Wykład 2 13.10.10

osoby fizyczne to ludzie którzy byliby kwalifikowani:

A. zdolnością prawna prawa i obowiązki może mieć ten człowiek który ma zdolność prawna art 8. Każdy człowiek ma zdolność prawna- jest osoba fizyczna może nabywać prawa zaciągać obowiązki. Początek: zdolność prawna od chwili urodzenia, dziecko poczęte ale nie narodzone nasciturus nie ma zdolności prawnej. Zachował rzymskie wyobrażenie art. 927 par.2; wiele przemawia za tym ze nasciturus ma zdolność prawna, ale ograniczona (obejmuje tylko prawa) zdolność warunkowa: zależna od żywego urodzenia dziecka- od zdarzenia przyszłego. Ta zdolność trwa do chwili śmierci- ale występują np. zaginięcia- wchodzą w grę dwie instytucje:

1.uznanie za zmarłego art.29 i następne kc

2. sadowe stwierdzenie zgonu art.535 i następne kodeksu postepowania cywilnego - orzeka sad. Ustalenie dwóch okoliczności:

a) zaginiecie- brak wiadomości i określonej osobie

b) upływ czasu- na ogol jest 10 lat liczone od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło zaginiecie. Niekiedy może to być krócej np. katastrofa lotnicza- nawet można czekać 6 miesięcy. Niekiedy dłużej np. zaginiecie dziecka miało 10 lat a uznanie zamarłego 23 lat. Musi nastąpić określony czas.

Skutki uznania za zmarłego są takie ja śmierci; np. przejście majątku uznanego za zmarłego majątek przejdzie na jego spadkobierców, ustanie małżeństwa itp.

zaginiony może się odnaleźć- sad które wydal orzeczenie o uznaniu za zmarłego z urzędu uchyli je. jeżeli unieważniono małżeństwo a się znajdzie to wtedy to drugie małżeństwo nie zostaje unieważnione.

oznaczenie chwili śmierci osoby uznanej za zmarłą - najbardziej prawdopodobna w oparciu o materiał dowodowy; jeżeli materiał dowodowy jest nie palny to trzeba byłoby wsiąść pod uwagę pierwszy dzień terminu z upływem, którego uznanie za zmarłego stało się możliwe.

sadowe stwierdzenie zgonu- art. 535 i następne kpc- stwierdzenie zgonu będzie wymagało ustalenia jednej okoliczności niewątpliwości śmierci osoby zaginionej, dot. osoby, której zwłok nie ma, chodzi o bardzo wysoki stopień prawdopodobieństwa śmierci osoby zaginięcia sięga pewności ale jej nie wskazuje, np. określona osoba ginie na oczach innych w pożarze- w takich przypadkach nie potrzeba czasu. Skutki takie jak śmierci takie jak uznania za zmarłego.

B. zdolność do czynności prawnych - polega na możliwości nabycia prawa zaciągnięcia obowiązku poprzez własne działanie i polegajcie na złożeniu oświadczenia woli- dokonanie czynności prawnych. wchodzi w rachubę w 3 zakresach:

1. brak zdolności do czynności prawnych

2. ograniczona zdolność do czynności prawnych

3. pełna zdolność do czynności prawnych.

Zależy od dwóch kwestii:

1. wiek 13 rok i pełnoletność

2. ubezwłasnowolnienie art 13 i następne kc; art. 544 i następne kpc o ubezwłasnowolnieniu orzeka sad 3 sędziów zawodowych musi przedstawić dowód biegłych, na wniosek ściśle oznaczonej osoby: współmałżonek, krewni w linii prostej( pochodzą bezpośrednio lub pośrednio od siebie) a z linii bocznej- rodzeństwo, przedstawiciela ustawowego np. opiekuna. Dwie postacie:

• całkowite

• częściowe.

Zalezą od trzech okoliczności-

• ukończenie 13 roku życia,

• zaburzenia psychiczne (niedorozwój umysłowy, choroba psychiczna),

• niezbędne ustalenie ze osoba taka nie jest w stanie kierować swoim zachowaniem

skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego:

• ustalany jest opiekun,

• osoba taka traci zdolność do czynności prawnych

Skutki ubezwłasnowolnienia częściowego:

1. ustanawiany jest kurator,

2. ograniczenie jej zdolności do czynności prawnych

Okoliczności:

• ukończony 18 rok życia,

• zaburzenia psychiczne ( choroba niedorozwój),

• ustalenie ze osobie takiej potrzebna jest pomoc w prowadzeniu jej spraw.

Brak zdolności do czynności prawnych, kto jest objęty:

1. osoby, które nie ukończyły 13 roku życia

2. osoby całkowicie ubezwłasnowolnione.

ART. 14 czynność prawne dokonane przez te osoby sa niewazne. Odstępstwo: wazne beda umowy zawarte przez te osoby jezeli kumulatywnie beda spelnione 3 wymagania:

1. umowy powszechnie zawierane w drobnych biezacych sprawach zycia codziennego

2. wykonane muuysza byc

3. nie mzoe byc razaco krzywdzaca osobie ktora nie ma zdolnosci do czynnosci prawnych.

Ograniczenie do zdolnosci prawnych

Kto jest objety:

1. czesciowo ubezwlasnowolnione

2. osoby ktore sa nieplnotletnie ale ukonczyly 13 rok zycia.

Ograniczona zdolnosc na czym polega:

osoby te moga dokonywac czynnosci prawnych ale za zgoda przedstawiciela ustawowego.

kiedy ta zgoda moze byc wyrazona?

zgoda wejdzie w rachube przed dokonaniem tej czynnosci jednoczesnie z jej dokonywaniem jak i po dokonaniu tej czynnosci. Skutki dokonania czynnosci prawnej bez zgody przedstawiciela ustawowego:

Umowa taka nie jest nie wazna ale jest dotknieta bezskutecznoscia zawieszona-miala by charakteryzowac taka umowe. Taka umowa moze byc skuteczna jesli dojdzie do jej potwierdzenia- przestawiciel ustawowy zgodzi sie, dopiero odmowa tej skutecznosci powoduje "zawieszenie" tej umowy.

Moga samodzielnie dokonywac pewnych czynnosci prawnych- podobne umowy moga byc zawierane jak u osob calkowiecie ubezwlasnowolnionych. ART.20

Osoby te ubezwlasnowolnione czeciowo- pewnych czynnosci prawnych nie moga dokonac nawet za zgoda przedstawiciela ustawowego. Sa to zastrzezone do osob majcych pelna zdolnosc do cynnoci prawnych.

Osoby ktore maja pelna zdolnosc do czynnosci prawnych:

• osoby pelnoletnie,

• nie ubezwlasnowolnione.

Zawarcie malzenstwa upelnoletnia czyli daje pelna zdolnosc do czynnosic prawnych. Na gruncie prawa polskiego wejdzie tylko wzgledem kobiety ktora ukonczyla 16 rok mozliwe jest zawarcie malzenstwa za zgoda sadu.