Zdefiniuj pojęcie mitu. Omów jego znaczenie i funkcjonowanie w kulturze.
Mit - opowieść o bogach, stworzeniu świata i człowieka, dziejach rodów, ludzkich uczuciach. Wyraża wierzenia danej społeczności, jest własnością wszystkich jej członków, obrazuje odwieczne emocje i postawy człowieka. Mity opowiadają zwłaszcza o początkach istnienia świata, powstawaniu bogów i ludzi. Nie funkcjonują tylko jako relikty przeszłości. Motywy, postawy, pojęcia i wyrażenia pochodzące z nich istnieją do dziś w literaturze, sztuce i języku. Mitologia (zbiór mitów starożytnej Grecji) jest dziś dla nas zbiorem baśni, wyobrażeń starożytnych ludzi i wciąż, choć nie ma już wymiaru religijnego, zawiera prawdy o nas samych. Mity można podzielić na:
teogoniczne - mówiące o powstawaniu bogów (mit o narodzeniu Ateny z morskich fal i piany; mit o stworzeniu świata - wraz z narodzinami ziemi, rodzą się pierwsi bogowie: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia, a z nich następne pokolenia bogów)
kosmogoniczne - o powstawaniu świata (mit o stworzeniu świata - ziemia narodziła się z chaosu, czyli z wielkiego, bezkształtnego zawirowania kosmicznego, z otchłani, plątaniny czterech żywiołów: ziemi, powietrza, wody, ognia)
antropogeniczne - o powstawaniu człowieka
genealogiczne - o historii rodów (mit rodu Labdakidów "Antygona")
Mity pełniły następujące funkcje:
poznawcze - dzięki nim ludzie wyjaśniali pewne niezrozumiałe zjawiska przyrody, np. burzę z piorunami
światopoglądowe - mity były podstawą wierzeń religijnych
sakralne - mity przedstawiały wzorce rytualnych obrzędów, nakazywały jak czcić bogów
Poszczególni bogowie odpowiadali za różne rzeczy na ziemi: Zeus - władca bogów i ludzi Apollo - bóg piękna, patron sztuki, poezji, muzyki, choroby, śmierci, przepowiedni, przewodnik muz - atrybutem jest wieniec laurowy Eros - bóg miłości (namiętności seksualnej) raził strzałami serca ludzkie, rozpalając w nich miłość i pożądanie Afrodyta - bogini piękna, miłości i pożądania Atena - bogini słusznej wojny (w zbroi), uosobienie mądrości Hefajstos - bóg - kowal, pracowity; patron rzemieślników i pracy ludzkiej Ares - bóg wojny - walki i mordu, wrzawy bitewnej - patronuje każdej wojnie, bez względu na jej sens Hermes - bóg wędrowców i podróżnych, handlu, kupców, wymiany
|