Ćwiczenie 1

OKREŚLENIE WYDATKU POWIETRZA W PRZEPŁYWIE OSIOWO-SYMETRYCZNYM

Wykaz ważniejszych oznaczeń:

h - wysokość słupa cieczy manometrycznej, m

p_d − ciśnienie dynamiczne, N/m²

p_c − ciśnienie całkowite, N/m²

p_s − ciśnienie statyczne, N/m²

p₁ − ciśnienie w przekroju 1-1, N/m²

p₂ − ciśnienie w przekroju 2-2, N/m²

r − promień bieżący przewodu o przekroju kołowym, m

v − objętość właściwa płynu, m³/kg

w₁ − średnia prędkość płynu w przekroju 1-1, m/s

w₂ − średnia prędkość płynu w przekroju 2-2, m/s

z₁ − położenie przekroju 1-1 względem poziomu odniesienia, m

z₂ − położenie przekroju 2-2 względem poziomu odniesienia, m

Δh − wysokość słupa cieczy manometrycznej, m

γ_cm − ciężar właściwy cieczy manometrycznej ,N/m³

ρ_cm − gęstość cieczy manometrycznej, kg/m³

1. Cel i zakres ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest określenie wydatku powietrza na podstawie rozkładu prędkości w przepływie osiowo-symetrycznym wyznaczonego przy pomocy rurki Prandtla a następnie jego porównanie z wartością wydatku wyliczoną na podstawie pomierzonej różnicy ciśnienia na kryzie.

2. Wprowadzenie teoretyczne

2.1. Właściwości fizyczne powietrza

Wykorzystywanym w ćwiczeniu czynnikiem roboczym, przepływającym przez układ pomiarowy jest powietrze będące mieszaniną gazów, głównie dwuatomowych: azotu i tlenu oraz niewielkiej ilości pary wodnej, dwutlenku węgla i gazów szlachetnych. W pewnym uproszczeniu powietrze może być traktowane jako gaz dwuatomowy. Gazy wykazują wiele cech wspólnych z cieczami. Podstawową cechą wspólna jest brak sprężystości postaciowej czyli zdolności zachowania kształtu. Gaz zawsze wypełnia całkowicie naczynie, w którym się znajduje, natomiast ciecz objętość równą jej objętości wprowadzonej do tego naczynia. Ciecz w naczyniu tworzy zawsze tzw. powierzchnię swobodną chyba, że wypełnia je całkowicie. W odróżnieniu od cieczy gazy charakteryzują się bardzo dużą ściśliwością, czyli łatwością zmiany objętości pod wpływem sił zewnętrznych. Dopóki w gazach nie zachodzą zmiany objętości, ich zachowanie nie różni się jakościowo od zachowania cieczy wypełniającej tę samą przestrzeń co gaz i nie posiadającej powierzchni swobodnej. W tym przypadku równania mechaniki płynów rządzące równowagą i ruchem są takie same dla cieczy i gazów. Większa ściśliwość gazów wynika z ich budowy. W gazach odległości między cząsteczkami są znacznie większe niż w cieczach, a siły spójności bardzo małe. Stąd też wynika stosunkowo niewielka gęstość gazów. Ponieważ poszczególne gazy różnią się między sobą własnościami fizycznymi zachodziła trudność sformułowania dokładnych praw dla wszystkich rodzajów gazów.

Wobec powyższego, jako podstawowy, przyjęto model gazu doskonałego. Gazem doskonałym nazywamy gaz, w którym nie ma sił przyczepności między cząsteczkami, a same cząsteczki przedstawione są w postaci punktów materialnych. Pojęcie gazu doskonałego jest pojęciem hipotetycznym, do którego w celu uproszczenia rozważań odnosimy zmiany właściwości fizycznych i chemicznych gazów rzeczywistych.

Przyjmujemy, że gaz doskonały ma następujące właściwości:

• niezmienna budowa chemiczna i cząsteczkowa,

• stałe ciepło właściwe,

• brak zdolności przeniesienia naprężeń stycznych (jest nie lepki),

• stan fizyczny gazu można określić za pomocą trzech parametrów stanu: ciśnienia p, objętości właściwej v i temperatury T.

Zależność między tymi trzema parametrami tworzy związek zwany równaniem stanu gazu doskonałego:

(1.1)

Gazy doskonałe spełniają prawa Boyle'a - Mariotte'a, Gay - Lussaca, prawa Avogadry i Joule'a - Thompsona. Najbardziej zbliżone do gazów doskonałych pod względem swego zachowania są gazy jednoatomowe, np. hel, argon, krypton. Stosunkowo nieznaczne odchylenia wykazują gazy dwuatomowe, np. tlen, azot, wodór. Każdy gaz występujący w przyrodzie jest gazem rzeczywistym i swymi własnościami mniej lub więcej odbiega od gazu doskonałego. Dlatego też w dokładnych badaniach należy uwzględniać różnice występujące między gazem rzeczywistym a doskonałym. Powietrze traktowane jako mieszanina gazów dwuatomowych, z dostatecznym przybliżeniem, w szerokim zakresie ciśnień i temperatur spełnia równanie stanu gazu doskonałego.

Gazy rzeczywiste wykazują pewną zdolność do przeniesienia naprężeń stycznych, a więc są lepkie. Związane jest to z ruchem cząsteczek gazu oraz z ich wymianą między sąsiednimi, wyodrębnionymi myślowo elementami gazu składającymi się z nieskończenie wielkiej liczby cząsteczek. Lepkość gazu wzrasta ze wzrostem temperatury (rys. 1.1).

W warunkach zbliżonych do normalnych można przyjmować do obliczeń następujące parametry fizyczne powietrza:

• gęstość ρ = 1,23
  

• stała gazowa R_g = 287
  

• masa cząsteczkowa m = 29
  

• ciepło właściwe c_p = 1022,7
  

Rys. 1.1. Wykres zależności współczynnika lepkości kinematycznej ν od temperatury

1. dla wody i b) dla powietrza

2.2. Ciśnienia w poruszającym się płynie

W poruszającym się strumieniu płynu (gaz lub ciecz), wyróżniamy ciśnienie statyczne, ciśnienie dynamiczne i ciśnienie całkowite. Ciśnienie statyczne jest to ciśnienie wskazywane przez przyrząd poruszający się w strumieniu płynu z taką samą prędkością i w tym samym kierunku, w którym porusza się płyn tak, aby prędkość względna przyrządu i płynu była równa zeru. Jeżeli płyn nie porusza się, tj. pozostaje w stanie spoczynku ciśnieniem, jakie w nim panuje, jest ciśnienie statyczne. Ciśnienie dynamiczne występuje tylko podczas ruchu płynu.

Jest ono nierozerwalnie związane z prędkością przepływu płynu. Wielkość ciśnienia dynamicznego wyraża zależność:

(1.2)

Ciśnienie całkowite (spiętrzenia) p_c jest sumą ciśnienia statycznego p_s i ciśnienia dynamicznego p_d:

(1.3)

W płynie pozostającym w spoczynku ciśnienie całkowite jest równe ciśnieniu statycznemu, zatem, jeżeli w = 0, to p_c = p_s.

Rys. 1.2. Graficzna ilustracja zależności między ciśnieniami w płynie

2. 3. Metody pomiaru ciśnień

Do pomiaru ciśnienia statycznego i dynamicznego stosuje się typowe manometry cieczowe różnicowe. O samym pomiarze decyduje sposób podłączenia przyrządu pomiarowego. Podczas pomiarów stosuje się króćce lub specjalne rurki pomiarowe podłączone do manometru. W celu wyeliminowania wpływu prędkości płynu stosuje się króćce pomiarowe, ustawione w ten sposób, że wektor prędkości przepływu jest styczny do płaszczyzny wlotowej otworu impulsowego. Zasadę pomiaru ciśnienia statycznego przedstawiono na rys. 1.3.

Rys. 1.3. Przyrządy do pomiaru ciśnienia statycznego. 1 - pierścień impulsowy, 2 - rurka z otworami impulsowymi, 3 - piezometr, 4 - króciec pomiarowy

Pomiar ciśnienia dynamicznego polega na oddzielnym pomiarze ciśnienia statycznego i ciśnienia całkowitego oraz na wykorzystaniu manometru różnicowego, który wskazuje różnicę między ciśnieniem całkowitym i statycznym, a więc ciśnienie dynamiczne. Zasadę pomiaru ciśnienia dynamicznego przedstawiono na rys. 1.4. Do pomiaru ciśnienia statycznego zastosowano piezometr, natomiast do pomiaru ciśnienia całkowitego rurkę spiętrzeniową zwaną rurką Pitota. Rurka ta jest wygięta pod kątem prostym i ustawiona otwartym końcem pod prąd tak, aby powierzchnia otworu impulsowego była prostopadła do kierunku przepływu. Z chwilą gdy rurka wypełni się cieczą do wysokości H, ciecz przestaje do niej napływać i na powierzchni przekroju wlotowego ciecz zostaje wyhamowana do prędkości w=0. Powierzchnię, na której płyn zostaje wyhamowany do prędkości w=0, nazywamy powierzchnią spiętrzenia. Rurka Pitota mierzy ciśnienie całkowite panujące na tej powierzchni, które jest sumą ciśnienia statycznego i dynamicznego. Podłączenie manometru różnicowego do układu rurka Pitota - piezometr umożliwia bezpośredni pomiar ciśnienia dynamicznego (rys. 1.4). Wykorzystuje się przy tym następującą zależność:

(1.4)

Wykorzystując fakt, że ciśnienie dynamiczne jest zależne od prędkości przepływu płynu, można w sposób pośredni zmierzyć prędkość przepływu. Ze wzorów (1.2) i (1.4) wynika następująca zależność:

(1.5)

skąd

(1.6)

gdzie:
(1.7)

Rys. 1.4. Schemat układu do pomiaru ciśnienia dynamicznego

Pomiar ciśnienia dynamicznego umożliwia zatem obliczenie odpowiadającej temu ciśnieniu prędkości przepływu. Możliwe jest również odpowiednie wyskalowanie manometru różnicowego w jednostkach prędkości, np. w m/s.

Do bezpośredniego pomiaru ciśnienia dynamicznego służy tzw. rurka Prandtla. Aby łatwiej zrozumieć zasadę jej działania, należy zapoznać się ze zjawiskami występującymi podczas opływu płynu wokół przeszkody (rys. 1.5).

Rys. 1.5. Opływ płynu wokół przeszkody

Jeżeli na drodze płynu poruszającego się ze stałą prędkością w₀ , znajdzie się przeszkoda w postaci ciała zanurzonego, wówczas bezpośrednio przed nią występuje zjawisko spiętrzenia przepływu. W punkcie P, zwanym punktem spiętrzenia (rys.1.5), następuje całkowite zahamowanie przepływu (prędkość przepływu w tym punkcie jest równa zeru). Rozpatrzmy przepływ wzdłuż linii prądu (zaznaczonej na rysunku strzałką) biegnącej do tego punktu. W znacznej odległości przed przeszkodą prędkość przepływu jest równa w₀.

Ciśnienie panujące w punkcie spiętrzenia oznaczono przez p₁, a ciśnienie panujące w miejscu niezakłóconego przepływu - w znacznej odległości od przeszkody i na tej samej wysokości, na której znajduje się punkt spiętrzenia oznaczono przez p₀. Wówczas dla rozpatrywanej poziomej linii prądu równanie Bernoulliego przyjmie postać:

(1.8)

stąd ciśnienie w punkcie spiętrzenia:

(1.9)

Zatem przyrost ciśnienia w punkcie spiętrzenia wyniesie:

(1.10)

Obliczona wielkość różnicy ciśnień jest więc ciśnieniem dynamicznym. Jeżeli w punkcie spiętrzenia rozpatrywanej przeszkody wywiercony zostanie niewielki otwór, to wówczas wewnątrz tego otworu będzie panowało ciśnienie spiętrzenia p₁. Ciśnienie to może być doprowadzone do przyrządu pomiarowego.

Rurka Prandtla zbudowana jest z dwóch współosiowo umieszczonych rurek metalowych. Część rurki skierowana pod prąd w stosunku do kierunku przepływu płynu zakończona jest półkulą, w osi której wywiercony jest mały otwór. Na półkuli tej występuje zjawisko spiętrzenia; poprzez otwór i rurkę doprowadzane jest do manometru ciśnienie spiętrzenia. Pomiar ciśnienia statycznego realizowany jest za pomocą otworków umieszczonych symetrycznie na obwodzie zewnętrznej rurki. Przyjmuje się, że w odległości równej trzem średnicom rurki zewnętrznej (licząc od jej początku) ciśnienie statyczne na powierzchni rurki osiąga wartość ciśnienia statycznego odpowiadającego przepływowi niezakłóconemu.

Konstrukcja rurki umożliwia oddzielny pomiar ciśnienia całkowitego, ciśnienia statycznego oraz dynamicznego w zależności od sposobu połączenia jej z mikromanometrem cieczowym (rys. 1.6). Stosuje się go do pomiaru małych ciśnień do 160 mm H₂O. Składa się on ze zbiornika pomiarowego (1) zamocowanego na podstawce i szklanej rurki (2) umieszczonej na ruchomym ramieniu, składającym się m.in. z kątownika (3). Wartość różnicy ciśnień Δp oblicza się ze wzoru:

, N/m² (1.11)

gdzie:
- przełożenie manometru,

α− kąt nachylenia rurki pomiarowej, rad

f − pole powierzchni przekroju rurki, m²

F − pole powierzchni przekroju zbiornika, m²

Ponieważ wartość stosunku
jest pomijalnie mała w porównaniu z wartością sinα, powszechnie przyjmuje się we wzorze (1.11), że n = sinα.

Obecnie mikromanometr cieczowy został zastąpiony nowoczesnym elektronicznym mikromanometrem różnicowym przenośnym z wyświetlaczem EMA200.

Rys. 1.6. Schemat mikromanometru cieczowego

Na rys. 1.7. pokazano zasadę pomiaru ciśnienia dynamicznego za pomocą rurki Prandtla. Rozpatrzmy strugę leżącą w osi tej rurki i obierzmy na niej dwa przekroje, z których jeden wypada w punkcie spiętrzenia, a drugi leży w obszarze przepływu niezakłóconego (przyjmuje się, że jest on oddalony od punktu spiętrzenia co najmniej o trzy średnice rurki)

Zakładając, że przepływający płyn jest nieściśliwy i przepływ jest ustalony równanie Bernouliego dla przekrojów 1-1 i 2-2 przyjmie następującą postać:

(1.12)

Przy poziomym usytuowaniu rurki z₂ = z₁. Ponadto w punkcie spiętrzenia mamy w₁ = 0 oraz p₁ = p_c..

W płaszczyźnie otworków w zewnętrznej części rurki Prandtla (przekrój 2 - 2) mamy p₂= p_s oraz
w₂ = w.

Po podstawieniu powyższych wartości do równania (1.12) otrzymuje się:

(1.13)

skąd:

(1.14)

Jeżeli rurkę podłączymy do manometru różnicowego, to zmierzymy różnicę ciśnień całkowitego i statycznego. Znając różnicę ciśnień i korzystając ze wzoru (1.14) można obliczy* prędkość przepływu w. Przyrząd EMA200 oblicza i podaje na wyświetlaczu wartość prędkości w w m/s, uwzględniając zmianę gęstości powietrza w wyniku zmiany tempaeratury.

Rys. 1.7. Zasada pomiaru ciśnień rurką Prandtla

2. 4. Metody pomiaru objętościowego natężenia przepływu

2. 4. 1. Pomiar objętościowego natężenia przepływu za pomocą naczynia pojemnościowego

Naczynie pojemnościowe służy do pomiaru w prosty sposób natężenia przepływu cieczy w warunkach przepływu ustalonego. W tej metodzie mierzony jest czas t, w którym zmienia się poziom cieczy w naczyniu o znanym polu przekroju F. Wydatek Q oblicza się z następującej zależności:

, m³/s (1.15)

gdzie: H - wysokość końcowa cieczy w naczyniu po czasie t, m

t - czas napełnienia naczynia, s

F - pole przekroju naczynia, m².

2. 4. 2. Pomiar wydatku za pomocą pomiaru rozkładu prędkości

W przewodzie prosto osiowym o przekroju kołowym w dostatecznej odległości od wlotu przepływ można traktować jako osiowosymetryczny (rys. 1.8). Jeżeli dysponujemy rozkładem prędkości wzdłuż promienia w = f(r), uzyskanym drogą pomiaru za pomocą rurki Prandtla, to możemy obliczyć wydatek objętościowy zgodnie z podaną niżej procedurą.

Rys. 1.8. Rozkład prędkości w przepływie osiowosymetrycznym

Pole elementarnego pierścienia kołowego o promieniu r i szerokości dr wynosi (przy założeniu, że
):

(1.16)

Dla przepływu osiowosymetrycznego prędkość w każdym punkcie pierścienia kołowego wynosi w(r), zatem elementarny wydatek objętościowy wyraża się wzorem:

(1.17)

Całkowity wydatek objętościowy Q można wyrazić za pomocą następującej zależności:

(1.18)

Dysponując rozkładem prędkości w = w(r) można obliczyć wydatek całkowity. Obliczenia wydatku dokonuje się zazwyczaj metodą graficzną sporządzając wykres funkcji podcałkowej
, a następnie planimetrując pole ograniczone tym wykresem (rys. 1.9).

Rys. 1.9. Przykładowy wykres
.

Niech F oznacza pole pod wykresem
, a κ stałą wynikającą z doboru skal na obu osiach. Wtedy:

(1.19)

Obliczając pole wykresu F np. w cm², stałą κ wyznaczamy określając, ilu m³/s wydatku odpowiada
1 cm² pola figury otrzymanej na wykresie. Na przykład: przyjmując, że 1 cm na osi odciętych odpowiada 0,20 m rzeczywistego promienia rury a na osi rzędnych 1 cm odpowiada 0,02 m² /s, to stała odpowiadająca 1 cm² pola wykresu wynosi
.

Obliczony w powyższy sposób wydatek objętościowy przyjmujemy w ćwiczeniu jako wydatek rzeczywisty Q_rz .

2. 4. 3. Pomiar wydatku za pomocą kryzy

Jedną z metod wyznaczania wydatku jest pomiar przy użyciu kryzy. Jego zasadę pokazano na rys. 1.10. Jest on pomiarem pośrednim i polega na określeniu spadku ciśnienia Δp = ρ⋅g⋅h na kryzie, który jest proporcjonalny do wydatku płynu.

Rys. 1.10. Schemat układu służącego do pomiaru spadku ciśnienia na kryzie

(1-1 i 2-2 - przekroje obliczeniowe)

Zakładając jednorodny rozkład prędkości przepływu równanie ciągłości i równanie Bernoulliego dla przekrojów 1-1 i 2-2 będą miały następującą postać:

w₁⋅F₁ = w₂⋅F₂ (1.20)

(1.21)

gdzie:
- pole powierzchni przewodu, m²

- pole powierzchni otworu w kryzie, m²

Zakładając, że spadek ciśnienia na kryzie jest niewielki oraz, że różnica wysokości przekrojów jest bardzo mała (z₁ = z₂ = z) równanie Bernoulliego (1.21) przyjmie postać:

(1.22)

Po wstawieniu wyliczonej z równania (1.20) prędkości
oraz wielkości charakterystycznej kryzy, jaką jest stosunek pola przekroju kryzy do pola przekroju przewodu
(moduł kryzy), otrzymuje się:

(1.23)

Ponieważ wydatek teoretyczny Q_t = w₂ ⋅ F₂, więc po uwzględnieniu (1.23) otrzymamy:

(1.24)

Ze względu na założenie jednorodnego rozkładu prędkości w przewodzie oraz nie uwzględnienie strat ciśnienia na kryzie, obliczony wydatek teoretyczny Q_t będzie większy od wydatku rzeczywistego Q_rzx. W celu skorygowania rozbieżności wprowadzono współczynnik wydatku α

(1.25)

3. Opis stanowiska laboratoryjnego

Stanowisko laboratoryjne pokazane na rys. 1.11 składa się z rury poziomej i rury pionowej, na której zainstalowano kryzę. Przepływ powietrza jest wymuszony wentylatorem odśrodkowym, napędzanym silnikiem elektrycznym. Regulację objętościowego natężenia uzyskuje się poprzez zmianę położenia regulatora wydatku (ruchomej przesłony) umieszczonego na końcu rury. Ciśnienie dynamiczne jest mierzone przy pomocy rurki Prandtla, która jest przesuwana w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku przepływu. Do kontroli ustawienia rurki pomiarowej względem ścianki rury służy odpowiednia podziałka. Mikromanometr elektroniczny MP typu EMA200 jest połączony z rurką Prandtla. Ciśnienie różnicowe na kryzie jest wskazywane przez drugi mikromanometr elektroniczny MK typu EMA200.

Rys. 1.11. Schemat stanowiska pomiarowego

4. Przebieg ćwiczenia

Podczas ćwiczenia należy wykonać następujące czynności:

1. uruchomić wentylator,

2. ustawić wydatek powietrza przy pomocy regulatora wydatku umieszczonego na końcu rury,

3. przy pomocy pokrętła ustawić rurkę Prandtla w środku rury (wskaźnik na podziałce powinien wskazywać zero) . Zanotować aktualne położenie rurki przy pomocy wskaźnika metrycznego. Dokonać pomiaru rozkładu ciśnienia dynamicznego wzdłuż średnicy w punktach oddalonych od siebie o 2 - 3 mm. Pomiar zakończyć przy ściance rury. Zanotować za każdym razem położenie rurki Prandtla (promień r) i wskazania manometru różnicowego Δp_P. Zanotować trzykrotnie wskazania spadku ciśnienia na kryzie mierzone przy pomocy drugiego manometru różnicowego Δp_k,

4. powtórzyć czynności opisane w punkcie c) dla trzech różnych ustawień regulatora wydatku (położenia przesłony).

Poniżej podano wzór tabelki pomiarowo-obliczeniowej, w której zapisujemy dane zmierzone podczas wykonywania ćwiczenia oraz obliczone później na ich podstawie wyniki.

Tabela 1.1. Wzór tabelki pomiarowej do ćwiczenia nr 1

Lp.	r mm	ΔpP mbar	Δpk mbar	w(r)
1. 2. . .

Tabela 1.2. Wzór tabelki obliczeniowej do ćwiczenia nr 1

Lp.	r , mm	w, m/s	wt, m/s	Δw	r⋅w(r), mm⋅m/s
1. 2. 3. . .

5. Opracowanie sprawozdania

Podczas opracowania sprawozdania należy wykonać następujące czynności:

1. narysować na papierze milimetrowym w tym samym układzie współrzędnych (oś r skierowana do góry, a oś w(r) skierowana poziomo) wykresy funkcji rozkładów prędkości w=w(r) dla wszystkich badanych położeń regulatora wydatku powietrza,

2. dla każdego dokonanego pomiaru należy obliczyć prędkość w_t otrzymaną z następującego wzoru:

(1.26)

3. dla każdego dokonanego pomiaru należy obliczyć różnicę Δw pomiędzy wartością w_t, a prędkością w odczytaną z przyrządu,

4. dla każdego dokonanego pomiaru należy obliczyć iloczyn r⋅w(r) w mm m/s

5. narysować na papierze milimetrowym wykres funkcji
   ,

6. narysować na papierze milimetrowym w odpowiedniej skali wykres funkcji
   ,

7. określić pole F pod wykresem
   w granicach od 0 do R i obliczyć pole powierzchni otrzymanego trójkąta w cm² po dokonaniu graficznej aproksymacji linii krzywej linią prostą

(rys. 1.9),

8. obliczyć wydatek objętościowy rzeczywisty:

Q_rz = 2⋅π⋅F⋅κ , m³/s (1.27)

gdzie: κ - współczynnik skali w
,

9. obliczyć średnie wychylenie cieczy w manometrze różnicowym podłączonym do kryzy:

, Pa (1.28)

gdzie: n - liczba pomiarów ciśnienia na kryzie,

10. obliczyć wydatek teoretyczny kryzy Q_t wg wzoru (1.24),

11. obliczyć współczynnik wydatku dla kryzy α wg wzoru (1.25)

12. powtórzyć czynności opisane w punktach od b do k dla wszystkich badanych położeń regulatora wydatku powietrza.

Uwaga: Wartość współczynnika α musi być mniejsza od jedności.

Do obliczeń należy przyjąć następujące dane:

1. średnica rury D = 0,096 m,

2. średnica kryzy d = 0,0756 m,

3. moduł kryzy m=0,62,

4. gęstość powietrza ρ = 1,23 kg/m³,

6. Przykładowe pytania kontrolne

1. Porównać własności cieczy i gazów.

2. Porównać własności gazów rzeczywistych i gazu doskonałego.

3. Podać pojęcia ciśnień: statycznego, dynamicznego i całkowitego.

4. Omówić sposoby odbioru ciśnienia przy pomiarach ciśnień: statycznego, dynamicznego i całkowitego.

5. W jaki sposób definiujemy ciśnienie dynamiczne ?

6. Omówić zasadę pomiaru ciśnienia dynamicznego rurką Prandtla.

7. Omówić zasadę pomiaru wydatku za pośrednictwem pomiaru rozkładu prędkości.

8. W jaki sposób wyznaczamy stała planimetrowania ?

9. Omówić pomiar wydatku za pomocą kryz.

10. Omówić pomiar wydatku za pomocą naczynia pojemnościowego.

---