PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE
Temat: Zaburzenia osobowości.
Schizoidalna- izolacja psychiczna, świat własnych przeżyć wewnętrznych, słabe reagowanie na krytykę i pochwały, nieumiejętność wyrażania ciepłych emocji, słabe wyrażanie złości niemożność nawiązywania bliskich kontaktów z innymi, małe zainteresowanie seksualne, tendencje do samotnego działania.
Lękliwa- uporczywe uczucie napięcia i niepewności, nadwrażliwość na odrzucenie i krytykę, stała potrzeba bycia lubianym, akceptowanym, poczucie zawstydzenia, zagrożenia.
Histroniczna (histeroidalna)- tendencje do dramatyzowania, teatralności, przesadnej ekspresji emocjonalnej, sugestywność, łatwość ulegania wpływom i chwiejna uczuciowość, stała potrzeba bycia docenianym, stosowanie manipulacji dla uzyskania własnych celów, brak poczucia winy, nieprzystosowanie wyrażające się ucieczką przed konfliktami,
- nadmierna sumienność i skrupulatność, nadmierne skupianie się na produktywności z zaniedbaniem przyjemności lub związków z ludźmi, potrzeba sprawdzania, perfekcjonalizm, sztywność i upór, planowanie,
Niestabilna emocjonalnie( impulsywna z pogranicza) tendencje do działania w sposób nieoczekiwany i nie liczący się z konsekwencjami, skłonność do sprzeczek, niepewny obraz samego siebie, swoich celów i preferencji, kapryśny nastrój, niezdolność do planowania wydarzeń.
Zależna ( asteniczna, bierna)- pozwalanie innym na przejecie odpowiedzialności za podstawowe problemy ich życia, podporządkowanie swoich potrzeb innych, brak pewności siebie, przeżywanie klęski po ustaniu zależnościowego związku.
Dezintegracja osobowości( stan utraty lub zatracania spójności osobowości, dezorganizacja czynności poznawczych, emocjonalnych.
Zaburzenia sprawności intelektualnej- inteligencja określa się ogólną sprawność procesów poznawczych, która wpływa na zdolność organizmu do korzystania z doświadczeń….
Zab. Sprawności intelektualnej podzielono na:
- upośledzenie intelektu ( nieosiągnięcie charakterystycznej dla wieku spr. intelekt.)
10. Podział upośledzenia :
- lekkie - względnie samodzielne funkcjonowanie
- średnie- umożliwia codzienność w życiu codziennym
- znaczne- niesprawność mowy i ruchu,
- głębokie- brak zaspokojenia podst. potrzeb życiowych.
11.Podział otępienia:
- graniczne- ogranicz. Subiektywne, funkcjonowanie społeczne,
- niewielkie- zauważalne podczas badania,
- umiarkowane- stała pomoc wymagana,
- średnie,
- znaczne- poważne ograniczenia wraz z brakiem kontroli nad potrzebami fizjologicznymi,
- głębokie - zupełna niesamodzielność,
Temat; Farmakologia zaburzeń psychicznych.
1.Leki psychotropowe- leki stosowane w terapii zaburzeń psychicznych, które działają na OUN wpływają na zmianę stanu psychicznego i zachowania pacjenta.
2. Podział:
- przeciwpsychotyczne ( neuroleptyczne),
- przeciw depresyjne( tymoleptyczne),
- przeciw lekowe (anksjolityczne),
- stabilizujące nastrój ( norma tyczne)
- nasenne ( hipnotyczne)
- pobudzające ( psych stymulujące),
- nootropowe (geriatryczne)
- przeciw parksonowskie
- inne.
3. Leki neuroleptyczne- zastosowanie:
a) schizofrenia:
- leczenie objawów wtórnych( omamy, majaczenia)
- łagodzenie pobudzenia ruchowego,
- profilaktyka nawrotów i zaostrzeń ( mniejsze dawki sposób długotrwały)
- leczenie objawów negatywnych schizofrenii
b) inne schorzenia:
- manie,
- depresja,
- psychoza urojeniowa (paranoja)
- psychozy organiczne uszkodzenie struktury OUN,
- psychozy somatyczne,
4, Podział:
a) typowe leki przeciwpsychotyczne:
- fenotiazyny- łańcuch boczny alifatyczny, piperydoawy, piperynowy,
- butynofenony- narperialol
- tioksanteny- chlorpriotiksen,
- benzaminy
b) atypowe:
- dibenzodiazepiny- klozamina,
- tienobenzodiazepiny- danzapina,
- benzoksazole- riserydon
- dibenzotiazepiny- kwatiopina,
- pochodzenia benzamidowe: anisulpiryd,
5. Objawy uboczne:
- nie wymagają odstawienia leku, mogą być korygowane, przez optymalizację dawkowania, zachowanie środków ostrożności,
- zespół parkinsonowski- hipokinetyczno- hipertoniczny, u ok. 20% chorych w okresie pierwszych 3 mies. leczenie wzmożone napięcie mięśniowe, spowolnienie drżenie spoczynkowe i zamiarowe, maskowatość twarzy),
- dyskinezy- wystepowanie po kilkunastu pierwszych miesiącach leczenia mimowolne, pląsawicze ruchy języka, szczeki lub kończyn,
- dystonie- wyst. w pierwszych dniach leczenia- nienormalne układanie lub skurcz mieśni głowy, szyi, kończyn lub tułowia,
-akatyzja- wys. W ciągu pierwszych mies. terapii - poczucie niepokoju, przebieranie nogami, niemożność usiedzenia w miejscu,
- nadmierna sedacja,
- spadki RR, tachykardia,
- obwodowe działanie antycholinergiczne- suchośc w ustach , zaparcia, zatrzymanie moczu,
- wzrost masy ciała
- dysfunkcje seksualne, zaburzenia miesiączkowania,
6. Powikłania maja charakter:
- zdarzeń gwałtownych, dramatycznych- wymaga działań ratowania życia,
- obj. przewlekłych skłaniających do zaprzestania leczenia neuroleptykami,
- złośliwy zespół neuroleptyczny- sztywność mięśniowa, zwiększenie temp. ciała, bladość, ślinotok, wahania RR, spowolnienie, śpiączka, otępienie,
- ośrodkowy zespół antycholinergiczny- pobudzenie zaburzenia orientacji w czasie i co do własnej osoby, omamy , śpiączka,
- zapaść w wyniku zwiększonego RR,
- napady drgawkowe typu grand mal (rzadko).
7. Interakcje:
a) aberrację neuroleptyków mogą osłabiać:
- leki zobojętniające HCl (altramat, tagmet) przyjęte w ciągu 1-2 h po zażyciu neuroleptyków,
b) leki antycholinergiczne ( atropina, benzatropina, etopropozyna) stosowane w leczeniu parksonizmu polekowego,
- leki przeciw depresyjne
- palenie papierosów obniża stęż. leków we krwi,
8. Leki przeciwdepresyjne- wywierają leczniczy na chorobowo obniżony nastrój, lęk, zaburzenia napędu psychoruchowego, zab. rytmów biologicznych,
a) w leczeniu depresji:
- w chorobie afektywnej jedno dwubiegunowej,
- profilaktyka choroby afektywnej jednobiegunowej,
- depresja w przebiegu schizofrenii,
- dystynia,
- depresja psychogenna, somatogenna, organiczna,
- narkolepsja,
- zab. odżywiania,
b) w leczeniu innych:
- zespół leku napadowego,
- zespół natręctw,
- zespół zaburzeń jedzenia,
9. Leki przeciwdepresyjne:
a) podział:
- trójpierścieniowe TLPD, doksepina, notrypylina,
- 4- pierścieniowe- mian seryna, maprotynina,
- selektywna inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI flureksetyna, fluwoksamina, sertlalina, paroksetyna,
- inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny: wenklafaksyna
- inhibitory nomadinooksydazy( IMAO) nieselektywne, selegilina, selektywne- maklobemid,
- tymoleptyki noradrenergiczne i swoiście serotoninergiczna- mirtazepina,
10. Obj. Uboczne:
- przefazowanie
a)trójpierścieniowe:
- antycholinergiczne- sedacja wegetatywna( hipotonia)
- kardiotoksyczne- arytmie, zmiany w EKG, ↑ masa ciała,
- neurologiczne- drżenie języka, k. górnych, zablokowanie mowy,
- mogą wywoływać objawy manii u pacjentów z choroba afektywną,
- SSRI w nudności, wymioty,
11. Interakcje:
- obniżają: palenie papierosów, Wit. C , leki antykoncepcyjne,
- podwyższają: aspiryna, dwuwęglan sodu, alkohol,
- potęgują działanie antycholinergiczne i uspokajające neuroleptyków,
- zwiększają efekt hamujący dla OUN w połączeniu z alkoholem, opioidami, lekami nasennymi, przeciwlękowymi,
- MAO w połączeniu z tyra miną zawarta w pożywieniu wywołać mogą kryzę nadciśnieniową
- osłabiają działanie leków hipotensyjnych- klonidyna, metylolpa
12. L. przeciwlękowe i nasenne- hamują reakcje psychomotoryczne, emocjonalnej wegetatywne występujące w stanach leku(głównie benzodiazepiny)
L. nasenne- wy wołuja sen oraz j.w. ( benzodiazepiny krótkodziałające)
Inne: buspiron, hydroxyzyna, beta-blokery, zalpirem, ditenhydramina, (klomatiazol, meprobimat -Nie Stosuje się!), zalepon,
13. Zastosowanie:
- zespoły lękowe,
- reakcje stresowe,
- padaczka,
- zaburzenia psychosomatyczne,
- zaburzenia snu,
- stany napięcia mięśniowego,
- zespoły abstynencyjne,
- bezsenność,
14. przykłady:
a) benzodiazepiny wywołują działanie :
- przeciwlękowe - oksazepam, lorazepam
- miorelaksacyjne- diazepam, medazepam,
- przeciwdrgawkowe: nitrazepam, klonazepam
- nasenne- estazolam, tiazolem,
- profil działania zrównoważony- temazepan
15. Długodziałające np. chlorodiazepoksyd -100 h, diazepam- 100h
Krótkodziałające- lorazepam 15h , oksazepam- 8h tamazepam 11h
16. Powikłanie m jest uzależnienie, o którym świadczą objawy:
- ↑ tolerancji, błogość, euforia po zażyciu leku,
- objawy abstynencyjne po odstawieniu leków - nasilenie lęku i niepokoju, bóle głowy, wzmożone napięcie mięśni, napady drgawkowe,
17. Objawy uboczne:
-senność,
- spadek łaknienia,
- brak krytycyzmu,
- wypadki,
18. Inetakcje:
- Senność odhamowanie, depresja ośrodka oddechowego nasila spożycie alkoholu,
- stężenie benzodiazepin we krwi zwiększa cymetydyna, disulfiram, izoniazyd,
19. Leki normotymiczne- zastosowanie:
- w przebiegu leczenia na zaburzenia nastroju i aktywności,
- zapobiegają nawrotom zaburzeń maniakalnych i depresyjnych,
- depresja lekooporna,
- zaburzenia schizofreniczne, agresja i impulsywność,
20. Przykłady :
- sole litu,
- karbamazepina( szeroki profil działania; przeciw objawom odstawienia, normotycznie, p- neurolalgiczne)
- pochodne kw. Walprionowego ( stosowane w przypadkach o ciężkim przebiegu, kiedy inne metody zawiodły)
- inne: lamotrygina, gabapentyna, topiramat, wigabatryna, olanzapina, rispenirol,
21. Sole litu- po zakończeniu fazy depresji przez rok w dawce dobowej 500- 2000mg.
- zachowanie ostrożności zalecane jest u chorych za uszkodzeniem wątroby, miażdżycą , nadciśnieniem,
- stężenie terapeutyku w surowicy krwi 0,7 - 1.0,
22. Obj. Uboczne:
- niedoczynność tarczycy, lit zaburz czynność gruczołu,
- leukocytoza, działania teratogenne,
- objawy ze strony układu sercowo- naczyniowego wywołane przez wypieranie wewnątrzkomórkowego potasu,
23. interakcje:
- zwiększają stężenie tiazydy, neuroleptyki, leki oszczędzające, leki p- zapalne, spiromolaktom,
- zmniejszają: teofilina, kofeina, dwuwęglan sodu, diuretyki osmotyczne( mammitol)
24. karbamazepina- wskazanie m dostosowana jest m. in. słabe działanie lub nietolerancja litu,
a)obj. uboczne: zawroty, bóle głowy, senność, reakcje skórne, nudności, hiponatremia, zaburzenia koordynacji ruchowej, uszkodzenia wątroby, leukopenia,
b) interakcje - zwiększają działanie- erytromycyna, cymetydyna, blokery kanału wapniowego,
-obniżają- hormony estrogenowe stosowane w środkach antykoncepcyjnych, ( działanie pigułek może być osłabione)
25. Leki normo tyczne- walproiniony:
- stosowane w leczeniu epizodu manii i profilaktyczne w zaburzeniach afektywnych 2- biegunowych,
- obj. Uboczne- wzrost łaknienia, wzrost aktywności enzymów,
26. Leki pobudzające- substancje , które pobudzają stan psychiczny, działając głównie na sferę napędu ruchowego.
a) zastosowanie ograniczone w:
- narkolepsji,
- kataeksji( bezruch, zastyganie w nienaturalnych pozycjach)
b) przykłady
- leki (kofeina)
- środki odurzające: kokaina, amfetamina, metylfenidat,
c) obj. uboczne:
-uzależnienie, gonitwa myśli i słowotok, bóle i zawroty głowy, bezsenność niepokój psychoruchowy, lęk,
27. leki nootropowe- środki farmakologiczne, które poprawiając ukrwienie i metabolizm mózgu wpływają na poprawę samopoczucia, pamięci, koncentracji, spostrzegawczości,
a) zastos.- zespoły psychoorganiczne o etiologii naczyniowej,
b) przykłady: pirecetom, cyrazyna, winka mina,
c) obj. uboczne; niepokój, lęk, zaburzenia snu, pobudzenie psychoruchowe, drażliwość,
28.Leki przeciwparksonowskie- wczesne dyskinezy po neuroleptykach
- amantadyna- Viregyt
- triheksyfenidyl- Parkopan
- benzotropina- Akimetal
- metyksen- Tremaril
b) obj. uboczne - działanie antycholinergiczne
c) powikłania:
- ośrodkowy zespół antycholinergiczny (majaczenie), lekozależność,
29.Klomepriazol-