3 - 16.10.2008
kategoria postępu - niereligijne zdefiniowanie postępu
idea doskonalenia - zawsze ograniczona w perspektywie życia ludzkiego porządek doczesny ma służyć zbawieniu; zmienność świata skutek niedoskonałości
nabiera pewnego kierunku (jako postęp ma charakter pozytywny), czas porządkuje nam zmiennoścć można odnaleźć rozwój i KIERUNEK
PROCES zależność przyczynowo skutkowa, zależny ciąg zdarzeń, następstw, konsekwencji
Rozwój jako zmiana mająca kierunek i jest ujmowany jako proces
ROZWÓJ prowadzi do POSTĘPU - trzeba poddać kontroli rozwojowe procesy, aby to co dobre się wzmacniało a osłabiało to co złe, chcielibyśmy żeby rozwój nam sprzyjał
Jako racjonalni myśliciele, naukowcy chcemy konrolować rozwój, aby to co dobre brało w nim górę, jesteśmy w stanie poznać procesy przyczynowo skutkowe i w jakimś stopniu te konsekwencje kontrolować, życie społeczne tak naprawdę zmierza ku lepszemu, musimy ukierunkować rozwój aby nam sprzyjał
Pierwsze badania społeczne - etnografia, myślenie ewolucyjne - przechodzimy przez fazy rozwoju, (Darwin - przyroda)
EWOLUCJA - marks korzysta z atropologii społecznej i ewolucji dziejów
MORGAN - wykrył społeczeństwo pierwotne które oparte było na egalitarnej strukturze społecznej, władza istniała po to aby rozdzielić po równo zdobywane dobra społeczne
Marks i Enegels zakładają że pierwotnym i spontanicznym sposobem organizacji społecznej jest społeczeństwo egalitarne - PIERWOTNY KOMUNIZM, u początków społecznego świata nie ma wyzysku i ściśle wyodrębnionej władzy która wyzysku pilnuje początek komunizmu, marksizmu
Zakorzenienie Marska w filozoficznej wizji konkurencyjnej do religii raj, człowiek wygnany, ma pracować w trudach na roli a kobieta w bólach rodzić
Pierwotny komunizm nie jest rolniczy!! POSTĘP - w relacji ludzie -społeczeństwo -przyroda pozwala na lepszą kontrolę środowiska, zaspokojenie potrzeb, w mniejszym stopniu człowiek jest uczestnikiem natury, zależny od natury itd
Pierwotne społeczeństwo zbieraczy dzięki wynalazkom wydobywa się ze stanu natury, rolnictwo wywołuje podział między ludźmi i egaliztaryzm pierwotny zanika
Postęp, wynalazki które stwarzają możliwość
zmienia relację między ludźmi: ci którzy dysponują narzędziami wyzyskują tych którzy im mają służcyć
ceną rozwoju, powstania cywilizacji i rozwoju gospodarczego jest WYZYSK prowadzi do powstania własności prywatnej, ceną dobrobytu jest wyzysk i zanik równości
NIERÓWNOŚCI SATJĄ SIĘ ŹRÓDŁEM DALSZEGO POSTĘPU
Zmieniają się formy wyzysku ale na zasadzie zmian w bazie (w środkach produkcji - eksploatujemy bardziej przyrodę i budujemy cywilizację) niesprawiedliwe korzystanie z cywilizacji - właściciele i nie, eksploatacja wpisana w rozwój, wyzysk i stosunki społeczne są epifenomenem który wiąże społeczeństwo ze środowiskiem, wzrasta stopień zaspokajania naszych potrzeb ale rośnie też nierówność
Grzech pierworodny - niesprawiedliwość społeczna i nierówność
Cena za rozwój gospodarczy
MARKS - wprowadza nową kategorię zmiany społecznej - REWOLUCJĘ
Wizja spoleczeństwa oparta na rozwoju gospodarczym, który różnicuje społeczeństwo
Struktura biegunowa i konfliktowa - założenie że podstawowe stosunki między ludźmi wyznaczane są przez stosunki gospodarcze, i owe stosunki są biegunowe: posiadacze środków produkcji vs. narzędzia
KLASA W SOBIE - obiektywnie istniejąca, nie przejawie się w formie tworów kulturowych
Nie jesteśmy świadomi tego że należymy do tej klasy
KLASA W SOBIE - świadoma swojego położenia, świadoma celów jakie chce osiągnąć i członkowie są świadomi przynależności do klasy
KONFLIKT SPOŁECZNY
O położeniu w społeczeństwie decyduje gospodarka napęd rozwoju, rządają większego uczestnictwa w puli dóbr, konflikt społeczny jest pochodny do konfliktu gospodarczego
PRZECHWYTYWANIE WARTOŚCI DODATKOWEJ - przechwytuje ją kapitalista, wytwarzają ją robotnicy a trawia do kieszeni wrednego kapitalisty, który nie ma żadnych zasług
Zlikwodowanie źródła nierówności - zniesienie własności prywatnej i ludzi którzy ją posiadają. Likwidacja statusu kapitalisty
To co wytwarza tyrm społecznego napięcia to konflikt międyz klasą wyzyskiwaną a klasą wyzyskiwaczy, wraz z rozwojem kapitalizmu który będzie sprzyjał postępowi i lepszemy życiu, biedni będą coraz biedniejszi a bogaci coraz bogatsi
Zróżocowanie społeczne na kilku poziomach robi się społeczeńswem antagonistycznym zanikają pośrednie klasy społeczne sprzyja to rewolucyjnej sytuacji
Stworzenie jednolitej, globalnej kalsy robotniczej pozwala na uzyskanie czegość szczególnego w dziejach WSPÓLNA ŚWIADOMOŚĆ
Jeżeli proletariat zjednoczy swoje siły, ZORGANIZOWANY BUNT, uderza w źródło niesprawiedliwości WŁASNOŚĆ PRYWATNĄ
Pierwotny komunizm władza jest z załozenia demokratyzująca, uzgodnienienia są wspólne
Państwo zdefinowane u Marksa jako aparat wyzysku - scala społeczeństwo ale dlatego że jest to interes klasy posiadającej. Interes kapitalistów: zyski i utrzymywanie całości społeczeństwa
POLITYKA - służy interesom klasowym, realizacji interesów klasowych, przedmiot zabiegów uświadomiej klasy robotniczym. Polityka wynika ze stosunków gospodarczych i aktualnego ułożenia struktury klasowej, stwarza możliwość rewolucji społecznej
PAŃSTWO ZNIKA WRAZ Z REWOLUCJĄ
Przywrócenie relacji opartej na równości w dostępie do dóbr - w udziale w państwie, cały czas jest to postęp, owoc cywilizacji staje się dostępny dla wszystkich
Nowy komunizm znosi strukturę społeczeną i jej antagonistyczny charakter - nie potrzeba żadnej zorganizowanej instytucjonalnej siły która miałaby społeczeństwo utrzymywać w ładzie i pilnować
LENIN - używa się aparatu państwowego do przeprowadzenia rewolucji, do likwidacji własności prywatnej, zmuszenie ludzi do rewolucji, do rezygnacji z własności prywatnej - kapitaliści muszą się zrzec swojej własności, państwo zastępuje proletariat aby zlikwidować kapitalizm
Państwo w imieniu proletariatu staje się dysponentem
W samej teorii marksizmu jest zawarte źródło przemocy i zbrodniczości ustroju
Obiektywnie rola, miejsce w strukturze społecznej predystynuje ich do zachowywania się tak jak się zachowują (kapitaliści), skoro nie można ich zresocjalizować trzeba ich zlikwidować
ROZWÓJ EWOLUCYJNO REWOLUCYJNE
Ewolucja - powstanie wlasności prywatnej prowadzącej do rozwoju
Drugia dziejowa rewolucja - zmieni własność przywatną
DWIE KATEGORIE ROZWOJU: EWOLUCJNA I REWOLUCYJNA
Historia staje się specyficznym źródłem wiedzy o mechanizmach zniewolenia i podporządkowania
BAZA - struktura gospodarczo-społeczna
NADBUDOWA - kultura, nauka i religia, są zdefiniowane jako środek który służy umacnianiu stosunków społecznych, służą interesom klasy posiadającej
Religia ma utwierdzić zasadę panowania w społeczeństwie - może być używana w różny sposób aby stać się spoiwem społecznym
Dopiero jak świadomość klasowa się rodzi to umysł i nauka się wyzwala od klasowych uwarunkowań
Wiedza społeczna i przekazywanie wiedzy, wykształcenie w społeczenstwie kapitalistycznym jest źródłem ochrony własności i stanu posiadania
klasa posiadaczy przechwytuje władzę nawet za niby-demokratyczną konstrukcją, mechanizm demokratyczny jest pozorny - biedni są zmanipulowaniu przez klasę posiadaczy i nieświadomi
w jakim stopniu koncepcja narodowa przeszkadza proletariatowi w dojście do świadomości klasowej
naród konstutuuje isntienie państwa
ZŁO SPOŁECZNE - to co złe w działaniu poszczególnych jednostek jest spowodowane stosunkami społecznymi. Stosunki społeczne to źródło zła, jeżeli człowiek jest zły to znaczy że znajduje się w niechcianej sytuacji, w którą społeczeństwo go włożyło
Jeżeli zmieni się stosunki społeczne, zniknie źródło nierówności i zła to człowiek będzie dobry
Człowiek jest z natury dobry, zachowauje się źle przez stosunki społeczne (przeciwne do religii)
Gnostyczne interpretacje - dlaczego rewolucja pojawia się jako coś przeciwko ewolucji i dalczego może stać się narzędziem fundamentalnej zmiany społecznej
Wiedza dzięki mechaniźmie dziejowym, przyczynowo skutkowy, wiąże postęp i koszty jakie musimy dla niego ponieść
Rewolucja - eschatologiczne znaczenie dzięki wiedzy.
WIĘDZĘ posiadają nieliczni, którzy mają poprowadzić ludzi bez wiedzy, którzy nie są w stanie zjednoczyć się sami
KONTRWIZJA FREUDOWSKA
Zakłada coś przeciwnego Marksowi a wyrasta ze wspólnych założeń
Zakłada, że stan pierwotny to stan hordy którą bezwzględną władzę trzyma ojciec przywódca który kontroluje każdą sferę życia tej hordy. zabójsto pierwotnego ojca - zmiana społeczna. Synowie gdy zabijają ojca uświadamiają sobie swoją sytuację, stają się potencjalnym zagrożeniem dla każdego z nich - walka o samice
Początek struktury kultury i powstanie naszego aparatu psychicznego
Wizja zabójstwa ojca - bardzą nęcąca i bardzo niebezpieczna - wojna wszystkich ze wszystkimi
Libido - napęd życiowy, pozytywna siła
Rozwiązanie - kultura, normuje stosunki, system zakazów i nakazów które trzymają w mocy nasze naturalne siły. Wyrzuty sumienia - za zabójstwo dominującego ojca. Kultura ogranicza nas jako ludzi, ale wyprowadza nas z natury i otwiera nam ścieżkę rozwoju w której jestśmy nieukontentowani bo nigdy nie możemy w pełni odwołać się do tego co u nas naturalne. Kultura jest zła bo nas ogranicza ale wydobywa nas z natury. U Marksa kultura jest zła bo jest narzędziem klasy posiadającej, wydobywa nas z natury rozwój
Kultura zabiera nam pełnię szczęścia ale daj nam sztukę, cywilizację, postęp
Sztuka - wyraz wysumblimowanego popędu seksualnego
Nieukontentowanie powoduje postęp cywilizacji i nauki
Wyjście ze stanu natury - społeczeństwo zorganizowane wiąże się z wyodrębnieniem społeczeństwa jako przedmiotu badań naukowych