Środki polityki handlowej

Środki taryfowe

Do środków taryfowych, oprócz samej unijnej taryfy celnej określającej konwencyjne stawki celne, należą kontyngenty taryfowe, plafony taryfowe i zawieszenie w całości lub w części poboru ceł .

Kontyngenty taryfowe to określona ilość towaru, która w okresie kontyngentowym (okresie na jaki kontyngent taryfowy ustanowiono) może być przywieziona i dopuszczona do obrotu po stawkach celnych preferencyjnych. Poza takim kontyngentem taryfowym import jest możliwy, ale przy zastosowaniu stawek celnych wynikających z taryfy celnej. Upływ terminu na jaki ustanowiono kontyngent taryfowy lub wykorzystanie takiego kontyngentu taryfowego powoduje automatyczne naliczanie stawek wynikających z taryfy celnej UE.

Unijne kontyngenty taryfowe mogą być rozdysponowywane za pomocą systemu licencyjnego (pozwoleń na przywóz) lub bezpośrednio na granicy zgodnie z zasadą "kto pierwszy, ten lepszy" (w tym przypadku kontyngenty takie będą obsługiwane bezpośrednio przez organy celne na granicy).

Kontyngenty taryfowe na towary przemysłowe administrowane są na granicy. W ramach systemu, jak wskazano wyżej, nie ma pozwoleń.. Importer przy odprawie celnej na granicy podaje w dokumencie SAD numer kontyngentu, o który się stara, po czym - w razie udzielenia zgody przez Komisję Europejską (odbywa się to drogą elektroniczną między służbami celnymi a DG ds. Ceł i Podatków) - w urzędzie celnym uzyskuje informację o ewentualnym przydzieleniu kontyngentu.

Znając kod CN towaru można sprawdzić, czy jest on objęty kontyngentem oraz stopień wykorzystania kwoty na stronie:

http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=pl&SimDate=20110312

(stopień wykorzystania kontyngentu sprawdzamy poprzez „wejście” w numer kontyngentu taryfowego).

Znając numer kontyngentu taryfowego można również sprawdzić stopień jego wykorzystania na stronie:

Nieco odmiennie są rozdysponowywane kontyngenty taryfowe na towary rolno-spożywcze. Towary rolno-spożywcze - to towary rolne objęte Wspólną Polityką Rolną, regulowaną przepisami wspólnotowymi oraz towary przetworzone nieobjęte załącznikiem I do Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską (towary z grupy non-aneks I). Kontyngenty taryfowe, które są ustanawiane na takie towary są administrowane poprzez licencjonowanie (obowiązek uzyskania pozwolenia). Pozwoleń na przywóz w ramach takich kontyngentów taryfowych będzie udzielał Prezes Agencji Rynku Rolnego. Licencjonowaniem objęta będzie część kontyngentów taryfowych na produkty rolne wynikających z umów preferencyjnych (szczególnie w przypadkach gdy różnica w stawce KNU i preferencyjnej przekracza 10%).

Szczegółowe zestawienie kontyngentów administrowanych przez Agencję Rynku Rolnego zostanie zamieszczone na stronie internetowej ARR www.arr.gov.pl. Wnioski o udzielenie pozwoleń na towary rolno-spożywcze składa się w ARR.

Plafon taryfowy jest elastyczną formą kontyngentu taryfowego. Jego elastyczność polega na tym, że przekroczenie wielkości na jaką ten środek preferencyjny jest ustanawiany nie oznacza automatycznego zamknięcia możliwości importu po stawkach celnych preferencyjnych jakie tym plafonem taryfowym zostały ustanowione (tak jak ma to miejsce w przypadku kontyngentu taryfowego - jeżeli kontyngent taryfowy zostanie wyczerpany nie ma możliwości importu po obniżonych stawkach celnych w ramach tego środka).

W przypadku plafonu taryfowego taka możliwość nadal istnieje, aż do czasu przywrócenia stosowania stawek celnych wynikających z Taryfy celnej, co następuje w drodze stosownego rozporządzenia UE. Istnieje również możliwość określenia podwyższenia poziomu stawek celnych w ramach ustanowionego plafonu taryfowego, w sytuacji w której napływające dane wskazują na nadmiernie wzmożony import w ramach otwartego plafonu taryfowego. W sytuacji zmniejszenia się strumienia importu, zamknięcie plafonu (czyli przywrócenie stawek celnych z taryfy celnej) może nie okazać się konieczne.

Podwyższenie poziomu stawek celnych w ramach otwartego plafonu taryfowego może nastąpić, o ile zostanie przekroczona ilość lub wartość towaru określona w rozporządzeniu o jego ustanowieniu, a jednocześnie istnieje potrzeba ograniczenia wielkości przywozu danego towaru dokonywanego przy zastosowaniu dotychczasowych stawek celnych (określonych w rozporządzeniu o plafonie taryfowym), ale nie ma jednocześnie konieczności przywrócenia stosowania stawek celnych określonych w taryfie celnej UE (a zatem wyższych).Plafony taryfowe są administrowane bezpośrednio na granicy.

Zawieszenie poboru ceł w całości lub w części jest środkiem taryfowym, który nie wymaga administrowania, ani za pomocą licencji, ani za pomocą systemu elektronicznego (bezlicencyjnego - na granicy), W ramach tego środka nie jest ustanawiana określona ilość lub wartość towarów, która może być przywieziona z zastosowaniem stawek celnych preferencyjnych. Do momentu do którego takie zawieszenie jest ustanowione organy celne automatycznie naliczają stawki celne preferencyjne.

Generalny System Preferencji Celnych (GSP) Unii Europejskiej

Obecnie obowiązujący unijny Generalny System Preferencji Celnych (GSP UE) został ustanowiony na podstawie rozporządzenia Rady z dnia 27 czerwca 2005 r. nr 980/2005. System GSP wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. za wyjątkiem GSP +, który obowiązuje od dnia 1 lipca 2005r.

Celem unijnego Generalnego Systemu Preferencji Celnych (GSP UE) jest udzielanie przez UE preferencji celnych krajom rozwijającym się (DEV) i najmniej rozwiniętym (LDC), w myśl hasła ”rozwój poprzez handel”. System ten ma w swoim założeniu wspierać zwalczanie ubóstwa w krajach rozwijających się i krajach najuboższych oraz promować ich zrównoważony rozwój.

Kraje trzecie, które nie są państwami o wysokim dochodzie i nie wykazują przyjętego na potrzeby systemu GSP, poziomu zróżnicowania eksportu (pięć największych sekcji przywozu objętego systemem GSP na rynek Wspólnoty stanowi więcej niż 75 % wartości przywozu objętego systemem GSP) oraz dodatkowo ich eksport do Wspólnoty jest stosunkowo niewielki (przywóz na rynek Wspólnoty objęty systemem GSP stanowi mniej niż 1 % wartości całego wspólnotowego przywozu objętego systemem GSP) mogą ratyfikować Konwencje zawarte w Załączniku III do rozporządzenia i skorzystać z szczególnych rozwiązań motywacyjnych dotyczących zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów” tzw. GSP +. W ten sposób GSP UE przewiduje promowanie przyjmowania i realizowania przez kraje trzecie międzynarodowych konwencji o podstawowym charakterze, dotyczących praw człowieka, praw pracowniczych, ochrony środowiska i dobrych rządów. Ponadto, pomaga krajom trzecim, które nie wykazują zróżnicowania eksportu i w niewielkim stopniu są zaangażowane w międzynarodową wymianę handlową, przez co są szczególnie wrażliwe w wyniku przyjęcia dodatkowych obciążeń i obowiązków w związku z ratyfikacją i skuteczną realizacją podstawowych konwencji.

Preferencje celne w ramach GSP nie są wzajemne. Mają charakter jednostronny. UE stosuje GSP od 1971 r. Unijny system GSP obejmuje obecnie 149 krajów trzecich, z czego 85 krajów rozwijających się (DEV), 14 krajów objętych systemem GSP +, oraz 50 krajów najmniej rozwiniętych (LDC).

System GSP składa się z trzech poziomów liberalizacji ceł - systemu ogólnego (stosowanego wobec krajów DEV) oraz dwóch poziomów liberalizacji o charakterze szczególnym - szczególnego systemu motywacyjnego (tzw. GSP +) oraz poziomu liberalizacji przewidzianego dla krajów LDC.

System GSP przewiduje także:

1. całkowite zawieszenie cła ze względu na jego niski wymiar,

2. wyłączenia z systemu preferencji taryfowych w ramach GSP i czasowe cofnięcie preferencji, a w tym:

• wyłączenie preferencji taryfowych w ramach GSP w odniesieniu do krajów DEV,

• wyłączenie preferencji taryfowych w ramach GSP w odniesieniu do krajów LDC,

• wyłączenie preferencji taryfowych w ramach GSP ze względu na wzrost wartości eksportu do Wspólnoty tzw. "graduation",

• czasowe cofnięcie preferencji taryfowych w ramach GSP,

• możliwość zastosowania specjalnej klauzuli ochronnej, której efektem może być cofnięcie preferencji taryfowych w ramach GSP - unijny system GSP, w odniesieniu do zastosowania klauzuli ochronnej, która może skutkować przywróceniem stasowania unijnych ceł określonych w Taryfie celnej, w sposób szczególny traktuje wyroby odzieżowe i towary rolne, ze względu na szczególną wrażliwość sektora odzieżowego i rolnego w UE,

• monitorowanie importu na rynek Wspólnoty szczególnie wrażliwych produktów takich jak: obuwie, cukier, ryż, banany, tuńczyk - art. 27 Rozp Rady UE nr 980/2005

Ponadto, Generalny System Preferencji Celnych w Aneksie II ww. rozporządzenia zawiera listę produktów objętych systemem GSP oraz podział na tzw. produkty wrażliwe oraz niewrażliwe. Podział ten ma znaczenie wyłącznie dla krajów DEV. W przypadku krajów objętych GSP+ oraz krajów LDC, z pewnymi wyjątkami określonymi w rozporządzeniu Rady, import odbywa się bezcłowo.

W odniesieniu do krajów DEV system GSP przewiduje następujące rozwiązania:

1. cła na produkty wymienione w załączniku II do rozporządzenia o GSP jako produkty niewrażliwe (oznaczone w tym załączniku literą „NS”) zostają całkowicie zawieszone, z wyjątkiem ceł na składniki rolne,

2. cła ad valorem na produkty wymienione w załączniku II do rozporządzenia o GSP jako produkty wrażliwe (oznaczone w tym załączniku literą „S”) zostają obniżone o 3,5 punktu procentowego. Dla produktów z sekcji XI a (tekstylia) i XI b (odzież) powyższa obniżka wynosi 20 %,

3. Cła specyficzne inne niż cła minimalne lub maksymalne na produkty wymienione w załączniku II do rozporządzenie o GSP jako produkty wrażliwe są obniżane o 30 %,

4. W przypadku, gdy cła na produkty wymienione w załączniku II do rozporządzenia o GSP jako produkty wrażliwe obejmują cła ad valorem oraz cła specyficzne, cła specyficzne nie są obniżane.

W przypadku, gdy cła obniżone zgodnie z ww. pkt. 2 i 3 określają cło maksymalne, to cło maksymalne nie jest obniżane. W przypadku, gdy takie cła określają cło minimalne, takie cło minimalne nie ma zastosowania.

Aby faktycznie skorzystać z preferencji w ramach Generalnego Systemu Preferencji Celnych importer musi skorzystać z wymaganych świadectw pochodzenia towarów. Dla GSP jest to tzw. Form A.

Obecnie w Komisji Europejskiej trwają prace nad przygotowaniem reformy reguł pochodzenia towarów dla Generalnego Systemu Preferencji Celnych.

DEV - kraje trzecie, które nie są państwami o wysokim dochodzie oraz nie wykazują przyjętego na potrzeby systemu GSP określonego poziomu zróżnicowania eksportu do Wspólnoty (wartość przywozu na rynek Wspólnoty dla pięciu największych sekcji objętych systemem ogólnych preferencji taryfowych (GSP stanowi więcej niż 75 % całości przywozu tego państwa objętego systemem GSP na terytorium Wspólnoty). Kraje DEV zostały wymienione w załączniku I do rozporządzenia 980/2005, za wyjątkiem tych krajów trzecich, przy których w kolumnie D albo E tabeli zamieszczonej w tym załączniku, postawiono znak „X”.

GSP + - system głębszej liberalizacji ceł, obejmujący kraje DEV, które nie są państwami o wysokim dochodzie i nie wykazują przyjętego na potrzeby systemu GSP, poziomu zróżnicowania eksportu (pięć największych sekcji przywozu objętego systemem GSP na rynek Wspólnoty stanowi więcej niż 75 % wartości przywozu objętego systemem GSP) oraz dodatkowo eksport ten do Wspólnoty jest stosunkowo niewielki (przywóz na rynek Wspólnoty objęty systemem GSP stanowi mniej niż 1 % wartości całego wspólnotowego przywozu objętego systemem GSP). Kraje DEV objęte systemem GSP+ to kraje trzecie, przy których w kolumnie E tabeli zamieszczonej w załączniku I do rozporządzenia 980/2005, postawiono znak „X”.

LDC - to kraje trzecie, które znajdują się na liście krajów najsłabiej rozwiniętych opracowywanej przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ). Kraje LDC to kraje trzecie, przy których w kolumnie D tabeli zamieszczonej w załączniku I do rozporządzenia 980/2005, postawiono znak „X”.

Środki pozataryfowe

Środkami pozataryfowymi stosowanymi przez UE są; nadzór importu lub eksportu, kontyngent ilościowy lub zakaz importu lub eksportu.

Nadzór obrotu (surveillance) jest formą monitoringu, sposobem zbierania informacji dotyczących wielkości obrotu towarowego. Nadzór uregulowano w rozporządzeniu Rady nr 3285/94 z dnia 22 grudnia 1994 r. ustanawiającym zasady importu towarowego na obszar Wspólnoty (z późniejszymi zmianami), oraz w rozporządzeniu Rady z dnia 7 marca 1994 r. nr 519/94 w sprawie wspólnych zasad importu z niektórych krajów trzecich (z późniejszymi zmianami). Istnieją dwie formy nadzoru (art. 11 rozporządzenia Rady nr 3285/94 oraz art. 9 rozporządzenia Rady nr 519/94).

Pierwsza forma- polega na rejestracji obrotu przez organy celne - wówczas nie ma konieczności uzyskania pozwolenia (surveillance a posteriori). Informacje, w ten sposób uzyskane, są przekazywany do Komisji Europejskiej.

Druga forma- polega na obowiązku uzyskania pozwolenia na przywóz lub wywóz towarów (surveillance a priori). W tym przypadku istnieje możliwość wyznaczenia trendów w przyszłym obrocie za pomocą wydanych pozwoleń. Przedstawienie takiego dokumentu jest warunkiem dopuszczenia towaru do obrotu lub jego wywozu.

Kontyngent ilościowy, w przeciwieństwie do kontyngentu taryfowego, jest ograniczeniem importu na obszar Wspólnoty lub eksportu z obszaru Wspólnoty danych towarów do z góry określonego poziomu. Obrót poza takim kontyngentem jest zakazany. Zasady administrowania tym środkiem zostały określone w rozporządzeniach Rady nr 520/94 oraz Komisji nr 738/94.

Wszystkie kontyngenty ograniczające są administrowanych poprzez licencjonowanie (obowiązek uzyskania pozwolenia). Wnioski o udzielenie pozwoleń na towary przemysłowe będą składane w MGiP. Pozwolenia w tym przypadku będą udzielane przez Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

Przykład:

Departament Polityki Handlowej MG informuje, że w roku 2008 obowiązują następujące środki handlowe w imporcie do UE wyrobów stalowych:

1. Kontyngent ilościowy w imporcie wyrobów stalowych pochodzących z Kazachstanu.

2. Kontyngent ilościowy w imporcie wyrobów stalowych pochodzących z Rosji.

3. Kontyngent ilościowy w imporcie wyrobów stalowych pochodzących z Ukrainy.

4. Nadzór importu oparty na systemie double-checking wobec Macedonii (uchylony z dniem 1 lutego 2008 r.)

5. Nadzór importu wyrobów stalowych oparty na systemie single-checking (wobec wszystkich kierunków importu, za wyjątkiem towarów objętych kontyngentami dla Rosji, Ukrainy i Kazachstanu, a także objętych nadzorem wobec Macedonii - do czasu uchylenia tego nadzoru).

Zasady rozdysponowania unijnych kontyngentów pozostają bez zmian w stosunku do zasad obowiązujących dotychczas. Oznacza to utrzymanie obowiązku uzyskania licencji eksportowej w kraju eksportu oraz na tej podstawie licencji importowej wydanej przez właściwy organ wspólnotowy (w przypadku Polski przez MG).

Zakazy eksportu lub importu stosowane są przez UE sporadycznie i wiążą się głównie z wykonywaniem rezolucji ONZ lub w przypadkach zaistnienia niebezpieczeństwa dla życia ludzi i zwierząt, ochrony dóbr kultury itp.

Antydumping

Środki ochronne można podzielić na środki antydumpingowe (AD), środki antysubsydyjne (AS) oraz środki ochronne przed nadmiernym przywozem (SFG).

Wszystkie środki ochronne stosowane są dodatkowo do regularnych ceł wynikających z taryfy celnej. Wszystkie też środki ochronne mogą być nałożone wyłącznie w wyniku przeprowadzenia specjalnego postępowania ochronnego przeprowadzonego przez Komisję Europejską. Środki są nakładane na podstawie propozycji Komisji w wyniku głosowania w Radzie UE, po konsultacji z Komitetem Antydumpingowym. W Komitecie Antydumpingowym zasiadają eksperci państw członkowskich.

Postępowanie takie wszczyna się na wniosek zainteresowanego przemysłu Wspólnoty lub w wyjątkowych przypadkach Komisja może wszcząć postępowanie z urzędu.

Towary rolno-spożywcze

2008-08-19

W przypadku unijnych środków polityki handlowej zasadnicze znaczenie ma rodzaj towaru, na który środki polityki handlowej są ustanawiane.

Główny podział następuje tu na towary rolno-spożywcze oraz, umownie zwane, „przemysłowe” (umownie - ponieważ np. ryby również należą do tej grupy).

Towary rolno-spożywcze to towary objęte Wspólną Polityką Rolną, regulowaną przepisami wspólnotowymi oraz towary przetworzone nieobjęte załącznikiem I do Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską - tzw. towary z grupy non-aneks I. Towary przemysłowe to wszystkie pozostałe towary objęte Taryfą celną).

Środkami polityki handlowej w odniesieniu do towarów rolno-spożywczych zarządza Prezes Agencji Rynku Rolnego. W Unii Europejskiej dla każdego rynku obowiązują odmienne zasady dotyczące handlu zagranicznego. Rynki te zostały podzielone w następujący sposób:

1. rynek mleka i przetworów mlecznych

2. rynek zbóż

3. rynek cukru

4. rynek wołowiny i cielęciny

5. rynek wieprzowiny

6. rynek baraniny i koziny

7. rynek drobiu, jaj i albumin

8. rynek olejów i tłuszczów

9. rynek ryżu

10. rynek świeżych owoców i warzyw

11. rynek bananów

12. rynek przetworzonych owoców i warzyw

13. rynek wina

14. rynek lnu i konopi

15. rynek alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego

16. rynek nasion

17. rynek towarów przetworzonych non-aneks I

Wszystkie niezbędne informacje dotyczące zasad handlu zagranicznego towarami rolno-spożywczymi znajdują się na stronie Agencji Rynku Rolnego: http://www.arr.gov.pl/

I etap

Przedsiębiorcy, którzy chcą uczestniczyć w jakimkolwiek mechanizmie WPR muszą zarejestrować się w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców ARR

II etap

Wnioski o wydanie pozwolenia na wywóz/przywóz można składać w formie pisemnej przez dostarczenie wniosku:

1

---