Święci-męczennicy
Od kiedy datuje się zwyczaj oddawania czci świętym?
Zwyczaj oddawania czci świętym trwa od pierwszych stuleci chrześcijaństwa. Wówczas byli nimi męczennicy, których czczono i których proszono o wstawiennictwo u Boga. W r. 156 chrześcijanie oznajmiają w liście o męczeńskiej śmierci swego biskupa, św. Polikarpa. Czytamy tam: "Modlimy się do Chrystusa, ponieważ On jest Synem Bożym. Męczenników zatem kochamy zaś jako uczniów i naśladowców Pana".
Na starym zwyczaju odprawiania Mszy świętej nad grobem męczennika opiera się istniejący do dziś przepis kościelny, dotyczący wmurowywania relikwii świętych w ołtarze, na których odprawia się Mszę świętą. W cytowanym właśnie liście chrześcijan ze Smyrny tak mówi się o doczesnych szczątkach ich biskupa-męczennika: "Są one dla nas droższe od kamieni szlachetnych i ukochańsze od złota. Przechowujemy je we właściwym miejscu; będziemy się tam zbierać na radosne uroczystości i święcić rocznicę jego męczeństwa". Pierwszym świętym-męczennikiem był Marcin z Tours. Pierwsze oficjalne orzeczenie świętości przez Kościół dotyczyło biskupa Ulricha z Augsburga (r. 993).
Święci, którzy praktykowali świętość w sposób przekonywujący, wręcz heroiczny, uznawany przez Kościół, są szczególnymi reprezentantami Kościoła. Z ich przykładu można najlepiej odczytać, czym jest Kościół. Są wiarygodną legitymacja jego świętości. Stanowią zarazem miarę i wzór życia chrześcijańskiego. Ponieważ są złączeni z nami w jednym Ciele Chrystusa, w świętych obcowaniu, możemy prosić ich o wstawiennictwo.