (powierzchnia kuli Ziemskiej, nieruchomości - powierzchnia na której jest budynek to ten budynek stanowi części składowe tej nieruchomości).
energia:
jeżeli sprzedaż następuje z uwzględnieniem urządzeń pomiarowych
zwierzęta:
są istotami żywymi, ale nie są osobami (jest on tylko rzeczą). Może być przedmiotem sprzedaży, gdyż zwierzę nie znajduje się w stanie wolnym (w lasach, w wodach)
prawa:
jeżeli są to prawa o charakterze majątkowym i są one zbywalne - np. prawo własności, majątkowe (np. wydawca książki odsprzedaje prawa do jej sprzedaży).
Rzeczy określone indywidualnie - mówimy o rzeczy wykazując jej indywidualne cechy.
Rzeczy gatunkowe - poprzez wskazanie rodzaju, ilości i ciężaru.
Cena - w umowie sprzedaży to określona suma pieniędzy, jest potwierdzeniem wartości tej rzeczy w obrocie gospodarczym.
W odniesieniu do zawarcia umowy sprzedaży obowiązują przepisy zasady swobody umowy i kreowania treści stosunku w sposób indywidualny.
Zawierana może być w różny sposób rokowany, poza siedzibą przedsiębiorstwa.
Forma - strony decydują czy to będzie forma ustna, pisemna czy będzie to forma nakazowa, gdyż niekiedy ustawodawca nakazuję formę np.. pisemna w przypadku nieruchomości lub jeśli wartość rzeczy jest około 2 tys.
Świadczenia będące przedmiotem sprzedaży powinny być spełnione jednocześnie, chyba że strony ustanowiły to wcześniej, ale wtedy jedna ze stron może się wstrzymać.
Jednostronne odstępowanie od umowy z reguły nie jest dopuszczalne.
Istoty umowy sprzedaży:
*podstawowe obowiązki sprzedającego:
wydać rzecz kupującemu, będącą przedmiotem sprzedaży
przeniesienie prawa własności rzeczy na kupującego (może żądać odbioru rzeczy i zapłacenia za nią)
udzielenie kupującemu potrzebnych wyjaśnień o stosunkach prawnych rzeczy (sprzedaż nieruchomości np. jeśli obciążona jest hipoteką)
wydanie rzeczy powinno wiązać się z wydaniem niezbędnych dokumentów(np. w przypadku auta - książka samochodu, albo gwarancja za jakość rzeczy, albo instrukcje)
poniesienie kosztów wydania rzeczy (zważenie, zmierzenie i opakowane rzeczy)
*podstawowe obowiązki kupującego:
spełnienie ceny (zapłata)
dokonanie odbioru rzeczy (sprzedający może wyznaczyć termin odbioru rzeczy, którego przekroczenie może spowodować np. ponowne sprzedanie rzeczy innej osobie)
zbadanie rzeczy będącej przedmiotem przesyłki (jeżeli korzystamy z usług przewodnika)
pokrycie kosztów związanych z odebraniem rzeczy (transport).
W lipcu 2002 r. została uchwalona umowa o sprzedaży konsumenckiej, będącej elementem umowy sprzedaży.
Rękojmia za wady rzeczy jest szczególnym rodzajem odpowiedzialności za jakość rzeczy, wynika wprost z ustawy. Prawo wyróżnia 2 rodzaje wad:
fizyczne - rzecz ma cechy zmieniające jej wartość lub użyteczność, wadą jest też to że nie ma właściwości, o których zapewniał sprzedawca. Wadą jest tez to, że rzecz została wydana w stanie niezupełnym (bez części lub dokumentów np. TV bez pilota, samochód bez koła zapasowego czy lewarka)
prawne - rzecz nie stanowi własności sprzedawcy, wadą rzeczy jest to, że jest ona obciążona określonym prawem rzeczowym (hipoteka, użytkowanie tej rzeczy przez inne osoby).
Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady charakteryzuje się cechami;
z mocy ustawy a nie z woli stron umawiających się
sprzedawca odpowiada za wady rzeczy wobec samego stwierdzenia wady (bez względu na to czy on o tym wiedział)
odpowiedzialność jest ukształtowana surowiej, gdy sprzedawca stosuje podstępu (ukrywa wady, wmawia właściwości rzeczy których nie ma)
sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności kiedy kupujący wiedział o wadzie rzeczy a mimo to rzecz nabył
sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności jeżeli wady powstały po wydaniu rzeczy np. przewoźnikowi.
strony umowy sprzedaży, jeżeli żadna ze stron nie występuje w roli konsumenta, mogą tą odpowiedzialność zawęzić, rozszerzyć.
Podmiotem uprawnionym jest tu kupujący i on może określić żądania:
odstąpienia od umowy w sposób w sposób wiążący (?tylko 1 raz sprzedawca może temu zapobiec wydając w zamian wadliwej rzeczy?)
żądanie obniżenia ceny w stosunku do umniejszenia wartości rzeczy
żądanie wymiany rzeczy wadliwej na rzecz wolna od wad
żądanie usunięcia wady rzeczy - naprawa.
To kupujący decyduje z którego żądania chce skorzystać. W odniesieniu do rzeczy ruchomych jest to 1 rok od daty wydania, w odniesieniu do nieruchomości 3 lata.
Gwarancja jakości (tylko od umowy sprzedaży, a nie do umowy sprzedaży konsumpcyjnej). Odpowiedzialność sprzedawcy (producenta) wobec kupującego jest to oświadczenie - gwarancja wobec kupującego, że rzecz nie posiada wad, a jeżeli mimo to są, to gwarant który zapewnia o pewnych postępowaniach żeby je usunąć.
Składa się z 2 elementów:
oświadczenie gwaranta zapewniające o jakości rzeczy
wystawienie dokumentu
pokrycie szkody powstałej w przypadku utraty lub zniszczenia rzeczy.
Ustawodawca określa okres czasu jakim rzecz jest objęta. W przypadku kiedy gwarant wymieni wadliwą rzecz na nową, lub jeżeli wymieni istotny element - gwarancja rozpoczyna się od nowa. Jeżeli wymienił ustalony element to gwarancja idzie od nowa tylko na ten element. Jeżeli rzecz będąca w naprawie była po prostu naprawiana to wówczas gwarancja jest przedłużona o okres tej naprawy.
Ustawodawca w kodeksie cywilnym zaznacza, że nabywca może skorzystać z rękojmi i nie traci prawa do gwarancji.
Sprzedaż konsumencka - wg umowy 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Z unormowań wynika, że do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów o gwarancji i rękojmi. Jest to sprzedaż rzeczy ruchomej , w ramach której sprzedawcą jest przedsiębiorca, a kupującym jest tylko osoba fizyczna, która nabywa rzecz ruchomą w celu nie związanym z działalnością gospodarczą lub zawodowych. Ustawa określa rzecz ruchomą jako towar konsumpcyjny. Przepisów o sprzedaży konsum. nie stosuje się do sprzedaży wody, energii, ale na zasadzie wyjątku stosuje się jeżeli rzeczy te sprzedawane są w niewielkiej ilości lub objętości.
Ustawa o sprzedaży konsum. reguluje:
określa szczególne obowiązki sprzedawcy
……?…… warunki odpowiedzialności sprzedawcy wobec niezgodności
określa warunki gwarancji.
Ad. a.) podanie ceny oferowanego towaru (+ cena jednostkowa). Przy sprzedaży na raty „na zamówienia sprzedaż powyżej 2000 zł.” na sprzedawcy ciąży obowiązek podania w formie pisemnej informacji (paragon - oznaczenie sprzedawcy, datę sprzedaży, rodzaj towaru + ilość, cena). Sprzedawca musi informacji jasnych, nie wprowadzających w błąd. c.d.n.