dr Krzysztof Zymonik

tel. służbowy [phone]

e-mail: krzysztof.zymonik @ pwr.wroc.pl

www.ioz.pwr.wroc.pl/Pracownicy/k_zymonik

Wydział Informatyki i Zarządzania

Instytut Organizacji i Zarządzania

Zakład Ekonomii i Prawa gospodarczego

Bud. B4, pok. 507

TEMATY DO KOLOKWIUM

Wydział Informatyki i Zarządzania

USM - Studia Stacjonarne

Ćwiczenia: PRAWO CYWILNE I HANDLOWE

GRUPA - WTOREK - 5.1.2010

GRUPA - CZWARTEK (p) - 14.1.2010

GRUPA - CZWARTEK (n) - 13:15 - 7.1.2010

GRUPA - CZWARTEK (n) - 15:15 - 7.1.2010

1. Pojęcie konsumenta

Po dokonaniu nowelizacji kodeksu cywilnego ustawą z 14.2.2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw¹ definicja „konsumenta” została umiejscowiona w części ogólnej KC w art. 22¹, zgodnie z którym: za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Konsument (łac. consumens) - w ekonomii osoba nabywająca od przedsiębiorcy towar lub usługę.^[1]. Nie istnieje uniwersalna prawna definicja konsumenta^[2]. W polskim prawie pojęcie konsumenta zostało zdefiniowane w kodeksie cywilnym jako "osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową"^[3].

W tradycyjnej ekonomii przyjmuje się, że konsument jest, obok producenta, podstawowym uczestnikiem gry rynkowej. Relacje między oboma tymi podmiotami są istotą funkcjonowania rynku. Gdy wielkość oferty sprzedaży oferowanej przez producentów przekracza zapotrzebowanie konsumentów mówi się o rynku konsumenckim. Gdy sytuacja jest odwrotna, to znaczy na rynku występują silne niedobory produktów i usług mówi się o rynku producenta. W sytuacji, gdy na rynku dominuje jeden producent, który może dyktować ceny i asortyment towarów mówi się o rynku monopolistycznym. W ekonomii i marketingu konsument jest pojęciem w dużym stopniu statystycznym, tzn. nie analizuje się konsumentów jako indywidualne osoby lecz raczej jako rodzaj masy, w której występują określone tendencje i typowe zachowania^[4].

2. Pojęcie rękojmi, gwarancji producenckiej i gwarancji ustawowej

Gwarancja ustawowa - Umowa sprzedaży zawierana jest przez dwie strony. Biorą w niej udział konsument oraz sprzedawca (osoba fizyczna lub prawna) dokonująca sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa. Towarem określonym w ustawie są rzeczy ruchome, które można określić na podstawie ograniczonych wielkości (objętości, wagi, ilości lub czasu). Ustawa dotyczy braków ilościowych w towarze nie jakościowych! Nie ma zastosowania w przypadku sprzedaży gazu, wody i prądu chyba, że są one sprzedawane w określonych wielkościach (baterie, woda butelkowana, gaz w butlach). Określa szereg zasad takich jak min. cena jednostkowa towaru (za litr, kg..); instrukcja obsługi w j. polskim, klient ma prawo domagać się towaru wydanego całkowicie sprawnego i kompletnego; jasne i zrozumiałe sformułowanie dokumentu gwarancyjnego.

Rękojmia

Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi jest prawem obligatoryjnymi regulowanym przepisami Kodeksu cywilnego i Ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. Sprzedawca odpowiada za wady wykryte w towarze zarówno jeśli o nich wiedział jak i w przypadku gdy nie ponosi za nie odpowiedzialności. Z kolei jeżeli konsument miał świadomość istnienia danej wady a mimo to nabył produkt wówczas nie ma prawa do roszczeń z tytułu rękojmi z tytułu owej wady.

3. Które podmioty mogą składać reklamację na podstawie rękojmi a które na podstawie gwarancji ustawowej (ustawy konsumenckiej) ?

Gwarancja ustawowa - konsument który jest osobą fizyczną [sprzedaż dokonaną w zakresie sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej (konsumentowi) dokonanej przez działalność gospodarczą(np. sklep)]

Rękojmia - ….

4. Tryb reklamacyjny produktu bez dołączonej gwarancji producenckiej i tryb reklamacyjny z dołączoną gwarancją (czas reklamacji, uprawnienia konsumentów z tytułu reklamacji)

1. Dołączoną gwarancją producencka

Mamy do wyboru dwie możliwości albo korzystamy z rękojmi, którą gwarantuje nam Ustawa albo korzystamy z dołączonej gwarancji producenckiej. W drugim przypadku towar należy zareklamować w serwisie wymienionym w gwarancji producenckiej na warunkach określonych przez producenta.

2. Bez dołączonej gwarancji

Towar, w którym wykryliśmy wadę reklamujemy u sprzedawcy w ciągu dwóch lat od daty zakupu. Od momentu wykrycia wady mamy dwa miesiące na powiadomienie sprzedawcy o zaistniałym fakcie. Musimy przedstawić sprzedawcy nasze żądania. Mamy do wyboru naprawę uszkodzonego towaru ewentualnie wymianę jego na nowy wolny od wad egzemplarz. Sprzedawca musi rozpatrzyć reklamację w terminie 14 dni od momentu naszego zgłoszenia. Zwrot pieniędzy należy nam się w dwóch przypadkach gdy nie są możliwe ani naprawa towaru ani jego wymiana na nowy egzemplarz wolny od wad.

5. W jakich sytuacjach sprzedawca nie odpowiada za wadliwy towar?

- towar był sprzedany po obniżonej cenie z powodu wadliwości

- klient o wadzie wiedział w czasie zakupu bądź wiedzieć powinien

- w przypadku, jeśli chodzi o gwarancje ustawową - kiedy nie chodzi o braki ilościowe w towarze

- jeżeli upłynął termin 2 mieś od czasu zauważenia niezgodności towaru z umową bądź 2 lat od czasu zakupu

6. Terminy reklamacji artykułów spożywczych

W przypadku rzeczy spożywczych kupowanych na wagę mamy trzy dni od daty wykrycia na reklamację zaistniałych nieprawidłowości. Gdy zauważymy wady w produktach spożywczych pakowanych fabrycznie wówczas możemy zgłosić reklamację do dnia przydatności produktu do spożycia, ale nie dłużej niż trzy dni po otwarciu.

7. Znaczenie polubownych sądów konsumenckich w rozstrzyganiu sporów pomiędzy konsumentami a sprzedawcami

Stałe polubowne sądy konsumenckie (SPSK) rozpatrują spory o prawa majątkowe powstałe w wyniku umów sprzedaży produktów i świadczenia usług konsumentom. Działają przy Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej. Obecnie istnieje 16 stałych polubownych sądów konsumenckich oraz 15 ośrodków zamiejscowych na terenie całego kraju.
Sprawę do SPSK może wnieść konsument, przedsiębiorca, organizacja konsumencka oraz miejski (powiatowy) rzecznik konsumentów. Sąd konsumencki rozstrzyga spór, gdy zgodzą się na to obie strony, czyli konsument i przedsiębiorca, którzy dokonują tzw. zapisu na sąd polubowny. Każda ze stron może mieć pełnomocnika, nie musi to być ani adwokat ani radca prawny. Okres rozpatrywania spraw z ugodą nie przekracza najczęściej 14 dni, ale może ulec wydłużeniu nawet do dwóch miesięcy w postępowaniach z wyrokiem. Przedłużenie okresu rozpatrywania sprawy wynika z konieczności zasięgnięcia opinii rzeczoznawcy.

Wyłączenia
Sądownictwo polubowne nie rozstrzyga sporów z zakresu usług energetycznych, finansowych (zakłady ubezpieczeń, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, otwarte fundusze emerytalne, domy maklerskie i banki) oraz usług pocztowych i telekomunikacyjnych. Pomocy w tym zakresie udzielają m.in. Arbiter bankowy, Sąd polubowny przy Rzeczniku Ubezpieczonych, Sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego, Polubowny sąd konsumencki przy Prezesie Urzędu Komunikacji Elektronicznej. SPSK nie zajmują się także usługami naukowo-badawczymi, edukacyjnymi oraz usługami w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej.

Jak wszcząć postępowanie
Konsument, przedsiębiorca bądź organizacja konsumencka - składa wniosek wraz z odpisem (ksero) oraz niezbędne dokumenty (paragon zakupu, protokół reklamacyjny, opinia rzeczoznawcy, odpis korespondencji wysłanej w sprawie). Złożenie wniosku jest bezpłatne. Jeżeli podjęcie przez sąd czynności wiąże się z wydatkami (opinia rzeczoznawcy), pobiera się zaliczkę od strony, która wnosi o podjęcie tej czynności. W sytuacji, gdy obie strony sporu (przedsiębiorca i konsument) wnoszą o przeprowadzenie czynności lub sąd dopuszcza te czynności z urzędu, strony ponoszą koszty w częściach równych bądź innym stosunku.

Wszczęcie postępowania uzależnione jest od zgody obu stron. Milczenie strony pozwanej jest równoznaczne z brakiem zgody na sąd polubowny. W sytuacji, gdy strona wyraża zgodę - przewodniczący wyznacza termin rozprawy, która powinna odbyć się nie później niż miesiąc od dnia uzyskania zgody.

8. Zakres pomocy świadczonej konsumentom przez Rzecznika Praw Konsumentów, Federację Konsumentów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcję Handlową

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest to polski urząd antymonopolowy na czele, którego stoi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.„Misją Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest podnoszenie dobrobytu konsumentów poprzez ochronę i tworzenie warunków dla funkcjonowania konkurencji”. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wkracza do działania, gdy mamy do czynienia z naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów, czyli bezprawna praktyka jest stosowana wobec nieograniczonej liczby osób. W takich sytuacjach UOKiK może zakazać stosowania niedozwolonych praktyk oraz nałożyć kary pieniężne, nawet w wysokości 10 procent przychodu przedsiębiorcy, który podjął się działań godzących w interesy konsumentów. Z kolei w sprawach indywidualnych, pojedyncze osoby mogą zgłosić się po pomoc prawną do miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów lub innej organizacji pozarządowej (Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich), które są finansowane przez UOKiK. Urząd ten umożliwia również konsumentom skorzystanie z bezpłatnej infolinii pod numerem 0 800 800 008. Dzwoniąc pod ten numer możemy zaczerpnąć porady w zakresie praw konsumentów.

Stojąc na straży interesów konsumentów UOKiK analizuje wzorce umów, regulaminy, cenniki świadczenia usług stosowane przez przedsiębiorstwa w obrocie z konsumentami. W sytuacji, gdy okaże się, że usługodawca posługuje się niedozwolonymi klauzulami UOKiK kieruje pozew do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Gdy sąd potwierdzi, iż zastosowano niedozwoloną praktykę, wówczas zostaje ona wpisana do specjalnego rejestru i od tego momentu nie może być stosowana przez żaden podmiot gospodarczy w kontraktach z konsumentami. Natomiast, co może zrobić konsument, jeśli zorientuje się, że podpisał umowę zawierającą niedozwolone postanowienia, a przedsiębiorca mimo wszystko dąży do ich realizacji? W takiej sytuacji może skorzystać z pomocy rzecznika konsumentów lub innej organizacji konsumenckiej i wnieść pozew do sądu powszechnego.

Mając na uwadze ochronę zdrowia i życia konsumentów UOKiK może rozpocząć postępowanie wobec przedsiębiorcy, który wprowadził do obrotu rynkowego produkt szkodliwy dla zdrowia i życia użytkowników .W efekcie Urząd może nałożyć karę pieniężną na przedsiębiorcę w wysokości do 100 tysięcy złotych, nakazać wycofanie z rynku produktu stwarzającego zagrożenie jak również zobowiązać do:

• oznakowania produktu ostrzeżeniami o zagrożeniach, jakie może stwarzać,

• ostrzeżenia konsumentów, np. poprzez umieszczenie stosownych ogłoszeń w prasie,

• wyeliminowania zagrożenia

Wszystkie produkty, które nie spełniają wymogów bezpieczeństwa są wpisywane przez UOKiK do rejestru produktów niebezpiecznych. Mając na celu bezpieczeństwo i ochronę ekonomicznych interesów użytkowników pojazdów UOKiK kontroluje jakość paliw ciekłych w wyniku, czego eliminowane są z rynku benzyny, oleje napędowe i opałowe niespełniające wymagań określonych przez przepisy prawa i ochronę środowiska.

Rzecznik Praw Konsumentów

Każdy konsument w sprawach indywidualnych może zwrócić się o pomoc prawną do miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. W sprawach o wykroczenia przeciwko interesom konsumentów, rzecznik konsumentów jest oskarżycielem publicznym. W imieniu konsumentów może wytaczać powództwa oraz za ich zgodą wstępować do toczących się postępowań mających na celu ochronę interesów konsumentów. Posiada również uprawnienia do składania wniosków o wszczęcie postępowań przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie spraw dotyczących praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Jest to bardzo ważne gdyż UOKiK nie zajmuje się ochroną indywidualnych interesów jednak, kiedy rzecznik otrzyma kilka podobnych skarg od konsumentów i zbierze ich podobne opinie, wówczas istnieje już możliwość wszczęcia postępowania w imieniu tej większej grupy indywidualnych konsumentów. Udając się do Rzecznika Konsumentów możemy liczyć na bezpłatną pomoc prawną, zatem warto z niej korzystać abyśmy wiedzieli, w jaki sposób możemy walczyć o swoje prawa z nieuczciwymi przedsiębiorcami. Dodatkowo Rzecznik Konsumentów w naszym imieniu może wystąpić do przedsiębiorców z zapytaniami, które wiążą się z ochroną praw konsumentów, a przedsiębiorca ma obowiązek udzielić wyczerpujących wyjaśnień oraz winien zastosować się do opinii i uwag, jakie zgłasza rzecznik.

Inspekcja handlowa

Inspekcja Handlowa prowadzi działania, których głównym celem jest poprawa sytuacji rynkowej konsumenta oraz zapewnienie bezpieczeństwa konsumpcji (szczególnie w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia produktem niebezpiecznym).

Inspekcja Handlowa kontroluje:

• legalność i rzetelność postępowania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w produkcji, handlu i usługach,

• produkty znajdujące się w obrocie handlowym lub przeznaczone do wprowadzenia do takiego obrotu (kontrola w zakresie spełniania ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa, a także w zakresie oznakowania i zafałszowań),

• przestrzeganie przez sprzedawców detalicznych i hurtowych przepisów o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Inspekcja Handlowa kontroluje produkty w zakresie spełniania ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa, podejmuje ona czynności kontrolne na wniosek organu nadzoru albo wskutek powiadomienia przez konsumentów o niespełnieniu wymagań dotyczących bezpieczeństwa produktów.

Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego oraz w miejscach i w czasie wykonywania jego działalności, w obecności kontrolowanego lub jego przedstawiciela.

Podczas przeprowadzanej kontroli, inspektor może żądać wszelkich informacji niezbędnych do stwierdzenia, czy produkt jest bezpieczny oraz sprawdzać bezpieczeństwo wprowadzonych na rynek produktów, aż do ostatniego etapu ich używania. W związku z tym każdy producent i dystrybutor powinien dysponować dokumentacją niezbędną do ustalenia pochodzenia produktów.

Skargi i wnioski mogą być zgłaszane w Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej w formie pisemnej, telefonicznie, ustnie a także za pomocą poczty elektronicznej. Załatwienie sprawy powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu dwóch miesięcy.

Federacja Konsumentów

Federacja Konsumentów jest niezależną organizacją pozarządową o statusie organizacji pożytku publicznego, której głównym celem jest ochrona indywidualnego konsumenta w Polsce. Pracownikami Federacji Konsumentów bardzo często są prawnicy, ekonomiści oraz osoby, które od lat wpływają na prawa konsumenckie. Każdy konsument który napotka się z problemem w relacji ze sprzedawcą może zwrócić się o pomoc do najbliższego oddziału Federacji Konsumentów. Aktualnie federacja składa się z 48 oddziałów terenowych w których można bezpłatnie skorzystać z pomocy prawnika. Każdy kto przyjdzie, zadzwoni lub napisze do jednego z oddziałów federacji może liczyć na poradę prawnika.

Pomoc prawna może polegać na przygotowaniu reklamacji na piśmie lub prawnik może w imieniu konsumenta zwrócić się pisemnie do sprzedawcy lub producenta.

W trudniejszych sytuacjach gdy nie skutkują takie formy, prawnik Federacji Konsumentów w imieniu klienta może wnieść sprawę do sądu polubownego lub występować w roli adwokata w sądach powszechnych.

Federacja Konsumentów zajmuje się także edukacją konsumencką, na stronie internetowej organizacji (www.federacja-konsumentow.org.pl) można znaleźć duży zbiór porad prawnych związanych z prawami konsumenta podzielonych na kilkanaście tematycznych kategorii oraz ze sposobami radzenia sobie z najczęściej występującymi problemami w kontaktach z producentami lub sprzedawcą

9. Różnice pomiędzy zadatkiem a zaliczką

Zadatek różni się od zaliczki tym, iż jest zabezpieczeniem umowy. W sytuacji nie wywiązania się z umowy przez jedną ze stron, druga strona otrzymuje dwukrotną wartość zadatku. Natomiast zaliczka jest w całości zwracana. Wpłacona kwota jest zadatkiem, kiedy zostanie to zapisane w umowie, w przeciwnym razie uznawana jest jako zaliczka.

10. Podstawowe uprawnienia konsumentów z tytułu umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległość

Konsument ma prawo odstąpić od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa albo na odległość w terminie 10 dni od daty jej zawarcia nawet, gdy towar nie jest wadliwy, składając stosowne oświadczenie na piśmie. Jest to czas dla konsumenta na zastanowienie się i rozważenie racjonalności zawartej umowy. Natomiast na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek poinformowania konsumenta na piśmie o przysługującym mu prawie odstąpienia od umowy w ciągu 10 dni i wręczenia wzoru oświadczenia o odstąpieniu. Konsument zawierając zaś umowę z akwizytorem powinien bardzo dokładnie zapoznać się z jej warunkami i zwrócić szczególną uwagę na zapisy o możliwości odstąpienia, której przedsiębiorca nie może w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć.

W sytuacji, gdy konsument nie został poinformowany o prawie odstąpienia od umowy na piśmie, to może od niej skutecznie odstąpić w terminie 10 dni od uzyskania informacji o możliwości odstąpienia, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia wykonania umowy.

W przypadku umów zawieranych na odległość przedsiębiorca nie może nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny przed zrealizowaniem zamówienia. Sprzedawca zawierający umowę poza lokalem przedsiębiorstwa ma również obowiązek wręczyć konsumentowi pisemne potwierdzenie zawarcia umowy - jest to niezmiernie ważne, gdy później konsument chce wyegzekwować swoje prawo do odstąpienia od umowy, czy reklamować zakupiony towar, należy zatem zawsze domagać się takiego potwierdzenia.

11. Przedmioty, których nie można zwrócić bez podawania przyczyn przy sprzedaży internetowej

Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie przysługuje konsumentowi w wypadkach (Art. 10 ust. 3 OchrKonsU):

1. świadczenia usług rozpoczętych, za zgodą konsumenta, przed upływem ww. dziesięciodniowego terminu na zastanowienie się,

2. nagrań audiowizualnych oraz zapisanych na nośnikach programów komputerowych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania,

3. umów dotyczących świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,

4. świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,

5. świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,

6. dostarczania prasy,

7. usług w zakresie gier i zakładów wzajemnych.

12. Pojęcie produktu niebezpiecznego

Produkt niebezpieczny: Według art. 449¹ §3 KC produkt niebezpieczny to „produkt niezapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu.” Bardzo ważne jest tu wyrażenie „normalne użycie”, co oznacza nie tylko użycie prawidłowe, czyli zgodne z instrukcją (dotyczy to również broni, przypadkowy wystrzał lub zranienie osoby posługującej się nim), lecz również często spotykane przypadki nieprawidłowego użycia produktu (np. połknięcie przez dziecko drobnych części zabawki).

13. Pojęcie szkody według przepisów o odpowiedzialności za produkt niebezpieczny

(to dokładnie nie znalazłam pojęcia szkody - może ktoś z Was to ma )

Dla każdego rodzaju szkody stosujemy odrębne przepisy:

- szkoda na osobie - ogólne przepisy KC (art. 444 i 445 §1 KC):

- uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia - zwrot kosztów, zaś na żądanie poszkodowanego zwrot kosztów leczenia,

- kalectwo - oprócz kosztów leczenia suma potrzebna na przygotowanie do innego zawodu (444 §1 KC),

- całkowita lub częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej lub zwiększyły się potrzeby poszkodowanego albo zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość - na żądanie poszkodowanego wypłata renty (444 §2 KC),

- nie da się ustalić szkody w chwili wydania wyroku - renta tymczasowa (444 §3 KC),

- dodatkowo w wyżej wymienionych wypadkach „sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę” (445 §1 KC),

- szkoda majątkowa - zniszczenie lub uszkodzenie produktu niebezpiecznego, regulują przepisy ograniczające zakres odszkodowania za szkody na mieniu:

- nie obejmuje uszkodzenia samego produktu - ta szkoda jest objęta innym rodzajem odpowiedzialności: z tytułu rękojmi za wady fizyczne, gwarancji i odpowiedzialności za zgodność z umową przy sprzedaży konsumenckiej (art. 4497 §1 KC),

- nie obejmuje korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć w związku z jego używaniem (art. 4497 §1 KC),

- szkoda na pozostałym mieniu osobistym - nie przysługuje, gdy szkoda na mieniu nie przekracza kwoty będącej równowartością 500 euro (art. 4497 §2 KC), tzw. szkody bagatelne (do tej kwoty poszkodowany może dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych).

Jeżeli nabywca doznał szkodę na mieniu, to może ubiegać się o odszkodowanie, tylko gdy zniszczona lub uszkodzona rzecz:

- należy do rzeczy zwykle przeznaczonych do użytku osobistego (oddzielenie rzeczy przeznaczonych do pracy, działalności gospodarczej a rzeczy osobistych, rodzinnych - niezarobkowych) (art. 449² KC),

- została wykorzystana do użytku osobistego, chodzi tutaj o generalne wykorzystanie produktu do użytku osobistego (samochód prywatny wykorzystywany do celów służbowych).

Odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie można wyłączyć ani ograniczyć. Nie można tego zrobić w następstwie zawierania umów między producentem a ostatecznym nabywcą lub między producentem a pośrednikami (art. 4499 KC), jak również poprzez wybór obcego prawa (art. 44911 KC).. Jednym słowem nie można pogorszyć sytuacji ostatecznego nabywcy produktu niebezpiecznego, można ją jedynie polepszyć.

14. Przedawnienie roszczeń za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny

Roszczenie o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny ulega przedawnieniu:

- z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się (w przypadku leków - termin otrzymania diagnozy lekarskiej) lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie,

- w każdym przypadku z upływem lat dziesięciu od wprowadzenia produktu do obrotu, w przypadku importera to moment wprowadzenia produktu do obrotu na rynek krajowy (art. 4498 KC).

15. Podmioty odpowiedzialne za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny

Odpowiedzialnym za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny jest:

- producent, lecz tylko taki, który wytwarza ten produkt w zakresie swojej działalności gospodarczej (art. 449¹ §1 KC) - chodzi o działalność nawet o niewielkim zasięgu, czyli niezorganizowaną w postaci przedsiębiorstwa (np. produkcję domową) oraz bez wskazania na metody produkcji (dlatego zaliczamy tutaj rzemieślnictwo i produkcję chałupniczą), dyrektywa UE nie obejmuje produktów domowych swoimi przepisami, które wytworzono i rozprowadzono w celu wykorzystania w ramach działalności gospodarczej lub wprowadzono do obrotu wbrew woli wytwórcy,

- wytwórca materiału, surowca albo część składowej produktu, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta (art. 4495 §1 KC), odpowiedzialność solidarna wraz z producentem,

- ten, kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta (art. 4495 §2 zdanie pierwsze KC), odpowiedzialność solidarna wraz z producentem, tzw. quasi-producent,

- importer - ten kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (art. 4495 §2 zdanie drugie KC), odpowiedzialność solidarna wraz z producentem, w UE importer to osoby importujące wyroby z państw nienależących do UE.

Odpowiedzialnym za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, w sytuacji, gdy nie wiadomo, kto jest producentem, importerem, bądź kto podaje się za producenta jest:

- ten kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta, importera (jeżeli towar został importowany) lub tego kto podaje się za producenta zgodnie z art. 4495 §2 zdanie pierwsze KC (art. 4495 §4 KC). Jeżeli nie można wskazać nikogo z wymienionej wyżej listy to może zwolnić go od odpowiedzialności wskazanie osoby od której sam nabył produkt (art. 4495 §5 KC).

16. Podmioty dochodzące roszczeń z tytułu szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny

Ochrona stworzona przez ustawę o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny przysługuje każdemu, kto doznał szkody (art. 449¹ §1 KC), przy założeniu, że nabywca korzystał z produktu w sposób normalny. Ustawodawca ogranicza grupę osób uprawnionych, do wszystkich osób fizycznych, nawet tych które nie korzystały bezpośrednio z produktu niebezpiecznego, a jedynie znajdowały się w jego pobliżu np. przypadkowy przechodzień, złodziej.

17. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów

W celu zapewnienia ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów prawo wspólnotowe stanowi, że producenci mogą wprowadzać na rynek wyłącznie bezpieczne produkty. Innymi słowy żaden produkt udostępniany konsumentom nie może stanowić zagrożenia oraz w każdym przypadku może powodować najwyżej minimalne zagrożenie związane z użyciem produktu w normalnych i przewidywalnych warunkach. Przykładowo ryzyko upadku z roweru związane z normalnym użytkowaniem roweru, którego układ bezpieczeństwa, np. hamulce, nie budzi wątpliwości co do solidności i sprawności.

Aby produkty spełniały wysokie wymogi w zakresie bezpieczeństwa BHP, producenci muszą przede wszystkim wziąć pod uwagę:

- właściwości produktu, łącznie z jego składem lub opakowaniem, a także wymogi instalacyjne i konserwacyjne,

- oddziaływania bezpiecznego produktu na inne produkty, jeżeli można przewidzieć, że będzie on używany wraz z innymi produktami,

- wygląd produktu, etykietowanie, wszelkie ostrzeżenia i instrukcje dotyczące zastosowania i zniszczenia produktu,

- rodzaje konsumentów narażonych na szczególne ryzyko podczas używania produktu, zwłaszcza dzieci i osoby starsze.

Zgodnie z Ustawą z dnia 12 grudnia 2003r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów Produktem bezpiecznym jest produkt, który w zwykłych lub w innych, dających się w sposób uzasadniony przewidzieć, warunkach jego używania, z uwzględnieniem czasu korzystania z produktu, a także, w zależności od rodzaju produktu, sposobu uruchomienia oraz wymogów instalacji i konserwacji, nie stwarza żadnego zagrożenia dla konsumentów lub stwarza znikome zagrożenie, dające się pogodzić z jego zwykłym używaniem i uwzględniające wysoki poziom wymagań dotyczących ochrony zdrowia i życia ludzkiego. (Art.4. 1. Ustawa z dnia 12 grudnia 2003r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów).

18. Pojęcie i znaczenie oznakowania CE na produktach

Oznakowanie CE i jego znaczenie

Znak CE stanowi deklarację producenta, że wyrób wprowadzany do obrotu spełnia zasadnicze wymagania określone najczęściej w rozporządzeniach wydawanych na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204 poz. 2087 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565) - wprowadzających do polskiego prawa tzw. dyrektywy nowego podejścia. Dotyczą one ponad dwudziestu grup produktów - między innymi urządzeń elektrycznych (w tym sprzętu elektronicznego i AGD), zabawek, środków ochrony indywidualnej, materiałów budowlanych, maszyn i wind. Tylko te wyroby, dla których istnieją zasadnicze wymagania określone w przepisach, powinny mieć znak CE.

 

Warto podkreślić, że znak CE nie jest handlowym świadectwem jakości, ani nie potwierdza pochodzenia towaru z Unii Europejskiej. Nie jest on również certyfikatem bezpieczeństwa, ponieważ jego znaczenie jest szersze - oznacza zgodność z zasadniczymi wymaganiami, które dotyczą również na przykład emisji zakłóceń elektromagnetycznych, hałasu albo zużycia energii. W ten sposób konsument, kupując w dowolnym państwie Unii Europejskiej wyrób oznakowany CE, zyskuje pewność, że może go bezpiecznie i bezproblemowo używać w swoim kraju.

19. Przykładowe produkty na których umieszczane jest oznakowanie CE

Znak CE umieszczany jest przede wszystkim na urządzenia elektronicznych, sprzęt AGD, zabawek, środków ochrony indywidualnej (jak: okulary słoneczne, kaski ochronne itp.), materiałów budowlanych, maszyn i wind. Łącznie istnieją 23 dyrektywy dotyczące różnych wyrobów, które muszą być opatrzone znakiem CE.

Umieszczanie znaku CE na produktach nie dotyczy tylko producentów z siedzibą w Unii. Wszyscy, którzy eksportują na rynek unijny, muszą przestrzegać warunków bezpieczeństwa produktów w niej obowiązujących i co za tym idzie, opatrywać swoje produkty znakiem CE.

20. Pojęcie umowy sprzedaży

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. (k.c. art.535).

21. Pojęcie wady prawnej w umowie sprzedaży

Wada prawna to, zgodnie z określeniem zawartym w art. 556 § 2 KC, wada polegająca na tym, że sprzedawana rzecz stanowi własność osoby trzeciej, albo jest obciążona prawem takiej osoby. W przypadku sprzedaży praw, np. wierzytelności, swoistą postacią wady prawnej jest nieistnienie zbywanego prawa.

22. Forma umowy sprzedaży

Ruchomości: w tym przypadku nie ma dokładnych przepisów co do zawierania umowy. Najczęściej sporządzana jest ustnie, jak np. w przypadku zakupu pieczywa czy gazety. W momencie gdy wartość sprzedawanej rzeczy przekracza 2000zł umowę należy spisać.

Nieruchomości: „Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.” (k.c. art.158).

23. Znaczenie umowy przedwstępnej w umowie sprzedaży

Umowa przedwstępna zgodnie ze swoją nazwą stanowi wstęp do zawarcia w przyszłości właściwej umowy. Kodeks cywilny definiuje ją tak:

„Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.” (art. 389 k.c.). Umowa przedwstępna powinna zawierać minimalne postanowienia, jakie są konieczne do zawarcia i wykonania umowy sprzedaży, musi określać wyraźnie przedmiot sprzedaży i cenę. Może zostać zawarta w formie:

• ustnej,

• zwykłej pisemnej,

• pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi,

• pisemnej z datą pewną ,

• aktu notarialnego.

24. Prawa i obowiązki stron w umowie najmu

Obowiązki i uprawnienia wynajmującego lokal mieszkalny.

Obowiązki najemcy i wynajmującego lokal mieszkalny regulowane są w ustawie o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego.

Do obowiązków wynajmującego lokal mieszkalny należy przede wszystkim:

• wymiana zużytych elementów wyposażenia lokalu w przypadku, kiedy oddawany w najem lokal jest opróżniony przez dotychczasowego najemcę,

• zapewnienie sprawnego działania istniejących instalacji i urządzeń, które związane są z budynkiem i umożliwiają najemcy korzystanie między innymi z: wody, paliw gazowych i ciekłych, ciepła, energii elektrycznej, wind, oraz innych instalacji i urządzeń, które stanowią wyposażenie lokalu jak i budynku.

Do głównych obowiązków wynajmującego należy w szczególności:

1. utrzymanie w odpowiednim stanie, porządku i czystości pomieszczeń i urządzeń budynku, które służą do wspólnego użytku mieszkańców oraz jego otoczenia. Dokonanie ich napraw oraz przywrócenie poprzedniego stanu budynku, który został uszkodzony niezależnie od przyczyn. Warto tu zaznaczyć, że najemca osobiście obowiązany jest do pokrycia strat, które powstały z jego winy.

2. dokonywanie napraw bądź też wymiany instalacji wodociągowej, gazowej i ciepłej wody jednakże bez wymiany armatury i wyposażenia. Wynajmujący zobowiązany jest również do napraw i wymiany wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania wraz z grzejnikami, instalacji elektrycznej, anteny zbiorczej. Nie ma natomiast obowiązku zajmowania się naprawą osprzętu.

3. Wymiana pieców grzewczych, stolarki okiennej i drzwiowej oraz podłóg, posadzek i wykładzin a także tynków

Obowiązki i uprawnienia najemcy lokalu mieszkalnego.

Najemca lokalu mieszkalnego jest natomiast obowiązany:

• utrzymywać lokal oraz pomieszczenia, do których ma dostęp we właściwym stanie technicznym i higieniczno- sanitarnym oraz przestrzegać porządku domowego. Ponadto dbać i chronić przed uszkodzeniem lub dewastacją części budynku, które przeznaczone są do wspólnego użytku tj. windy, klatki schodowe, korytarze, pomieszczenia zsypów oraz inne pomieszczenia gospodarcze i otoczenie budynku.

• dokonywać drobnych napraw i konserwacji drzwi i okien, podłóg, wbudowanych mebli wanien zlewów baterii, instalacji elektrycznej i ogrzewania, przewodów odpływowych, malowanie drzwi i okien ,tapetowanie oraz naprawy ścian i sufitów,

• stosować się do porządku domowego czyli m.in. nie zakłócać ciszy nocnej( np. nie przestrzeganie tego obowiązku powoduje, że w właściciel mieszkania ma prawo wypowiedzieć najem, bez zachowania terminów wypowiedzenia).

Po zakończeniu najmu lokalu mieszkalnego najemca musi odnowić lokal i dokonać napraw zniszczonego sprzętu. Cały koszt tych czynności pokrywa z własnej kieszeni. Jest on również zobowiązany do zwrotu równowartości zużytych elementów wyposażenia technicznego takich jak: trzony kuchenne, kuchnie i grzejniki wody (elektryczne, gazowe i węglowe), podgrzewacze wody, wanny, brodziki, misy klozetowe, zlewozmywaki, umywalki wraz z syfonami, baterie i zawory czerpalne oraz inne urządzenia sanitarne, w które lokal był wyposażony w momencie, kiedy najemca się do lokalu wprowadzał. W przypadku, kiedy najemca podczas trwania umowy najmu, dokonał wymiany niektórych elementów wyposażenia lokalu przysługuje mu wtedy zwrot kwoty, która jest różnicą wartości między stanem istniejącym w dniu objęcia lokalu oraz w dniu jego opróżnienia.( pod warunkiem, że wymiana ta nastąpiła za zgodą wynajmującego na podstawie pisemnej umowy, która określa sposób rozliczenia z tego tytułu). Kwoty te naliczane są według cen, które obowiązują w dniu rozliczenia. Nie jest on jednak odpowiedzialny za zużycie rzeczy, które są następstwem prawidłowego używania.

Najemca jest obowiązany uiszczać czynsz w umówionym terminie.

Obowiązki wynajmującego lokal użytkowy.

Jeśli natomiast chodzi o obowiązki najemcy i wynajmującego lokal użytkowy, regulowane są one przepisami kodeksu cywilnego. Który stanowi, iż do obowiązków wynajmującego należy przede wszystkim:

• wydanie najemcy lokalu mieszkalnego umówionym wcześniej terminie oraz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymanie go w takim stanie przez cały okres trwania najmu.

• Wynajmującemu przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do lokalu, chyba, że rzeczy te nie podlegają zajęciu. Prawo to ma na celu zabezpieczenie czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca zalegał nie dłużej niż rok. Prawo to wygasa, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z przedmiotu najmu usunięte. Wynajmujący ma prawo sprzeciwić się usunięciu tych rzeczy i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo do czasu, kiedy zaległy czynsz będzie zapłacony lub zabezpieczony. Jeśli rzeczy zastawu zostaną usunięte na mocy zarządzenia organu państwowego wynajmujący może zachować ustawowe prawo zastawu, jeżeli przed upływem trzech dni zgłosi je organowi, który zarządził usunięcie.

• Jeżeli najemca wprowadził do lokalu jakiegoś rodzaju ulepszenia może je zatrzymać i zapłacić najemcy sumę odpowiadającą jej wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.

Obowiązki i uprawnienia najemcy lokalu użytkowego.

Do uprawnień i obowiązków najemcy lokalu użytkowego należy natomiast:

• Płacenie czynszu w umówionych terminach, a w razie braku terminów umownych w terminach ustawowych.

• Niezwłoczne powiadamianie wynajmującego o należących do niego naprawach, jeżeli naprawy wymaga rzecz bez naprawy której, lokal nie jest przydatny do użytku, np. drzwi wejściowe do mieszkania, to najemca może wyznaczyć wynajmującemu odpowiedni termin do dokonania naprawy. Jeśli po upływie tego terminu przykładowe drzwi nie zostaną naprawione najemca może dokonać naprawy na koszt wynajmującego.

• Niezwłoczne powiadamianie wynajmującego o roszczeniach osoby trzeciej, dotyczących lokalu.

• Najemca nie może bez zgody wynajmującego dokonywać w lokalu zmian sprzecznych z umową lub z przeznaczeniem lokalu.

• Ma obowiązek ponoszenia drobnych nakładów ze zwykłym użytkowaniem rzeczy, a także przestrzegania porządku domowego.

• Ma obowiązek oddać lokal w stanie niepogorszonym albo też przywrócić go do stanu poprzedniego, nawet jeśli dokonał ulepszeń jeśli żąda tego wynajmujący, a strony nie umówiły się inaczej.

• Najemca może również oddać w całości lub części osobie trzeciej lokal użytkowy lub mieszkalny do bezpłatnego użytkowania albo podnajem, jeśli umowa mu tego nie zabrania i oczywiście za zgodą wynajmującego. W tym przypadku zarówno osoba trzecia jak i najemca są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że najęty lokal będzie używany zgodnie z obowiązkami, jakie wynikają z umowy najmu. Stosunek wynikający z bezpłatnego używania lub podnajmu lokalu rozwiązuje się najpóźniej z chwilą zakończenia stosunku najmu.

• Jeżeli lokal ma wady, które ograniczają jego przydatność, najemca może żądać odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad.

• Najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminu wypowiedzenia, jeśli w momencie wydania lokalu najemcy miał on wady, które uniemożliwiały używanie lokalu albo jeżeli takie wady powstały później, a wynajmujący pomimo iż otrzymał zawiadomienie o ich istnieniu, nie usunął ich w odpowiednim czasie, albo nie usunął ponieważ wady te nie dadzą się usunąć.

• Najemca może założyć w najętym lokalu oświetlenie elektryczne, gaz, telefon, radio i inne media oraz urządzenia jeżeli sposób ich założenia nie jest sprzeczny z obowiązującymi przepisami albo nie zagraża bezpieczeństwu nieruchomości. W przypadku, jeśli do założenia urządzeń potrzebna jest np. obecność wynajmującego, najemca może się domagać tego współdziałania ze zwrotem wynikłych stąd kosztów.

• Po zakończeniu najmu, najemca zobowiązany jest oddać lokal w stanie niepogorszonym albo też przywrócić go do stanu poprzedniego, nawet jeśli dokonał ulepszeń jeśli żąda tego wynajmujący, a strony nie umówiły się inaczej.

Obowiązkiem obu stron umowy najmu lokalu mieszkalnego lub użytkowego jest informowanie siebie nawzajem na piśmie o każdej zmianie adresu zamieszkania lub siedziby. Jeśli któraś ze stron nie zastosuje się do tego obowiązku to korespondencję, która została wysłana listem poleconym na ostatni podany adres, za potwierdzeniem odbioru lub nieodebraną uznaje się za doręczoną.

25. Forma umowy najmu

Umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nie oznaczony. Umowa najmu, której przedmiotem jest rzecz ruchoma, może być zawarta w dowolnej formie (pisemnej, ustnej), a nawet w sposób dorozumiany. Jednakże umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być stwierdzona pismem. W razie niezachowania tej formy umowę uważa się za zawartą na czas nie oznaczony. Ponadto najem zawarty na czas dłuższy niż lat dziesięć poczytuje się po upływie tego terminu za zawarty na czas nieoznaczony.

26. Przyczyny wypowiedzenia umowy najmu

Wypowiedzenie najmu lokalu użytkowego

Jeżeli czas trwania najmu lokalu użytkowego nie jest oznaczony, a czynsz jest płatny miesięcznie - zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć umowę, najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Strony mogą jednak wprowadzić do umowy odmienne postanowienia, np. skrócić termin wypowiedzenia do miesiąca lub wydłużyć np. do pół roku. Podstawą do wypowiedzenia w trybie natychmiastowym są również przypadki omówione w wypowiedzeniu najmu lokalu mieszkalnego.

Dodatkowo w przypadku umowy najmu lokalu użytkowego podstawą wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym jest również niewłaściwe zachowanie najemcy. Jeżeli wykracza on w sposób rażący lub uporczywy przeciwko obowiązującemu porządkowi.

Wypowiedzenie najmu lokalu mieszkalnego

Na podstawie zasad ogólnych, zawartych w Kodeksie cywilnym najem lokalu można wypowiedzieć gdy:

1. czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego (np. przy zamiarze wypowiedzenia umowy z 1 stycznia 2010 r. należy złożyć wypowiedzenia najpóźniej 30 września 2009 r.)

2. czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego

3. czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; a gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.

Jeżeli czas trwania najmu nie jest określony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów określonych w umowie, a jeśli strony nie określiły tych terminów - z zachowaniem terminów ustawowych.

Wynajmujący może wypowiedzieć najem, bez zachowania terminów wypowiedzenia (ze skutkiem natychmiastowym), jeśli najemca:

1. dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa okresy płatności

2. używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową lub przeznaczeniem rzeczy i mimo upomnienia nie przestaje jej używać w taki sposób albo gdy rzecz zaniedbuje do tego stopnia, że zostaje ona narażona na utratę lub uszkodzenie

3. pomimo pisemnego upomnienia, nadal używa lokalu w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców, albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu;

Natomiast najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzi, jeśli wady najętego lokalu są tego rodzaju, że zagrażają zdrowiu najemcy lub jego domowników albo osób u niego zatrudnionych, a wynajmujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą.

Przykład:

W lokalu pękła rura kanalizacyjna. Właściciel zobowiązał się do naprawy, ale nie zrobił tego. Najemca może wypowiedzieć najem w trybie natychmiastowym.

Szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem podlegają osoby starsze i samotne. Jeżeli lokatorem jest osoba, której wiek w dniu otrzymania wypowiedzenia przekroczył 75 lat, a która po upływie terminu wypowiedzenia nie będzie posiadała tytułu prawnego do innego lokalu, w którym może zamieszkać, ani nie ma osób, które zobowiązane są wobec niej do świadczeń alimentacyjnych, wypowiedzenie staje się skuteczne dopiero w chwili jej śmierci. Ponadto wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie.

27. Podstawowe różnice pomiędzy najmem a dzierżawą

Wg dr Zymonika (wtorkowe zajęcia) umowa najmu dale prawo jedynie użytkować daną rzecz, zaś umowa dzierżawy pozwala na prawo czerpania pożytków.

Przykład: najem gruntu: nie możemy zrywać owoców z drzew rosnących na danym terenie, dzierżawa - możemy.

tak ja mam więcej :D

PORÓWNANIE

	NAJEM	DZIERŻAWA
forma umowy	pisemna lub ustna brak formy pisemnej w przypadku umowy na okres dłuższy niż rok rozumiany jest jako zawarcie umowy na czas nieokreślony najem mający trwać dłużej niż dziesięć lat jest według prawa zawarty na czas nieoznaczony	pisemna lub ustna brak formy pisemnej w przypadku umowy na okres dłuższy niż rok rozumiany jest jako zawarcie umowy na czas nieokreślony dzierżawę zawartą na okres dłuższy niż 30 lat, po upływie tego terminu, poczytuje się za zawartą na czas nieokreślony
przedmiot umowy	rzeczy ruchome i nieruchomości, a także ich części składowe	rzeczy ruchome i nieruchomości oraz prawa
cel umowy	użytkowanie cudzej rzeczy	użytkowanie cudzej rzeczy lub praw i pobieranie z nich pożytków
płatności	czynsz płacony z góry; gdy umowa nie przewiduje inaczej, w terminach: za cały czas najmu — gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc miesięcznie, do 10 dnia miesiąca — gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nieoznaczony	czynsz płacony z dołu; gdy umowa nie przewiduje inaczej, w terminie zwyczajowo przyjętym (np. na koniec lub początek miesiąca), a w braku takiego zwyczaju — półrocznie jeżeli dzierżawa kończy się przed upływem roku dzierżawnego, dzierżawca obowiązany jest zapłacić czynsz w takim stosunku, w jakim pożytki, które w tym roku pobrał lub mógł pobrać, pozostają do pożytków z całego roku dzierżawnego
prawo zastawu	Wynajmującemu przysługuje prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba, że rzeczy te nie podlegają zajęciu. Prawo to wygasa, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z przedmiotu najmu usunięte. Wynajmujący może się sprzeciwić usunięciu rzeczy obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, dopóki zaległy czynsz nie będzie zapłacony lub zabezpieczony.	Wydzierżawiającemu przysługuje prawo zastawu na rzeczach służących do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa, jeśli znajdują się w obrębie przedmiotu dzierżawy
odpowiedzialność za rzecz	odpowiedzialność za utrzymywanie rzeczy w stanie przydatnym do umówionego użytku ponosi wynajmujący najemca ma obowiązek użytkowania rzeczy zgodnie z przeznaczeniem i umową oraz ponoszenia drobnych nakładów związanych ze zwykłym użytkowaniem rzeczy	dzierżawca jest odpowiedzialny za utrzymywanie przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym
możliwość podnajmowania/poddzierżawiania rzeczy	najemca może  rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania (użyczenie) albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania	dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać, czyli pobierać pożytków, wydzierżawiając daną rzecz innej osobie
terminy wypowiedzenia	1. wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem następujących terminów ustawowych: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego gdy czynsz jest płatny miesięcznie — na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu — na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny — na jeden dzień naprzód 2. wynajmujący może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia, gdy najemca zalega z czynszem co najmniej za dwa pełne okresy płatności	w braku innej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, a inną dzierżawę — na sześć miesięcy przed upływem roku dzierżawnego gdy dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę, udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu

Zarówno umowa najmu, jak i umowa dzierżawy pozwala na użytkowanie cudzej rzeczy. Podstawową różnicą jest to, że dzierżawa pozwala również na pobieranie pożytków z używania rzeczy. Umowa dzierżawna może ponadto dotyczyć także praw. Zasady najmu i dzierżawy określa Kodeks cywilny.

28. Prawa i obowiązki stron w umowie leasingu (na podstawie Kodeksu Cywilnego)

Obowiązki korzystającego i jednocześnie prawa finansującego

• korzystający zobowiązany jest odebrać środek trwały w ustalonym terminie, jeżeli tego nie uczyni termin spłaty rat nie zostanie zmieniony,

• korzystający zobowiązany jest do nie zwłocznego zawiadomienia finansującego o utracie rzeczy

Jeżeli rzecz leasingowana zaginęła z przyczyn nie zależnych od finansującego, ma on prawo żądać niezwłocznej spłaty pozostałych rat leasingu pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący zyskał wskutek zapłaty przed umówionym terminem, wygaśnięcia umowy oraz z tytułu ubezpieczenia.

• korzystający zobowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, dokonywać konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie nie pogorszonym

• korzystający obowiązany jest do umożliwienia finansującemu sprawdzenia stanu technicznego rzeczy

• korzystający powinien używać rzeczy zgodnie z sposobem określonym w umowie lub gdy nie został określony sposób zgodnie z przeznaczeniem rzeczy

• korzystający winien spłacać raty w ustalonym terminie pod rygorem zerwania umowy przez finansującego

Jeżeli korzystający spóźnia się z zapłatą choćby jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia należności, jeżeli spłata nie nastąpi finansujący może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym lub innym wyznaczonym w umowie.

• korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej

Jeżeli dojdzie do sytuacji, że korzystający oddaje do użytkowania rzecz leasingowaną, finansujący ma prawo odstąpienia od umowy ze skutkiem natychmiastowym.

• korzystający winien zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy

Obowiązki finansującego i jednocześnie prawa korzystającego

• finansujący w ramach prowadzonej działalności zobowiązuje się nabyć przedmiot leasingu

• finansujący winien oddać rzecz korzystającemu w stanie nie zmienionym od chwili otrzymania go od zbywcy

• finansujący powinien wydać rzecz wraz z umową ze zbywcą, lub odpis innych dokumentów potwierdzających ta transakcję, w szczególności gwarancję co do jakości rzeczy otrzymanego od zbywcy lub producenta

• finansujący odpowiada za wady rzeczy, za które ponosi odpowiedzialność

• w razie zbycia rzeczy finansujący zobowiązany jest powiadomić korzystającego o zbyciu rzeczy

• finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku

29. Pojęcie umowy zlecenia

Umowa zlecenia jest regulowana przepisami art. 734 - 751 Kodeksu cywilnego. Jest to umowa, przez którą osoba fizyczna, lub podmiot gospodarczy (firma) przyjmująca zlecenie, zwany zleceniobiorcą zobowiązuje się do wykonania w ciągu określonego czasu, określonej czynności prawnej, na rzecz dającego zlecenie - zleceniodawcy za określone wynagrodzenie.

30. Prawa i obowiązki stron w umowie zlecenia

Zleceniobiorca przykłada starannie do wykonywania powierzonych czynności powierzonych w jednostce czasu bez względu na rezultat. Obowiązkiem przyjmującego zlecenie jest przekazywanie mocodawcy wszelkich niezbędnych informacji dotyczących przebiegu realizacji przedsięwzięcia. Zleceniobiorca sam organizuje sobie sposób pracy, określa czas pracy, nie musi być także bezwarunkowo wykonywana osobiście, albowiem zleceniobiorca może też zastąpić się osobą trzecią, o ile wynika to z umowy, lub zwyczaju, ewentualnie, gdy zleceniobiorca jest zmuszony przez okoliczności

Dający zlecenie powinien pokryć wydatki, jakie zleceniobiorca poniósł w związku z należytym wykonaniem zlecenia. Ponadto zleceniodawca nie udziela urlopu, nie wypłaca odprawy, a także nie płaci za czas choroby. Zleceniodawca jest zobowiązany do odprowadzenia składek ZUS, jeśli umowa zlecenia zostaje zawarta z obecnym pracownikiem lub z osobą, która nie ma żadnego innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczenia.

31. Pojęcie umowy o dzieło

Jest umową cywilnoprawną, dla której nie stosuje się regulacji z kodeksu pracy. Podstawową cechą jest obowiązek osiągnięcia przez wykonawcę z góry określonego celu. Z wykonaniem umowy mamy do czynienia tylko wtedy, gdy zostanie osiągnięty ostateczny wcześniej ustalony wynik. Umowa o dzieło jest umową odpłatną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną i konsensualną. W kodeksie cywilnym umowa o dzieło nie ma jasno skonkretyzowanej formy umowy. Oznacza to, że może ona być zawierana w dowolnej formie. Dlatego też forma ustna jest ważna. Stronami w umowie o dzieło, zarówno zamawiającym jak i przyjmującym, może być osoba fizyczna lub prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (np. jednostki budżetowe).

32. Reklamacje w umowie o dzieło

Za wady odpowiada wykonawca niezależnie od swojej winy, pod warunkiem, że wada istniała przed odbiorem. Wykonawca jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi w momencie gry zamawiający wiedział w chwili odbioru, że produkt miał wadę. W niektórych przypadkach zamawiający jest zobowiązany w określonym czasie zbadać dzieło, a jeżeli w tym czasie nie zgłosi reklamacji, wykonawca nie odpowiada za wady. Jeśli dzieło ma wady zamawiający może zgodnie z art. 637 k.c.:

- w przypadku wad, które można usunąć, zażądać od wykonawcy dokonania naprawy, wyznaczając w tym celu termin z możliwością nie przyjęcia naprawy po jego upływie. Zarówno w takim przypadku, jak i w momencie, gdy wykonawca nie zdoła usunąć wady, zamawiający może odstąpić od umowy;

- w sytuacji, gdy wady nie można usunąć i uniemożliwia lub w dużym stopniu ogranicza korzystanie z dzieła zgodnie z jej przeznaczeniem - od razu odstąpić od umowy

- jeśli wada, której nie można usunąć, a jest nieistotna - żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia. Zamawiający nie może jednak żądać wymian dzieła na nowe.

33. Pojęcie i forma umowy komisu

Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem sprzedać w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna (komis zakupu) lub sprzedaży (komis sprzedaży) rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta). W obu przypadkach komisant zawiera umowę we własnym imieniu, lecz na rachunek komitenta. Dla osoby trzeciej komitent może pozostać anonimowy - między nimi nie powstaje żaden stosunek prawny. Stosunek między komisantem i komitentem, nazywany wewnętrznym, regulują przepisy o umowie komisu. Stosunek komisanta z osobą trzecią podlega przepisom o sprzedaży i względem komisu ma charakter zewnętrzny. Komitentem może być każda osoba fizyczna lub prawna. W przypadku komisanta, może być to osoba fizyczna lub prawna, która prowadzi przedsiębiorstwo w zakresie świadczenia usług kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek klienta , lecz w imieniu własnym.

Przepisy nie wymagają, by umowa komisu była zawarta w szczególnej formie. Strony mogą ją zawrzeć skutecznie ustnie lub pisemnie. Lepiej jednak to zrobić na piśmie. Umowa pisemna to dowód nie tylko samego zawarcia umowy, ale i istnienia określonych praw i obowiązków stron umowy. Umowę komisu można zawrzeć na czas oznaczony lub nieoznaczony, Umowa bezterminowa może być wypowiedziana w każdym czasie, chyba że strony w umowie wskazały okres wypowiedzenia.

34. Reklamacje w umowie komisu

W obrocie konsumenckim odpowiedzialność komisanta kształtuje się według przepisów o sprzedaży konsumenckiej. To oznacza, że komisant odpowiada wobec kupującego za

niezgodność towaru z umową.

Komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy, jak również za jej wady prawne, jeżeli przed zawarciem umowy podał to do wiadomości kupującego. Jednak wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy wad rzeczy, o których komisant wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć. Reguła ta odnosi się wyłącznie do komisu sprzedaży i ogranicza odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Jeżeli komisant podał do wiadomości kupującego zastrzeżenie, iż nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy oraz za jej wady prawne, to zwalnia się z odpowiedzialności za nie. Zastrzeżenie tego rodzaju nie uwalnia komisanta od obowiązku zbadania, czy rzecz przez niego sprzedawana ma wady.

35. Zalety i wady umowy franchisingu dla podmiotów będących stronami tej umowy

36. Pojęcie i forma umowy agencji

Jest to umowa, przez którą agent w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy, lub do zawierania umów z klientami w imieniu dającego zlecenie przedsiębiorcy. Agent zobowiązuje się do takiego działania za wynagrodzeniem.

Forma umowy: Do zawarcia umowy agencyjnej nie jest wymagana forma szczególna. Może być zawarta w formie dowolnej. Strony umowy agencyjnej mogą żądać nawzajem pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających lub uzupełniających.

Zasada dowolności formy nie działa w przypadku zaciągnięcia przez agenta zobowiązania del credere (agent za odrębnym wynagrodzeniem przyjmuje odpowiedzialność za wykonanie zobowiązania przez kontrahenta osoby dającej zlecenie) - wymagana forma umowy - pisemna. W przypadku wprowadzenia do umowy postanowień ograniczających działalność konkurencyjną agenta wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności, dla tego postanowienia.

37. Pojęcie i istota spółki cywilnej

Podstawą prawną działania sp. cywilnej są przepisy Kodeksu Cywilnego, w tym art. 860-875, a także ustawa z 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej. Warto stwierdzić , ze spółka cywilna uregulowana jest w kodeksie cywilnym w części poświęconej poszczególnym umowom, jak np. sprzedaż, najem. Tak więc zgodnie z treścią art. 860 Kodeksu Cywilnego spółka cywilna jest jedynie umową i nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa. Przez umowę wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gosp., przez działanie w sposób oznaczony , w szczególności poprzez wniesienie wkładów.

Cechą charakterystyczną spółki cywilnej jest to, że:

• spółka nie jest przedsiębiorcą - przedsiębiorcami są jedynie wspólnicy spółki w zakresie wykonywanej przez nich działalności gosp, których łączy umowa. Oznacza to, ze status przedsiębiorcy mają jedynie wspólnicy.

• Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej - przez co nie może być podmiotem prawa, ani stroną umowy. Strona umowy mogą być jedynie wspólnicy.

• Spółka nie może być pozwana do Sądu, stroną w pozwie jest indywidualnie każdy ze wspólników.

• Spółka nie podlega wpisowi do rejestru handlowego spółek

• Nie posiada również zdolności prawnej, tj. zdolności do nabywania praw i zaciągania zobowiązań we własnym imieniu.

Spółka cywilna jest formą spółki osobowej. Powstaje ona w wyniku zawarcia umowy miedzy wspólnikami. Nie może istnieć jednoosobowa spółka cywilna co oznacza, że wspólników musi być co najmniej dwóch. Wspólnikiem sp. cywilnej może być osoba fizyczna, osoba prawna (sp.z o.o.), a także nie posiadająca osobowości prawnej, ale wyposażona w zdolność prawną (spółka jawna i spółka partnerska) . Ponieważ spółka pozbawiona jest osobowości prawnej, nie może ona we własnym imieniu nabywać praw i zaciągać zobowiązań, wolno jej natomiast być pracodawcą (pozwala na to artykuł 3 Kodeksu Pracy), a przepisy prawa podatkowego czynią ją podatnikiem, płatnikiem i inkasentem.

38. Wkłady wspólników w spółce cywilnej

Z chwilą zawarcia umowy wkłady wniesione do spółki stają się majątkiem wspólnym. Wkład do spółki może mieć charakter pieniężny , jak i niepieniężny (aport). Wkładami mogą być zatem prawa własności rzeczy, pieniądze, prawa majątkowe, a także świadczenie usług. Jest to tak zwana współwłasność łączna.

39. Odpowiedzialność za zobowiązania wspólników w spółce cywilnej

Jeśli natomiast chodzi prowadzenie spraw spółki i o odpowiedzialność wspólników, to

• każdy ze wspólników spółki jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki i tym samym może reprezentować spółkę w stosunkach zewnętrznych bez upoważnienia innych wspólników, chyba, że umowa stanowi inaczej.

• wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i bez ograniczeń całym swoim majątkiem.

Ważną zasadą w niej panującą, jest równy udział w zyskach i stratach wspólników, niezależnie od rodzaju i wartości wkładu. Nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach, można jednak zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Ponieważ za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie, całym swoim majątkiem osobistym, stanowi to duże ryzyko dla wspólników, bowiem ich majątek osobisty zagrożony jest niebezpieczeństwem egzekucji. W przypadku zerwania umowy przez jednego ze wspólników, należy wiedzieć, że nie odpowiada on za zobowiązania spółki powstałe po jego odstąpieniu od umowy. Odpowiada on tylko za te zobowiązania, które powstały w trakcie jego współpracy ze spółką, zaś w przypadku wstąpienia do spółki nowego wspólnika należy zaznaczyć, iż nie odpowiada on za zobowiązania powstałe przed jego wstąpienie

Uchwały w spółce powinny zapadać jednomyślnie przy udziale wszystkich wspólników., o ile w umowie nie postanowi się inaczej. Uchwały mogą zapadać ustnie lub zostać zaprotokołowane(niezbędne dla celów dowodowych i dla zapewnienia lepszej organizacji dokumentacji handlowej w spółce.

40. Pojęcie spółki jawnej

Spółka jawna jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Do powstania spółki jawnej niezbędne jest podpisanie umowy, jednak powstaje ona dopiero od momentu wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego.

Ponadto spółka jawna:

1. nie jest osobą prawną ale posiada podmiotowość prawną (tzw. ułomna osoba prawna- oznacza to, że jest jednostką organizacyjną posiadającą część uprawnień przysługujących osobom prawnym, między innymi prawo do zaciągania zobowiązań oraz występowania w sądzie);

2. podlega wpisowi do KRS;

3. firma (nazwa) spółki musi zawierać co najmniej jedno nazwisko wspólnika oraz oznaczenie „sp. j.” i różnić się od firm (nazw) innych przedsiębiorców;

4. każdy ze wspólników spółki odpowiada za jej zobowiązania bez ograniczenia, całym swoim majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz subsydiarnie ze spółką. Odpowiedzialność subsydiarna oznacza, że wierzyciel spółki nie może prowadzić egzekucji z majątku wspólnika, dopóki spółka nie okażę się niewypłacalna.

To najprostsza z form działalności gospodarczej regulowanej przez kodeks spółek handlowych. Dla tych, którzy muszą zrezygnować ze spółki cywilnej, jest to najłatwiejsze rozwiązanie na zorganizowanie działalności.

41. Wkłady wspólników w spółce jawnej

Wkłady w spółce jawnej mogą stanowić pieniądze i różnego rodzaju wkłady niepieniężne, m.in.: przekazanie własności przedmiotów i praw na rzecz spółki oraz świadczenie usług i pracy na rzecz spółki. Jedynym warunkiem dotyczącym wkładu jest możliwość jego wyceny. Wysokość wkładu jest istotna dla ustalenia udziału kapitałowego w spółce i tym samym prawa do pobierania zysku. Wspólnik nie jest zobowiązany ani uprawniony do zwiększenia wkładu ustalonego w umowie spółki (bez jej zmiany). Umowa może zwolnić jednego ze wspólników od udziału stratach, ale nie może od udziału w zyskach. Jeżeli wielkość udziału w zyskach i stratach nie jest zawarta w umowie, wtedy każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i stratach, bez względu na rodzaj wysokość wkładu. Kiedy do spółki wnoszona jest nieruchomość lub użytkowanie wieczyste umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego

42. Zakaz konkurencji w spółce jawnej

Żaden ze wspólników nie może prowadzić działalności poza spółką, która godzi w jej interesy. Nie można także (bez zgody wspólników) prowadzić konkurencyjnej działalności gospodarczej, która ujemnie wpływa na pozycję rynkową i wyniki finansowe firmy. W razie naruszenia tego zakazu można: żądać wydania spółce osiągniętych korzyści, żądać naprawienia wyrządzonej szkody, wyłączyć nielojalnego wspólnika,

43. Reprezentacja spółki jawnej

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Uprawnienia te są szerokie, dotyczą bowiem wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Jednakże umowa spółki może zawierać postanowienia, iż:

• jeden lub kilku wspólników zajmuje się prowadzeniem spraw spółki;

• jeden lub kilku wspólników jest pozbawionych prawa reprezentowania spółki;

• jeden lub kilku wspólników jest uprawnionych do reprezentowania spółki tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.

Pozbawienie wspólnika prawa do reprezentacji (o ile nie jest efektem zmiany umowy) może nastąpić jedynie z ważnych przyczyn na mocy orzeczenia sądu. Ponadto nie można wyłączyć prowadzenia praw spółki w stosunku do wszystkich wspólników i powierzyć go osobie trzeciej. Zarząd może być powierzony jednemu lub kilku z wspólników. W sprawach przekraczających zwykły zarząd, takich które generują wysokie ryzyko lub znaczące obciążenie finansowe, wymagana jest zgoda wszystkich wspólników.

Prokura jest specyficznym rodzajem pełnomocnictwa handlowego. Przedsiębiorca (wpisany do KRS) upoważnia w nim prokurenta do jego reprezentacji w całym zakresie prowadzonej działalności. Aby ustanowić prokurenta konieczna jest jednomyślna uchwała wspólników, aby go odwołać wystarczy decyzja jednego wspólnika. Prokurent może występować samodzielnie, jak i łącznie z innym wspólnikiem lub drugim prokurentem.

44. Obligatoryjne przekształcenie spółki cywilnej w jawną

Od dnia 8 stycznia 2009 r. przekształcenie spółki cywilnej w jawną jest fakultatywne. Decyzja o przekształceniu zależy od wspólników. Przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników.

45. Pojęcie i istota spółki komandytowej - dwie grupy wspólników

Spółka komandytowa - spółka osobowa, stanowiąca połączenie się kilku osób fizycznych dla prowadzenia na większą skalę działalności gospodarczej pod własną firmą, w której część wspólników tzw. komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej, natomiast pozostali wspólnicy komplementariusze odpowiadają za zobowiązania bez ograniczeń. Umowa zawarta jest w formie aktu notarialnego. Firma spółki powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”. Wpis do Sądu Rejestrowego jest obowiązkowy, bowiem spółka powstaje z chwilą wpisania do rejestru.

46. Odpowiedzialność wspólników w spółce komandytowej

komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej, natomiast pozostali wspólnicy komplementariusze odpowiadają za zobowiązania bez ograniczeń. Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

47. Pojęcie i istota spółki partnerskiej - wolne zawody

Spółka partnerska - atrakcyjna forma spółki osobowej, ukształtowana na potrzeby przedstawicieli grupy wolnych zawodów, takich jak: aptekarze, biegli rewidenci, architekci, księgowi, notariusze, pielęgniarki, lekarze, tłumacze przysięgli, położne, radcy prawni itp. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, a spółka zgłoszona powinna być do Sądu Rejestrowego. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Odpowiedzialność partnerów jest ograniczona. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu, jak również innych osób, które zostały zatrudnione w spółce na podstawie „umowy o pracę” lub innego stosunku prawnego. Spółka nie posiada osobowości prawnej.

48. Pojęcie i istota spółki komandytowo-akcyjnej

Spółka komandytowo-akcyjna - spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

• firma (nazwa) spółki powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz uzupełnienie "spółka komandytowo-akcyjna"

• w obrocie dopuszczalne jest używanie skrótu "S.K.A."

• spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców,

• minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 50.000 zł,

• osoby podpisujące statut są założycielami spółki,

• statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego,

• statut powinien zawierać: firmę, siedzibę spółki, przedmiot działalności, czas trwania spółki jeżeli jest on oznaczony, oznaczenia wkładów i wartość wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza, wysokość kapitału zakładowego oraz sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji, ich liczbę ze wskazaniem czy są akcjami imiennymi, czy na okaziciela, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnego rodzaju liczba akcji poszczególnych rodzajów i związane z nim uprawnienia, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy wraz z siedzibami, adresami lub adresami do doręczeń. Jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia, statut powinien określać również sposób ich organizacji,

• walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej obejmuje akcjonariuszy i komplementariuszy. Komplementariusze mają prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu, a jeśli posiadają akcje (czyli są zarówno komplementariuszami jak i akcjonariuszami) to mają również prawo głosu,

• rozwiązanie spółki:

• z przyczyn przewidzianych w statucie;

• uchwałą walnego zgromadzenia (jednomyślna uchwała wszystkich wspólników);

• przez ogłoszenie upadłości spółki;

• z innych przyczyn przewidzianych prawem lub statutem

• reprezentacja spółki:

• co do zasady reprezentacją zajmują się komplementariusze ( jednakże mogą zostać oni na mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądowego pozbawieni tego prawa, a późniejsze pozbawienie komplementariusza prawa reprezentacji będzie wymagało zmiany statutu i zgody wszystkich pozostałych komplementariuszy ),

• akcjonariusz reprezentuje spółkę ewentualnie jako pełnomocnik (w przypadku jednak, gdy dokona w imieniu spółki czynności prawnej, a nie ujawni swego pełnomocnictwa, przekroczy jego zakres lub będzie działał bez pełnomocnictwa, to za skutki tejże czynności wobec osób trzecich poniesie pełną odpowiedzialność; podobnie pełną odpowiedzialność będzie akcjonariusz ponosił wobec osób trzecich za zobowiązania spółki, gdy jego nazwisko lub firma zostanie umieszczone w firmie spółki).

49. Kapitał zakładowy w spółce komandytowo-akcyjnej

kapitału zakładowego, który w przypadku tej spółki nie może być niższy niż 50 000 zł.

50. Organy w spółce komandytowo-akcyjnej

W spółce komandytowo-akcyjnej również można lecz nie jest to konieczne, powołać radę nadzorczą. Obowiązek powołania tego organu w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej wystąpi wówczas, gdy liczba akcjonariuszy przekroczy dwadzieścia pięć osób. W tej spółce obowiązek ustanowienia rady nadzorczej uzależniony jest od kryterium ilości akcjonariuszy. Nie zależy on natomiast od wysokości kapitału zakładowego, który w przypadku tej spółki nie może być niższy niż 50 000 zł. Spółka komandytowo-akcyjna, podobnie jak spółka akcyjna, może powołać tylko radę nadzorczą, a nie komisję rewizyjną.

Źródło: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Sprawozdanie z działalności 2008, Warszawa 2009, s.8

Olejniczak A., Radwański Z., Zobowiązania - część ogólna, Wyd. C.H. BECK, Warszawa 2006, str.275

Żuławska Czesława, komentarz do art. 449² KC, LexPolonica 2009;

Żuławska Czesława, komentarz do art. 449¹ §1 KC, LexPolonica 2009.

Wspólnotowe prawo gospodarcze, red.dr A. Cieśliński, C.H. Beck, TomII, Wyd.2,Warszawa 2007,str.274;

Tamże, art. 90.

Tamże, art.95.

27

---