Fitohormony- regulatory wzrostu i rozwoju roślin, hormony roślinne. Są to związki organiczne, które w bardzo małych ilościach (wykluczających działanie odżywcze) pobudzają, hamują lub w inny sposób modyfikują procesy fizjologiczne roślin. Są to związki o charakterze sygnałów chemicznych, produkowane przez określone tkanki, transportowane do obszarów rośliny w których inicjują procesy wzrostowe i rozwojowe.
Podział:
1. auksyny
2. gibereliny
3. cytokininy
4. brasinosteroidy
5. poliaminy
6. inhibitory wzrostu
6.1 endogenne
-kwas abscysynowy
-kwas jasmonowy
-inhibitory fenolowe
6.2 egzogenne
-retardanty
-morfaktyny
-herbicydy
7. etylen
Wpływ fitohormonów na rośliny.
Auksyny
-wpływ na wydłużanie komórek (w strefie wzrostu)
-wpływ na podziały komórkowe (zwłaszcza w kambium, przyrost korzenia na długość)
-partenokarpia (rozwój owocu bez zapłodnienia)
-dominacja wierzchołkowa (uśpienie pąków)
-wpływ na zrzucanie liści i owoców
-tworzenie zawiązków korzeniowych (sadzonki)
-wpływ na ruchy roślin (fototropizm)
Gibereliny
-wpływ na karłowate rośliny (wprowadzenie kilku kropel roztworu gibereliny na wierzchołek wzrostu karłowatej
odmiany rośliny powoduje że roślina rozwija się do naturalnych rozmiarów)
-stymulują podziały komórek
-powodują zakwitanie niektórych roślin (równowaga pomiędzy rozwojem liści oraz rozwojem międzywęźli i kwitnieniem)
-partenokarpia (u niektórych roślin partenokarpie stymulują powodują auksyny u innych gibereliny)
-kiełkowanie nasion i przerwanie stanu spoczynku (antagonistycznie w stosunku do auksyn)
Cytokininy
-wydłużanie komórek (elongacja)
-podziały komórkowe
-kiełkowanie nasion i przerwanie stanu spoczynku (mniejszy wpływ niż gibereliny)
-opóźnienie procesu starzenia u roślin
-wpływ na różnicowanie się tkanek
Brasinosteroidy
-stymulacja wzrostu koleoptyli i łodyg traw
-stymulacja wzrostu hipokotyli i łodyg roślin dwuliściennych
-przyspieszenie procesu starzenia się liści
-pobudzenie transportu związków pokarmowych
-stymulacja wytwarzania etylenu (auksyny łącznie z brasinosteroidami mogą indukować produkcję etylenu 25 razy szybciej niż same auksyny.
Poliaminy
-udział w regulacji podziałów komórkowych
-indukcja w różnicowaniu organów
-wpływ na strukturę błon oraz kwasów nukleinowych i białek
-wpływ na aktywność enzymów
Odżywianie mineralne roślin
W roślinach wykryto około 60 pierwiastków mineralnych. Oczywiście nie wszystkie są potrzebne roślinom, chociaż lista pierwiastków niezbędnych do prawidłowego wzrostu roślinom nie jest ostatecznie ustalona. Istnieje bardzo wyrana zależność pomiędzy zaopatrzeniem roślin w pierwiastki mineralne a wzrostem i plonem. W ostatnich 70 latach dzięki intensywnemu nawożeniu nastąpił około 4 krotny wzrost plonów. Wraz z plonem zbierane są pierwiastki mineralne, by zachować żyzność gleby należy zwracać do niej pierwiastki mineralne w ilości odpowiadającej pobraniu ich z plonem. Istnieje pięć praw nawozowych których stosowanie pozwala uzyskać wysokie plony dobrej jakości przy minimalnym nakładzie finansowym.
1. Prawo zwrotu składników pokarmowych. Aby utrzymać żyzność gleby należy jej zwracać substancje przyswajalne, nie tylko pobrane przez rośliny i zebrane z plonem, ale również te które znikają w glebie w formie przyswajalnej w następstwie stosowania dużych ilości nawozów mineralnych.
2. Prawo minimum (Liebiega). Wysokość plonów zależy od tego pierwiastka, który znajduje się w glebie w ilości minimalnej w stosunku do potrzeb rośliny. Pierwiastek ten ogranicza działanie innych i w następstwie powoduje obniżkę plonów.
3. Prawo opłacalności nawożenia (Mitscherlicha). Każdy kg dostarczonego do gleby nawozu może dać różny efekt: -im mniej danego składnika w glebie, a inne występują w ilości optymalnej, tym efekt nawożenia większy (wyższy plon). -im tego składnika w glebie więcej, tym efekt nawożenia mniejszy.
4. Prawo maksimum. Nadmiar składnika pokarmowego w glebie ogranicza skuteczność działania innych i w następstwie powoduje obniżkę plonów.
5. Prawo wartości biologicznej. Stosowanie nawozów musi mieć na celu nie tylko wielkość plonu ale również wysoką jakość tego plonu.
Objawy niedoboru składników pokarmowych.
Azot-zahamowanie wzrostu części nadziemnych i podziemnych, sztywny, strzelisty pokrój rośliny, zabarwienie rośliny żółto zielone, ograniczone kwitnienie i plonowanie. Objawy pojawiają się najpierw na starszych liściach. (pierwiastek ruchliwy)
Fosfor- zahamowanie wzrostu części nadziemnych i podziemnych, sztywny, strzelisty pokrój rośliny, ograniczone kwitnienie i plonowanie rośliny, liście matowe, ciemne, często z odcieniem fioletowym lub purpurowym. Objawy pojawiają się najpierw na starszych liściach. (pierwiastek ruchliwy)
Potas-zwiędły pokrój rośliny, liście matowe, niebieskozielone, skąpy system korzeniowy, międzywęla skrócone.
Wapń- objawy niedoboru występują rzadko, głównie na młodych liściach które skręcają się i zginają haczykowato, liście starsze o nieregularnych kształtach, korzenie śluzowate, sucha zgnilizna owoców. Częste wapnowanie gleby przez rolników jest wykonywane nie z powodu braku tego pierwiastka w roślinach lecz w celu zmiany właściwości gleby.
Magnez- na liściach chlorozy przechodzące w nekrozy, pokrój rośliny zwiędły, w liściach dolnych pięter plamki pomiędzy żyłkami.
Siarka- objawy niedoboru występują rzadko, na młodych liściach, przypominają objawy niedoboru azotu, szczególnie rośliny z rodziny krzyżowych są narażone na brak siarki ponieważ wykorzystują ją do budowy olejków eterycznych